Pota Focal Intergaelic
bod- | bog | bogh | bogy | boig-
Gluais TíHouse Glossary Gluais Beo!Beo! Glossary TeasárasThesaurus BriathraVerbs
beannaigh bearr beartaigh beathaigh beir blais bog braith breac breathnaigh bris bronn brúigh bruith buaigh bunaigh cabhraigh caill cáin caint caith
bog
01 A 01
soften, knead
N1
AGS
N2
AFF
Semantic Class: ACT
Cineál soimint a bhíonns acu, agus bogann siad é agus tógann siad múnla do charbad. CC: M3-08-03
02
calm, pacify, quieten, soothe
N1
AGS
N2
AFF
Bhí mo mháthair istigh, agus bhí sí ag bogadh duine de na páistí sa gcliabhán. CC: CR5-26-01
03
pacify, soothe, make agreeable
N1
AGS
N2
AFF
[hum] croí
A
(PER)
amach
P: Meastú nach mbogfadh sé an croí aici? C: A dhiabhail bogfaidh, óhó a Phádraig beidh mise anoir. P: Muise b'fhiú dhuit é a dhéanamh mar... C: Óh b'fhiú, b'fhiú, bogfaidh mise amach í. CC: CR3-05-18
B 01
soften, steep
N1
AGS
N2
AFF
eorna, cruithneacht etc.
Chuiridís an eorna ar bogadh an uair sin, málaí eorna a chur síos i bpoll criathraigh, nó i srutháin in áit éicint. CC: TM2-03-02
02
soften, become soft
N1
AFF
Bhoil bogann sé a Phádraig. Cheapfá nuair a d'fheiceadh tusa tirim é tar éis lá gréine, agus a bheith dhá chnapadh suas, beag nach mbeadh sé ag gearradh do mhéaracha. Tá torann aige an bhfuil a fhios agat de bharr na gréine, ina bhilleogaí leathana agus é ag pléascadh, agus cuir síos i mála é sin agus leag isteach é, agus breathnaigh air faoi cheann seachtaine, agus tá sé bog, bogtha. CC: TM1-10-08
C 03
make drunk
N1
AGS
N2
AFF
Measann tú dhá mbeadh pionta eile aige b'fhéidir go mbogfadh muid é. CC: LM1-07-02
Agus bhí muid ag imeacht linn tamall maith, agus tá mé a cheapadh go raibh Páidín bocht cineál bogtha théis an lae. Bhí cúpla pionta ólta aige, agus is dóigh go raibh suas le cúpla scilling caillte aige. CC: S5-02-08
02 A 01
move, make go
N1
AGS
N2
MOT
P1
(DIR)
as
Semantic Class: MOT
Nuair a fhaigheann sé beagán den airgead sábháilte aige féin, beireann an t-airgead greim air agus is deacair é a bhogadh aisti uaidh sin amach. CC: CR8-07-06
02
move, get going
N1
AGS
A
(DIR)
amach ar ais isteach siar
Semantic Class: MOT
De réir mar a bhí Naomh Pádraig ag teannadh leis an gcloch seo, bhí sí [cloch] ag bogadh ó thaobh go taobh, ar an dá chloch, nó go dtí faoi dheireadh go rinneadh smidiríní di, nuair a tháinig sé gar di. CC: S5-09-04
Bogfaidh sé [asal] ariamh gan buille whip ná maide a thabhairt dhó. CC: CR2-14-05
Nuair a bhog an tsochraide amach, bhí slua mór i ndiaidh Sheáin Uí Cheallaigh. D'úirt mé go raibh sé chomh maith dhom a bheith ag bogadh ar ais. CC: TM4-01-23 S5-08-09
B 02
imigh, bailigh, move off, get going, go away
N1
AGS
P1
le
Semantic Class: MOT
C: Cá fhaide go mbogfaidh sé leis? M: Tá mé a cheapadh go mbeidh sé ag imeacht anois deireadh na míosa seo. CC: F3-13-25
03 A 01
cur, move, cause, make do
N1
AGS
N2
AFF
A
(DIR)
amach
S1
ACT
ag
Semantic Class: CAU
Tá sé deacair é a bhogadh amach ag caint ar na rudaí sin atá caite i bhfad siar. CC: CR4-15-11