croith
crom
cruaigh
cruinnigh
cruthaigh
cuardaigh
cuidigh
cuimhnigh
cuimil
cuir
cum
damhsaigh
déan
dearbhaigh
dearc
dearg
déileáil
deir
díbir
díol
dírigh
cuimhnigh
01 A 01.1
remember
|
N1
EXP
|
A
(DIR/TEM)
siar
|
P1
ar: [duine], breac
|
Semantic Class: COG
Bhoil ní hionadh ar bith é, nuair a chuimhneodh muid siar ar na seandaoiní a bhí romhainne ann an chaoi a bhíodh orthu leis an lampa eile. CC:
RM-6-17-09
An gcuimhníonn tú ar an mbreac sin a thóg muid an oíche sin? CC:
TM2-7-02-06
Ach, an gcuimhníonn tú ar an dochtúir siúd a bhí thoir ann a bhíodh Eoghan a thabhairt amach sa gcurach? CC:
FO-7-15-02
01 A 01.2
never forget
|
N1
EXP
|
A
TEM
go brách, go deo, choíchin
|
P1
FAC
ar: rud
|
Semantic Class: COG
Ach aon rud amháin, cuimhneoidh mé go brách air. CC:
MI-4-02-26
Ach tá an-mheabhair ag na bádóirí, cuimhneoidh mé choíchin air sin. CC:
LC-6-03-11
01 A 01.3
|
N1
EXP
|
P1
FAC
ar: rud
|
Adj
MOD
maith
|
Semantic Class: COG
Níl sé ag déanamh go leor léamh leis anois, tá sé ag fáil croite tá a fhios agat, níl sé in ann cuimhniú ar an rud chomh maith. CC:
RM-5-13-07
01 A 02.1
|
N1
EXP
|
P1
DIC
ar: scéal
|
Semantic Class: COG
Ar ndóigh chuala mé cuid mhaith scéalta, ach b'fhéidir gur i lár an lae is fhearr a chuimhneoinnse ar scéal, ná a bheith ag cuimhniú faoi láthair air. CC:
SP-4-08-01
01 A 02.2
|
N1
EXP
|
P1
DIC
ar: comhairle
|
Semantic Class: COG
Bhí seisean píosa isteach sa gcoill in éineacht leis an mbeirt, nuair a chuimhnigh sé ar an gcomhairle. CC:
SP-1-09-05
01 A 02.3
|
N1
EXP
|
P1
DIC
ar: [focal]
|
Semantic Class: COG
Tá Gaeilge agamsa air ach ní chuimhníonn mé faoi láthair anois air. CC:
MI-4-02-14
Tá ainm ar an mbaile ach ní chuimhním anois air. CC:
CR-6-04-02
01 A 03
|
N1
EXP
|
P1
THE
faoi
|
Semantic Class: COG
Bhoil níor chuala mé aon bhlas faoin asal a Thomáis chomh fada agus is cuimhneach liom, ní féidir liom cuimhniú faoin asal. CC:
RM-3-04-04
01 B 01.1
|
N1
EXP
|
P1
TEM
ar: oíche
|
S2
EVT
RS
|
Semantic Class: COG
Cuimhním ar aon oíche amháin a bhí mé ag dul abhaile ón scoil agus bhí mac Pheaits Uí Fhátharta, Patrick Flaherty anois as Leitir Gungaid. CC:
FO-5-01-01
01 B 01.2
|
N1
EXP
|
P1
THE
ar: [duine]
|
S2
ACT
Stemp
|
Semantic Class: COG
An gcuimhníonn tusa ar Moloney nuair a rinne sé an curach? CC:
FO-7-06-05
01 B 02
|
N1
EXP
|
N2
THE
|
S1
FAC
Svn
|
Semantic Class: COG
Agus, dhéanadh sé sin fleainín amach dhó, glan le tabhairt ag táilliúr le déanamh is cuimhním táilliúr a bheith ag obair sa teach, ag déanamh fleainín ní raibh aon chaint ar aon éadaí eile. CC:
FO-5-01-11
01 B 03.1
|
N1
EXP
|
S2
FAC
Sgo
|
Semantic Class: COG
Bhoil nuair a bhí mise ag fás suas fadó, ní chuimhním go raibh aon ganntanas uibheacha aon uair sa mbliain nuair a bhí mise i mo leaidín óg fadó. CC:
FO-6-08-03
Cuimhním nach raibh aon ghluaisteán phríobháideach, ná poiblí ar an mbóthar. CC:
TM1-1-04-01
01 B 03.2
|
N1
EXP
|
P1
(THE)
ar
|
Adj
(MOD)
maith
|
S2
FAC
Sgo
|
Semantic Class: COG
Agus mh'anam go bhfuil mé ag dul ag rá leat a Tom, cuimhnigh gur úirt mé leat go bhfuaireadar an … CC:
RM-2-03-02
An gcuimhníonn tusa anois a Chóil le do linn féin tá mise ag rá leat, cuimhníonn tú go maith air, gur mó comharsanacht a bhí ann agus carthanacht freisin. CC:
TM2-7-09-02
01 B 03.3
|
N1
EXP
|
P1
(FAC)
ar
|
Adj
(MOD)
maith
|
S1
TEM
Stemp
|
S2
FAC
S
|
Semantic Class: COG
Cuimhním go maith nuair a phós mé, nuair a thagadh an Samhradh, chaithinn dhaoim na bróga sa Samhradh. CC:
FO-1-23-01
Ní an-tsean atá mé féin ach cuimhním air nuair a bhí mé i mo stócach, nuair a bheadh sé taca na Nollag, chloisfeá na seandaoiní ag caint agus ag comhrá agus an chéad rud eile a bheadh i gceist acu a bheith ag smaoineamh ar an mbád a réiteach. CC:
RM-4-03-02
An gcuimhníonn tú nuair a bhíodh poitín thíos tigh Bhaba Chit is tigh Lamb anseo thoir is siar tigh Pheige Bhreathnach, tigh Dharach, thíos ar an mBaile Láir, ná raibh sé ann, tigh Phádraig Phaitín, ná raibh? CC:
RL-2-12-03
01 B 03.4
|
N1
EXP
|
S2
FAC
San
|
Semantic Class: COG
D'úirt mé liom féin, bhí go leor i mo shaol feicthe roimhe sin agam, ach níor chuimhnigh mé an raibh tada dhá shórt anseo ariamh. CC:
LC-4-02-45
01 B 03.5
|
N1
EXP
|
P1
(THE)
ar
|
S2
THE
Sint
|
Semantic Class: COG
Níl a fhios agam, ní chuimhním anois cén t-ainm a bhí ar an muileann sin. CC:
RL-3-01-05
Níl mé in ann cuimhniú anois air cén t-ainm a thug sé air. CC:
TM2-9-14-04
Bhí mé ag iarraidh a bheith ag cuimhniú cén áit a bhfaca mé é. CC:
SP-3-03-29
01 C 01.1
|
N1
EXP
|
N2
THE
fear
|
Semantic Class: COG
Áh bhoil cuimhním fear ar chuma ar bith as an áit a bhí ag déanamh poitín fadó. CC:
LC-1-07-01
01 C 01.2
|
N1
EXP
|
N2
TEM
am, uair, lá, oíche
|
S2
EVT
Srel
|
Semantic Class: COG
Áh a Thiarna Mhac Dé a Mhike an gcuimhníonn tú an uair a bhíodh mo mháthair ag dul Gaillimh fadó agus cléibhín thiar ar a droim aici? CC:
FO-5-26-03
An gcuimhníonn tú an oíche fadó a dtug muid isteach an t-ualach mór móna as Seanadh Phéistín mé féin agus thú féin. CC:
SP-6-12-01
Cuimhníonn muide an t-am nach raibh ach fíorbheagán trácht ar Roinn na Gaeltachta. CC:
SP-4-01-02
01 C 01.3
|
N1
EXP
|
N2
TEM
lá
|
S2
TEM
Stemp
|
Semantic Class: COG
Cuimhním lá nuair a raibh mé ar an bportach liom féin, agus thuas i mbarr an bhóthair a bhí mé. CC:
SP-4-03-08
01 C 02
|
N1
EXP
|
S2
FAC
S
|
Semantic Class: COG
Bhí cailín bhreá as Ros Muc ann cuimhníonn tú bhí muid ina diaidh, cailín de mhuintir Newell sílim. CC:
SP-2-13-08
01 D 01
|
N1
EXP
|
P1
DIC
ar: [ábhar cainte]
|
Semantic Class: COG
Ach nach... ní ag dul romhat anois é ansin, cuimhnigh ar a bhfuil in do bhéal, nach paiteanta a bhí an gasúr ag dul ag cur rud ar a shon féin? CC:
CR-2-02-16
Cuimhnigh anois a bhfuil in do bhéal, 'sin nuair a théinnse isteach go dtí Beachla an Ghabha fadó … CC:
CR-3-06-01
01 E 01
remind
|
N1
EXP
|
Semantic Class: COG
Chuireadh sé an pátrún i gcuimhneamh dhúinn. CC:
MI-7-01-27
02 A 01
think of, consider
|
N1
AGS
|
N2
[duine]
|
P1
THE
ar: [duine]
|
Semantic Class: COG
Ní chuimhneá ar aonduine eile anois ach ort féin. CC:
TM2-8-05-01
Níor chuimhnigh mé ar Dhia ceart go leor. CC:
MI-1-05-06
02 A 02
think about, prepare for
|
N1
AGS
|
P1
ACT
ar: garraí, Earrach
|
Semantic Class: COG
An chéad rud eile ansin a theastódh, caithfí cuimhniú ar an ngarraí, cuimhniú cén áit a ngabhfaidh muid ag cur i mbliana. CC:
RM-4-03-03
Bhoil thimpeall Lá'l Pádraig, 'sin é an seachtú lá déag de Mhárta, bíonn muid ag cuimhniú ar an Earrach. CC:
FO-2-21-01
02 A 03.1
consider
|
N1
AGS
|
S2
ACT
Sgo
|
Semantic Class: COG
Bhí mé ag cuimhniú an dtuigeann tú dhá mbeadh sí seo maith go leor go gcuirfinn culaith le haghaidh Dé Domhnaigh, dhá déanamh. CC:
MI-4-05-03
02 A 03.2
be careful
|
N1
AGS
|
S1
ACT
Svn (gan)
|
Semantic Class: COG
Ach chuimhnigh sé gan aon cheo a dhéanamh san oíche a mbeadh aiféala ar maidin ort, an bhfuil a fhios agat. CC:
SP-1-09-08
02 A 04
"come to think of it"
|
N1
AGS
|
P1
FAC
ar
|
Semantic Class: COG
Nach diabhaltaí cliste a bhí sé anois mar a déarfá, ag cuimhniú air. CC:
SP-8-09-04
02 B 01
reflect, think, ponder
|
N1
AGS
|
P1
EXP
ar (refl)
|
Semantic Class: COG
Ach, bhí go maith, chuimhnigh mo dhuine air féin go raibh sé in am aige a bheith ag imeacht leis, dul in áit éigin eile scaitheamh. CC:
RM-4-02-17
Chuala mise anois ceann faoi – chúns bhéas sibh ag cuimhneachtáil oraibh féin. CC:
RM-4-10-04
02 B 02
reflect = Scé
|
N1
AGS
|
P1
EXP
ar (refl)
|
S2
Sgo/cé
|
Semantic Class: COG
Bhí sé ag cuimhniú air féin céard a b'fhearr dhó a dhéanamh. CC:
RM-4-02-32
Ach má bhuailim ar an bpus thú, agus déarfaidh mé leat, cuimhneoidh mé orm féin go bhfuil brón orm. CC:
MI-5-02-19
02 C 01
think up
|
N1
AGS
|
P1
ACT
ar: rud
|
Semantic Class: COG
Mar an dream a bhí i gceannas na hoibre seo, bhí 'chuile chineál scoláireacht dhá fheabhas acu, Béarla agus Gaeilge, agus an rud nach gcuimhneodh tricker acu air, mo léan chuimhneodh an ceann eile air. CC:
LM-4-02-17
02 C 02
think up, occur to
|
N1
AGS
|
P1
ar
|
S1
ACT
Svn: dul
|
Semantic Class: COG
Agus, cé a chuimhnigh ar dul go Baile Átha Cliath ar na rothair ansin? CC:
FO-4-02-04
Agus níor chuimhnigh mé ar thada ach é a chaitheamh síos sa mála. CC:
MI-4-02-32
02 C 03.1
occur to
|
N1
EXP
|
P1
(THE)
ar
|
S2
FAC
Sgo
|
Semantic Class: COG
Ach an bhfuil a fhios agat gur minic a chuimhnigh mé air go mba dheas an rud é a fheiceál. CC:
LM-5-05-27
Bhreathnaigh mo dhuine thairis agus chonaic sé an ghrian ag dul faoi agus chuimhnigh sé go raibh sé in am na beithígh a chur abhaile le haghaidh iad a bhleán. CC:
RM-4-02-12
Agus d'airigh mé slabáil ach bydad níor chuimhnigh mé gur eascann é. CC:
LC-3-03-04
02 C 03.2
consider, plan
|
N1
AGS
|
P1
THE
ar
|
S1
ACT
Svn
|
Semantic Class: COG
'Sén t-údar is mó anois go bhfuil mise ag iarraidh na ndindiúirí seo, mar, tá mé féin ag cuimhniú ar socrú síos go gairid mar a déarfá. CC:
MI-1-06-03
02 C 04
make think
|
N1
AGS
|
P1
THE
ar
|
S2
FAC
Scomp
|
Semantic Class: COG
Chuir sé mise ag cuimhniú, ar chomh sásta is a bheadh muid dhá mbeadh cúpla scilling againn le caitheamh san oíche Dé Domhnaigh agus … CC:
RM-3-04-07
02 C 05
make think
|
N1
EXP
|
Semantic Class: COG
Chuir sé sin ag cuimhniú thusa. CC:
RM-3-04-07
02 C 06
think of
|
N1
EXP
cloigeann
|
P1
THE
ar: rud, dath
|
Semantic Class: COG
Bhoil bhí siopaí ansin ann, agus bhí 'chuile shórt ní, a gcuimhneodh do chloigeann air, le fáil sna siopaí sin. CC:
LM-4-02-17
Níl a fhios cé mba as a leath, le a raibh ann, idir 'chuile chineál dubh bán is buí agus 'chuile dhiabhal dath dhá gcuimhneodh do chloigeann air bhí siad ann. CC:
LM-4-04-04
Is le cúnamh airgid ó COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta) a cóiríodh Foclóir Briathra Gaeilge le foilsiú ar líne.
The online publication of the Valency Dictionary of Irish Verbs has been supported financially by COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta).
Toradh é Foclóir Briathra Gaeilge ar thionscadal taighde a cuireadh i gcrích in Ollscoil Wuppertal agus in Ollscoil Bonn le cúnamh airgid ó Deutsche Forschungsgemeinschaft.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is output from research conducted at the University of Wuppertal and the University of Bonn with financial support from Deutsche Forschungsgemeinschaft.
Tá Foclóir Briathra Gaeilge ar fáil faoi cheadúnas Open Database License.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is available under the Open Database License.
