Ach, níos measa ná sin, de bharr na gcúiseanna thuasluaite tá drogall ar scríbhneoirí, eagarthóirí agus foilsitheoirí tuairisciú a dhéanamh ar ábhar conspóideach, fiú nuair is léir a bhfiosruithe a bheith chun leasa an phobail.

Luaigh mé an guthán ar ball agus dar ndóigh bhí an-tábhacht ag baint leis le fada maidir le tuairisciú ar chluichí sna nuachtáin an lá tar éis cluiche nó ócáid spóirt.

Chomh maith leis sin, caitheann muid níos mó ama ag amharc ar phictiúir a sheolann muid chuig a chéile ar an idirlíon – bealach bríomhar idirnáisiúnta cumarsáide a ligeann duinn ár dtaithí saoil a chur i láthair pé pobail atá ann lena fheiceáil agus a chuireann muid ar comhchéim le grianghrafadóirí gairmiúla a bhíonn ag tuairisciú ó na tíortha a bhfuil trioblóid iontú.

Chomh maith leis sin, caitheann muid níos mó ama ag amharc ar phictiúir a sheolann muid chuig a chéile ar an idirlíon – bealach bríomhar idirnáisiúnta cumarsáide a ligeann duinn ár dtaithí saoil a chur i láthair pé pobail atá ann lena fheiceáil agus a chuireann muid ar comhchéim le grianghrafadóirí gairmiúla a bhíonn ag tuairisciú ó na tíortha a bhfuil trioblóid iontú.

“Ní miste liom iriseoirí bheith ag tuairisciú ó sheomraí daingnithe óstáin ar ghutháin siúil a fhad is go n-insíonn siad don lucht féachana gur sin mar atá.

Ach nach bhfuil seisean ag baint sochair astu ar mhaithe lena leas féin agus, ceist níos lárnaí arís, an ealaín atá i gceist leis an saothar seo nó tuairisciú de chineál éigin ar an dúil mhillteanach atá againne, daoine, clú agus aitheantas a bhaint amach dúinn féin, is cuma cén praghas atá le híoc againn? Tá “oifig” ag Collins istigh sa Tate atá mar chuid den taispeántas agus ina ndéanann sé eagarthóireacht ar a chuid scannán.

Thugadar le fios, mar shampla, nach raibh fórsaí míleata Mheiriceá ag tuairisciú, ná ag comhaireamh, leath na n-ionsaithe orthu sa tír.

Bhí mé féin ag tuairisciú ar an toghchán do TG4 ó Chill Dara Thuaidh, áit a raibh Crístín McAuley ina hiarrthóir ag Sinn Féin.

Dúirt an Breitheamh Kearns go mbeadh sé “mí-réadúil” na cúisithe agus a lucht cosanta a bheith ag súil nach ndéanfadh nuachtáin agus meáin eile tuairisciú ar thrialacha a bhfuil baint ag an bpobal i gcoitinne leo.

Chaith sé tréimhsí ag tuairisciú ó ionaid choinbhleachta i rith chogadh cathartha na Liobáine sna hochtóidí agus sa Bhoisnia le linn na nóchaidí.

Bhí dlúthbhaint agam le formhór na maruithe a ndearna mé cur síos orthu sa leabhar – bhí mé ag scríobh faoi íospartaigh a raibh mé cairdiúil leo, a ndearna mé tuairisciú ar a ndúnmharú nó a raibh mé i láthair ag a sochraid.

Ba bheag nach bhfuair mé bás agus mé sa Bhoisnia ag tuairisciú ar an gcogadh thall ar a son.

Mar shampla, má tharlaíonn sé go bhfuil eitleán i ndiaidh fadhb bheag theicniúil a bheith aige, is í an tuairisciú a dhéanfar ar an scéal sin sna nuachtáin ná paisinéir éigin ag rá, “Bhí me cinnte go raibh mo phort seinnte.

Ach – mar a bheadh ríshoiléir d’aon duine a chonaic an scannán – scéal casta is ea scéal Uí Shearcaigh; scéal a mbeadh tuairisciú tomhaiste ag teastáil le hé a phlé go cothrom.

Ní hé go bhfuil siad ró-gharbh, ach ní bheidh sí ábalta teacht orthu in Gaelspell agus beidh sí ag déanamh go bhfuil mise ag cumadh liom, seachas a bheith ag tuairisciú focal a d’úsáid bragaire bruíonach bradach brúiteach .

Agus an t-alt seo á scríobh, tá 15,000 iriseoir imithe go Denver, Colorado chun tuairisciú a dhéanamh ar gheáitsí an Pháirtí Dhaonlathaigh agus iad i mbun a n-iarrthóirí a roghnú.

Tá tuairisciú déanta ag Ken ar thubaistí, ar chogaí agus ar ghorta timpeall na cruinne.

An té a bhíos siúlach, bíonn sé scéalach Bhí an tUltach san Afganastáin le linn ionradh na Rúiseach; bhí sé ar an láthair le linn an chogaidh idir an Iaráin agus an Iaráic; bhí sé sa Rúis nuair a thit an tóin as an Aontas Sóivéadach agus as an Chumannachas; bhí sé i Washington le linn réimeas Bill Clinton (agus próiseas na síochána ó thuaidh); bhí sé ag tuairisciú ó Bheijing agus an tSín á hoscailt don domhan mhór agus bhí sé i Nua Eabhrac ar 9/11 – agus níl ansin ach cuid dá CV.

’ Fad is a bhí na meáin ag tuairisciú don domhan mór faoi na coilínigh Ghiúdacha bhochta sa Ghaza a bheith á ndíbirt ag an arm amach as a dtithe fóirdheonaithe ag cáiníocóirí Mheiriceá, bhí mise ar turas don Bhruach Thiar ag an am céanna, áit a raibh lonnaíochtaí mídhleathacha go leor eile á dtógáil ar fud na háite.

“Nach dóigh leat gur masla sin do na ‘Dubs’?” arsa Des Cahill a bhí ag tuairisciú ón ionad.

An bhfuil seans ar bith go n-éireoidh leo teacht isteach ar an saol nua seo agus go bhfaighidh siad bealach nua gnó a chuirfeadh ar a gcumas leanacht ar aghaidh ag fiosrú agus ag tuairisciú? Beidh sé iontach deacair acu teacht slán.

Ní háibhéil a rá gurb í an bhean seo t-aon rud a ritheann le daoine nuair a luaitear Burma, ní nach ionadh agus an tuairisciú a dhéanann na meáin ar an tír chomh teoranta is atá.

Feachtas eile ar na bacáin, b’fhéidir, don ghluaiseacht? Fíric spéisiúil eile a d’eascair as seo ar fad, go bhfuil Facebook ag tuairisciú brabúis faoi láthair don chéad uair riamh.

Nocht Weir chomh maith go bhfuil daoine muinteartha san arm Iosraelach ag go leor iriseoirí atá ag tuairisciú ar an gcoimhlint—príomhoifigeach biúró an *New York Times* ina measc, a bhfuil a mhac san arm Iosraelach.

Bhí gnéasúlacht éigin ag baint le bheith ag tuairisciú ar an uafás is déanaí i súile aicmí áirithe ach anois, le theacht na síochána, ní bheadh le déanamh acu ach a bheith ag scagadh mionchúrsaí suaracha Stormont i bhfad ó bholadh an cordite.

Ní hamháin sin, ach níl sé ceadaithe tuairisciú a dhéanamh ar an iarratas don urghaire ná an té atá á lorg a ainmniú.

An fáth atá mé a rá sin, téann muid (RTÉ) go bailte, go cathracha, go hócáidí timpeall na tíre go minic, is cuid dár n-obair é ach theastaigh uaim go mbeadh muid mar imeacht féile ann seachas a bheith ann le tuairisciú a dhéanamh nó le clár ar an bhféile a dhéanamh.

Is maith an rud é go bhfuil tuarascáil mar seo á cur le chéile ach b’fhearr é a bheith curtha le chéile ag dream neamhspléach, a d’fhéadfadh tuairisciú níos ionraice agus níos iomláine a thabhairt faoin mbealach a bhfuil an státchóras ag dul i ngleic le cur i bhfeidhm na moltaí éagsúla fiúntacha atá sa Straitéis.

Bhíodh muid ag scríobh, ag tuairisciú is ag gearán le ranna stáit ach snámh in aghaidh easa a bhí ann.

Beidh gá le tuairisciú airgeadais níos fearr agus beidh rialachas corparáideach ríthábhachtach.

Tá sé tábhachtach go mbeadh cead ag na nuachtáin tuairiscí a fhoilsiú ar chásanna cúirte ach tá freagracht orthu gan dul thar fóir leis an tuairisciú sin.