Pota Focal Intergaelic
cleag | eag | gleag | lag | lea
Gluais TíHouse Glossary Gluais Beo!Beo! Glossary TeasárasThesaurus BriathraVerbs
inis íoc iompaigh iompair ith labhair las leag lean léigh lig luigh mair maraigh meas mill mínigh mol múin nigh ól
leag
01 A 01
cuir, lay, place, put
N1
AGS
N2
MOT
A
(DIR)
síos, anuas
P1
TER
ar, os cionn
Semantic Class: TRA
Leag sí an cliabh anuas ar an mbord CC: RM-4-05-04
Leagfaidh tú fód ar an talamh, agus dhá fhód ina sheasamh. CC: LM-3-09-07
02
cuir, lay, place, put
N1
AGS
N2
MOT
A
LOC
istigh
P1
LOC
ar, i, ag
Semantic Class: TRA
'Sén áit a mbíodh an rothar leagtha istigh agam, ná taobh istigh de sconsa an bheairic, agus bhí mo chóta leagtha air. CC: SP-4-06-16
? CC
03
touch
N1
AGS
N2
MOT/PRT
lámh, teanga, fiacail
P1
CON
ar
Leag mé mo lámh ar an áit a raibh an tine agus ghreamaigh an luath do mo lámha. CC: LC-6-02-21
Ach dhá n-ólfása braon as an gceaig" adeir sé, "ní raibh ort ach do theanga a leagan air" adeir sé, "bhí tú as" adeir sé "bhí sé réidh leat. CC: LC-7-04-13
Baineadh cheithre cinn de throisc amach as a bolg is ní raibh aon fhiacail leagtha ariamh aici orthu. CC: LC-3-03-03
04
sealbhaigh, lay hands to, grab, appropriate
N1
AGS
N2
MOT/PRT
lámh
P1
TER/POS
ar
Tuige nár leag tú do láimh ar an airgead i dtosach. CC: SP-5-11-08
05
ionsaigh, lay hands to, attack
N1
AGS
N2
MOT/PRT
lámh
P1
TER/AFF
ar
Níor leag mé mo láimh ná mo chois ar aon fhear dhá ndeachaigh an bealach ariamh fós ann ach ortsa CC: LM-2-04-08
06
breathnaigh, look at, set eyes on
N1
AGS
N2
MOT/PRT
súil
P1
TER
ar
M'anam go mb'fhearr liom mo shúil a leagan ar chailín anois agus déanamh suas léi ná sórt scéim ag imeacht i dteach na comharsan […] CC: TM1-6-14-18
07
mislay, waste
N1
AGS
N2
MOT
píopa, punt
P1
DIR
thar (refl)
Ach leag sé thairis é an uair seo, agus nuair a chuaigh sé dhá iarraidh, ní raibh an píopa roimhe. CC: RM-7-02-24
Cén mhaith dhuit breith ar an bpunt, agus é a leagan thartat mar sin. CC: TM2-10-15-09
08
lay aside, save
N1
AGS
N2
MOT
airgead
A
(DIR)
i leataobh
P1
(DIR)
thar
Agus ansin, dhá bhféadfadh sé a chuid airgid a choinneáil i gceart, agus a leagan thairis i gceart, d'fhéadfadh sé a bheith ag magadh faoin tír, ar sh CC: SP-2-04-04
Nuair a bhéas seacht bpunt cúig déag leagtha i leataobh i Sasana agat, go bhféadfaidh tú a rá go bhfuil tú ag déanamh go maith nuair a bhéas 'chuile chostas eile glanta amach agat. CC: RL-2-01-08
09
serve, dish up
N1
AGS
N2
MOT
beatha
A
DIR/PER
anuas
P1
(EXP)
ag/chuig
Ar ndóigh ní beatha í sin le leagan anuas ag fear a bhí amuigh ag spealadóireacht agus thuas ar an bportach. CC: FO-3-01-11
Tá rud anois ar ndóigh a ghlaonn siad chick-mash air. Agus leag anuas ansin acu é. CC: FO-2-29-09
Ní raibh sé [sean-sausage] go deas le leagan chuig duine ar bith a mbeadh ómós agat dhó. CC: RL-3-07-12
10
lay out
N1
AGS
N2
MOT
corp
A
DIR/PER
amach
Is sa gcisteanach a leagtaí amach na coirp. CC: MI-1-10-02
Na mná a leagfadh amach an corp mar a déarfá, thiocfaidís ar ais, cúpla lá ina dhiaidh CC: SP-5-04-11
B 01
knock down, demolish
N1
AGS
N2
AFF/MOT
Semantic Class: ACT
Leag sé píosa mór de chlaí Stiofáin ó dheas ansiúd CC: CR-2-10-12
Tá an scioból sin déanta sa mbealach agat agus ní bheidh aon ádh go deo ort go leagfaidh tú an scioból. CC: CR-5-22-08
02.1
knock down, demolish
N1
MOV
N2
AFF/MOT
Semantic Class: ACT
? CC
02.2
knock down, demolish
N2
AFF/MOT
crainnte
P1
MOV
le
Semantic Class: ACT
Agus ó leagadh na crainnte leis an Debbie an uair sin an bhfuil a fhios agat níl áit cónaí ar chor ar bith ceart acu. CC: SP-8-07-06
03.1
knock down, win over
N1
AGS
N2
AFF/MOT
Semantic Class: ACT
Bhí sé go maith ag leigheas, ach bhí sé go maith ag leagan daoine. CC: CR-1-14-01
Buaileann sé an garda ansin agus leag sé é. CC: FO-4-22-06
03.2
knock down, win over
N1
MOV
N2
AFF/MOT
A
DIR/PER
amach
P1
DIR
ar: bóthar
Semantic Class: ACT
Ach leagadh mé féin amach ar mo bhéal amach ar an mbóthar. CC: FO-5-12-02
C 01.1
move, drift
N1
AGS
A
(DIR)
soir
P1
(DIR)
ar
Semantic Class: ACT
Nuair a bheifeá ag cur do bhád chun seoil ann, agus thú ag leagan ar an Talamh Ó Thuaidh ba mhór an job dhuit CC: SP-9-06-02
01.2
move, drift
N1
MOT
bád
A
(DIR)
soir
P1
(DIR)
ar
Semantic Class: ACT
Leag sí soir agus an ghrian ag dul i dtalamh go díreach nuair a bhí sí amach ar aghaidh an lighthouse Inse Caorach CC: RM-1-07-03
02 A 01
lay out, arrange
N1
AGS
N2
AFF
A
DIR
amach
P1
(LOC)
Semantic Class: ACT
02
lay out, design, plan
N1
AGS
N2
EFF
A
DIR
amach
Semantic Class: ACT
Má théann tusa ag cuartú a leathbhád sin inniu, an ngeobhfaidh tú aon fhear ceirde atá in ann an múnla sin a leagan amach dhuit? CC: SP-9-11-08
Ach is iontach ar bith foireann atá in ann pleain a leagan amach, agus í a chur i ngníomh CC: SP-4-04-12
03
settle, fix
N1
AGS
N2
VAL
luach, riail
A
PER
amach, síos
P1
EXP
do
Semantic Class: ACT
Bhí praghasanna áirithe leagtha amach di [ceilp], de réir mar a dhíolfadh sí. CC: LC-6-01-16
De réir na rialacha atá leagtha síos acu, … CC: RL-2-01-03
04
settle, fix
N1
AGS
A
DIR/PER
síos
P1
EXP
do
Semantic Class: ACT
Caithfidh muid é seo a admhachtáil, go bhfuil sé leagtha síos dhúinn cuidiú lenár gcléir a chothú. CC: CR-8-07-17
05
agree
N1
AGS
A
PER
amach
P1
ASS
idir
Semantic Class: ACT
Agus leagfaidh siad amach idir iad féin, nuair a thaitníonn siad féin le chéile, nuair atá an t-eolas mór acu ar a chéile amuigh, ag siúlóid. CC: LC-7-03-16
03 A 01
attack
N1
AGS
P1
AFF
ar
Semantic Class: ACT
Dhá mbeadh greim cúig cinn agam ort, nach mé a leagfadh ort. CC: SP-8-01-08
02
tackle
N1
AGS
P1
ACT
ar
Semantic Class: ACT
D'úirt mé liom féin go leagfainn air. CC: SP-2-14-07
03
tackle
N1
AGS
P1
AGS
ar
Semantic Class: PHA
Imigh leat, agus leag ort. CC: SP-1-07-02
04 A 01
lig, let off, give in, stop
N1
AGS
P1
ACT
ó, as
Agus leag siad as an obair sin ar fad. CC: FO-5-05-02
B 01
lig, let off, dismiss
N1
AGS
N2
AFF
A
DIR
amach
Áh is dóigh go leagfaidh sé amach iad sin ceart go leor. CC: SP-7-17-02
C 01
lig, let off, reduce
N1
AGS
N2
VAL
P1
AFF
as
Bíodh a fhios agat nach leagfaidh mé mórán as. CC: SP-8-03-04