Caitear airgead ar thraenáil oiliúnóirí, réiteoirí agus oifigigh i rith na bliana freisin.

Bhuaigh an Clár orthu toisc go raibh siad níos láidre agus bhí siad in ann an céile comhraic a bhrú as an mbealach go dlisteanach agus go minic go neamhdhlisteanach (ní fhaca an réiteoir an méid feallanna is a chonaic an lucht féachana).

Ní dhéanfaidh duine ar bith dearmad ar an spiorad a bhí aige, a raibh an rírá a tharla ar an taobhlíne i Meiriceá nuair a bhí an réiteoir mall ag tabhairt ceada dó teacht ar an pháirc mar ionadaí mar léiriú maith air.

Ach ní dhearna! Tá sé fós ag réiteoireacht leis ar chluichí iomána agus peile agus é chomh díograiseach céanna is a bhí sé riamh.

Leis an scéal a dhéanamh níos measa, tá imreoirí ann a chuireann an dallamullóg ar réiteoirí go rialta, na "tumadóirí" sa sacar mar shampla.

Tá sé an-deacair ar mholtóirí an cinneadh ceart a dhéanamh gach uair agus is minic ar an lá céanna i gcluichí éagsúla go ndéanann moltóirí cinntí éagsúla i gcás eachtraí atá cosúil lena chéile.

Is annamh a cháinfeadh sé foireann nó imreoir nó réiteoir.

I measc na gconspóidí bliantúla bíonn (gan ord ar leith): Réiteoirí (atá ag dul in olcas an t-am ar fad más fíor!).

Tá gach coiste contae freagrach as imeachtaí ina chontae féin agus tá aithne ag gach duine ar (a) na réiteoirí (b) baill an choiste contae (c) uncail a d'imir leis an gcontae (d) iarchathaoirleach an choiste smachta, agus mar sin de.

Scríobhas i bhfábhar an athraithe seo cheana agus beidh sé suimiúil a thionchar a fheiceáil maidir le líon na bhfeall a dhéanfar agus líon na gcártaí buí a bhronnfaidh na réiteoirí.

"Dála cluiche peile, más drochchluiche é, is é an chuimhne is mó a bheidh agat ná an réiteoir ag rith thart ag séideadh a fheadóige.

Is féidir droch-chalaois a phiocadh amach, rud atá tábhachtach sa chás nach bhfaca an réiteoir an eachtra ag an am.

Níos mó ná riamh tá gá le ciall agus stuaim i gCLG agus córas atá soiléir agus atá dian ar lucht calaoise, agus, mar a scríobh Joe Lennon, iarpheileadóir cáiliúil de chuid an Dúin, chuideodh sé go mór le feabhas na gcuichí Gaelacha dá nglacfadh imreoirí leis na rialacha agus dá gcuirfeadh réiteoirí i bhfeidhm iad.

Laoch a bhí ann ag mórán daoine, idir shean agus óg, in ainneoin é a bheith curtha den pháirc sách minic agus rudaí tarcaisniúla a bheith ráite aige faoi agus le daoine éagsúla, idir bhainisteoirí, chomhimreoirí, réiteoirí agus cuid den lucht leanúna.

Thuill sé clú mar réiteoir, mar roghnóir lena chontae (trí chraobh) agus ansin mar Rúnaí ar Chomhairle na Mumhan CLG ó 1977 go dtí 2004.

D’fhéadfaí a rá go bhfuil *ethos* leathrúnda, neamhfhoirmeálta i gCLG a deir: gur cluichí “fearúla” iad peil agus iomáint agus is cód é sin a deir “má bhuailtear buille ort, glac leis ach tabhair ceann níos fearr ar ais in am cuí”; go dtarlaíonn scliúchais ó am go ham de bharr theannas na hócáide ach nach bhfuil aon dochar ansin; gur féidir an milleán a chur ar an réiteoir de ghnáth toisc (a) nach raibh smacht aige nó (b) gur shéid sé an fheadóg rómhinic agus araile; baineadh leas as (a) go minic i gcomhthéacs eachtraí na hÓmaí; go bhfuil droch-chaint gháirsiúil inghlactha ag cluichí, ar an taobhlíne, i seomraí gléasta agus araile, go fiú agus mná agus gasúir i láthair.

Ar dtús glacadh agus glactar i gcónaí le tuairisc an réiteora mar phríomhfhoinse eolais agus mar phríomhphointe tagartha.

Trí lá roimh an phionós ó UEFA, fuair Fowler moladh ó cheannaire FIFA, Sepp Blatter, as cothrom na Féinne a léiriú i gcluiche in aghaidh Arsenal nuair a chuir sé in iúl don mholtóir, Gerald Ashby, nach ndearna cúl báire Arsenal, David Seaman, feall air, rud a shíl an Ashby.

Nuair a shroicheadar an Caisleán Glas, ordaíodh dóibh filleadh ar an gCarraig Mhór toisc go raibh an réiteoir meáite ar an gcluiche a imirt san ionad a bhí ceaptha dó de réir na socruithe.

“Feall, a réiteoir? Cad é atá i gceist agat? Ní dhéanfainn riamh a leithéid.

Creid nó ná creid, beidh cigirí faoi leith fostaithe ag an NFL, ag siúl na páirce ag cinntiú nach bhfuil na himreoirí, na réiteoirí, na bainisteoirí, ná na craoltóirí ag caitheamh rud ar bith nár cheadaigh an NFL cheana féin.

Bhí uncail dó, John Dowling, ina réiteoir sna 1960í agus ina uachtarán ar an eagraíocht sna 1970í.

Tharla sé níos mó ná uair amháin le déanaí gur cáineadh an réiteoir de bharr carta buí nó dearg a bhronnadh ar imreoir.

Bhí na craoltóirí mícheart ar fad, dar liom, nuair a cháin siad cinneadh an réiteora mar bhí sé soiléir (domsa ar aon nós) go ndearna John Carroll ionsaí fisiciúil, déanach lena ghualainn ar imreoir eile a bhí tar éis a sliotar a imirt gar don taobhlíne ar bhealach a bhí an-chontúirteach.

Cén fáth a bhfaigheadh imreoir airgead ach nach bhfaigheadh réiteoir airgead? Chomh maith leis sin, le bheith réalaíoch, cé as a dtiocfadh an t-airgead? Bhí caint tamall ó shin go bhfaighfí réidh le Connachta mar fhoireann phroifisiúnta rugbaí agus níl ach ceithre fhoireann sa tír sa spórt sin.

Rud amháin eile faoi fhoireann Átha Cliath: ní maith liom an bhéalscaoilteacht agus an íde béil d'imreoirí eile agus do réiteoirí a bhí á chleachtadh ag imreoirí Átha Cliath i mbliana.

Bhíodh smacht an-mhaith i gceist, léirítí ómós don réiteoir agus ní bhíodh achrann ná troid ann riamh.

Ní bhíonn gá le réiteoir dáiríre mar ní dhéantar calaois ná feall ná ní bhíonn argóint ná troid idir imreoirí.

Ní mian liom réiteoirí a lochtú nó a cháineadh, ach tá fhios ag Dia gur deacair gan sin a dhéanamh ar uairibh.

Is é Serie A príomhroinn sacair na hIodáile, agus is cosúil go bhfuil cuid mhór de lucht leanúna na sraithe sin ar mire cheart faoi chaighdeán na réiteoireachta, nó an easpa caighdeáin is cirte a rá.

Ní hábhar iontais é seo i bhfianaise na dtorthaí staidéir a d’fhoilsigh dream darb ainm ‘Faireachlann na n-Earráidí Moltóireachta’ agus atá le feiceáil ar an suíomh idirlín www.

com/watch?v=0wokaOrACqU) An Cur is an Cúiteamh Gné a tharraing go leor cainte i ndiaidh an chluiche ná tionchar an réiteora, Diarmuid Ó Ciardhubháin, ar an toradh agus go háirithe i gcás cinneadh amháin dá chuid a chinntigh, dar le mórán, gur ag Cill Chainnigh a bheadh an bua.

Ní hamháin sin, ach deir sé go bhfuil a fhios sin ag na réiteoirí, ach go bhfuil faitíos orthu dada a dhéanamh faoin scéal ar eagla go gcuirfí ina leith nach bhfuil siad ag cuidiú le saorghluaiseacht an chluiche.

com/watch?v=tyae2BdEOiE) Comhcheilg a bhí ann ar ndóigh idir FIFA, foireann na Fraince, Uachtarán na Fraince, Michel Platini (Uachtarán UEFA), Thierry Henry agus an réiteoir agus na maoir eile.

Ní inseoidh na fíricí loma sin áfach, go raibh críoch a bhí conspóideach agus scannalach araon leis an gcluiche ceannais úd mar go ndearna an réiteoir, Martin Sludden, tuaiplis le cinneadh mícheart, rud a d’admhaigh sé féin níos déanaí, i bhfíordheireadh na himeartha a sciob an chraobh ó Lú agus a bhronn ar an Mhí í, dar le cách.

Is é sábháilteacht na n-imreoirí príomhchúram an réiteora a deir Aodán Mac Suibhne, iar-réiteoir idir chontae agus oiliúnóir réiteoirí óga.

Is é sábháilteacht na n-imreoirí príomhchúram an réiteora a deir Aodán Mac Suibhne, iar-réiteoir idir chontae agus oiliúnóir réiteoirí óga.

Chuaigh mé chun cainte le hAodán le déanaí agus roinn sé go leor dá chuid smaointe i dtaobh ceird na réiteoireachta liom.

Dá bhrí sin, tá deis ag foireann Phoblacht na hÉireann i gcónaí gaisce a dhéanamh (a) má bhíonn an t-ádh leo maidir le nithe éagsúla ar nós cinntí réiteora agus imreoirí a bheith i mbarr a sláinte (b) má oibríonn plean agus beartas an bhainisteora an freasúra a chur den scóráil ina coinne agus (c) má imríonn siad leis an spreacadh agus leis an gcroí céanna a bhíonn ag foirne na hÉireann de ghnáth agus a bhfuil béim leagtha air ag an mbainisteoir Trappatoni.

Sin ráite, chuaigh McGuinness – a bhfuil go leor miotas, i bhfách agus in éadan, faoi – go Teach Parlaiminte na Breataine an lá dár gcionn, le cur in iúl d'fheisirí thall go raibh Sasain mar rannpháirtí sa chomhrac ó thuaidh agus nach “réiteoirí neodracha” a bhí iontu.

Má áirtear gur duine homafóbach nó ciníoch an té atá i gceist, cén chaoi a ndéantar sainmhíniú agus bainistiú ar lipéid den sórt sin? Agus cé leis na lipéid sin? An t-íospartach nó an t-úsáideoir? Cé hé ‘réiteoir’ chluiche na lipéad? Tá cumhacht na teanga in úsáid mar uirlis shóisialta agus mar bhuthal aithneachtála go tréan i gcúlra na ceiste seo; go ndéantar daoine ar leith a aicmiú de réir iompair, tuairimí agus de réir chur i láthair.

Má fhíoraítear an tairngeacht is féidir le duine maíomh as a shaineolas agus mura bhfíoraítear í is féidir leis an milleán a chur ar réiteoir éigin! Tá daoine ann os cionn aoise áirithe, Ciarraígh den chuid is mó, a chreideann agus a áitíonn agus nach n-athróidh a n-intinn go brách ina thaobh, gurb í foireann Chiarraí '75-'86 an fhoireann ab fhearr riamh.

Tá leabhar díreach foilsithe a thugann deis do roinnt réiteoirí a gcuid tuairimí a thabhairt mar gheall ar eachtraí conspóideacha a tharla le linn cluichí a raibh siadsan ina bhfeighil.

Tuigeann Colm Mac Séalaigh nach fiú a bheith ag béiceach nó ag búireach ar an moltóir peile nó iománaíochta.

Caithfear iompar na bpeileadóirí a athrú agus caithfear saol na réiteoireachta a athrú.

Mar is eol do Cholm Mac Séalaigh óna thaithí féin agus ó bheith ag éisteacht le réiteoirí, caithfear an t-iompar ar pháirc na himeartha a athrú chun feabhais.

Chas Colm Mac Séalaigh le réiteoir de chuid Chumann Lúthchleas Gael a bhfuil taithí 25 bliain de réiteoireacht ag gach leibhéal anois aige.