In ainneoin go mbaineann a shaothar le cúrsaí faisin agus *haute couture*, tá dlúthcheangal le saol na healaíne agus na dealbhóireachta le brath sa taispeántas seo.

Tá tréimhse an-rathúil romhainn má bhíonn ar ár gcumas ar fad cur le chéile agus leas a bhaint as na deiseanna ar fad atá agus a bheas ar fáil dúinn.

Fuarthas amach go raibh draein calctha ag oibreacha cóireála uisce agus seans go raibh fearadh ainmhithe ag dul isteach san uisce dá bharr sin.

" An cheist a chuirfeadh sí ná "an bhfuil na polasaithe stáit go léir agus an bhfuilimid féin mar phobal ag treabhadh le chéile sa tslí is éifeachtaí ar mhaithe leis an teanga?" Tá obair mhór ar siúl ag an mbean ghníomhach seo, i mórán réimsí den saol.

Tá gaol speisialta fadbhunaithe ag an dánlann le go leor ealaíontóirí agus leis an phobal agus is dá bhrí seo atá saothar dúshlánach úr - tionscadail phoiblí, ealaín bheo (*performance*) agus taispeántais dánlainne - á chur ar fáil anois.

Céard a shíleann sí den díospóireacht atá ar siúl faoi láthair faoi ról na mban san Eaglais? Deir sí go ndearna na mná san Eaglais éacht oibre riamh.

Cé gur féidir a rá le do bhrabhsálaí idirlín gan glacadh leo, tá cuid mhaith suíomh gréasáin nach bhfeidhmíonn gan iad.

Bhí an córas meithle forleathan go maith go fóill ina cheantar dúchais agus chuir sé seo ina luí air gurbh fhearr i bhfad do dhaoine a bheith "ag comhoibriú agus ag obair as lámh a chéile, ag maireachtaint ar scáth a chéile.

Leag an bainisteoir amach na cúraimí a bheadh uirthi agus gheall di nach mbeadh sí i bhfad ag teacht isteach ar an obair ná ar an oifig úr.

"Seo," arsa Caitríona, "féadann muid cromadh ar an obair nó beifear ag déanamh gur ag meilt ama atá muid.

Bheadh a chuid aige an seomra seo a chur in ord agus in eagar.

dua agus pleanáil ======= Ach tharla sin ar fad sna laethanta roimh Sky Sports agus sacar chuile uair den lá ó cheann ceann na seachtaine, roimh chláracha scáiteála agus *Playstations*.

Tá mé féin agus mo chairde anseo i Milwaukee ar bís le leanúint ar aghaidh leis an obair.

Beidh gach tír díobh, ní nach ionadh, ag tochras ar a ceirtlín féin.

Tá breis is mí caite aige anois sa phost nua agus tá na heagraíochtaí in ainm is a bheith ag imirt a gcleas d'aontaobh ach táim in amhras faoi.

Is léir go bhfuil an *Irish Times* i mbaol de dheasca míbhainistíochta agus an cinneadh a ghlac siad clólann úrnua a thógáil ar £60m nuair nach raibh a leithéid ag teastáil.

Sa bhliain dheireanach den scéim ní raibh ach duine amháin páirteach ann, rud a chuir go mór leis an ualach oibre agus leis an strus a bhraith Fionnuala.

" An dream a bhíonn ag obair sa stáisiún mar chaitheamh aimsire, ní chuireann siad an saothar céanna isteach san obair, dar léi, is a chuireann na craoltóirí a bhíonn ag iarraidh dul leis an chraoltóireacht mar ghairm.

Saibhríonn comhobair sa phobal an saol dúinn ar fad.

Bhí chuile dhuine ar an airgead céanna agus ag obair as lámh a chéile.

An rud is tábhachtaí, dar leis, ná gan éirí róchráite faoi cheist na teanga.

Gura fada buan seasmhach sibh agus go maire agus go n-oibrí sibh ar an líon seo go ceann píosa maith eile de bhlianta.

Am agus dua ======= Ar an gcéad amharc, déarfadh duine gur mhaith an rud é cúnamh a thabhairt dóibh siúd atá ag iomaíocht thar ceann na tíre ag leibhéal ard idirnáisiunta i spóirt aonair a mbíonn go leor ama agus dua ag baint leo agus costas go leor freisin.

Cad é an pictiúr a chruthaíonn sin den "dream eile"? An bhfuil mé ag caomhnú an tseicteachais? Ar cheart dom ligint dóibh Gaeilge a labhairt ar Bhóthar na Seanchille?) Sochaí fhearúil ======= Sochaí fhearúil a bhí riamh i sochaí Thuaisceart na hÉireann, bródúil as neart a luachanna aicme oibre.

Tá sé beartaithe deis a thabhairt do dhaltaí os cionn cúig bliana déag taithí oibre a dhéanamh le comhlacht chun iad a ullmhú do shaol na hoibre.

Tá oiread le déanamh i réimse an aosoideachais sa Ghaeltacht go súfadh an obair trí oiread sin sa bhliain dá mbeadh sé ann.

Bás nádúrtha? B'fhéidir é, ach cé chomh nádúrtha is a bhí an saol a chaith sé anseo i measc na milliúnaithe? Is iad na hÁisigh - Indiaigh, Pacastánaigh, Filipínigh - a dhéanann an obair shuarach i nDúbai, a ghlanann suas inár ndiaidh.

Is álainn iad na moscanna anseo ach meabhraíonn na foirgnimh eile Beirlín dom, Oirthear Bheirlín aimsir an Chumannachais, agus is é a deir siad ná, "Nach téagartha sinn anois! Nach orainn atá an rath!" Is ea, tá Teamhair ina féar agus féach an Traí mar atá … An bhfuiltear ag teacht i dtír ar Indiaigh ar bhealaí eile fós? Chonaiceamar saothar an-bhreá le healaíontóir Indiach anseo, déanta as adhmad, iad ar díol ar 250 dirham an ceann, abair tríocha punt.

"Beidh greim bí againn nuair atá achan rud in ord agus in inneall.

*Nah*, níor mheas sé go n-oibreodh sé sin ach an oiread.

Fuair muid teachtaireacht dhea-mhéine ó Mháire Mhic Giolla Íosa, Uachtarán na hÉireann le gairid inar ghuigh sí rath is séan ar ár saothar.

Más fíor don iar-Choimisinéir, is tábhachtaí an ceistiú mar sin do na Gardaí ná aon obair bhleachtaireachta a dhéantar ná fianaise eolaíoch a bhailítear.

Tá an chlólann ar cúl ar fad agus na hoifigí ina mbítear ag déileáil leis an phobal chun tosaigh.

I dteannta na ríomhaireachta, deinimid cúraimí eile: comhairleoireacht, traenáil, aistriúchán.

"Beidh a sháith féin ag Mark léi siúd.

Nuair a fhéachann tú thart ar a theach, atá suite i lár chathair Dhoire, chíonn tú saothar a dhéanann cur síos ar a shaol ar bhealach atá pearsanta agus macánta.

Tá sé solúbtha mar mhodh oibre - is féidir obair mar seo a dhéanamh déanach san oíche más gá, nó briseadh a thógaint i lár an lae.

Treoirlínte ======= I mbliana, de bharr aighneas cheardchumann na múinteoirí, an ASTI, beidh scoileanna ag fostú thart ar 2,500 daoine le hobair féitheoireachta agus ionadaíochta a dhéanamh.

Tuigtear do *Beo! *nach bhféadfadh an fhoireann bheag seo, leis an ualach oibre atá acu cheana féin, cúlra chuile fhéitheora nua a scrúdú.

Tógann sé cuid mhaith ama agus níl mórán pléisiúir ag baint leis an chineál sin oibre, ní hionann agus obair thaighde eile.

Thar aon ní eile cáinim an cumann faoin fhaillí atá á déanamh aige san iománaíocht (shílfeá nach raibh dualgas ach ar chontaetha áirithe an iománaíocht a chur chun cinn), ach caithfear a admháil mar sin féin go bhfuil an t-uafás oibre déanta ag an gcumann chun an fhís agus na cuspóirí atá aige a chur chun cinn.

Cheana féin, tá daoine tosaithe ar shíntiús rialta a íoc chun bogearraí a fheidhmíonn i gcoinne víreas a choimeád suas chun dáta.

Tá na céadta buama píopa caite ar thithe na haicme oibre, nó an aicme *dole *ba bheaichte a rá, b'fhéidir, lá i ndiaidh lae.

Nuair a thosaíomar á dhéanamh sin bhí an-spéis againn cineálacha difriúla amhrán a thriail agus féachaint cad a d'oibreodh.

Fuair an Céideach aithneantas i mí Mheán Fómhair i mbliana as an éacht oibre atá déanta aige sa chomhlacht sin le blianta beaga anuas nuair a bronnadh an gradam Fiontraí na Bliana air.

D'éirigh sé bréan den obair sin sa deireadh agus chinn sé ar fhilleadh ar an mhúinteoireacht.

" Ba dhuine de cheithre pháiste déag é athair McEvoy agus d'oibir sé mar dhoirseoir agus mar phluiméir i ngach cúinne de Greenwich Village, ar chomharsanacht den lucht oibre Caitliceach ba mhó a bhí ann ag an am.

Tá roinnt daoine ag gabháil do chúrsaí farantóireachta ar na báid a thugann cuairteoirí go dtí an mBlascaod le linn bhiaiste na dturasóirí.

Má thugann tú cuairt ar Shráid Uí Chonaill le hamharc ar an spíce lonrach, ná déan dearmad ar an mháinlia cluaise atá ag saothrú leis ina sheomra beag cúng in aice láimhe.

" Beidh duine as Sasana á cheapadh acu mar bhainisteoir gan mhoill, rud a laghdóidh an t-ualach oibre atá ar Cholm.

Déanann na mic léinn iarchéime obair níos déine arís, le linn na gcúpla seachtain a chaitheann siad sa chathair gach samhradh.

Cé gur seo tionscadal acadúil a bhfuil an-rath air é seo, tá na húdaráis in Institiúid Mhic Eochaidh den tuairim mar sin féin go bhfuil neart oibre le déanamh go fóill.

Níl a fhios agam an bhfuil aithne mar is ceart ag aon duine ar Sheosamh Mac Grianna (1900-1990) nó níor scaoil sé a rún ariamh ach tá aithne go leor ar a shaothar.

Mar gheall ar dhianobair na múinteoirí scoile, tá Gaeilge ag éirí coitianta ag an aos óg arís.

Chaith sé seacht mbliana ag obair ar leabhar ar shaothar Mháirtín Uí Chadhain agus bhí díomá an domhain air a laghad díospóireachta a bhí ann nuair a foilsíodh an saothar.

Tá sé den tuairim gur fhág an Ríordánach an oiread sin doirse oscailte dóibh siúd a tháinig ina dhiaidh, go raibh "ana-chuid den bhunobair" déanta aige.

Bhí dochtúireacht bainte amach aige ar shaothar Mháirtín Uí Chadhain faoin am sin agus bhí sé tar éis dhá bhliain a chaitheamh ag múineadh i gColáiste Úrmhumhan i Luimneach.

Is saothar pléascánta é seo atá neamheaglach agus amh.

Is moladh conspóideach gan amhras é seo, go háirithe má chuirtear san áireamh go dtéann gach mac léinn tríd an gcóras oideachais gan fiú saothar amháin as Portaingéilis a léamh.

Níos deireanaí sa fichiú haois, d'fhoilsigh Breandán Ó hEithir agus scríbhneoirí eile saothar liteartha a choinnigh an t-oileán sa nuacht.

" Ceiliúradh ======= Agus tá ceiliúradh déanta ar dhaoine mar seo ar an tSlí Oidhreachta, mar shampla Agnes Jones as Dún na nGall, a d'oibir mar bhanaltra le Florence Nightingale agus a rinne sárobair anseo i dteach na mbocht; agus Kitty Wilkinson as Doire a bhí ina ceannródaí san fheachtas le feabhas a chur ar an tsláinte phoiblí.

Strus oibre a deir sé ba chiontach le hobráid sheach-chonaire croí a bheith aige roinnt blianta ó shin agus bhuail an tragóid a lámh ar a shaol chomh maith agus é ina fhear óg.

Ach, ar ndóigh, is obair leanúnach í seo.

* Gluais • Glossary sprioctarget ní túisce anseo thúno sooner are you here iontach slachtmharvery tidy beathalife mórphearsa ficsingreat fictional character dílleachtaorphan sa tsraithin the series uaighgrave an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work oilithreachtpilgrimage clúiteachrenowned a mhaíomhto boast iarsmalannmuseum tairgtear camchuairteannatours are offered bantreoraífemale guide díomhaoinidle ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life troscánfurniture sprúillí mionsonraíochaminor fragments col ceathrachacousins ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it adhlacthaburied i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors iad a rangúto categorise them SeapánaighJapanese díograiseachenthusiastic searmanasceremony a fhiafraí deto ask dúilliking luachannavalues chomh patuar intias apathetic towards her smidword, syllable carrchlóscarpark mionsamhailminiature éalúescape proinntitherestaurants camchuairt oidhreachtaheritage tour baiste asnamed after a cuid pearsanher characters bunchlochfoundation-stone straitéis mhargaíochtamarketing strategy uimhirphlátaínumber plates gléastadressed príomhsheómain show Oileánaighisland-people mórtasach asproud of dúchasachnative mangairísellers ollúna mórluachachaself-important professors tionscalindustry débhríochambiguous bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on tuairiscítearit is reported frith-Anneanti-Anne Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged fonóidmockery d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image casadhtwist is barrúlafunniest cúiseamhaccusation leispiachaslesbianism (chuir sí(she nuair a d'áitighwhen she argued comhdháilconference leispiachas folaithehidden lesbianism cairdeasfriendship cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love oirirceminent flúirse tagairtílots of references homa-anghráchhomo-erotic traidisiúnaithetraditionalists ábhar a stoitheadhto take material comhthéacscontext náireachshameful scannalachscandalous nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis i dtólamhalways treoraí ar leitha separate guide na sluaite leispiachathe crowds of lesbians díoltas DéGod's revenge mallaithedamned go mear ocrachquickly and hungrily páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park tithe itheacháineating houses tuirlingtto alight ar an drochuairunfortunately níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of ag foghlúplundering ag creachlooting fáilteachwelcoming go gealgháireachcheerfully le teann diabhlaíochtaout of devilment sé glúinesix generations dubh le turasóirípacked with tourists cárgrimace níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips oineachhonour freastalaíwaitress babhla seabhdairbowl of chowder ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk diúilicínímussels breallachclam portáncrab gliomachlobster trosccod róshrónachtoo nosey meascthamixed glasraívegetables diúgann tú an t-anraithyou drain the soup an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet

Ach sin obair choise, agus am, agus eile.

Tá duais €600 ag gabháil le chuile cheann acu! I gcás na píbe uilleann tá turas freisin chuig Féile Lorient! Ach i gcás chomórtas an veidhlín i mbliana níl ach trí iarratas ann! Níl ach trí iarratas ann do chomórtas na cláirsí! Tá an phíob uilleann agus ceol beirte thar barr agus beidh an-tráthnóna ceoil ann! Tá an caighdeán ann ceart go leor, ach níl an líon.

AÓF: Faoin am seo bhí tú ag súil go mbeadh ceathrar fostaithe … LÓM: Bhí, ach ina ionad sin níl ach beirt ag obair go lánaimseartha, tá dhá oiread oibre ann mar go bhfuil dhá fhéile anois le n-eagrú agus tá gearradh siar de 10% sa bhuiséad! Tá muid i bhfad níos measa as.

Dar liom, is fearr na tráchtairí Gaeilge, idir lucht TG4 agus Raidió na Gaeltachta, ná na tráchtairí a bhíonn ag RTÉ (seachas Mícheál Ó Muircheartaigh) mar, dar liom, tá siad níos nádúrtha i mbun gnótha.

Is éard atá iontu ná tinte ealaíne, ach ní bhíonn siad seo dírithe ar an spéir mar a bheadh siad againne ach dírithe ar an slua! Ritheann fear i measc an tslua agus tarbh déanta as páipéar agus adhmad ar a cheann atá lán de *fire crackers, el torito*, agus pléascann bladhmanna tine thart ar an lucht féachana.

Is cinnte gur chuidigh na blianta sin le saothar Ballagh a mhúnlú agus go raibh siad mar chroisbhealach ina shaol ó thaobh fealsúnachta agus dearcaidh de.

Sa lá atá inniu ann is é Pádraig Reaney an t-ealaíontóir is cáiliúla ón mbaile, agus tá a shaothar le feiceáil i mbailiúcháin phríobháideacha ar fud an domhain.

Leisceoir amach is amach mé! Níl "lá macánta oibre" déanta agam fós agus níl aon deabhadh orm ceann a dhéanamh! AÓF: Bronnadh Gradam TG4, "Ceoltóir Óg na Bliana", ort i 1999.

Léirigh sé go n-oibreodh an teicneolaíocht agus nach amaidí a bhí ann.

Fiontar ======= An tAcadamh Ríoga agus Fiontar - dhá ionad oibre atá an-éagsúil lena chéile! San Acadamh Ríoga, bhíodh sí ag obair leis an teanga, le focail, le páipéar fiú! Le Fiontar, is le cúrsaí airgeadais, gnó agus ríomhairí a bhíonn sí ag plé.

Fiontar ======= An tAcadamh Ríoga agus Fiontar - dhá ionad oibre atá an-éagsúil lena chéile! San Acadamh Ríoga, bhíodh sí ag obair leis an teanga, le focail, le páipéar fiú! Le Fiontar, is le cúrsaí airgeadais, gnó agus ríomhairí a bhíonn sí ag plé.

Mothaíonn sí go bhfuil an áit an-bhríomhar mar thimpeallacht oibre, go bhfuil fuinneamh maith ann.

Rinne siad athdheisiú ar oibreacha an mhuilinn, agus bhain siad úsáid as ábhar áitiúil den chuid is mó chun codanna den ghléasra a athchóiriú.

Tógadh le Gaeilge é agus, in ainneoin an bhrú oibre a bhí air, bhí sé toilteanach bualadh liom iarnónta Sathairn le haghaidh lóin, siúlóide agus comhrá as Gaeilge.

Mar shampla, tá samplaí de shaothar an cheoltóra Singleton ó Bhaile Átha Cliath ar an suíomh atá aige siúd ag (www.

Cad é a shílfidh muintir na cathrach, mar sin, den saothar is úire atá le feiceáil ar a gcuid sráideanna? Tá tréad bó i ndiaidh teacht go dtí an phríomhchathair, ní an cineál atá beo, dar ndóigh, ach píosaí dealbhóireachta, múnlaithe mar bha agus maisithe ar dhóigheanna éagsúla.

Bíonn an bheirt againne ag obair go páirtaimseartha ann istoíche agus cuirimid roinnt mhaith oibre ar conradh ar fáil do dhaoine eile: d'eagarthóirí seachtracha, do stiúrthóir gréasáin (www.

"Éirigh amach as sin leat! Ná bí do shuí ansin ag amharc uait agus an obair ag éirí thuas orainn.

"Ó, stróic thusa leat; tá go leor le déanamh thart anseo," arsa Seán.

Ní raibh na monarchana ná na heastáit thionclaíocha oscailte go fóill agus bhí easpa oibre agus forbartha sa gceantar.

Ba léir go raibh siadsan ag tochras ar a gceirtlín féin, ag iarraidh buntáiste éicint a bhaint as an tacaíocht atá fós aici ón bpobal.

Is é an ceoltóir agus an scríbhneoir Maidhc Dainín Ó Sé a chuir Barra in aithne dhomsa ar dtús, lá a thug Maidhc ar cuairt é go Raidió na Gaeltachta, m'ionad oibrese ag an am, i dtús na nóchaidí den gcéad seo caite.

Ach céard a tharlóidh d'Aontroim nuair éireoidh Ó Cathal as? An dtiocfaidh duine eile an bealach ar fad ó Chorcaigh nó Cill Chainnigh chun leanúint leis an dea-obair? An bhfostóidh an CLG traenálaí aitheanta chun an obair sin a dhéanamh mar ba chóir? Ní fios.

Suím síos ag an phianó agus b'fhéidir go mbeadh creatlach beag déanta agam sna míonna sin, ach nuair a luím isteach ar an obair, bíonn sé éasca go leor.

Daoine difriúla ======= Ceann de na rudaí is fearr le Cole faoin phost ná go dtugann sé deis dó a bheith ag obair i gcuideachta cineálacha difriúla daoine gach lá.

Tá sé ar intinn ag an Iodáil, agus tá súil aici, an obair a chur i gcrích faoi cheann dhá mhí.

Má chuirtear "Nice II" ina láthair is cinnte go mbeidh dea-obair an Choinbhinsiúin curtha ó mhaith agus go mbeidh an tAontas i ngátar arís.

AÓF: An raibh an cúrsa deacair? HL: Bhí sé an-deacair! Ródheacair! Bhí an iomarca oibre le déanamh.

Tá an obair fheabhsúcháin ar na bóithre agus ar an iarnród idir Baile Átha Cliath agus Béal Feirste ag dul ar aghaidh le blianta cheana féin, agus feabhas mór ar an nasc idir an dá chathair dá bharr.

Fir óga de chuid na haicme oibre agus an t-ólachán is cúis le cuid fadhbanna na hAlban, fir óga a chreideann, agus iad faoi thionchar an óil, go gcaithfidh siad daoine a shá.

Dualgas cine agus dílseacht do mo mhuintir a spreag mé agus a choinnnigh orm cloí leis an obair go deireadh.

dualgas cine agus dílseacht do mo mhuintir a spreag mé agus a choinnnigh orm cloí leis an obair go deireadh.

Agus, ar ndóigh, is ceist oscailte í, cad is "fíor-Ghaeltacht" ann - beidh gach glúin inár ndiaidh in ann a rian féin a fhágáil ar ár saothar.

Bhí an t-uafás oibre ann, in ainneoin cúnamh (airgid, srl) a bheith ar fáil ó Chomunn na Gàidhlig agus ón Fheidhmeannas.

Deir na healaíontóirí féin go bhfuil brí mhorálta lena saothar, dar teideal *Death*, ina bhfuil dhá bhábóg phlaisteacha (an cineál a shéideann tú suas) múnlaithe i gcré-umha acu agus léirithe ag déanamh *Soixante-Neuf*.

Fágann sé seo nach bhfuil mórán daoine sna tríochaidí ábalta teach a gcuid tuismitheoirí a fhágáil, toisc nach féidir leo morgáiste mór a íoc leis an gcinéal airgid a shaothraíonn siad i bpostanna nach bhfuil na coinníollacha oibre rómhaith iontu.