Déan an dá thrá a fhreastal
do two things at once
"
Déan an dá thrá a fhreastal," a chomhairlíonn Balor don eagarthóir.
Ní aon aistíl
it is no strange thing
Ní aon aistíl an aidiacht a bheith ina hainmfhocal mar ainm abhann: tá an Bhodhair, an Dubh/an Duibh ann, fágaim agus eile.
an dá thrá a fhreastal
to do two things at once
Tá an taispeántas a bhí le feiceáil sa Rubicon snasta, bríomhar agus éagsúil ach tá an cheist go fóill le freagairt: an ealaín é nó fógraíocht chliste? B'fhéidir go bhfuil ag éirí leis
an dá thrá a fhreastal.
ag dingeadh as
grinding out (usually with a noise, also used to describe a red-faced child doing his 'thing' in his nappy)
"Buaileann tallannacha iontacha an rud sin, ní luaithe é
ag dingeadh as nó é ina stad glan.
séacla
emaciated thing
Nuair a d'inis mé é sin do mo Neain, rinne sí gnúsacht bheag agus dúirt, "Beagáinín mall lena aghaidh sin anois, nach bhfuil?"
Bhí cat *Siamese* ag Miss Gulliver,
séacla de chat le súile gorma a bhíodh ina shuí san fhuinneog aon uair a mbíodh sí amuigh, í ag faire amach do Miss Gulliver nó go bhfillfeadh sí abhaile arís.
Is mór an gar
It's a good thing
"
Is mór an gar," arsa Sinéad.
gnáthrudaí
ordinary things
Creideann sí gur áit é an stiúideo le maireachtáil ann chomh maith le háit le saothar a chruthú ann agus is iad na
gnáthrudaí a bhíonn le fáil i stiúideo atá le feiceáil ina cuid staidéar neamhbheo.
dea-rud
good thing
Níor thóg sé i bhfad ar scamall na gciorruithe a scáil a chaitheamh ar gach
dea-rud a bhí déanta ag an stáisiún le tamall anuas.
an t-uafás rudaí eile
a lot of other things
Déanann muid
an t-uafás rudaí eile chomh maith, beag agus mór.
an rud is fiúntaí
the most worthwhile thing
143", píosa scríofa ó 1995, deir sé:
whole world + the work= the whole world
an rud is fiúntaí
=======
Ag déanamh beag is fiú dá shaothar féin, admhaíonn sé nach fiú mórán é agus sa deireadh thiar thall gurb é a domhan atá thart orainn
an rud is fiúntaí.
an dá thrá a fhreastal
to do two things at once
Bhí sé dian go maith
an dá thrá a fhreastal.
rudaí gan dóigh
terrible things
"Ní raibh mé faoi stiúir múinteora agus bhí mé ag déanamh
rudaí gan dóigh! Bhí dúil agam sa tsaoirse sin.
Trí ní
three things
Bhí mé amuigh ar an rothar agus chonaic mé
Trí ní iontacha,
Trí ní a chuir ag machnamh mé ar an tsaol agus ar m'áit sa tsaol sin.
Bheadh meáchan leis an diabhal rud
It would make the damn thing seem important
Bheadh meáchan leis an diabhal rud nach raibh tuillte aige.
Tá ceo ar do chuid súl ag an ghrá seo
This love thing has you blinded
"
Tá ceo ar do chuid súl ag an ghrá seo, a ghasúir.
a chuirfeadh rud ó lá go lá
who would put things off
Idir sin agus tráthnóna bhí an fhadhb réitithe acu nó níor bhean Máire
a chuirfeadh rud ó lá go lá.
Dheamhan faic
Not a damn thing
"
"
Dheamhan faic," arsa Tadhg, "ach ní raibh do shaothar in aisce a Mháire.
gur mhór an gar
that it was a good thing
"Tchím," arsa Máire agus shiúil siad leo i dtreo stad na mbus agus í ag smaointiú
gur mhór an gar gur preachán í féin nó níor lú uirthi an diabhal ná seisiún taifeadta mar bhronntanas Vailintín.
nithe eile
other things
Dar le go leor, níor cheart os cionn billiún euro a chaitheamh ar staid spóirt nuair atá gá i bhfad níos mó le
nithe eile ar nós seirbhísí leighis agus áiseanna oideachais.
gur mhaith an rud é
that it would be a good thing
Am agus dua
=======
Ar an gcéad amharc, déarfadh duine
gur mhaith an rud é cúnamh a thabhairt dóibh siúd atá ag iomaíocht thar ceann na tíre ag leibhéal ard idirnáisiunta i spóirt aonair a mbíonn go leor ama agus dua ag baint leo agus costas go leor freisin.
nithe ag titim amach
things happening
San úrscéal tréitheach le hIsaac Bashevis Singer, *Scum*, deir an príomhcharachtar ann nach bhfuil sa saol i ndeireadh báire ach
nithe ag titim amach mar a chaithfidh a thitim amach, nithe a taibhríodh duit cheana, agus nach bhfuil ann ach go bhfuil tú á bhfeiscint anois den chéad uair, mar dhea, le do shúile cinn.
nuair a cuireadh clabhsúr ar chúrsaí
when things were brought to an end
Bhí an slua thar a bheith foighneach go dtí an deireadh ach
nuair a cuireadh clabhsúr ar chúrsaí cheapfá go raibh Murchadh na nDóiteán feicthe acu agus an fonn abhaile a bhí ar chách.
An tóir ar an Iartharachas millteach ar fad
the pursuit of Western things really terrible
Ach an fada eile a leanfaidh an traidisiún sin?
An tóir ar an Iartharachas millteach ar fad.
na rudaí ceannann céanna
the very same things
Seirbhís trí Ghaeilge
=======
An rud is mó a chuireann díomá orm ná go raibh ar choimisiún na bliana seo
na rudaí ceannann céanna a rá maidir le seirbhísí poiblí, an státchóras agus cúrsaí oideachais.
le mo mhachnamh a dhéanamh ar chúpla rud
to reflect on a few things
Ar sise: "Tá mé ag dul go hInis Oírr le cúpla lá a chaitheamh ansin,
le mo mhachnamh a dhéanamh ar chúpla rud.
ag athchognadh
ruminating, going over the same thing again and again
"Níl a fhios agam cad tuige a bhfuil siad uilig ina suí thart
ag athchognadh nuair atá an cinneadh déanta ag Mark agus Ruth.
Is iomaí rud is iontaí a tharla
stranger things have happened
"
"
Is iomaí rud is iontaí a tharla," arsa Siobhán.
rudaí luachmhara
valuable things
Is í an cheist mhór ná an mbeidh sé le rá acu sin a thiocfas inár ndiaidh, "Cad é a tharla do na
rudaí luachmhara a bhí againn?"
*Is múinteoir scoile é Mícheál Mac Giolla Easbuic atá éirithe as anois.
ina leithéid
in such a thing
Tá a lán suime ag daoine
ina leithéid.
meáite ar rudaí a athrú
resolved on changing things
D'eagraigh siad cruinniú anseo i Learpholl i Samhain 1999 leis na hÉireannaigh agus chuir beirt bhleachtairí, Stuart Parkinson agus Andy Isles, trí cheist orainn: How can we support the Irish community? Do we discriminate against you? In what ways can we make things better?
Bhí fearg ar chuid mhaith de na hÉireannaigh a bhí i láthair ag an chruinniú tar éis cos ar bolg a bheith déanta orthu le blianta roimhe sin, ach dúirt na bleachtairí linn go raibh siad
meáite ar rudaí a athrú.
nithe aisteacha
strange things
Níl aon dabht ach go bhfuil
nithe aisteacha ag baint leis an eachtra seo uilig freisin.
féirín
a useless/worthless thing
Nach agat atá an
féirín, a Áine.
an rud ba ghaire do pharthas ar an saol seo
the closest thing to paradise
Bhí sé ráite gurbh é Bali, oileán san Indinéis taobh thoir de Java,
an rud ba ghaire do pharthas ar an saol seo.
D'atóg muid rudaí
we rebuilt things
D'atóg muid rudaí roimhe seo, agus léiríonn aitheasc Tony Blair i mBéal Feirste an mhí seo caite go gcreideann sé go bhfuil muid ag tarraingt ar an bhunscríbe, an *endgame*.
gnáthrudaí dleathacha
ordinary legal things
Rudaí dleathacha
=======
Ar ndóigh, bíonn daoine ag déanamh
gnáthrudaí dleathacha ar an idirlíon freisin - ag cur eitiltí in áirithe, ag ceannach leabhar agus ag seiceáil a sonraí bainc, mar shampla.
an dá thrá a fhreastal
to do two things at once
Ní raibh mé in ann
an dá thrá a fhreastal.
go bhfuil rudaí gaibhte siar
that things are regressed
"Cloisim ó dhaoine as Dún na nGall nach bhfuil siad sásta leis an tseirbhís atá Euroceltic ag cur ar fáil agus
go bhfuil rudaí gaibhte siar.
bhí an scéal ina chiseach
things were a mess
Eagraíodh cúpla cluiche peile i Melbourne in 1858 ach de bharr easpa rialacha,
bhí an scéal ina chiseach.
Mar a sheasann cúrsaí
as things stand
Mar a sheasann cúrsaí san am i láthair, caitheann na breacairí a gcuid ama ag iarraidh teacht ar bhealaí le nach n-íocfaidh siad an cháin ard agus ní dhéanann siad obair ar bith.
is mór an gar
it's a good thing
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
ní féidir le RTÉ an dá thrá a fhreastal
RTÉ can't do two things at once
Ceart go leor, ní hiad is measa, ach
ní féidir le RTÉ an dá thrá a fhreastal.
an rud ceannann céanna a éileamh
to demand the exact same thing
Spreag an feachtas seo cuid póilíní an NYPD leis
an rud ceannann céanna a éileamh.
ní bhrúfaí rudaí orainn
things wouldn't be forced on us
Bheadh ár gcomharsana Eorpacha deas linn i gcónaí,
ní bhrúfaí rudaí orainn.
is mór an gar
it's a good thing
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
fhíor-dhrochrud
a really bad thing
Bheadh sé mar
fhíor-dhrochrud dá mba rud é go raibh muid tar éis a bheith ag obair leo siúd.
gnáthrudaí
ordinary things
Is
gnáthrudaí a spreagann chun cumadóireachta mé, grá, bás agus araile.
Níl cúrsaí athraithe mórán
Things haven't changed much
Níl cúrsaí athraithe mórán.
go bhféadfadh a leithéid tarlú
that such a thing could happen
Níor mhaith le héinne in Éirinn go n-éireodh idir muid féin agus ár gcairde i Meiriceá ach, má thosaíonn cogadh, tá an chuma ar an scéal
go bhféadfadh a leithéid tarlú.
bhí cúrsaí chomh dona sin
things were so bad
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
nithe a phlé leis
discuss things with him
Aontaíonn siad ar fad gur duine uasal é; gur cainteoir maith é; gur spreag sé iad; gur chuir sé iad ag traenáil go dian, gan trócaire; go ndeir agus go ndéanann sé rudaí aisteacha; go n-ullmhaíonn sé iad ar fheabhas le haghaidh cluichí móra sa chaoi is nach ngéilleann siad go deireadh an chluiche; go gcuidíonn sé leo ar bhealaí éagsúla ina saol pearsanta; gur féidir labhairt leis agus
nithe a phlé leis; go mbíonn a theach i gcónaí ar oscailt dóibh; go gcailleann sé guaim air féin uaireanta; go dtugann sé deochanna gránna dóibh le n-ól uaireanta; agus go ndéanfadh rud ar bith ar son fhoireann na Mí.
tá cúrsaí athraithe
things have changed
Anois,
tá cúrsaí athraithe.
do bhuas an diabhal rud
I won the damn thing
Agus ansan, ar deireadh thiar,
do bhuas an diabhal rud i 1989 agus ansan i 1990 dheineas Corn Uí Chearbhalláin!
AÓF: Agus an bhfuil aon chleas agat le fáil réidh leis na néaróga?
CDeB: An cleas is fearr, atá faighte amach agam, ná fios a bheith agat i do cheann féin go bhfuil pé port atá le seinnt agat ar eolas go maith agat.
nach raibh cúrsaí ar fónamh
that things weren't good
Chuadar ar stailc ag tús na bliana agus beidh chuile dhuine ag coinneáil súil ghéar orthu mar gheall air sin, féachaint a mbeidh siad níos fearr ná mar a bhí siad anuraidh nuair ba léir
nach raibh cúrsaí ar fónamh sa champa.
miorcaí
cheeky wee thing
Ní bheadh
miorcaí mar sin ina shuí ina bhun.
i gcomhair na rudaí
for the things
Mar is eol do a lán ceoltóirí, is rud an-deacair é fanacht i bpost buan sábháilte nach bhfágann an oiread sin ama
i gcomhair na rudaí a bhfuil do chroí iontu.
nach dtarlóidh a leithéid
that such a thing won't happen
Ach de réir mar a théann an cogadh seo ar aghaidh is lú atá mé cinnte
nach dtarlóidh a leithéid.
i mbun a ceirde
doing her thing
Ba deas an radharc Joan agus í
i mbun a ceirde.
rud uafásach
a terrible thing
Is mise an cainteoir is fearr Gaeilge sa Róimh anois -
rud uafásach! Fiú na sagairt sa Choláise Éireannach, níl Gaeilge acu.
Cheapas go mba mhaith an rud é
I thought it would be a good thing
Cheapas go mba mhaith an rud é tréimhse a chaitheamh sna Stáit Aontaithe.
rudaí uafásacha
horrific things
(Chan ionann agus na dílseoirí atá sásta a admháil go ndearna siad
rudaí uafásacha.
an rud is tábhachtaí
the most important thing
Is dóigh go léiríonn sé meon áirithe i dtaobh cúrsaí spórt a deir gurb é an bua
an rud is tábhachtaí agus mura mbíonn tú buacach is "*loser*" thú! Chloisfeá gasúir go fiú ag glaoch *loser *ar ghasúir eile uaireanta.
Chinnteodh a leithéid
such a thing would ensure
Chinnteodh a leithéid gur pobal inmharthana a bheadh iontu agus chothódh sé éileamh ar sheirbhísí trí Ghaeilge.
nithe praiticiúla
practical things
nithe praiticiúla
=======
Má tá an Cumann Lúthchleas Gael dáiríre faoi chur chun cinn na hiomána is gá tosú leis na struchtúir atá ann.
rudaí a réiteach
to settle things
Shéan sé go raibh tuairimí gnéaschlaonta nó ciníocha ag bainisteoirí sa choláiste agus dúirt sé liom go raibh sé ag iarraidh
rudaí a réiteach liomsa "go pearsanta".
rudaí uafásacha
terrible things
Déantar iarracht imreoirí maithe eile a "stopadh", go fisiciúil agus go síceolaíoch (deirtear
rudaí uafásacha le himreoirí uaireanta chun iad a cur ar buile agus a n-intinn a dhíriú ar nithe eile seachas an cluiche féin).
ar an ealaín chéanna
doing the same thing
Tá filí na Gaeilge
ar an ealaín chéanna.
go bhfuil cúrsaí amhlaidh
that things are so
Níl locht ar Chill Chainnigh
go bhfuil cúrsaí amhlaidh.
go bhfuil cúrsaí ag feabhsú
that things are getting better
) Is cosúil gur rud é an t-idirdhealú i gcúrsaí fostaíochta a tharlaíonn do dhaoine eile!
"Níor cheart a bheith bogásach," ar Mike Rosie, "ach mar sin féin, sílim
go bhfuil cúrsaí ag feabhsú.
conas a chríochnóidh cúrsaí
how things will finish up
ón gcéfrom the quay
ag éalú ó Sergioescaping from Sergio
bhí dul amú uirthishe was wrong
láithreachimmediately
díomádisappointment
ón mbriseadh croífrom the heart-break
spriocannatargets, ambitions
santachgreedy
craosvoracity
matáinmuscles
a chúl leathanhis broad back
N'fheadar an fear séimh éI wonder if he's a gentle man
ceachtlesson
dainséarachdangerous
pónairíbeans
ar bhonn páirt- nó lánaimsearthaon a part-time or full-time basis
grástúlachtgracefulness
gníomharthaactions
friochtánfrying-pan
gluaiseachtmovement
rinceoirdancer
le fáil go fliúrseachplentiful
ag taitneamhshining
go hainnismiserable
nuair a bhíonn na líonta folamhwhen the nets are empty
Bíonn go deimhinIt is indeed
a chuid pleidhcíochtahis fooling around
Ní bhaineann sin leatMind your own business
ró-áthasachto happy
Gabhaim pardún agatI apologise
fiosrachinquisitive
castacomplicated
conas a chríochnóidh cúrsaíhow things will finish up
mo mhuinínmy trust
ar teitheadh uaidhfleeing from him
ionraichonest
mímhacántadishonest
deoratears
déistindisgust
mórthimpeall orthuaround them
ag soilsiúshining
ná bac leisdon't bother with him
an toil rudaí úra a thriail
the will to try new things
Seo an fhadhb is mó ó síníodh an Comhaontú i 1998; beidh samhlaíocht iontach, crógacht as an ghnách,
an toil rudaí úra a thriail agus spiorad láidir athmhuintearais riachtanach.
ní mar a síltear a bítear
things aren't always as they seem
"
A bhuel,
ní mar a síltear a bítear.
na rudaí gránna
the ugly things
"Foghlaimíonn tú
na rudaí gránna faoin saol i bhfad róluath agus tú ag freastal ar scoil chónaithe.
dálta cuid mhaith rudaí
like a lot of things
Ach,
dálta cuid mhaith rudaí, ní mar a shíltear a bítear.
tharla a leithéid arís
the same kind of thing happened again
Ach, muna raibh sin olc go leor, níos déanaí sa bhliain
tharla a leithéid arís, an uair seo ag mórócáid oscailte Chluichí Domhanda na nOilimpeach Speisialtaí bPáirc an Chrócaigh.
fríd
the smallest thing
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
Chuaigh an scéal chun donais
things got worse
Chun donais
=======
Chuaigh an scéal chun donais ag deireadh na míosa.
ag iarraidh an dá thrá a fhreastal
trying to do two things at once
(Chítear dom go bhfuil Dodgson
ag iarraidh an dá thrá a fhreastal.
rudaí dearfacha
positive things
"
Mar sin, is gá
rudaí dearfacha a dhéanamh chun feabhas a chur ar chúrsaí.
Ach an amhlaidh atá sé?
But is that how things are?
Ach an amhlaidh atá sé?
Éileamh
=======
De dhéanta na fírinne, tá an-éileamh ar cheol i nGearmáinis riamh anall ach é a chur ar fáil don lucht éisteachta.
Is mairg don té a ligeann a mhaidí le sruth.
Woe to him who lets things drift.
Is mairg don té a ligeann a mhaidí le sruth.
An rud ba ghreanmhara
the funniest thing
An rud ba ghreanmhara a tharla domsa ar fad, dar liom, ná an oíche a fuaireas cuireadh dul go céilí a eagraíonn na trí ghrúpa uair sa mhí mar ócáid shóisialta agus a bhíonn oscailte do chách.
dá dtarlódh a leithéid
if such a thing would happen
Ba dheas cinnte
dá dtarlódh a leithéid, ach faoi láthair níl ansin ach aisling.
dubh dóite de chúrsaí
sick and tired of things
Bhí an fáilteoir ag caint léi ar an ghuthán, agus í ag luascadh anonn is anall ina cathaoir, agus cuma uirthi go raibh sí
dubh dóite de chúrsaí.
go bhfuil a leithéid ag titim amach
that such a thing is happening
Ní iontas ar bith é
go bhfuil a leithéid ag titim amach - tá sé mar chuid de chultúr na Sé Chontae le fada an lá.
i bhfábhar a leithéid
in favour of such a thing
"An tImreoir Dúbailte": is féidir/ní feidir le duine peil agus iomáint a imirt; níl/tá an CLG
i bhfábhar a leithéid; céard a déarfadh Teddy McCarthy?
Is mór an spórt iad conspóidí spóirt gan dabht ar bith.
tá cúrsaí ina gcíor thuathail
things are in a confused state
Dá bharr sin uilig
tá cúrsaí ina gcíor thuathail i MUPLC toisc gur infheisteoirí móra iad na fir ghnó sa chlub sin agus d'fhéadfadh siad an club a cheannach agus an bainisteoir a chaitheamh amach ar fhleasc a dhroma dá mba mhian leo.
nithe scanrúla
frightening things
Tá an tuairimíocht seo i measc na
nithe scanrúla atá le léamh i dtuarascáil rúnda dár teideal *An Abrupt Climate Change Scenario and Its Implications for United States National Security.
rudaí teicniúla
technical things
Níl mé ach ag tosnú air agus níl mórán taithí agam ar
rudaí teicniúla!
AÓF: Ar mhaith leat ceann a dhéanamh?
SJW: Faoi láthair, níl mé ag iarraidh aon albam a dhéanamh le díol nó aon rud.
Beadaí
lover of sweet things
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
Beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
tagairt do ghnáthrudaí an tsaoil
to refer to ordinary everyday things
An té is lú a thuigeann an rud is lú fá dtaobh den chaint, tuigeann sé go gcuireann a theanga ar a chumas
tagairt do ghnáthrudaí an tsaoil, agus do rudaí nach gnách fosta.
neart rudaí
plenty of things
Go cinnte, bhí
neart rudaí agam le bheith ag déanamh mo mhachnaimh orthu agus mé ag obair ar Bhóthar na Seanchille.
marcaíocht ar rudaí
to ride things
*
Gluais • Glossary
grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun
dá mo dhallúblinding me
sócúlachcomfortable
go diansmaointeachextremely thoughtful
mar is dual dóas it usually does
scáthannashadows
ag atswelling, expanding
in aice an chaibinéidbeside the cabinet
ag siotgháiresniggering
fá dtaobh deabout it
aitstrange
ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination
searmanasceremony
chóir a bheithnearly
ag druidim liomapproaching
dá freagairtanswering her
go drúisiúillustfully
ag teannadh liomgoing close up to me
ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her
fireannmale
i dtólamhalways
marcaíocht ar rudaíto ride things
leasrachathighs
de shíor dá mo leanstan thartalways following me around
chomh tógtha sin liomso taken with me
ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me
dá tochas féinscratching herself
ag casachtáilcoughing
dá mhacasamhail seolike this
ag goillstean ortbothering you
drochspionna bad mood
bulógloaf
corruairsometimes
buanchairdefriends for life
gliondarjoy
faoi smachtunder control
bosca na mbréagánthe toy box
go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in
brionglóid ar dóigha great dream
corroíchethe odd night
smúitdust
gníomhaction
rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness
dóighiúilgood-looking
aibíripe
a cuid murnán beag bánher little white ankles
osnasigh
ag barr a malaíat the top of her brows
smigeadchin
toradhfruit
a scoilteadhwhich was split
stán mé uirthiI stared at her
mo chuid lochtannasamy faults
íomháimage
Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.
nár cheart go dtarlódh a leithéid arís
that the same thing shouldn't happen again
An iarraidh sin, fuair ceathrar náisiúnaithe neamhspleácha isteach, ach dúirt comhairleoir amháin, Sam Gardiner, a bhí ina fhear óg ag an am,
nár cheart go dtarlódh a leithéid arís.
faigheann cos ar siúl rud nach bhfaigheann cos ina cónaí
a traveller experiences things the stay-at-home doesn't
Bhí ceo bruithne ann anois agus bhí an ghrian ag gabháil siar agus ba deacair a chreidbheáil go raibh a dhath níos fearr ar chlár na cruinne ná a bheith ar bord loinge agus tú i dtús d'aistir nó, mar a deirtear, "
faigheann cos ar siúl rud nach bhfaigheann cos ina cónaí.
féith na suime
a tendency to take an interest in things
Tá chuile bhláth, chuile chuileog ina eachtra duit má tá
féith na suime ionat.
a chruthaíonn rudaí
which creates things
Uaireanta bím rud beag cráite ag an smaoineamh nach bhfuil ar siúl agam ach spraoi - ach caithfear an cheist a chur: céard a dhéanfaimis gan an ealaín? Muide an t-aon ainmhí amháin
a chruthaíonn rudaí ar mhaithe le háilleacht.
triail a bhaint as rudaí
to try things
TG4, mar shampla, mar gheall ar gur stáisiún óg é, tá daoine ag iarraidh
triail a bhaint as rudaí agus tá sé go hiontach go bhfuil.
príomhrudaí
main things
**Rithim:** Ceann de na
príomhrudaí a théann i bhfeidhm ar an éisteoir nuair a thosaíonn duine ag portaireacht ná rithim an cheoil.
a chuir an lasair sa bharróg
which enflamed things
Ba iad ionsaithe an RUC ar ghluaiseacht na gCeart Sibhialta, ar orduithe ó Stormont,
a chuir an lasair sa bharróg i 1968.
príomhrud
main thing
Nuair a bhíonn tú páirteach i gcomórtas, cad é an
príomhrud a bhíonn ag rith trí d'intinn?
CÓCC: An
príomhrud a bhíonn ag rith trí m'intinn agus mé ag glacadh páirte i gcomórtaisí amhránaíochta ná cén fáth go bhfuilim ansin.