éiligh
éirigh
éist
fág
faigh
fair
fáisc
fan
fás
feabhsaigh
féach
féad
feic
feil
fiafraigh
fill
fiuch
fógair
foghlaim
freagair
geall
fan
01 A 01.1
stay
|
N1
AGS
|
A
LOC
ansin, istigh
|
P1
LOC
ag, i
|
D'fhágaigh tú mise ag fanacht ansin ag an gcruach mhóna ag súil … CC:
SP-2-13-05
Níor mharaigh mé aon bhreac ach an oiread agus dhá bhfanfainn sa mbaile. CC:
MI-7-03-05
Ach d'fhan na báid eile istigh. CC:
RM-2-11-05
01 A 01.2
stay
|
N1
AGS
|
A
LOC
ar fascadh, ar colbha, in uachtar
|
P1
LOC
le taobh
|
Ní cheap mé go bhfanfadh aon fhear beo ar fascadh, agus an chaoi a raibh an oíche. CC:
SP-2-13-07
Agus d'fhan an bhean rua ar colbha, ag dul ag seasamh léithi. CC:
LC-7-03-32
Ach dhá bhfuighfeá ar an talamh iad, cruinneoidh siad le chéile, agus níl ort ach fan cromta agus gan gadhar ar bith, mura bhfuil madra maith críonna agat a fhanós le do thaobh. CC:
MI-6-19-14
01 A 01.3
stay
|
N1
AFF
buaidhe
|
A
LOC
ansin thuas
|
Agus, fanann an buaidhe ansin thuas i mbarr ros go mbeidh a fhios agat cén áit sa bhfarraige an bhfuil sé curtha agat. CC:
LC-2-05-25
01 A 01.4
stay
|
N1
AGS
|
P1
LOC
ag
|
Ach d'imigh seisean agus Máire Árainn agus d'fhan mise ag an gcapall, mar ní raibh sé seo in ann an capall a oibriú! CC:
CR-5-02-04
01 A 01.5
stay together
|
N1
AGS
|
P1
ASS
in éineacht le
|
Nuair a phósfas an feilméara, feicim go bhfanaíonn sí in éineacht leis, ach cuirim i gcás, nuair a phósfas sí garda, phósfaidh sí garda, phósfaidh sí fear a ceapfaidh sí airgead a bheith aige, an chéad rud eile tá siad imithe ó chéile. CC:
MI-1-01-05
01 A 02.1
stay
|
N1
AGS
|
P1
TEM
go: maidin
|
Agus, fanóidh siad sin go maidin a bhformhór, ar ndóigh roinntear ól ansin. CC:
MI-1-10-04
01 A 02.2
stay
|
N1
AGS
|
N2
TEM
tamall, seachtain, lá
|
A
(LOC)
istigh
|
S1
(ACT)
Vn+ag
|
Bhí an-chaitheamh ina dhiaidh aige nach bhféadfadh sé fanacht tamall eile. CC:
SP-3-11-08
D'fhanadh cuid de na daoiní istigh na trí lá sin. CC:
FO-5-17-01
D'fhanfaí seachtain ag suí le cráin fadó. CC:
FO-7-13-07
01 A 02.3
stay
|
N1
AGS
|
A
LOC
ann
|
Adj
TEM
gearr, fada
|
Chuaigh sé isteach agus shiúil sé síos agus suas ann, ach má shiúil féin is gearr a d'fhan sé ann, nuair nach bhfuair sé tuilleadh óil istigh ann. CC:
RM-6-19-10
Agus ar thaitnigh an tAchadh Réidh leat, cén fáth nár fhan tú ann ní b'fhaide? CC:
RL-4-03-10
Agus mh'anam nár áit mhaith é le fanacht rófhada. CC:
RM-1-02-08
01 A 03
stay
|
N1
AGS
|
An bhfuil a fhios agat d'fhan go leor daoine mar a déarfá agus mhair siad. CC:
TM2-8-03-01
Níl aon bhean óg ag fanacht. CC:
RL-1-11-17
01 A 03.1
stay
|
N1
AGS
|
A
LOC
sa mbaile, anseo
|
Nach bhfeicfidh tú ina dhiaidh sin a dheirfiúirín nach bhfanóidh siad sa mbaile. CC:
FO-3-10-07
Cén chaoi a bhfanóidís anseo agus gan aon chaitheamh aimsire acu ann? CC:
MI-5-07-16
Chúns a bhí tú i Sasana, d'fhan mise sa mbaile. CC:
RL-1-08-13
01 A 03.2
stay
|
N1
AGS
|
P1
LOC
ar
|
Ach nach diabhaltaí má bhí ag éirí le na Blácaigh chomh maith sin, nár fhan siad ar an Tulaigh, a Phatsaí? CC:
RL-2-19-01
01 A 04
remain with
|
N1
POS
|
P1
EXP
ag, ar
|
P2
(LOC)
i
|
Bhoil dhá sinseálfása punt an uair sin anois, […] níl a fhios cá fhaid a d'fhanfadh sé agat in do phóca mar ní raibh an leá air... CC:
RM-1-04-02
Ar fhan an talamh ag mo dhuine i gcónaí? CC:
RM-5-11-08
Deir siad lá áthais séan ná sonas nár fhan ar an Máilleach uaidh sin amach. CC:
CR-3-06-18
01 A 05.1
stay overnight, sleep
|
N1
AGS
|
A
LOC
amuigh
|
P1
LOC
ar
|
D'iarr sé lóistín na hoíche orthu, agus d'úirt siad ná raibh aon áit acu le é a chur a chodladh, mura bhfanfadh sé ar an teallach. CC:
SP-9-14-04
Agus bhíodar ag fanacht amuigh ann, agus tá mé ag rá leat nach pluid ná braillín a bhí ann, ach a dhul amach ar thaobh an chnocáin, agus gabháil fhraoigh a bhaint mar a chaithfeá isteach faoi thaobh na bó, agus é a chaitheamh isteach ansin fút. CC:
RL-2-07-03
Braon tae, agus d'fhanadh muid amuigh san oíche sin, oíche breá ghealaí. Bhíodh muid ag tachtadh cnúdáin ansin, deich bhfeá fichead, ar doimhin orthu sin. CC:
CR-7-11-08
01 A 05.2
stay overnight
|
N1
AGS
|
A
LOC
amuigh
|
S1
ACT
Svn
|
Chuiridís amach na beithígh ar buaile is d'fhanaidís amuigh dhá bhfaire seachtain. CC:
RL-3-23-01
01 A 06
stay
|
N1
AGS
|
S1
ACT
Svn
|
Ach thug sé isteach é is thug sé a bhéilí dhó agus leaba, lá arna mhárach, d'fhiafraigh sé dhó an bhfanfadh sé ag obair leis. CC:
RM-4-02-09
Ach d'fhan muid ansin ag éisteacht leis. CC:
FO-7-08-01
01 A 07
stay
|
N1
AGS
|
A
(LOC)
ann
|
S2
EVT
Sgo
|
Agus d'fhan mé ann go raibh sé an dó a chlog ar maidin. CC:
SP-9-05-01
Fanfaidh sé ann go n-imí an phian dhíot ar chaoi ar bith. CC:
LM-2-08-07
Chuaigh muid ag Aifreann, ag Aifreann ceathrú don seacht, ach níor fhan muid go raibh sé thart. CC:
RM-5-01-17
01 B 01
remain
|
N1
AFF
gaineamh, gráinne, uisce
|
A
(LOC)
ann
|
Agus fanfaidh an gaineamh agus fanfaidh an sliogán. CC:
LC-4-01-46
Imíonn an rud éadrom ansin agus fanann an gráinne. CC:
LC-1-02-05
Ní bheadh aon uisce ag fanacht ann an dtuigeann tú. CC:
LC-5-03-14
01 B 02
remain, be left
|
N1
EFF
lorg, comhartha, éalaing
|
A
(LOC)
ann
|
P1
(LOC)
ar
|
Bhoil, tá an lorg anois fanta, le haghaidh na hathbhliana. CC:
LC-5-04-02
Bíonn comharthaí éigin fanta ann i bhfad. CC:
CR-2-09-10
Ach ba in é an lá a buaileadh Tom Ó hEidhin, agus d'fhan an t-éalann sin air uaidh sin amach. CC:
MI-7-06-09
01 B 03
left over
|
N1
POS
síol, móin
|
P1
EXP
ag
|
P2
(TEM)
ó
|
Agus bhí sé ina Bhealtaine, i ndeireadh bliana, agus chuaigh mé gann i leasú, agus bhí beagán síolta fanta agam. CC:
MI-1-17-06
Bhíodh seanmhóin go leor fanta, ó shamhradh is nuair a thiocfadh an t-earrach is aimsir bhreá théidís soir le lucht móna. CC:
LC-3-10-13
01 B 04
left over
|
N1
PRT
|
P1
INT
de: loch
|
'Sin é a bhfuil fanta den loch anois ann. Tá sí fásta suas ina giolcaí. CC:
CR-8-04-01
Bhoil d'fhan leath an gharraí a bhí curtha agam, i dteannta an chuid eile gan cur. CC:
LC-5-03-42
01 B 05
remain
|
N1
AFF/MOT
tuirne, muc, Gaeilge
|
P1
(LOC)
i
|
Ach bydad léir mar atá muintir na háite seo ag imeacht anois, is gearr a bheas aon fhocal Gaeilge fanta ann. CC:
TM2-12-07-01
Tá corrthuirne lín fanta fós. CC:
TM1-2-05-01
Diabhal muic a d'fhan sa tír. CC:
RL-1-05-02
01 B 06.1
remain
|
N1
STA?
cuma, náire, creidiúint
|
P1
EXP
ar
|
Semantic Class: PSY
Dia dhá réiteach a Phádraig, níl cuma ar bith fanta ort. CC:
CR-7-14-02
Ach, nuair a fuair mise amach ná raibh aon chreidiúint insa ngrá ag an mbean sin, ansin níor fhan creidiúint dhá laghad insa ngrá agam féin. CC:
MI-5-01-03
Bhí náire uirthi, agus d'fhan sé ariamh uirthi. CC:
MI-5-02-15
01 B 06.2
stay
|
N1
FAC
|
P1
LOC/EXP
i: cuimhne, cloigeann
|
Semantic Class: COG
Fanóidh sé i do chuimhne i gcónaí. CC:
MI-3-09-05
Agus an méid a bhí i mo chloigeann, roimhe sin, níor fhan tada ann ansin. CC:
SP-5-01-02
01 B 07
stay
|
N1
DIC
ainm
|
P1
ar
|
Agus d'fhan an t-ainm ansin orthu, pocaide. CC:
RM-6-13-03
'Sin é an fáth, gur fhan an t-ainm ar an mbaile a bhfuil tú in do shuí anois ann. CC:
TM1-5-03-01
01 C 01
lodge
|
N1
AGS
|
A
LOC
thiar
|
P1
LOC
ag, i, tigh
|
Bhíodh sagairt ag fanacht thiar tigh Fheilipe ar an mBóthar Buí ansin thiar. CC:
CR-5-24-01
Bhíodh Gaeilgeoirí ag fanacht againn féin, tamall, go bhfuair mo mháthair bás go ndéana Dia trócaire uirthi, agus bhí Gaeilgeoirí ag fanacht sa teach ba gaire dhúinn. CC:
SP-1-05-01
Bhí cailín eile ansin ag fanacht sa teach, an créatúr, agus cailín deas. CC:
TM1-3-01-30
01 D 01
keep out
|
N1
AGS
|
A
LOC
amach, amuigh
|
Fanaí amach agus éistí leis an mbreac, is liomsa é. CC:
CR-3-06-15
'Séard ba cheart dhaoibh a dhéanamh gach a bhfuil agaibh a fhágál amuigh ag na francaigh, agus d'fhanódh na francaigh amuigh. CC:
MI-6-05-08
M'anam go sílim go gcaithfidh tú fanacht amach. CC:
MI-3-09-04
01 D 02
keep clear, avoid, refrain
|
N1
AGS
|
N2
LOC
píosa
|
P1
LOC
ó, ar
|
Adj
MOD
glan
|
Leaid ar bith atá ag iarraidh sábháil tógfaidh sé an pledge agus fanfaidh sé (ó) teach an ósta. CC:
FO-3-10-04
Ach, nach bhfantaí glan ar an teach a mbeadh sí. CC:
MI-7-16-02
Agus anois, insa gcogadh deireanach, chonaic mise mé féin, chonaic mé dhá mhine, a tháinig i dtír, tá mé ag rá leat gur fhan mé píosa uathu... CC:
TM1-3-03-05
01 D 03
keep clear
|
N1
AGS
|
A
DIR
siar
|
P1
ACT
ó: pósadh ar: farraige
|
Adj
LOC
glan
|
An ceann acu nach bhfuil ag dul ag pósadh anois, sul má tá sé scór blianta sul má tá a fhios aige tada faoi phósadh, nuair a fhanann sé nó go bhfuil a fhios aige an iomarca faoi phósadh, fanann sé siar uaidh, mar tagann drochmhisneach air. CC:
CR-8-02-11
D'fhan tusa glan ar an bhfarraige. CC:
SP-9-09-01
01 D 04
stay away
|
N1
AGS
|
A
(LOC)
istigh
|
P1
ó, as: báisteach; rang
|
Anam nár thug muid an seans dhúinn féin a Phádraig, gur fhan muid istigh, ón mbáisteach mhór. CC:
TM2-12-12-02
D'fhan mé as an rang ar feadh seachtaine, agus ina dhiaidh sin, 'séard a théinn thiar ag deireadh an rang. CC:
SP-1-05-18
01 D 05
refrain
|
N1
AGS
|
P1
ACT
ó: cráin, teach gloine
|
Óh m'anam gur fanadh ón gcráin ceart go leor. CC:
TM2-11-14-07
Ach, tá a shliocht orthu, lucht an dole, d'fhan siad ón teach gloine. CC:
TM2-9-03-15
01 D 06
avoid (topic)
|
N1
AGS
|
A
DIR
amach
|
P1
THE
as: gnóthaí
|
Áh anois, caithfidh muid fanacht amach as gnaithí na sagairt, agus gan bacadh leo. CC:
CR-8-07-01
02 A 01
fair, wait
|
N1
AGS
|
P1
ASS
le
|
Beirt aisteoirí a bhí le theacht, agus muid ag fanacht leo. CC:
SP-4-03-04
Tá paisnéara ag fanacht leat anseo. CC:
SP-8-11-03
Tá mo chapall taobh amuigh ag fanacht liom. CC:
CR-1-04-03
02 A 02
wait
|
N1
AGS
|
P1
INS
ar, le
|
Ní raibh sé ag fanacht ar do bhradóig ar chor ar bith, le haghaidh síol a thógáil, bhí bradóig aige. CC:
TM1-4-05-05
Ag fanacht le inneall atá muide le haghaidh é a bhualadh, ach roimhe seo, d'fhaigheadh na daoiní an-anró ag bualadh coirce... CC:
LC-1-02-03
02 A 03
wait, be ready
|
N1
INS?
|
A
LOC
taobh amuigh
|
Bhí vaigíní ag fanacht taobh amuigh. CC:
TM1-3-02-16
02 A 04
wait
|
N1
AGS
|
N2
TEM
nóiméad, achar
|
Adj
TEM
NÍOS FOIDE
|
Ach dá bhfanóinn nóiméad eile ní bheadh an ceann féin agam. CC:
FO-7-09-08
Agus ní raibh mé mórán achair ag fanacht nuair a chonaic mé ag teacht amach é. CC:
FO-5-25-05
Agus nuair a d'iompaíodh sé amach, déarfadh sé le duine ar bith, a bheadh sásta a dhul ag obair, a bheadh ag dul ag obair, gan a bheith ag fanacht níos faide. CC:
RL-1-08-07
02 A 05.1
wait, hold on
|
N1
AGS
|
N2
TEM
nóiméad
|
A
TEM
go fóill
|
Fan anois, ná téirigh níos faide. CC:
FO-6-14-07
Ach, fan go fóilleach anois agus éist liomsa. CC:
RL-2-08-11
Ach fan nóiméad anois níl mise sásta fós. CC:
CR-2-02-06
02 A 05.2
wait, hold on
|
N1
AGS
|
A
(TEM)
go fóill
|
P1
AGS
ar (refl)
|
Fan ort anois. CC:
TM2-8-05-03
Fan ortsa anois go fóilleach. CC:
RL-1-06-03
02 B 01.1
wait
|
N1
AGS
|
S2
EVT
Sgo
|
Ach d'fhan sibh gur athraigh an aimsir ansin. CC:
RM-1-02-26
Nó fanacht go dtiocfadh bean éigin go dtí é go bpósadh sé í? CC:
RL-3-05-07
Ach, ní raibh sé de fhoighid againn fanacht go n-imeodh sé. CC:
SP-4-02-06
02 B 01.2
fair, wait
|
N1
AGS
|
P1
LOC/TER
le
|
S2
EVT
Sgo
|
'Sé an clog a bhíodh acu, fanacht leis an gcoileach go nglaíodh sé. CC:
RL-4-07-01
An tine a fhadú, agus an pota a chur síos, agus fanacht leis, go mbeadh sé fiuchta. CC:
FO-4-13-05
02 B 02
wait
|
N1
AGS
|
P1
TEM?
le
|
S1
ACT
Svn
|
Caithfidh sé go bhfuil pictiúr maith istigh agus an méid atá agaibh ag fanacht leis le dhul isteach. CC:
RM-6-19-09
02 B 03.1
wait
|
N1
AGS
|
"Fan," adeir sé, "bainfidh muid cúpla ribe as" adeir sé. CC:
LM-5-05-32
02 B 03.2
wait till you see
|
N1
AGS
|
S2
EXP/TER
Sgo
|
Fan go bhfeice tú anois a Thaidhg. CC:
SP-6-08-07
Fan anois go bhfeice muid. CC:
CR-7-17-20
02 B 03.3
wait
|
N1
AGS
|
S2
EXP/TER
Sgo
|
Fan go gcloise tú é. CC:
MI-4-08-02
Fan go n-insí mé dhuit. CC:
TM2-10-10-03
Fan go n-inseoidh mé scéal duit. CC:
FO-6-01-13
02 B 04.1
wait !
|
N1
AGS
|
S2
ACT/TER
Sgo
|
Fan go n-óla muid deoch. CC:
CR-7-01-01
Fan go dtabharfaidh mé pionta dhuit. CC:
CR-7-12-02
Fan go dtabharfaidh mé láimh duit. CC:
FO-7-08-08
02 B 04.2
wait !
|
N1
AGS
|
S2
EVT
Sgo
|
Fan go mbeidh beagán aoise aige. CC:
CR-2-02-01
Fan go bpósfar bean leat. CC:
CA
02 C 01
wait, expect
|
N1
AGS
|
S2
EVT
Sgo
|
Ag fanacht go ndéantaí dhúinn é, a bhíodh muid i gcónaí. CC:
LC-6-03-03
02 C 02
wait, expect
|
N1
AGS
|
P1
EVT
le
|
Ag fanacht le grantanna agus ag fanacht le 'chuile chúnamh agus gan muid féin ag déanamh tada CC:
TM2-11-06-09
03 A 01
coinnigh, stay
|
N1
EXP
|
Adj
STA
beo, socair, breá, ciúin
|
Ach deir sí, nuair a shroich siad Meiriceá, faoi dheireadh, an méid acu a d'fhan beo, gur tógadh an caiptín. CC:
TM1-2-02-04
Ar ndóigh d'fhan muide socair go maith nuair a bhí siad sin istigh. CC:
LM-4-04-06
03 A 02
stay
|
N1
EXP
|
Adj
STA
imithe, sínte, cromta
|
Semantic Class: PHA
D'imeadar ceart go leor, agus d'fhanadar imithe, ach más ea, rinneadar go maith. CC:
TM2-10-08-05
D'fhan sí sínte siar ansin go dtáinig an taoille. CC:
LC-6-03-07
Ach dhá bhfuighfeá ar an talamh iad, cruinneoidh siad le chéile, agus níl ort ach fan cromta agus gan gadhar ar bith, mura bhfuil madra maith críonna agat a fhanós le do thaobh. CC:
MI-6-19-14
03 A 03
continue
|
N1
TEM?
oíche, aimsir
|
P1
MOD
mar
|
D'fhan an oíche sin mar sin, ach, d'úirt sé an oíche an lá arna mhárach... CC:
LC-7-01-05
Nach féidir leis an aimsir a bheith ag fanacht breá i gcónaí i gcónaí i gcónaí, go gcaithfidh tú beagnach an fhad céanna aimsire a fháil, le drochaimsir agus a fuair tú de aimsir bhreá. CC:
TM1-2-09-02
03 A 04
continue
|
N1
AFF
|
A
STA
i ngreim
|
Diabhal neart a bhí acu air ansin an dtuigeann tú, bhí sí i ngreim ansin is d'fhan sí i ngreim. CC:
RM-2-05-06
03 A 05.1
stay
|
N1
EXP
|
P1
STA
i (ess): baitsiléara, staic
|
Fanfaidh tú i do bhaitsiléara. CC:
MI-5-04-22
Is nach in é é, d'fhan sí ina staic, bhí sí gan aon úsáide, agus, má d'úirt tusa, go raibh bia folláin caite aige, níor fhágaigh sé sin an chois gan fanacht ina staic. CC:
TM1-5-05-09
03 A 05.2
mair, stay
|
P1
QUA
i (ess): nós, staic
|
Agus gurb in é an fáth, gur fhan sé ina nós ansin. CC:
SP-7-06-06
Agus d'fhanfadh sé ina sórt scraith. CC:
LC-4-02-04
03 B 01
lean, continue
|
N1
AGS
|
S1
ACT
Svn
|
Semantic Class: PHA
Ach, rith sé agus leanadar é, agus d'fhan an sagart ag dó na ceilpe nó gur tháinig sé ar ais … CC:
LC-3-14-05
Agus dhá bhfanfadh sí gan aon lúbadh a dhéanamh ansin ar aon taobh, déarfá go raibh sé sin déanta suas ceart. CC:
LC-5-03-38
Ansin, fanfaidh tú ag dul in éineacht léi mí nó dhá mhí nó trí mhí nó bliain. CC:
MI-1-01-04
03 B 02
lean, continue
|
N1
AGS
|
P1
ACT
ar: ól
|
Gur fhan sé ar an ól. CC:
TM2-7-10-12
03 B 03
continue
|
P1
STA
i (ess): codladh, seasamh, suí
|
D'fhan sé ina chodladh amuigh sa stábla ar chuma ar bith, agus is gearr amach san oíche go dtáinig fear óg. CC:
SP-1-09-06
Mar tá na fóide chomh tirim an uair sin is go bhfanfaidh siad ina seasamh. CC:
TM1-2-08-13
03 B 04
continue
|
N1
AGS
|
P1
ACT
le: iascach, talamh
|
Tá tú ag fanacht leis an iascach. CC:
TM2-8-06-01
'Sin é an fáth a raibh siad in ann fanacht leis an talamh. CC:
FO-2-04-02
03 B 05
continue talking about
|
N1
AGS
|
P1
THE
ar: [ábhar cainte]
|
Semantic Class: DIC
Ach ('sea) fanfaidh muid ar an ngliomach úiméad. CC:
MI-4-02-33
Ach fan ar an iascach ar chuma ar bith. CC:
MI-4-02-11
Is le cúnamh airgid ó COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta) a cóiríodh Foclóir Briathra Gaeilge le foilsiú ar líne.
The online publication of the Valency Dictionary of Irish Verbs has been supported financially by COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta).
Toradh é Foclóir Briathra Gaeilge ar thionscadal taighde a cuireadh i gcrích in Ollscoil Wuppertal agus in Ollscoil Bonn le cúnamh airgid ó Deutsche Forschungsgemeinschaft.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is output from research conducted at the University of Wuppertal and the University of Bonn with financial support from Deutsche Forschungsgemeinschaft.
Tá Foclóir Briathra Gaeilge ar fáil faoi cheadúnas Open Database License.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is available under the Open Database License.
