Béarfaidh am scéala.

Bhéarfá mionna nach bhfaca tú aon duine ariamh," arsa Lillian le hEmma.

Líon sé an pionta gan gleo gan torann ach rinne sé cartadh ar thóir an fhíona, gan a fhios aige beirthe ná beo cá n-aimseodh sé é agus leisce orm a bheith rótheanntásach, nó go mb'éigean dom faoi dheireadh é.

Bhéarfainn féin a dhath a bheith ag tarraingt ar an ghrian," arsa an tiománaí.

Le cuidiú Dé, bhéarfaidh siadsan dá gclannsan an rud a thug mise daofasan.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer Bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer Bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Anois, caithfidh siad na himpleachtaí a mheas a bhaineann le toradh a bhéarfaidh faoiseamh éigin agus muinín úr d'aontachtaithe.

Imríonn siad an sliotar fan talún nuair is gá agus beireann siad air nuair is féidir.

Ní raibh éinne acu sa staid sin ariamh, fiú cléireach an Bhainc mar gur rugadh ar leathchois eisean agus nár ghá fáil réidh lena leathchos nach raibh ariamh air.

Choinnigh sí uirthi ag baint lustain agus ag gearradh siar fás ar bith ar bheir an siocán air.

I suirbhé a rinne an American Institute for Cancer Research (AICR) le déanaí, dúirt beagnach leath na bhfreagróirí gur ith siad béile i mbialann nó gur ordaigh siad bia le beir leat níos mó ná dhá uair sa tseachtain.

Is féidir leis an cíos talún a íoc, an léas a cheannach amach é féin nó seans a ghlacadh agus gan an cíos a íoc agus, má bheirtear air, a chás a thabhairt chun na cúirte.

Na bric rua ba dheise ach bhíodar beirthe ag na liúis bhradacha a luaithe is a thángadar anuas ó abhainn an tsléibhe.

Dá ndíolfaidís an gás chrúthódh sé fostaíocht agus bhéarfadh sé airgead isteach sa tír.

Bheir Nan greim ar an ghloine agus chaith sí siar a raibh ann agus bhuail sí an gloine ar an tábla.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Ach má bheirtear sa tír seo thú, tá tú saor ó na dlíthe sin.

Is iomaí uair a cuireadh síos do David Trimble gur rug sé an díombua as béal na bua go rómhinic agus tá an seans ann go maolfaidh an dul chun cinn a rinneadh i gcaisleán Leeds cúpla seachtain ó shin.

An t-aon slí éifeachtach le dul i bhfeidhm orthu ná an carr a bhaint díobh má bheirtear orthu ag tiomáint róthapa.

Chonaic Ifor deireadh agus bhéarfá mionna go raibh fonn air éirí; ach bhí leisce air ligean lena lasta agus shuigh sé ansin ag amharc ar Thadhg.

Féach, mar shampla, ar an gcéad cheann a d'fhoghlaim mé riamh (a bhuíochas ar Shéamas Ó Cualáin): "Dá fhad a théann an sionnach, beirtear air sa deireadh".

Throid sí le hArdeaspag Bhaile Átha Cliath, agus cad é a rinne an t-easpag an chéad uair eile a casadh an bheirt acu ar a chéile? Rug sé barróg uirthi agus leag póg ar a pluc! Dúradh ar na mallaibh gur mhaslaigh sí Protastúnaigh an tuaiscirt, agus cé a tháinig amach á cosaint os comhair an tsaoil ach ceannairí an UDA - na *superprods*! Má tá duine ar bith socair agus slán sábháilte go ceann tamaill eile is í Íosa Mhic Ghiolla Mháire an duine sin; agus má tá airgead sterling ag duine ar bith le cur i dtaisce níl áit níos sábháilte le é a chur.

Ní raibh maith a bheith léi fán ghruaig – bhéarfadh sé gráinneog fhéir i do cheann agus bhí cuma shalach, leathnite uirthi i gcónaí.

Bhéarfaidh sin barúil mhaith duit cén cineál grá atá aige don teanga, don Chonradh, agus d’Éirinn, agus an dlúthcheangal atá aige leo.

“Bhéarfaidh sé deis dúinn cuma inteacht a chur ar an áit sula dtig siad.

Tugadh isteach an t-iolar fíréan go Dún na nGall, as Albain, in 2001 agus i mbliana, den chéad uair ó 1912, rug ceann acu ubh i bPáirc Náisiúnta Ghleann Bheatha.

Chuaigh Eibhlín anonn ina dtreo ach, sula bhfuair sí a fhad leo, seo anall Aindí agus bheir sé greim coime uirthi.

Dúirt cathaoirleach na parlaiminte i Singapore i litir chuig a chomhghleacaí i gCanberra go raibh a fhios ag Nguyen céard a bhí á dhéanamh aige agus go raibh a fhios aige cén toradh a bheadh ar an scéal dá mbéarfaí air.

Sa lá atá inniu ann, beirtear an tríú cuid de leanaí lasmuigh den phósadh, agus cé go bhfuil líon na ndaoine a phósann sa tír seo fós ard, tá níos mó agus níos mó daoine ag beartú gan pósadh ach cónaí le chéile, bídís heitrighnéasach nó hómaighnéasach.

folachcovering nochtnaked slaitín saileachwillow rod á lascadhthrashing her ar chúl na gclaíochabehind the stone walls an iarraidh seothis time Cuardaitheoirí Rudaí AisteachaSearchers for Strange Things saineolaitheexperts ráflaírumours cleamhnaitherelations by marriage fireann nó baineannmale or female a ndrioballtheir tail ganntan olaoil shortage stangadhstart ag útamáilfumbling ag cogarnaílchewing gaibhte a chodladhgone to bed sórt baoitea kind of bait go mbéarfaidís airthat they would catch him drochfhliúa bad flu cragtha ceartbadly hit cliabhrachchest cáirseán aisteachstrange wheeze duáinkidneys ag fual ina threabhsarwetting his trousers fliuchándrenching eascainecurse bá is múchadh airdrowning and smothering on him cóir leighistreatment seanmóirsermon a rachthis outburst a phaca diabhalyou pack of devils ar bhealach bhur n-aimhleasaon the road to ruin go bagrachthreateningly fainicwarning cúrfoam ag gíoscángrating i ngábhin a dangerous situation collachcrude, fleshy person scuaid tearraa splattering of tar isteach ina chlabinto his mouth

Ar an stáitse agus seo ar siúl, bhraitheas go raibh linn (bhí muinín agus téagar ag baint linn nach mbíodh againn roimhe seo) agus nuair a tháinig nóiméad Liam bhíos cinnte go gcuirfeadh a sheinnt iontas ar na moltóirí agus go mbéarfaimis an chraobh linn.

* Gluais &#149; Glossary glúin nuaa new generation brívigour ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise cnuasach gearrscéaltacollection of short stories cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person saint an ghoilethe greed of his stomach a chomhairle a athrúto change his mind ar fheabhas uiligabsolutely excellent osnasigh ar chúl an mhuinílbehind the neck muisiriúnmushroom ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don&#148;t agree with me at all snaghiccups gráinnínpinch cainéalcinnamon síoltaseeds a sháith biaenough food ag cruthú rud úrcreating something new má thuigeann tú leat méif you know what I mean a sheachaintto avoid muiníntrust blastatasty ordóg coisetoe an iarraidh sinthis time cnapheap á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it babhlabowl scilléadskillet shamhlaigh séhe imagined go díbhirceacheagerly subhachascheerfulness ag leathadhspreading geirfat bréanfoul doilighdifficult a chreidbheáilto believe ar leithseparately mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available i mo ghlacin my hand ag diúlsucking bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky dea-chumthashapely láchfriendly fialgenerous níor bhlais mé riamhI never tasted faic na ngrástnot a thing ag cuimilt a béilrubbing her mouth a mháshis thigh seanmóireachtpreaching greimbite iomrámention deisopportunity luachmharvaluable seanchaslore as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought doilíssorrow, difficulty i leathchogarin a half-whisper iad a chur i ngníomhto put them in action seal beag gearra short period sa Nua-Shéalainnin New Zealand ina ghabhalcrotch ag sápressing críonmhíoltawood-worms corrachprojecting lorgashin damanta nimhneachdamn sore scoilteadh a chraiceannhis skin was split crá gan mhaolútorment without alleviation chun an tí bhigto the toilet ina gcuideachtain their company báisteach mhillteanachterrible rain foscadhshelter a bhaint amachto reach ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly scaiftecrowd ag casachtachcoughing breallánfool millteanach dóighiúilextremely pretty as miosúrextraordinary gan choinneunexpected blas searbha sour taste breis agus a sáithmore than her fill strambánachlong-winded smut féin den fhírinneeven a small bit of truth é a thionlacanto accompany him a bhéarfadh íthat would take her críochend gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment gnóthachbusy straois léanmharwoeful grimace trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode ag cogaint a spúnóigechewing the spoon déaraimislet us say drochnósannabad habits tuairimíopinions cogaíwars slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life a mhealladhto coax a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her ag cur tharstutalking away go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently d&#146;fholmhaigh séhe emptied sásarsaucer doirtealsink thriomaigh éhe dried it slachtmhartidy á thionlacan féinaccompying himself sultmharenjoyable spídslander gan mhuirnwithout tenderness magairlítesticles nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump <t

&#147;Suigh thusa síos agus beir ar iris acu sin agus gheobhaidh mise rud inteacht le hól duit.

Ach bhí sé rómhall &#150; rug na póilíní orthu agus níos moille fuair muid amach an fáth go raibh siad chomh callánach sin: bhí lear mór cóicín ina seilbh.

Bhí na rudaí seo ar fad i gceist i Livingstone, an chéad cheann scríbe agam sa tír sin i lár na hAfraice a rug greim ar mo chroí agus ar mo shamhlaíocht: an tSaimbia.

Chuir Kenato a lámh siar agus rug greim ar uirlis cheoil traidisiúnta an Ainu.

Tá mé cinnte go mbeadh drogall ar dhéagóirí teachtaireachtaí maslacha a scríobh ar an idirlíon nó a sheoladh óna nguthán dá mbeadh an baol ann go mbéarfaí orthu.

Cuireann Bríghid síos ar shaol na nÉireannach bocht i nDún Éideann ag deireadh an 19ú haois, go háirithe James Connolly, a rugadh agus tógadh ansin.

Agus é gléasta in éadach an ama, tháinig sé aníos chugam agus rug greim ar bhinn mo chóta.

Is maith a bhí a fhios agam go dtiocfadh fiosróir fadradharcach inteacht an bealach seo agus go mbéarfaí orm faoi dheireadh.

Tá sé ag súil fosta leis na garpháistí a bhéarfar amach anseo.

Rugadh é in Sussex sa bhliain 1948 agus, de réir cara óna óige, bhí sé tugtha do scéalta a insint, fiú agus é in aois scoile.

De réir staitisticí ó Oileán Muile, beirtear thart ar 20,000 uan ansin gach bliain agus faigheann thart ar 2,600 acu bás roimh theacht i méadaíocht.

Bhí orainn rith síos an trá chun an phluais cháiliúil a bhaint amach sula mbéarfadh an taoide orainn.

Tá an chéad leanbh beirthe dá bhformhór cheana.

Ní raibh rath ar bith ar an halla &ndash; níor rugadh páiste ar bith ann, mar shampla.

Mhair siad, ar éigean, ar mhuca fiáine a sheilg siad sna coillte agus bhí siad ag brath chomh maith ar na bradáin ar rug siad orthu san abhainn lena líonta.

Buidéal beorach as Wisconsin i ngach lámh, rug gach éinne greim ghualainne ar an duine in aice leis ag leath-am agus chanadar amhrán na hollscoile, deora ag titim go fras óna súile.

Ba é an treoir a tugadh dom ná an liathróid a chiceáil chun “touch” &ndash; sin é, thar an taobhlíne - aon uair a mbeirinn greim uirthi.

Bheadh contúirt ag baint leis sin mar go mbeadh baol ann go mbéarfaí orm, go gcaillfinn an liathróid agus go ngabhfadh an fhoireann eile ar an ionsaí.

Ní fear é Balor le seans a ligean thairis agus rug sé greim sceadamáin ar an taibhreamh tanaí agus thug a rogha di idir bás nó beatha nó tuar agus tairngreacht a dhéanamh faoi chúrsaí reatha na hÉireann mar a bheadh i mí na Samhna.

********************* Rugadh Myers in Leicester Shasana i 1947 ach b'Éireannaigh iad a thuismitheoirí.

Ministir Baisteach oirnithe is ea é, a rugadh agus tógadh faoin tuath.

Tá an bailiúchán anois sa Warhol Museum in Pittsburgh, an áit ar rugadh agus ar tógadh é.

Deirtí fosta go mbíodh an-stuif sna cearca a bheirtí sa Mhárta, go mbíodh daoine chomh corrthónach leis an ghaoth Mhárta, agus go mbíodh laethanta na bó riabhaí, nó na laethanta ag deireadh na míosa seo, ar na laethanta ab fhuaire sa bhliain.

Tá siad ag tnúth leis an lá a bheidh duine a rugadh agus a tógadh san Astráil ina cheann stáit, seachas eachtrannach ríoga a bhfuil cónaí air nó uirthi ar an taobh eile den domhan.

Bhí Lunny ag siúl amach leis an rac-cheoltóir Sinead O’Connor agus theastaigh ó na meáin fáil amach arbh é athair an linbh a rugadh di in 2004.

Rinne sé cur síos thar a bheith siamsúil, tráth den saol, ar chuid de na daoine a fhreastalaíonn ar na comhdhálacha móra a reáchtálann eagraíochtaí teanga &ndash; “*Anoraks* na Gaeilge”, a thug sé orthu, “ a mbíonn *orgasm* acu nuair a bheireann siad greim ar an micreafón lena gcuid a rá!” D’fhéadfaí a rá go mbíonn gothaí móra agus buillí beaga i gceist go minic i saol na Gaeilge.

Rugadh agus tógadh é féin i Learpholl agus tá ceangal láidir aige le paróiste St Teresa's sa chathair go fóill mar is paróiste Oblátach é sin fosta agus tá a mháthair ina chónaí sa cheantar.

Is féidir do rogha dúshláin a thabhairt di agus ní bhéarfaidh tú amach uirthi &ndash; is féidir léi gach aon ní a rá.

Ba ríléir gur rugadh maol ar an naonúr agus ní raibh an dara suí sa bhuaile acu, ach an choir a admháil agus dul i muinín trócaire na cúirte.

Bheir sé saoire iontach duit, agus diomaite de landáil isteach i bpub nó i rang ar an choláiste agus an t-allas ina rith leat, tá an rothaíocht ar an rud is fearr a thiocfadh leat a dhéanamh duit féin, do dhaoine thart ort agus don timpeallacht.

Bheir sé mórtas dúinn a ndéanfaimid agus is mór againn lorg ár láimhe ar ghné éigin sa timpeall, á mhaisiú is á mhóradh.

Chuaigh mé anonn le cara de mo chuid nach raibh riamh thall, agus cé go bhfaca mé an taobh istigh de bharraíocht siopaí (cheannaigh sé lód le bheith cothrom leis), béarfaidh mé maithiúnas dó, nó bhí sé galánta an tÚll Mór a fheiceáil arís frí shúile duine a bhí á fheicéail don chéad uair.

Rugadh seachtar páiste ar fad san íoslach rúnda, ach bhásaigh duine acu tar éis cúpla lá ar an tsaol.

Rugadh Brendan sa cheantar Éireannach Scotland Road , Learpholl i 1945 agus fuair sé bás i Mí Márta i mbliana.

Tá sé oscailte do dhuine ar bith atá ina chónaí sa Bhreatain agus ba mhaith leis an ealaíontóir go mbeadh meascán daoine le feiceáil iontu siúd a roghnófar, a bhéarfaidh léargas cothrom ar réigiúin éagsúla na Breataine agus a mbeidh cothroime ann ó thaobh mionlaigh chine agus inscne.

Bagairt nach beag a bhí ann mar thug Saban, a rugadh san Eigipt, os cionn $12 milliúin don Pháirtí Daonlathach in aon bhliain amháin.

) Cé gur rugadh i Londain é (mac Edgar Griffin, comhairleoir Coiméadach), tá sé ina chónaí sa Trallwng (Y Trallwng - Welshpool), Powys, sa Bhreatain Bheag lena teaghlach le blianta.

Bhéarfadh sé seo an deis don Aire Ó Cuív, más ann dó fós mar Aire, na hathruithe a bhí á lua aige do bhonneagar an Údaráis a chur i gcrích.

Rugadh agus tógadh mé féin i Sráid na Caismíre ar a bhfuil Sráid Bombay, a dódh go talamh i mí Lúnasa 1969, agus a bhfuil líne síochána ag an bhun anois.

Rugadh sna seachtóidí mé.

Ceann de na heachtraí a ghlac mé páirt ann nó a dhul síos go Machaire Loiscthe, in aice an Bhuna Bhig, agus tar éis oilithreacht eipiciúil ar nós Froda a dhéanamh frí cheantar guaiseach síos go dtí tráigh ansin, tagann tú ar áit a bhfuil an abhainn agus an taoide ag teacht le chéile, an t-inbhear, agus neart diúilicíní, nó ‘sliogáin dhubha’ mar a bheir sinn orthu, le fáil.

SMM: An mbeir ag obair Lá Nollag anso? DÓS: Beidh mé ag obair anseo Lá Nollag, beidh mé ag obair Oíche Nollag agus Lá Fhéile Stiofáin anseo, ar TG4.

De réir bhéaloideas na tíre seo, b’éigean do Archer an t-achar ar fad idir Nowra in NSW, an baile inar rugadh is tógadh é, agus Melbourne a shiúl, turas atá os cionn míle ciliméadar.

Is Giúdach é Atzmon a rugadh agus a tógadh in Iosrael ach atá ina chónaí i Londain ó 1994 i leith.

Arsa é “beidh *Ryan’s Daughter* imithe is beir gan jab”.

Rugadh an Conraitheoir seo i Learpholl i 1891, áit a raibh a athair ina eaglaiseach.

Nuair a rugadh an tAthair Mallin ar an 13ú Meán Fómhair 1913, bhí an Stailc mhór ar siúl ar a dtugtar 'An 1913 Lockout’.

Béarfar an Bhris Isteach ========= Tiocfaidh an t-am sa tír seo a ghearrfaimid punt na feola de lucht na mbanc agus den dream daoine sin a shiúil ó theach na cúirte agus an meangadh ar a mbéal.

Bánn siad na hainmhithe talún a mbeireann siad orthu, ag baint úsáide as cleas darb ainm únfairt an bháis, agus ansin téann siad ar an talamh lena gcreach a ithe.

Rugadh Benoit Mandelbrot sa Pholainn, i 1924.

Nuair a phléitear cúrsaí sacair na hÉireann agus imreoirí a rugadh in Éirinn, déantar tagairt do dhornán imreoirí go mion agus go minic agus is iad na hainmneacha céanna a thagann chun cinn sa chíoradh nuair a chuirtear an cheist “cérbh é an t-imreoir sacair ab fhearr a tháinig amach as an tír seo?” Bíonn ainm amháin ar bharr gach goib ag ceann an chomhairimh agus is é sin George Best, imreoir a áirítear i measc an bheagáin sin a bhfuil fíorstádas i measc imreoirí sacair an domhain acu.

**SMM: Is as California ó thús thú, a Shéamais, ach is as Árainn do shloinne, agus bhain taobh eile do mhuintire le Liatroim, nach ea?** SÓD: Rugadh i mBoston Massachusetts mé, ach d’aistrigh muinn, an teaghlach uiliug, go California nuair a bhí mé beagnach seacht mbliana d’aois.

Rugadh Shackleton i gCill Chaoi, Co Cill Dara, i 1874 agus chuaigh sé isteach sa loingeas lasta ag 16 bliana d’aois.

Rugadh Lula sa bhliain 1945 i mbaile beag i lár tíre Pernambuco.

Rugadh Assange i Queensland, san Astráil, i 1971 agus chaith sé cuid dá óige ina chónaí ar *“Magnetic Island”* (tagann tagairtí an úrscéil ghrafaigh go luath sa scéal!).

Bíodh is gur rugadh MacKellar in Sydney, chaitheadh sí sealanna fada go rialta sa cheantar tuaithe in aice le Gunnedah, áit a raibh gabháltais ag a muintir.

Fós féin, ní raibh mé chomh tiomanta don teanga go dtí gur rugadh mac liom.

Is féidir le gasúr breith air ar urlár stroighne nó ar an mbóthar nuair nach mbíonn deis rith i bhfolach ag an earc, ach más earc sléibhe é, is laghairt ó cheart é agus thig leis an t-eireaball a theilgean uaidh má bheirtear air agus éalú leis.

Éiríonn na géaga tosaigh níos tibhe mar thaca don Loscann nuair a bheireann sé greim ar an mbaineannach.

Bíonn an fireannach ag grágaíl chun an bhaineannach a mhealladh i mí Eanáir, sa taobh ó dheas, ach beidh sé roinnt seachtainí nó mí eile sula dtosóidh Romeo agus Juliet in íochtar Thír Chonaill go fóill! Béarfaidh an bhaineannach suas go 4000 ubh.

Bhéarfaidh tú ‘Watashi’ ort féin má bhíonn tú ag caint le daoine nach bhfuil aithne agat orthu agus tá inscne neodrach ag an cheann seo.

“Ar an drochuair, bhí an Eoraip ag bogadh i dtreo na heite deise agus bhí mise ag dul sa treo eile, mar sin, ní thiocfadh liom an díospóireacht a thionscnamh ar -, mar shampla, cad é ba cheart don Eoraip a bheith a dhéanamh le fórsa a chruthú a bhéarfadh dúshlán fhorlámhas chultúr chósta thiar Mheiriceá?”
 Beith an Duine a Fhorbairt ============ Agus é ag caint i mBéal Feirste an mhí seo caite, labhair Michael D ar thábhacht na n-ealaíon don tsochaí.

**Cár rugadh thú?** Ní ceist dheacair é sin a fhreagairt d'éinne, is cosúil.

Is cosúil go bhfuiltear amuigh ansin a sheasann in aghaidh uachtaránacht Obama mar, dar leo, níor rugadh sna Stáit Aontaithe é, agus dar le Bunreacht Mheiriceá, ní mór don uachtarán theacht ar an saol i Meiriceá.

An gciallaíonn an nath go gcaithfear thú a bheith beirthe ar thalamh Mheiriceánach? Más ea, ní bheadh cead ag John Mc Cain, a sheas do pháirtí na bPoblachtánach, a bheith ina uachtarán, ó rugadh i bPanama é i 1936.

Ar an 3 Meitheamh, d’eisigh al-Qaeda físeán eile — is beag stiúideo i Hollywood atá chomh gnóthach leo — inar ghríosaigh Adam Gadahn, urlabhraí Béarla na buíne a rugadh agus a tógadh i gCalifornia, a lucht leanúna i Meiriceá (más ann dóibh) teacht i dtír ar lúb ar lár sna dlíthe gunnaí ansin agus jihad foréigneach a fhearadh.