beartaigh
beathaigh
beir
blais
bog
braith
breac
breathnaigh
bris
bronn
brúigh
bruith
buaigh
bunaigh
cabhraigh
caill
cáin
caint
caith
can
caoin
breathnaigh
01 A 01
look
|
N1
AGS
|
A
DIR
suas
|
P1
TER
ar, i
|
Semantic Class: COG
Bhí mé ag breathnú suas ar an spéir ó thuaidh agus mé ag rá liom féin tá sé ag maidneachan. CC:
MI-6-11-13
Bhí mé ag breathnú síos san abhainn, agus bhí ceann caillte thíos. CC:
SP-4-06-12
Níor bhreathnaigh daoine sa scáthán le mí. CC:
TM-10-13-02
01 A 02
look
|
N1
AGS
|
A
MOD
díreach
|
P1
TER
ar
|
Semantic Class: COG
Ní bhreathnódh sé díreach ar shióg. CC:
RL-3-19-07
01 A 03
look
|
N1
AGS
|
P1
TER
ar
|
Semantic Class: COG
Bhoil rug sé ar an oistire agus bhreath[n]aigh sé air. CC:
LC-4-01-25
01 A 04
look
|
N1
AGS
|
P1
TER
ar
|
Semantic Class: COG
Bhreathnaigh sé orm is bhreathnaigh mé air. CC:
SP-3-05-03
Is bhreathnaigh an cat air agus shílfeá go raibh braith mhór air a dhul ina phíobán, ach d'athraigh sé a intinn arís agus d'imigh sé leis. CC:
RM-4-02-19
01 A 05
look
|
N1
AGS
|
A
DIR
amach, isteach, soir, siar
|
Semantic Class: COG
Bhí sé ag breathnú amach, agus faoi cheann scaithimh chonaic sé an fharraige tógtha ag teacht isteach. CC:
RM-4-02-28
Níor bhreathnaigh muid soir ná siar, ach gur thug muid an cladach orainn féin. CC:
SP-4-02-06
01 A 06
look
|
N1
AGS
capall
|
P1
DIR
thar i ndiaidh
|
P2
(TER)
go
|
Semantic Class: COG
Bhreath[n]aíodh an capall thar a gualainn go leataobh, agus chuimhneodh sí ar fhear a mharú. CC:
LC-7-03-27
As go brách liom a mhac, go ndeachaigh mé suas chomh fada leis an Square. Agus bhí mé ag breathnú i mo dhiaidh ag féachaint an raibh an t-uisce ag teacht fós. CC:
CR-1-06-04
01 A 07
look
|
N1
AGS
|
A
DIR
thart, timpeall
|
Semantic Class: COG
Agus bhí mé ag breathnú thart, ag fiafrú an raibh aon áit ann a mbeadh aon ghreim len ithe. CC:
LM-4-02-13
Bhreathnaigh sé timpeall go bhfeiceadh sé, an raibh scáthán ná tada ann go mbeadh a fhios ag aonduine céard a scríobh sé. CC:
MI-6-22-42
01 A 08
look, watch
|
N1
AGS
|
Semantic Class: COG
Bhí mé féin agus Seán thoir ansin ag breathnú. CC:
SP-8-11-10
An chéad lá eile a ndeachaigh sé siar bhreathnaigh sé arís, dheamhan píopa a chonaic sé ariamh níos mó. CC:
RM-4-09-04
Bhí sin go maith, agus ní raibh sé go holc, ach i gceann tamall eile, bhí sé ag dul thar áit ar raibh roschoill, agus pé ar bith breathnú a thug sé, chonaic sé an nead seo déanta ag éan, agus coirnéal dhá chaipín amach aisti. CC:
TM1-4-01-08
01 A 09
look
|
N1
AGS
|
S2
LOC
cá
|
Semantic Class: COG
Bhreathnaigh mé cé raibh an chuid eile go dtí an bóthar, agus bhí an dream eile an t-am sin ag breith siar ar an teach a bhfuil an siopa anois ann. CC:
LC-4-02-89
01 A 10
look
|
N1
AGS
|
P1
TER
ar
|
P2
CON
i
|
Semantic Class: COG
Dhá mbreathnófá san éadan anois air, tá a fhios agat go bhfuil sé ag cumadh na mbréaga. CC:
RL-1-04-09
01 A 11
look, gaze
|
N1
AGS
|
A
(DIR)
amach
|
P1
FNT/AGS
ó
|
P2
(TER)
ar
|
Semantic Class: COG
Théinn síos ag an bhfarraige agus bhreathaínn uaim. CC:
LC-6-01-23
Is bhí an lá fíorbhreá is bhí sé ina shuí síos ag breathnú uaidh amach ar an bhfarraige … CC:
RM-4-02-31
01 A 12
look
|
N1
AGS
|
A
DIR
isteach
|
Semantic Class: COG
Bhíodh muid ag na céilíocha 'chuile oíche, nó bhíodh muid ag breathnú isteach ar chuma ar bith. CC:
SP-7-12-01
01 A 13
watch
|
N1
AGS
|
P1
EVT
ar
|
Semantic Class: COG
Bhí mé ag breathnú ar rása na gcurach ansin agus thaitnigh sé go hiontach liom. CC:
LM-3-16-02
01 A 14
watch
|
N1
AGS
|
P1
EVT/TER
ar: TV
|
Semantic Class: COG
Ceapaim dhá mbeadh television agam nach ndéanfainn tada eile, ach ag breathnú air, agus, é sin féin, ní bheadh suim agam ann. CC:
TM2-12-16-02
01 A 15
look, watch
|
N1
AGS
|
P1
TER
ar
|
S1
ACT
VNag
|
Semantic Class: COG
Agus, go mór mhór na fir, nach raibh aon bhlas ar a n-aire, ach ag caitheamh tobac, timpeall na tine, agus ag breathnú ar na mná ag obair. CC:
LM-1-01-07
01 A 16
watch out
|
N1
AGS
|
A
DIR
amach
|
Semantic Class: COG
"Óh a dhiabhail" adeir sí "breathnaigh amach, breathnaigh amach ar a bhfaca tú ariamh, diabhal b'fhéidir gur madraí a bheadh ag goid na feola uainn. CC:
SP-8-01-05
01 A 17
watch, be careful, look ahead
|
N1
AGS
|
P1
DIR
roimh
|
Semantic Class: COG
Cailín a d'imeos as seo anois ag sé bliana déag, nó seacht mbliana déag, tá sí ag dul anonn go Sasana ag sábháil a cuid airgid, ag breathnú roimpi, ag cur a cuid airgid i dtaisce, … CC:
RL-2-10-04
01 B 01
look at, examine
|
N1
AGS
|
P1
TER
ar: cois
|
Semantic Class: COG
Bhreathnaigh sé ar mo chois, d'úirt sé go raibh rud éigin wrong le mo chois. CC:
FO-5-12-03
01 B 02
examine, look into, analyze
|
N1
AGS
|
A
DIR
isteach
|
P1
FAC
i: scéal
|
Semantic Class: COG
Ach le breathnú isteach sa scéal níl aon obair throm orainn anois, mar a bhíodh fadó. CC:
TM-10-02-06
01 B 03
examine, go through, look up
|
N1
AGS
|
N2
TER
trodáin
|
A
DIR
suas
|
Semantic Class: COG
Agus chuaigh sí ag na trodáin agus bhreathnaigh sí suas iad. CC:
RM-4-04-09
01 C 01
appear, look
|
N1
THE
|
Adj
QUA
aisteach, deas
|
Semantic Class: COG
B'fhéidir gur aisteach a bhreathnaíonns na fir, i súile na mná. CC:
LC-7-03-27
Is deas a bhreathnaíonns na cailíní beaga anois nuair atá siad feistithe amach. CC:
TM2-10-13-04
01 C 02
appear, look
|
S2
FAC
Sgo
|
Semantic Class: COG
Bhoil breathnaíonn sé mar sin, go gcaithfidh sé an tomhais a dhéanamh an-chúramach. CC:
LM-5-01-14
01 C 03
appear, look
|
N1
THE
|
S2
FAC
Sgo
|
Semantic Class: COG
Agus, níor bhreathnaigh sí go raibh sí trí scóir blianta d'aois. CC:
FO-3-02-05
01 C 04
appear, look
|
N1
THE
|
A
MOD
cén chaoi
|
Semantic Class: COG
Ar ndóigh má bhí sé go maith ag ceol nár chuma sa mí-ádh cén chaoi ar bhreathnaigh sé. CC:
SP-5-12-05
01 C 05
appear, look
|
P1
EXP
do
|
Adj
(QUA)
dona
|
S1
FAC
Sgo
|
Semantic Class: COG
Bhoil, de réir mar a chonaic mise thú, agus tú ag dearcadh uirthi, bhreathnaigh sé dhomsa ná raibh sé de mhisneach agat a dhul thar an trinse inniu. CC:
CR-8-01-01
Bhoil nach mbreathnódh sé an-dona dhomsa anois dhá mbeadh orm a dhul … CC:
SP-7-05-05
01 C 06
appear, look, be seen, be taken for
|
N1
EXP?
|
P1
QUA
i: buachaillí
|
Semantic Class: COG
Tá siad ag dul amach trí scóir go leith bliain anois agus tá siad ag breathnú ina mbuachaillí óga. CC:
TM2-10-07-10
01 C 07
look, appear
|
N1
AGS
|
P1
TER
ar
|
Adj
(QUA)
deas
|
S2
FAC
S
|
Semantic Class: COG
Bydad, le breathnú ort shílfeá nach fear trom thú. CC:
MI-6-07-02
Creidim gurb é a tugtar i gcónaí air agus bhíodh sé in aon phíosa amháin, agus ba deas é le breathnú air, breá geal taobh istigh leis an gcraiceann, … CC:
LM-1-01-03
02 A 01
judge, look at
|
N1
AGS
|
A
MOD
ar chaoi
|
P1
THE
ar
|
Semantic Class: COG
Agus is dóigh go bhfuil 'chuile dhuine ag breathnú ar an gcaoi chéanna air, ach mar sin féin, chuala mise ariamh, an té (atá) i ndán duit, gob í atá le t'aghaidh. CC:
LC-7-03-14
02 A 02
consider
|
N1
AGS
|
P1
THE
ar
|
Semantic Class: COG
Breathnaigh ar an méid atá ag obair ansin is ag saothrú. CC:
TM1-6-13-08
02 A 03
consider
|
N1
AGS
|
S2
FAC
go
|
Semantic Class: COG
Breathnaigh thú féin anois nach gearr go mbeidh leath do thír bánaithe gan aonduine fanta inti? CC:
TM1-6-13-19
02 A 04
consider, take for example
|
N1
AGS
|
N2
THE
|
Semantic Class: COG
Breathnaigh dream an lae inniu chomh deas is atá siad ag damhsadh. CC:
TM1-6-07-17
02 B 01
despise, look down on
|
N1
AGS
|
A
DIR
anuas, síos
|
P1
EXP
ar
|
Semantic Class: COG
Bhí siad ag breathnú anuas orainn mar sin agus bhíodh siad áiteacha ag codladh i sciobóil agus áiteacha eile is beag nach gcrochfaí as an leaba thú, le dreancaidí tá sé chomh maith dhom é a rá. CC:
CR-1-06-09
Mar breathnaíonn muintir na háite seo, agus, go leor áiteacha i gConamara cineál síos ar na tincéaraí mar gheall ar na seálta breaca seo an dtuigeann tú agus ar na cótaí. CC:
RL-2-04-11
02 C 01
look, listen
|
N1
AGS
|
A
(DIR)
anseo
|
Semantic Class: COG
Breathnaigh a Dan, b'fhearr leat adeir tú dhá ubh ar maidin, ná go deimh(in) CC:
RL-1-06-16
Breathnaigh anseo, bhí tusa ag rá go raibh tú féin ag déanamh go maith as lóistéaraí, ar ball.TM2-12-07-09 CC:
TM2-12-07-09
Breathnaigh seo, meastú cén costas a bhíodh le bád mór a dhéanamh an t-am sin? CC:
CR-6-10-01
03 A 01
look after, care
|
N1
AGS
|
P1
EXP
ar
|
Semantic Class: COG
An gcuireann sí uirthi ag dul amach ag an gcró iad, ná rud ar bith ná ag breathnú ar na beithígh sa ngarraí? CC:
RL-2-05-10
03 A 02
look after, care for
|
N1
AGS
|
P1
EXP
i ndiaidh, i dtaobh
|
Semantic Class: COG
Téire siar ag an dochtúr agus breathnaigh i ndiaidh na dhá shúil sin atá ort is bíodh ciall agat. CC:
FO-3-12-03
Tá fear caoch ag breathnú ina ndiaidh, fear nach dtabharfaidh mórán aird orthu. CC:
RL-1-06-13
Tá an feilméara ag breathnú ina thaobh féin ceart go leor. CC:
MI-1-04-05
03 A 03
look after, care for, be careful
|
N1
AGS
|
A
amach
|
P1
EXP/AGS
do (refl)
|
Semantic Class: COG
Nuair a bhaileos mise amach na hocht mbliana déag breathnóidh mé amach dhom féin. CC:
SP-7-12-04
04 A 01
anticipate, look forward
|
N1
EXP
|
A
DIR
amach
|
P1
EVT
do
|
Semantic Class: COG
Ah bheadh muid ag breathnú amach do sheachtain na rásaí. CC:
SP-6-21-01
Is le cúnamh airgid ó COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta) a cóiríodh Foclóir Briathra Gaeilge le foilsiú ar líne.
The online publication of the Valency Dictionary of Irish Verbs has been supported financially by COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta).
Toradh é Foclóir Briathra Gaeilge ar thionscadal taighde a cuireadh i gcrích in Ollscoil Wuppertal agus in Ollscoil Bonn le cúnamh airgid ó Deutsche Forschungsgemeinschaft.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is output from research conducted at the University of Wuppertal and the University of Bonn with financial support from Deutsche Forschungsgemeinschaft.
Tá Foclóir Briathra Gaeilge ar fáil faoi cheadúnas Open Database License.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is available under the Open Database License.
