Pota Focal Intergaelic
ás | | fág | fál | fán
Gluais TíHouse Glossary Gluais Beo!Beo! Glossary TeasárasThesaurus BriathraVerbs
éirigh éist fág faigh fair fáisc fan fás feabhsaigh féach féad feic feil fiafraigh fill fiuch fógair foghlaim freagair geall gearr
fás
01 A 01.1
grow, exist, occur
N1
EFF?
cluaisíní, crann
P1
LOC
ar, i
Bhoil, tá na cluaisíní, tá siad ag fás ar na clocha an dtuigeann tú, rudaí beaga iad. CC: LC-2-05-12
Ag tarraingt neantógaí is driseacha is 'chuile chineál eile dhá gcur ag fás ann. CC: RL-1-09-03
Tabharfaidh sé síol leis ó áit go háit agus fásfaidh crann san áit ar thit an síol. CC: MI-1-17-16
01.2
grow, exist, occur
N1
EFF?
[veg]
A
LOC
thoir, thart
P1
LOC
ag, timpeall
Tá crann acu ag fás thoir ag an teach seo againne. CC: MI-7-19-02
Tá an ghairleog, tá sí ag fás, nó bhíodh sí ag fás an dtuigeann tú thart timpeall 'chuile theach. CC: MI-7-08-09
Agus an veist a bhí aige, thug sí léi é agus bhí sceacha droighean agus sceach gheal fásta thimpeall air, agus rinne sí ribíní den veist, insna sceacha. CC: MI-7-05-07
02.1
grow
N1
EFF?
[veg]
A
DIR
aníos, suas
P1
FNT
ó
P2
TER
go, ar
Dris a bhí ag fás aníos, ó íochtar na brocaí suas go barr agus bhí an sionnach ag dul suas is anuas ar an dris. CC: SP-8-04-03
Ach bhí eibheann ag fás suas ar na crainnte, nó ar na sceacha draighean, agus é chomh glas. CC: SP-3-05-02
02.2
grow
N1
EFF?
[veg]
A
DIR
amach
Ach má dhónn tú ina dhiaidh sin an crann ní fhásfaidh sé amach. CC: MI-7-17-11
02.3
grow out of
N1
EFF?
déas
A
(DIR)
amach
P1
FNT
as: gráin
Agus deir siad go ngineann sé arís, agus go bhfásann déas eile amach as, agus go ndéanfaidh, go mbeidh dhá dhéas ag fás as 'chuile ghráinne, i leaba ceann, nuair a déantar é sin. CC: LC-5-04-06
02.4
grow, break through
N1
AFF
A
(DIR)
aníos, amach
P1
DIR
thrí
An áit a mbeadh an talamh láidir bheadh sé mall aige ag tíocht aníos, ag fás thríd. CC: LC-5-03-20
Feicfidh tú iad ag tosaí ag fás, nuair a bheas siad i bhfad ann fágaithe, amach thríd an gcréafóg, ag gint amach thríd. CC: LC-5-03-61
Agus ní hí an luibhín atá ag fás aníos thríd an talamh atá ag dul do do leigheas. CC: TM2-10-03-04
03
grow
N1
AFF
[veg]
P1
MOD
ar nós, mar
Tá sé ag fás ar nós oinniún a bheadh gaibhte ró-fhada. CC: MI-7-08-15
Mar tá an charcair ann, mar a bhí an crann ag fás. CC: LM-1-02-06
04
grow
N1
EFF?
[veg]
P1
CAU
ó: refl
Fásfaidh sí uaithi féin. CC: MI-7-08-16
05
grow
N1
AFF
[veg]
Adj
QUA
díreach, ard
D'fheicfeá bun an chrainn ag fás díreach. CC: TM1-2-04-13
Fásann sé ard go maith. CC: MI-7-20-05
06
grow
N1
AFF
N2
VAL
orlach
Mura bhfásfaidh sí ach leathorlach sa gcéad bliain, níl a fhios cé mhéad céad bliain mar sin ó dódh an ghiúsach. CC: MI-7-17-10
07
grow
N1
AFF
[hum]
Óh dhá bhfuigheadh duine buille dhi deir siad nach bhfásfá go brách ina dhiaidh. CC: LC-1-22-09
B 01
grow, overgrow
N1
AFF
talamh, portach, criathrach, loch
A
(DIR)
suas
P1
(LOC)
os cionn
P2
(CAU)
i
Tá an talamh fásta os a cionn. CC: TM1-2-07-07
'Sin é a bhfuil fanta den loch anois ann. Tá sí fásta suas ina giolcaí. CC: CR-8-04-01
Bhoil deir siad go bhfásann an portach ar ndóigh go bhfásann an criathrach i gcónaí, de réir a chéile. CC: TM1-2-07-07
C 01
grow up
N1
AFF
[hum]
A
DIR/PER
suas
Is bhí sé ag fás suas go raibh sé thimpeall's dhá bhliain déag nó trí bliana déag. CC: RM-4-02-06
Bhoil nuair a bhí mise ag fás suas fadó, ní chuimhním go raibh aon ganntanas uibheacha aon uair sa mbliain nuair a bhí mise i mo leaidín óg fadó. CC: FO-6-08-03
Agus an t-am sin, bhíodh daoine óga agus dream a bheadh fásta suas ag fosaíocht le beithígh ar maidin, sul má ghabhfaidís ag scoil … CC: CR-1-05-12
02
grow to be
N1
AFF
P1
RES
i (ess)
Bhí sé fásta ina eascann agus drioball agus cloigeann agus 'chuile shórt ar nós na eascainn. CC: LC-3-03-40
03
develop, arise, grow
N1
EFF
eascainn
P1
FNT
as
Ach deirtear ar ndóigh, gur isteach ón bhfarraige a thaganns na heascainn agus go dtéann siad ar foscadh sa bhfíonnach agus go bhfanann siad ansin nó go bhfásann siad as. CC: LC-3-03-41
04
grow up
N1
AFF
muc
Ach d'aithneá an mhuic nuair a bheadh sí fásta. CC: TM2-8-03-03
D 01
grow, develop
N1
EFF
olann, féasóg
P1
(LOC)
ar
'Sé an truaí nach olann a d'fhás ort. CC: MI-4-09-07
'Chuile sheachtain dhá dtéann thart, agus, pé ar bith cé a chuimhnigh ar an bhféasóig seo a ligean dhi ag fás i dtosach, thosaigh ceann is ceann eile ag aithrist air. CC: TM2-10-14-10
Rud a fhásanns ar an gcarbad taobh istigh. CC: MI-7-10-15
02
grow
N1
EFF
A
DIR
siar
P1
FNT
ó
[Fiacail] a fhásanns siar ón drad eile. CC: MI-3-06-19
02 A 01
grow, plant, cultivate
N1
AGS
N2
EFF
cruithneacht, torthaí, sail
Bhoil níor theastaigh an oiread, den ration, uaidh an bhfear a bhí ag fás a chruithneacht féin, agus a theastaigh uaidh an bhfear thiar. CC: SP-6-03-04
Dhá dtéadh muid ag curaíocht anseo dhúinn féin, ag fás torthaí beaga, 'chuile dhuine agus a phísín féin torthaí a bheith aige,... CC: TM2-8-06-06
Bhoil bíonn siad () curtha, bíonn siad [slataí saile] ag 'chuile dhuine, fásta ag 'chuile... CC: LC-1-03-05