Cloisim i mo chloigeann anois é, an t-uaillmhaíomh macallach úd a dhúisíonn iad siúd atá tar éis an geimhreadh a chaitheamh ina dtromchodladh duairc.

Bhí sé chomh tuirseach sin anois go dtiocfadh leis a sheacht sáith codlata a dhéanamh.

"Cuireann lus an chromchinn preab i mo chroí; cuireann an sabhaircín dinglis ar mo chraiceann; cuireann an tsailchearnach an suán ag sciurdadh fríd mo chuid féitheog ó na ladhracha aníos," a deir Balor an Bhéil Bhinn.

"An bhfuil a fhios agat seo, thiocfadh liom codladh liom," arsa Ruth.

Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!* Gluais • Glossary á fhoilsiúbeing published gnó turasóireachtatourism business músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened ailt nuachtáinnewspaper articles faillcliff seilbhpossession contúirtídangers bagairtíthreats creathán fuachtaa cold shudder fainicwarning foláireamhnotice, warning deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey go fuarchúiseachindifferently buillí croíheartbeats anáil an tsonaisthe breath of happiness seargthawithered iachallcompulsion fíricífacts breacthawritten down rianmark d'aon ghnódeliberately blúire páipéirpiece of paper luaitementioned tarraiceándrawer stán síshe stared imlíneoutline scáilshadow gortcultivated field cruthanna dubhablack shapes ag corraí go bogmoving gently sceacha aitinnfurze bushes céadfaísenses ar tinneallon edge doircheachtdarkness ina glaicin her hand leiceanncheek á shlíocadhstroking it pollairí a sróineher nostrils b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them istoícheat night ina comhluadarin her company folamhempty dul i dtaithí arget used to cuachta go clutharnestled comfortably fál cosantaprotective fence fothramnoise gíoscáncreaking ag tnúth lelooking forward to brat teolaíwarm covering an tsíorgheonaílthe continuous droning ag dul thar bráidpassing by cloig rabhaidhalarms sianaílwhining otharchairr ag scréachaílambulances screeching pléascáinexplosives gleo cogaíochtathe noise of war ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood éalúto escape amhrasdoubt easpa fuaimelack of noise tranglamclutter ina sámhchodladhsleeping soundly cliotaráilclattering macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep pluidblanket ag siosarnachrustling a fallaing oícheher night gown taobh leisbeside it sciathánwing dallógblind duibheblackness crónánhumming leataopen an bunalt údthat original article carnánpile béicscream ag stánadh isteach uirthistaring in at her ag faire uirthilooking at her á slogadhswallowing her spléachadhglance sceonmharterrifying trí choiscéimthree steps scréachscream rith sé léiit occured to her cur síos ceartproper description ag tochailt isteach intidigging into her tanaíthin camcrooked go tostachsilently ag fairelooking ar diúitéon duty Ag baint lán na súl aisti.

Chailleamar le bás Milosevic an deis is fearr a bheidh againn riamh chun na taibhsí a saolaíodh de dheasca na caismirte a ligean chun suain.

Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha … Gluais • Glossary glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss mullaightop of house buí-ómrayellow-amber bruth análahot breathing múr teasabank of heat cága callánachanoisy jackdaws á ngríosúinciting them a ngiúmaráilhumouring them go breabhsántasprightly meall gréineorb cabhail chathrachcity body spréite go hanástaspread awkwardly tnáitejaded basár a brollaighthe bazaar of her bosom ag borradhswelling dlaoithe casacurly tresses cabhsaí dúshlánachachallenging lanes á gclutharú féinhiding themselves méalasorrow buairtvexation cruachásdistress ag déanamh tochtagrieving silently an tréanthe strong ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch meannánkid méileachbleating scrínteshrines bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened ceannaircrevolt a d’fheall orthuwhich failed them boige paidrethe softness of prayer le báinífurious bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site ag déanamh angaidhfestering i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators bhachlógachindistinct siogairlínípendants glémhaiseachexquisitely beautiful go ríogúilregally teanga túisetongue of incense ag clingireachtringing bantracht bheoshúileachthe quickeyed women le coim na hoícheat nightfall ag spréamh cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness bioráinpins ag lonrúshining clóca sróilcloak of satin aigeantaspirited buimefoster-mother deoch shuainsleeping-draft spréachspark súgachmerry ag glinniúintsparkling tú a mhuirniúto caress you linntepools cumhaloneliness le tú a aoibhnniúto make you blissful ionúinbeloved másaíthighs a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks monabharmurmur chneasskin cumhrafragrant miandesire

Uair an chloig breise agam féin chun néal codlata eile a fháil.

Ba bheag iomrá a bhí ar Shinn Fein, a rinneadh dleathach an bhliain chéanna sin, 1974, ach a raibh a chumhacht folaigh toghchánaíochta ina suan.

Scéal amháin a léiríonn pearsantacht réchúiseach Mick ná go ndúirt Kevin Heffernan le foireann Átha Cliath, roimh chluiche ceannais na bliana 1979, go raibh táibléid ar fáil ó dhochtúir na foirne do dhaoine a raibh deacrachtaí codlata acu ar oícheanta roimh chluichí móra.

Dúirt mé leis nach raibh aon chinneadh déanta agam go fóill, ach go ndéanfainn mo mhachnamh air thar oíche.

Chodail muid sa bhrú garbh tar éis céilí iontach sa chlub – bhí sé geal sula raibh muid inár luí.

Ó dhúiseacht go luí.

Bhí Dónal Ó Liatháin agus na Sínigh istigh faoin chuntar ina sámhchodladh, lucht Ionad Buail Isteach sínte thall is abhus ar an urlár, agus an Tóirse Oilimpeach athbhreoslaithe le trí bhuidéal de 12 Year Old Jameson ag soilsiú go geal agus é ag gobadh aníos as fualán i leithreas na bhfear.

Agus mé ag dul a luí, bhí teocht mhaith chodlata i gceist – ní raibh ag teastáil ach braillín i mo mhullach nó blaincéad éadrom.

Is doiligh dom coladh na hoíche a fháil in amanna mar go mbíonn na smaointe uilig seo ag dul timpeall i mo chloigeann.

Mar sin féin, ní thugann tú faoi deara go bhfuil tú ag caitheamh ama – go dtí go dtagann aon choinne mhór amháin agus baineann an choinne mhór amháin geit asat; músclaíonn tú as suan na gcéadta mionchoinne pléisiúrtha agus feiceann tú go bhfuil níos mó ama caite agat ná mar a shíl tú.

Codladh go headra Ach an amhlaidh go raibh baill an bhoird, atá in ainm is a bheith ag feidhmiú mar ghasra faire don phobal, ag Codladh go headra fad is a bhí airgead poiblí á chaitheamh go fánach? Sin í an chosúlacht atá ar an scéal mar go raibh an cleachtas seo ag dul ar aghaidh ar feadh blianta.

Mar sin, codlaíonn an teaghlach uilig san aon leaba ollmhór amháin.

Is iomaí duine nár chodail néal ó shin.

Agus ar ndóígh tá a shlí féin ag ainmhithe áirithe chun dul i ngleic leis an gheimheadh: codlaíonn cuid acu, ar nós na gráinneoige, an geimhreadh amach; agus fágann cuid acu, an fháinleog cuir i gcás, an tír ar fad agus tugann siad aghaidh ar thír a mbíonn sé ina shamhradh i gcónaí ann.

” * Céard é an ‘gníomh’ a thóg uair a chloig agus é ag tús a fhearúlachta, a d’úsáidfí ina leith tríoca bliain ina dhiaidh sin agus é ag scaipeadh na Críostaíochta i measc na nGael? Táimse den tuairim gur bhain sé le cúrsaí collaíochta.

Bhíodh sé ar nós Oireachtas na nGael a tharlaíodh go luath sna seachtóidí: dream óg ag campáil nó ag codladh ar urlár éigin, ar chúl cairr, nó faoi na réalta dá dtiocfadh sé chuige sin, gan mórán airde ar chluichí peile, ach a lán airde ar chailíní Gaelacha.

D’fhliuch siad a ngoib le braon de shú na braiche, ar mhaithe leis an bheirt acu a chosaint ó luaithreach na hÍoslainne, agus chun Balor bocht a mhisniú i ndiaidh dó trí lá agus trí oíche a chaitheamh ag an gheata, gan aon ghreim bia ná néal codlata.

(C) Codladh Mo Chaoi – Codladh an Gheimhridh ========================== Téann ainmhithe a chodladh ar feadh tréimshe, agus don Gheimhreadh ar fad ar ndóigh.

Íosfaidh siad a sá roimh ré agus titfidh codladh sámh orthu díreach cosúil linn féin i ndiaidh dinnéar mór na Nollag.

An scéal faoin bhfear, sé bliana is tríocha d’aois, a chuaigh amach chuig dioscó ag deireadh mhí na Samhna agus a d’fhág a iníon ina codladh i gcúl an chairr.

Bhí litir á cur thart i measc na gcomharsan chun gearán oifigiúil a dhéanamh faoin torann ar fad, torann a bhí ag gabháil idir iad agus codladh na hoíche.

Tá an oíche ag dul i ngiorra arís agus an lá ag dul chun síneadh lena choiscéim coiligh, blah, blah, blah! Tá císte na Nollag agus maróg na Nollag agus gé na Nollag anois ite agus díleáite; leann dubh agus Dutch Gold agus fíon saor Lidl agus Aldi na Nollag anois diúgtha; codladh sámh na Nollag os comhair an teilifíseáin anois déanta; agus an folcadh bliantúil anois faighte.

Is ar ár mbealach go Méribel a bhíomar agus deifir orainn a bheith ann chun an sneachta a fheiceáil agus socrú isteach san árasán a bhí tógtha ar cíos againn, greim a réiteach le hithe agus oíche mhaith chodlata a fháil.

Is cosúil nach raibh Giggs dílis dá bhean chéile, go bhfuil sé ag dul i mbradaíl le blianta gan fhios di, fiú in éineacht le bean chéile a dhearthár.

Mistéir atá ann gan amhras ar bith, nó ní mheallfadh bunadh sámhánta suanmhar na háite sin leithéidí Balor bíogúil brufanta biorbach.

Is gearr gur thit támhnéal codlata orm.

Is boc sleamhain é an néal codlata.

- Uimhir a seacht: Suas leis an Ghaeilge! Go maire ár dteanga beo! Go maire ár nGaeilge slán! Fad saoil do Michael Dee Ó Daighdeal Dum! Gach fear faoi ruball a bhó féin! Feisíodh gach bean ina rogha leapa féin ag Oireachtais na Gaeilge!

Más bocht an saol a bhí á chaitheamh sa tír roimh 1989, tá sé le rá gur beag duine a chodlaíodh amuigh.

Ní raibh néal codlata déanta aige ach a éadan bán, tarraingthe agus na súile slogtha ina cheann.

Bhí siad ar fad ciúin go leor iontu féin, iad tagtha ó ghig eile an oíche roimhe sin, agus iad ar easpa codlata.

Chas mé mo dhroim leis ach nuair a chuala mé dhá cluc cluc brónach, le hosna mhór, chas mé ar mo sháil arís agus leisean ar bhacainn mo láimhe, d’aimsigh mé crann dó agus chuir mé ar ghéig é, agus bheannaigh mé oíche mhaith codlata leis.

Cheanglaíodh na gardaí an athchos leis an slabhra ó thráth go chéile, mar nuaíocht, ionas nach mbeadh an cime, d’easpa an chleachtaidh, in ann codladh go sócúlach.

Agus í ag iarraidh néal codlata a fháil ag deireadh an cheiliúrtha, bhí Paul McCartney.

Nuair a thagaim abhaile ní chodlaím néal: tá mo chéadfaí ar fad, mo chluasa ach go háirithe, ar bior: cloisim fuaimeanna nár thug mé suntas dóibh cheana.

Ní thiocfadh linn codladh i gceart mura ndéanfaimis gach iarracht na heiricigh bhochta sin a thiontú ó chreideamh na Róimhe.

I measc na gcomharthaí sóirt a tuairiscíodh, bhí droch-chodladh, cantal agus mothúcháin de bheith in ísle brí (diosfóiria).

Thiocfadh sé idir mé agus codladh na hoíche dá bhfeicfeadh duine ar bith de bhunadh an oileáin na pictiúir dhamanta ghránna choireacha sin.

Chodail mé seal faoi na flaithis, ach bhíos ag siúl go luath arís roimh éirí na gréine, blaiseadh den bhrón orm na dumhcha a fhágáil i mo dhiaidh.

D’inis Mc Laughlin dóibh go raibh sé ina chodladh ina phuball i láithreán campála in Darwin ar oíche an dúnmharaithe nuair a dhúisigh Stokes é le rá leis go raibh sé tar éis duine a mharú.

ie/> atá lán le carachtar an tsaineolaí seo atá ag déanamh taighde ar thionchar an spáis ar chodladh is ar bhunfheidhmeanna colainne eile.

Go deimhin nuair a ghoin saighead na seirce an file, dealraíonn sé go mbíodh sé deacair air codladh na hoíche a fháil toisc go mbíodh sé breoite, in ísle brí, ag fulaingt agus deora gan stad ar siúl aige, fiú.

N’fheadair éinne, b’fhéidir go bhfaighidh tú an craiceann is a luach!

Chonaic sé cailín i mála codlata i Leicester Square agus cuireadh náire air nuair a tharraing sé a pictiúr gan a cead agus d’éirigh sí míshásta leis.

I ndráma eile, Glass House le Paul McMahon, feiceann muid Síneach eile agus í ag iarraidh ar fhear chrua na sráide in oirthear na cathrach an *Union Jack* a bhaint anuas cionn is go ndéanann sé trup sa ghaoth istoíche agus ní thig lena hiníon codladh mar gheall air.

Tionscal é na meáin chumarsáide a thagann an t-athrach ar an athrach i bhfaiteadh na súl agus is mairg don té a bhíonn ina chodladh go headra ó thaobh na teicneolaíochta de.

Fiú codlaíonn sí leis an mamaí nua i gcásanna uaireanta agus tugann sí cúnamh leis an páiste a bheathú i rith na hoíche.

An fhadhb atá ann de réir dealraimh, cé go mairfidh an cadhnra tamall fada nuair atá sé ‘ag míogarnach’ teipfidh sé taobh istigh de chúpla uair an chloig nuair atá sé ag eisiúint teachtaireachtaí faoina stádas.

B’fhéidir go raibh na Gaeil níos zenúla ná mar a shíleamar go nuige seo san am anallód: ‘Ná bac le mac an bhacaigh is ní bhacfaidh mac an bhacaigh leat’; ‘Is binn béal ina thost’.

Tá míle mantra ag an dúlra agus ba bhinn lenár sinsir romhainn iad: Sgolghaire luin Doire an Chairn, búithre an daimh ó Aill na gCaor, ceól le gcolladh Fionn go moch, lachain ó Loch na dTrí gCaol.

Shiúil Breandán de Gallaí dorchlaí stairiúla Sid Vicious, Nancy Spungeon bhocht agus Jimi Hendrix agus luigh le taibhsí cáiliúla eile i seanóstán i Nua-Eabhrac ar na mallaibh.