beannaigh
bearr
beartaigh
beathaigh
beir
blais
bog
braith
breac
breathnaigh
bris
bronn
brúigh
bruith
buaigh
bunaigh
cabhraigh
caill
cáin
caint
caith
braith
01 A 01
depend
|
N1
EXP
|
P1
ASS
ar
|
Bhí an garraí go maith san am ná raibh aon cheo eile ann ach an garraí b'éigean dhó a bheith ann is b'éigean dhóibh brath air CC:
TM2-9-10-04
01 A 02
trust
|
N1
EXP
|
P1
ASS
ar
|
Tá siad ag brath ar leigheasanna atá i bhfad níos éasca. CC:
TM-5-05-02
01 B
depend
|
P1
ar: [méid, cineál, caoi]]
|
Semantic Class: REL
Braitheann sé ar an saghas adhmaid a bheadh agat inti. CC:
SP-2-11-03
Braitheann sé sin ar an bhfad is a bhí sa lá. CC:
MI-1-10-08
Braitheann sé ar an sórt dearcadh a bhí agatsa ar ghrá an bhfuil a fhios agat. CC:
MI-5-04-49
02 A 01
intend
|
N1
AGS
|
P1
ACT
ar
|
S1
ACT
Svn
|
Tá Seán é féin ag brath ar a dhul ag baint mhóna inniu. CC:
LC-1-18-02
An bhfuil tú ag brath ar pósadh arís? CC:
MI-6-04-02
02 A 02
try
|
N1
AGS
|
P1
ACT
ar
|
S1
ACT
Svn
|
An bhfuil tú ag brath ar cur i ngéill dhom, gur fearr an saol atá inniu ann, ná a bhí ann tá deich mbliana fichead ó shoin. CC:
RL-1-11-01
03 A 11
feel
|
N1
EXP
|
Adj
QUA
|
Semantic Class: PSY
Bhraith sé tráite uaigneach. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
Ach ina chroí istigh bhraith sé chomh haonaránach agus chomh huaigneach is a bhraith sé níos déanaí an oíche sin CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
Bhraith sí i bhfad níos troime anois ná aréir. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
03 A 12
feel
|
N1
EXP
|
P1
(LOC)
ar, i, faoi
|
Semantic Class: PSY
Bhí an fiabhras agus an racht a bhraitheas ó mheán lae curtha díom agam sa bhuile san. CNG:
Oghma
Grá chomh hiomlán is b'fhéidir ná braithimis go deo, faid a mhairfimid. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
Bhraith sé fáscadh na péine ar a chroí, mar a bheadh a easnaíocha basctha ag bróig chaide agus go mbeadh a anáil á múchadh air. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
03 A 13
feel
|
N1
EXP
|
S1
EVT
Svn
|
Semantic Class: PSY
Bhraith sé an fhuil ag rith ina chuisleanna. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
Bhraitheas geanúlacht an tséideáin ghainmhe ag tláithínteacht ar mo chosa a bhí gan chosaint bhréige an stoca. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
03 A 14
feel
|
N1
EXP
|
S2
EVT
Sgo
|
Semantic Class: PSY
Bíodh nach raibh cairdeas ann dó ar scoil níor bhraith sé go raibh naimhdeas ann ach oiread CNG:
Oghma
Tá cónaí uirthi cúig mhíle soir óna baile féin ó pósadh í ach braitheann sí gur coimhthíoch í i gcónaí i mbaile a fir chéile. CNG:
Louis de Paor – Faoi
Braitheann an páiste is óige gurbh é féin an duine is laige agus is lú agus is neamhthábhachtaí CNG:
Ciarán O Coigligh
03 A 15
feel
|
N1
EXP
|
P1
STA
mar, ar nós
|
Semantic Class: PSY
Ní bhraithinn mar sin go deo tar éis luí le m'fhíorleannán. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
Bhraith Galen ar nós linbh ar a chéad lá ar scoil. CNG:
Oghma
03 A 16
feel
|
N1
EXP
|
S2
STA
(faoi) mar
|
Semantic Class: PSY
Bhraith sí mar a bheadh a haghaidh trí thine. CNG:
Oghma
Bhraith sí faoi mar a bheadh miabhán ina ceann, mearbhall an aoibhnis agus na hóige curtha uirthi ag áilleacht a coirp féin. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
03 B 11
notice
|
N1
EXP
|
Semantic Class: PSY
Nuair a bhraith sé a mháthair sa doras, chuir sé an garda ar an dtine. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
Tógann Meaig an pláta uaidh sara mbraitheann bean an tí ciotaíl agus míghoile Mhicil. CNG:
Louis de Paor – Faoi
Sa chuid is fearr acu braitheann tú an sult séimh céanna, an gheanúlacht a bhí le brath sa duine féin an túisce fhéachfadh sé ort as a shúile lácha. CNG:
Diarmuid Ó Laoghaire
03 B 12
notice
|
N1
EXP
|
P1
LOC
ar, i
|
Semantic Class: PSY
Tá fuadar agus sceitimíní an tslua le brath ar an gcomhrá tríd síos ach ní féidir na cainteoirí a dhealú agus a aithint ó chéile ar a nósa cainte. CNG:
Louis de Paor – Faoi
Déanfaidh mé iarracht ar na hathruithe is mó atá le brath ar Éire mo linne a léiriú agus a mheas. CNG:
Diarmuid Ó Laoghaire
Is ag eascairt as an aontaobhachas seo a thagann an coimhthíos agus an scoilt a bhraitear go minic sa saol nua-aimseartha. CNG:
Oghma
03 B 13
notice
|
N1
EXP
|
N2
AGS
|
S1
EVT
Svn
|
Semantic Class: PSY
Bhraithinn ag gol léi féin go déanach san oíche í, nuair a thugainn cuairt fhánach abhaile. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
Níor bhraithis aréir mé ag iarraidh í theanntú? CNG:
Siobhán Ní Shúilleab
Nuair a bhraithim na fallaí bána ag cúngú isteach orm, agus an tsileáil bhán uaim anairde ag dlúthú anuas orm, teithim isteach sa chófra dorcha. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
03 B 14
notice
|
N1
EXP
|
S2
FAC
Sgo
|
Semantic Class: PSY
Bhraitheas go raibh sé ag impí orm ar deireadh. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
An té a ghlacann go hiomlán le léamh Thomáis ar an bhfadhb, braithfidh sé go bhfuil an insint barrthrom le meafair agus le samhlacha díomhaoine. CNG:
Louis de Paor – Faoi
03 C
aitnigh, recognize
|
N1
EXP
|
P1
ar [tréith]
|
Semantic Class: PSY
Fágann sin gurb é an mianach coitianta i gcanúint an phobail is treise a bhraitear ar a nósa cainte. CNG:
Louis de Paor – Faoi
Tá seanaimsireacht bhean an tí le brath ar an leas a bhaineann sí as nathanna coitianta an tseanphobail ina cuid cainte. CNG:
Louis de Paor – Faoi
03 D 11
airigh, miss
|
N1
EXP
|
P1
EXP
ó
|
Semantic Class: PSY
Nuair a bhog sé a lámh laistiar faoi íochtar a geadáin bhraith sí uaithi é. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
Fuair sé bás dhá bhliain ó shin ag ochtó a dó, agus braithim go mór uaim é. CNG:
Máire Ní Néill – Bea
04 A 11
think
|
N1
EXP
|
S2
FAC
Sgo
|
Semantic Class: PSY
Bíonn laethanta ann agus braitheann tú go bhfuil tú tar éis praiseach ceart a dhéanamh den tuairisc agus laethanta eile nuair a bhraitheann tú nach bhfuil jab ródhona déanta agat. CNG:
Máire Ní Néill – Bea
Braithim go bhfuil an claonadh sin ann i gcónaí laistigh den eaglais. CNG:
Oghma
Ní bhraitheas go raibh aon fhormad ag mo mháthair leis. CNG:
Pádraigh Ó Cíobháin
04 A 12
think
|
N1
EXP
|
S1
FAC
Svn
|
Semantic Class: PSY
Braithim feidhm den tsórt sin a bheith leis na samplaí atá tugtha agam cheana CNG:
Louis de Paor – Faoi
04 A 13
think
|
N1
EXP
|
S1
FAC
Sva
|
Semantic Class: PSY
Braithim an daonnacht agus an tsuibiachtúlacht imithe as ráitis na ndaoine atá ag iarraidh tréithe an náisiúin lena mbainim a mhíniú dom. CNG:
Diarmuid Ó Laoghaire
B'fhéidir gur ait a rá gur cuid den saol an duine ach ní bhraithim an duine chomh lárnach sin sa domhan. CNG:
Oghma
05 A
try
|
N1
AGS
|
P1
AGS
roimh
|
Semantic Class: ACT
Tá na daoine sin ag brath rompu, agus gan a fhios acu cén treo is ceart dul. CNG:
Oghma
Bhí an t-iascach ag laghdú, sinn ag athrú agus ag brath romhainn go talamh nua i gcónaí. CNG:
Mícheál Ua Ciarmhaic
Is le cúnamh airgid ó COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta) a cóiríodh Foclóir Briathra Gaeilge le foilsiú ar líne.
The online publication of the Valency Dictionary of Irish Verbs has been supported financially by COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta).
Toradh é Foclóir Briathra Gaeilge ar thionscadal taighde a cuireadh i gcrích in Ollscoil Wuppertal agus in Ollscoil Bonn le cúnamh airgid ó Deutsche Forschungsgemeinschaft.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is output from research conducted at the University of Wuppertal and the University of Bonn with financial support from Deutsche Forschungsgemeinschaft.
Tá Foclóir Briathra Gaeilge ar fáil faoi cheadúnas Open Database License.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is available under the Open Database License.
