" Ní cúis imní atá ann dó nach bhfuil an Bille Teanga a bhfuiltear ag trácht air le fada tagtha chun cinn go fóill.

Is beag teaghlach in Éirinn nár imigh duine nó beirt uaidh ar chúiseanna eacnamaíocha, bíodh sin chomh fada siar leis an Ghorta Mór nó in ochtóidí na haoise seo caite.

Bhraith mé gur chúis náire é a bheith dhá bhomaite mall ag casadh le Pádraigín Ní Uallacháin.

An ábhar dóchais é seo, nó an bhfuil na páirtithe a bhfuil baint acu le paramílitigh ag iarraidh cumhacht a roinnt ina gceantracha féin? An féidir leis an dá dhream "fuascailt mhíleata" a oibriú amach eatarthu féin, socrú a chuirfeadh in iúl don dá dhream paramíliteach go bhfuil an bhua acu, mar a rinne Comhaontú Aoine an Chéasta iarracht a dheanamh i saol na polaitíochta? Is comharba é an Ulster Political Research Group ar bhuail Alex Maskey leo ar an ghrúpa a d'fhoilsigh cáipéis dar teideal "Common Sense" i 1978.

Go dtí le déanaí, ní raibh gearáin le cloisint ach faoi phraghas na nglaonna gutháin chuig an gcomhlacht a bhí ag soláthar an cheangail idirlín, agus cé go bhfuil na gearáin sin fós le cloisint (agus daoine ag éirí níos glóraí i gcónaí), tá ábhar clamhsáin nua ag úsáideoirí ríomhairí na laethanta seo: gur gá dóibh íoc as na bogearraí agus as na seirbhísí idirlín a bhíonn á n-úsáid acu.

Ina theannta sin bhí áthas ar mhórán daoine gur bhuaigh Port Láirge Craobh na Mumhan tar éis ceathracha bliain nó mar sin agus, ar an ábhar sin, bliain mhaith iomána a bhí inti.

"Níl aon chúis imní ann," a deir urlabhraí.

Chuala an fiosrúchán gur scríobh Shipman cúiseanna bréige ar 215 teastas eile ar an laghad agus dúirt Angela Woodruff go raibh sé ábalta leanúint ar aghaidh mar seo de bharr go raibh an córas lochtach agus nár chaith duine ar bith amhras air go dtí bás a máthar féin.

Dallamullóg ======= Is léir go bhfuil an PSNI á úsáid ar chúiseanna polaitiúla.

Ba chúis bhróid dó gníomhartha a sheanathar, ach d'admhaigh sé ní raibh a lán eolais aige faoin scéal.

Bíonn sé an-deacair iad a mhealladh chuig ranganna agus imeachtaí ar iliomad cúiseanna.

Ní hamháin nár mhaith leo go rachadh a rialtas i mbun cogaíochta gan cúis cheart, ach níl siad ag iarraidh maireachtáil faoi scáth na himní agus na heagla.

Seo mar a chuireann sé síos ar an spreagadh a mhúsclaíonn filíocht ann: Ceiliúradh faoi ndear dom tabhairt faoin bhfilíocht an chéad lá.

Nuair a bhíonn lá maith ann, bíonn an t-oileán le feiceáil ina luí amuigh ag bun na spéire mar a bheadh fathach mór sínte siar ina chodladh; laetha eile ní bheadh a fhios agat go bhfuil sé ann mar go mbíonn sé clúdaithe i gceo agus an fharraige mhór ag briseadh ar na clocha fá chladaí an oileáin - ní gan ábhar a thugtar "Tonnaí Thoraí" ar an damhsa! Tá an t-oileán é féin trí mhíle ar fhad agus míle go leith ar leithead agus tá daonra 180 duine aige.

Bhí Ivan ar steallaí ar mire anois agus a ábhar sin aige.

"An mbeidh Bolton Wanderers sa Premiership an séasúr seo chugainn?" - b'in an phríomhchúis go raibh aird na meán cumarsáide dírithe ar an bhaile seo i Lanchashire, go dtí an lá deireanach de mhí an Aibreáin nuair a scaoileadh roinnt piléar le teach theaghlach Adair go moch ar maidin.

Níor gortaíodh Gina Adair ná na páistí, Natalie (16), Chloe (8) agus Jay (4) san ionsaí, agus cé gur eisigh an UFF bagairt eile in aghaidh an teaghlaigh an lá dár gcionn, dúirt na póilíní i mBolton nach raibh cúis scaoill ann.

Anois d'fhéadfadh sé go bhfuil cúiseanna praiticiúla agus cúiseanna a bhaineann le hairgead agus araile ag baint leis na cinntí atá luaite thuas ach ardaíonn siad dhá cheist bhunúsacha: an é go bhfuil an pheil níos tábhachtaí ná an iománaíocht taobh istigh den Chumann Lúthchleas Gael agus an bhfuil RTÉ i gceannas maidir le roghnú na gcluichí a thaispeántar beo? Mar shampla, bhí an cluiche peile idir Áth Cliath agus An Lú beo ar an teilifís - cluiche thar a bheith aontaobhach, gan dealramh.

Beidh titim áirithe sna deontais a gheobhaidh feirmeoirí na hÉireann, ach tríd is tríd tá údar maith acu bheith sásta leis an bpolasaí a tháinig amach ar deireadh.

Ag an am bhí a hathair i bpríosún ar chúiseanna polaitiúla, agus ní raibh sé ró-éasca dá máthair post a fháil, toisc nach raibh sí sásta an mhóid dílseachta a bhí ar oibrithe an stáit a ghlacadh le linn an chogaidh chathartha a ghlacadh.

Is ócáidí iontacha pobail agus náisiúnta iad agus den chuid is mó is ábhar mórtais agus taitnimh iad.

Mhínigh Barra dhom go raibh cosc ar Ghaeil, tráth a bhí na Gaill i gceannas sa tír, aon bhall éadaigh buí a chaitheamh agus, dá bhrí sin, gur chúis mhórála dó féin an dath buí a bheith air go minic.

Údar buartha do lucht iomána é seo.

Má tá dúshlán dáiríre uainn, cad faoin leibhéal scannalach bochtanais i measc na bpáistí sa tír seo - is é sin an t-ábhar náire is mó agus is measa dá bhfuil againn fós.

Is cúis bhróid dóibh go bhfuil ceangal cultúrtha acu leis an áit seo," arsa Steve Harding, atá ina ollamh in Ollscoil Nottingham.

Is cinnte go mbeidh ainm Abú Media in airde i rith na bliana atá romhainn ar thrí chúis: is iad an chéad chomhlacht Gaelach a bhfuil scannán déanta acu i gcomhar le comhlacht scannánaíochta i Hollywood, tá deontas suntasach faighte acu ó Bhord Scannán na hÉireann agus is iad a bhí i mbun na sraithe nua d'fhoghlaimeoirí Gaeilge, *Turas Teanga*, a bheidh á craoladh ar RTÉ agus ar TG4 sar i bhfad.

"Ní chuirfeadh muid suas go deo le córas faoina gcaithfeadh mná fanacht cúig oiread ama chun tástáil a fháil déanta ar a gcuid fola, fiú dá mbeadh cuid fola na bhfear agus na mban á tástáil ar chúiseanna difriúla," a dúirt Banzhaf.

I ndeireadh na dála, is rud scannalach agus cúis éadóchais é scriosadh saothar ealaíne.

Ba chúis imní a bheadh ann dom dá mbeadh drochatmaisféar anseo, lán toite, baolach do shláinte na bpáistí.

Tá daoine ann a deir gurb é an phríomhchúis ar tharla sé seo ná gur rug comhlachtaí ceirníní Stát Aontaithe Mheiriceá ar mhargadh mór na Gearmáine ó 1945 ar aghaidh.

Sílim gurb iad na hamhráin dúshraith an cheoil rince agus gurb iad is tábhachtaí, dá bhrí sin! B'fhéidir nach n-aontódh go leor daoine liom faoi sin ach sin mo thuairim phearsanta féin.

" Níos faide anonn deir sí: "Ach níl aon ábhar bogásachta ann.

Is ag iarraidh breith ar eireaball mo chuid aineolais a bhímse agus is ar a shon sin a léim an *London Review of Books*.

Is ag iarraidh breith ar eireaball mo chuid aineolais a bhímse agus is ar a shon sin a léim an *London Review of Books*.

Is údar imní é do lucht eagraithe spóirt (nó ba chóir go mba ea) an bealach ina bhfuil cúrsaí árachais agus dlí ag dul.

Leisce ======= Ar chúiseanna atá intuigthe bíonn leisce ar rialtais cur isteach ar chóras an mhargaidh ar an mbonn gur deacair a bheith cinnte den toradh nuair a dhéantar a leithéid.

Maidir leis an Sraithchomórtas atá beagnach thart, is údar imní é chomh lag is a bhí Áth Cliath agus Aontroim (gan bua ar bith) agus Laois agus Loch Garman (bua amháin) sa chéad bhabhta.

Ach san fheachtas toghchánaíochta tá siad ag iarraidh ar mhuintir Bhaile Átha Cliath tacaíocht a thabhairt do bhoc darb ainm Royston!! Ar a laghad tá Páirtí An Lucht Oibre Agus An Dóil ag cloí le hiarrthóirí a bhfuil ainmneacha breátha Gaelacha orthu - daoine ar nós Ivana Baaa Chick! Royston and Ivana: ainmneacha breátha Gaelacha Cúis imní do Bhalor an chúis imní atá ag goilliúint ar lucht na gcúiseanna imní sa Chomhchoiste Réamhscolaíochta.

Chomh maith leis na scéalta grinn agus na heachtraí aisteacha, na himreoirí iontacha agus na hagallaimh spéisiúla, tá cur síos sa leabhar freisin ar na nithe sin nach bhfuil go deas agus gur údar náire iad don tír agus don Chumann.

Dála mo stairr pearsanta féin, is léir go bhfuil fáthanna éagsúla ann go bhfuil ag éirí chomh maith sin leis an ardrang le blianta anois.

Is cinnte go bhfuil ábhar gearáin ag tábhairneoirí maidir leis an dlí nua a chuireann cosc ar dhaoine óga faoi ocht mbliana déag a bheith istigh i dteach leanna i ndiaidh a naoi a chlog san oíche.

Seo ceann de na príomhchúiseanna go bhfuil titim san ioncam turasóireachta.

tabharfaidh mé a dhúshlánI'll challenge him scrogalllong thin neck á bodhradhdeafening her obair athleictritherewiring work meirgrust ag smúrthachtprowling around go teanntightly tiubhthick tréanstrong bolta righinstiff bolt i ngan fhios dóibhwithout them knowing lomnochttotally naked ar thóir rud éigin eileafter something else ar tí cnagadhabout to knock ag iarraidh sárú ar an eaglatrying to overcome the fear le neart a tola is a réasúinwith the strength of her will and her reason

Ach, mar a dúirt an té a dúirt, tá an daonlathas go breá nuair a oibríonn sé, agus is údar frustrachais é nuair nach n-oibríonn.

Is cúis imní é sin agus is cúis imní fosta an dóigh nach bhfuil na Meiriceánaigh cinnte, den chéad uair le fada an lá, cé acu a mbeidh an toghchán don uachtaránacht féaráilte nó nach mbeidh.

Bheadh sé seo go breá, ach measaim go bhfuiltear á dhéanamh seo ar na fáthanna contráilte.

Bhaile Átha Cliath ó dhúchas í Lil agus thug Rialtas na hÉireann pas Éireannach do Ken dá thairbhe seo.

Chomh fada agus a bhaineann sé leis an Taoiseach, is cosúil an fhaid agus nach dtéann an bóthar nua M3 trí chroílár Chnoc na Teamhrach féin, nach bhfuil aon chúis imní ann.

An bhfuil sé ceart go mbeadh fear óg (níl a fhios agam an mbaineann an fhadhb seo le mná óga nó nach mbaineann) ag traenáil agus ag imirt lena chlub, lena choláiste agus lena chontae ag an am céanna? Táim ag tagairt do na himreoirí is fearr, is é sin an dream atá ag imirt ag an ngrád is airde agus, dá bhrí sin, atá faoi bhrú an-mhór a bheith i mbarr a maitheasa i gcónaí.

An mbeadh an taithí chéanna agam leis an Iodáilis, dá rachainn ar aghaidh léi? cúiseanna éagsúla ======= I mo chás féin, níorbh ionann foghlaim na Gaeilge agus foghlaim teangacha ar scoil, agus d'éirigh i bhfad níb fhearr liom leis an Ghaeilge.

"Níl ann ach cuid mhór seanchaca!" a mhaíonn ár Léirmheastóir Liteartha, agus leis sin míníonn sé cúis a ghangaide: Dar le Balor an Bhéil Bhinn nach bhfuil ann ach mac leabhair; gur seanuncail leis féin, Dónal Donn an Phinn Nimhe, a scríobh an leabhar bunaidh: *The McGlinchy Commode*.

Is ábhar imní dúinn é go bhfuil titim i líon na mac léinn atá ag tabhairt faoi chéim sna teangacha.

(Táthar ag caint cheana féin ar an sean-IRA, is é sin an IRA roimh 1994!) Ach i gceantracha beaga scoite náisiúnacha mar an Trá Ghearr, beidh cúis imní an-mhór i gcónaí ann: cad é tharlóidh má thagann ollscaifte dílseoirí chun na háite? Cé a chosnóidh an ceantar? Ní mór aghaidh a thabhairt ar an cheist sin fosta.

Ocht mbliana níos déanaí scaoileadh na Littlejohns saor ar chúiseanna daonnachtúla.

MÁNAS: Agus? DENIS: Agus luaigh seisean fáth a chuarta le fear an phoist, a luaigh le Jimí GAA é, a luaigh leis an mhúinteoir scoile é, a luaigh le mo mháthair sa tsiopa é.

Mar is gnách, d’fhág cluichí Lá Fhéile Pádraig dea-aoibh agus gliondar ar lucht leanúna Chumann Lúthchleas Gael ach, le fírinne, is beag eile a bhí ina chúis cheiliúrtha go n-uige seo i mbliana.

Bíonn orainn cur suas le drochdhearadh i gcás na nguthán, droch-chaighdeán fuaime, teachtaireachtaí téacs nach sroicheann ceann scríbe riamh agus glaonna gutháin a stopann go tobann gan cúis ar bith.

Ní ábhar dóchais é, áfach, gur fhógair Paul Murphy i mí Feabhra i mbliana agus é mar Stát-Rúnaí ar Thuaisceart Éireann gur mhian leis gur ag MI5 seachas MI6 a bheadh an smacht iomlán ar chúrsaí slándála na Sé Chontae faoin mbliain 2007.

Is cúiseanna tráchtála atá ann, ar bhealach, sa mhéid is go bhfuil muid ag tabhairt an méid sin airgid isteach an doras.

Tá feilméaraí na Tasmáine le ceangal agus déarfadh cuid mhaith daoine go bhfuil cúis acu.

Ní ábhar dóchais é, áfach, a laghad airde a thug an dá rialtas ar chruachás náisiúnaithe na Sé Chontae an uair úd sna seascaidí a d'fhág an IRA an stáitse.

“Dea-scéala faoin chóras iarnróid sa Bhreatain, údar tromluí go leor paisinéirí mífhortúnacha? An é an lá inniu an chéad lá de mhí an Aibreáin?” Bheadh sé cineál íorónta dá mbeadh an easpa infheistíochta agus an easpa tacaíochta ón Rialtas le blianta anois mar bhuntáiste ag na hiarnróid sa Bhreatain, agus dá gcuirfeadh seo chun cinn iad ar chórais na Fraince agus na Gearmáine ach, má éiríonn le heagraíocht darb ainm UK Ultraspeed, sin go díreach an rud a tharlóidh.

Tá an tOirmhinneach ag dul in aois ach tá rud amháin fá Paisley atá ina ábhar dóchais don todhchaí – a *ego*.

“Bhí mise ag eagrú coirmeacha a cháin siad ar an iliomad cúiseanna.

Ós rud é go bhfuil an leibhéal maoinithe ón stát do na healaíona ag dul i laghad sa Bhreatain agus i dTuaisceart Éireann, agus nach cúis mhórtais dúinn féin ach an oiread an leibhéal maoinithe atá an stát a thabhairt do na healaíona sa Phoblacht, bheadh sé úsáideach plé a dhéanamh ar conas tionscnaimh áirithe a chur chun cinn trí chomhoibriú idirnáisiúnta.

Níor chaith sé ach tuairim is cúig bliana san Astráil agus ba é an t-aon chúis a liostáil sé san arm ná go raibh sé ag iarraidh an Astráil a fhágáil agus cheap sé go bhfaigheadh sé bealach saor in aisce ar ais go Sasana, áit a raibh cuid de shaighdiúirí na hAstráile ag traenáil.

“Dea-scéala faoin chóras iarnróid sa Bhreatain, údar tromluí go leor paisinéirí mífhortúnacha? An é an lá inniu an chéad lá de mhí an Aibreáin?” Bheadh sé cineál íorónta dá mbeadh an easpa infheistíochta agus an easpa tacaíochta ón Rialtas le blianta anois mar bhuntáiste ag na hiarnróid sa Bhreatain, agus dá gcuirfeadh seo chun cinn iad ar chórais na Fraince agus na Gearmáine ach, má éiríonn le heagraíocht darb ainm UK Ultraspeed, sin go díreach an rud a tharlóidh.

Admhaítear an méid seo ann: "*Farm incomes may not be as healthy as the ICMSA would like …*" Ach an cúis é sin le hionsaí a dhéanamh ar chuid eile de gheilleagar na tuaithe? Gan amhras, tá Pat O'Rourke agus a leithéid ag déanamh damáiste as cuimse don dara tionscal is mó sa tír agus tá postanna caillte faoin tuath dá bharr.

Ní raibh a fhios againn, ár ndóigh, gur chúis aiféaltais muid do Rialtas na hÉireann! *Is de bhunadh Éireannach é Tony Birtill agus rugadh i Learpholl é.

“An mbeadh scéal eile i gceist dá mba mise a rinne an saothar? An rachadh sé ar an cheathrú plionta? Níl a fhios agam, ach níorbh aon chúis imní dom riamh an míchumas seo a tháinig chugam ón bhroinn.

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Bhí an méid sin suilt agus tairbhe bainte amach agam as na scoileanna samhraidh gur rith sé liom gur chúis náire é nach raibh rud éigin á dhéanamh ar son na teanga anseo i Sydney, an chathair is mó sa tír.

Ach tá ar a laghad ceithre ábhar dóchais aige don bhliain úr: Fine Gael, An Lucht Oibre, Sinn Féin agus na Glasaigh.

Is rud íorónta é go bhfuil an-difríocht idir an córas seo agus an ceann a gealladh in 2005 – íorónta, cinnte, ach b’fhéidir nach cúis iontais é.

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Is cúis náire do mhuintir Learphoill go bhfuil formhór na ndaoine dubha sa chathair ina gcónaí i gceantar amháin, is é sin, Learpholl 8 nó Toxteth.

” Cainteoir dúchais as Dún na nGall ======= Is dócha nach cúis iontais é go bhfuil Éilís chomh dílis sin don Ghaeilge; ba chainteoir dúchais as Gleann Bhairr, Gaeltacht bheag i dtuaisceart Dhún na nGall, é a hathair agus fuair sí a cuid scolaíochta ar fad trí Ghaeilge.

Seo cúis mhaith eile gur cheart dúinn fáilte a chur rompu, seachas bheith doicheallach rompu mar atá daoine áirithe in Éirinn.

Gan aon agó, tá cúis mhaíte ag Stephen Harper, ceannaire an Pháirtí Choimeádaigh, as a bhfuil curtha i gcrích aige féin.

Ach é sin ráite, is dóigh liom gur féidir a rá go bhfuil sé go maith do shláinte an duine go mbeadh aclaíocht nó suaitheadh coirp de shaghas éigin mar chuid dá shlí mhaireachtála, is é sin gur rud sláintiúil é an spórt, bíodh sé i bhfoirm reatha nó siúil nó snámha nó dreapadóireachta nó cluichí foirne (níl snúcar ná dairteanna inghlactha mar spórt sa chomhthéacs seo!) Maidir le buachaillí scoile nach bhfuil in ann rith ach ar éigean, is dóigh liom gur údar imní é sin do phobal na tíre i gcoitinne go bhfuil a leithéid ann agus ba chóir go mbeadh sé ina údar imní dá dtuismitheoirí.

Ní cúis iontais é go bhfuil cúpla difríocht mhór idir paisinéirí agus lasta! An ceann is soiléire ná go bhfilleann formhór na bpaisinéirí ar ais abhaile ar ball (téann duine go dtí an oifig ar maidin agus ar ais abhaile tráthnóna, nó téann sé go Marbella ar feadh seachtaine agus filleann sé ar ais ina dhiaidh sin) ach ní fhilleann an chuid is mó den lasta ar ais.

Tá dhá chúis ann gur cheart do CLG bheith fíordháiríre agus cúramach faoin ábhar seo, is é sin, sábháilteacht daoine agus dea-cháil na gcluichí agus an chumainn.

Ba chúis áthas do lucht leanúna Liverpool FC é Robbie Fowler a fheiceáil ar ais ar an fhoireann arís ag deireadh mhí Eanáir.

Tá an iliomad cúiseanna leis seo.

I dtíortha eile, bíonn srianta iontach soiléir leagtha síos agus bíonn a fhios ag an díoltóir agus ag an cheannaitheoir cad iad na cúiseanna a ndiúltófar cead pleanála dóibh.

McBride faoi ndear sin.

Is cúis bhróid domsa gur throid na céadta as Merseyside i gcoinne an fhaisisteachais sa Spáinn agus bhí áthas orm grianghraf a fheiceáil i *Lá* (17 Deireadh Fómhair 2005) den Uachtarán Máire Mhic Ghiolla Íosa ag comhrá le Mícheál Ó Ríordáin agus Bob Doyle (Baile Átha Cliath), in éineacht le beirt as Learpholl, Jack Edwards agus Jack Jones, nó “Jim Larkin Jones” mar a baisteadh air.

Ach an oiread le hathruithe eile, bhí cúis leis an gceann seo.

B’fhearr liom go mbuafadh Cill Chainnigh ar an gClár ar dhá chúis: níl mórán imreoirí ag a bhfuil stíl cheart iomána ag an gClár, dar liom, agus ní foireann iad atá tarraingteach don duine neodrach.

Bhí seiceáil agus cigireacht ar an áit an t-am uilig agus b’in an chúis ba mhó gur dúnadh an club i 1997.

Bhí muintir na háite beoga agus cineálta, agus is cinnte go bhfuil a lán cúiseanna acu le bheith bródúil, go háirithe agus cónaí orthu i gceantar chomh hálainn sin.

Ní ábhar iontais é seo, ar chúpla cúis.

Ach cosnaíonn an trealamh (agus na daoine) sin ar fad airgead agus is é sin ceann de na príomhchúiseanna nach raibh Corn Ryder le feiceáil ar stáisiúin “saor in aisce” ar nós RTÉ, faraor.

A réasúnaíocht: má chuireann arm Mheiriceá Coinbhinsiún na Ginéive ar leataobh agus iad ag déileáil lena gcéilí comhraic, ní chaithfear puinn níos fear leosan má ghabhtar iad i gcath.

Má bhí Meiriceá go dona i gCorn Ryder, bhí Maigh Eo seacht n-uaire ní ba mheasa i gcluiche ceannais na hÉireann, ach ar chúiseanna difriúla.

Nuair a bhíonn lucht na Gaeilge agus daoine nach iad ag lorg chomharthaí dóchais ó thaobh thodhchaí na Gaeilge de, is annamh nach n-úsáidtear fás na nGaelscoileanna mar an tuar dóchais agus an t-ábhar misnigh is mó.

Ní ábhar iontais a bheadh ann dá mbronnfaí bronntanas bláthanna ar ócáidí speisialta mar laethanta breithe ach fiú muna mbíonn i gceist ach bualadh isteach chuig cara, ní haon rud thar an gcoitiantacht é táth breá bláthanna bheith ina ghlac ag Polannach.

Ó am go chéile as sin amach, ghair an tUachtarán lá altaithe má shíl sé go raibh cúis altaithe ag an tír.