ár n-anam a dhíol
to sell our souls
Bheimis ana-shásta ár n-anam a dhíol ar mhaithe le hairgead ar feadh cúpla bliain dá mbeadh sé ann, ach níor tharla sé.
a n-eagla anama
their deadly fears
Déanann daoine a ndícheall míniú éigin réasúnach a fháil agus bíonn sé mar aidhm acu leis an síorphlé a n-eagla anama a roinnt le daoine eile agus bac a thógáil i gcoinne rud éigin nach bhfuil daonna, dar leo.
anam
soul
Bíonn urraí an ghradaim, Gailearaí an Tate agus Channel 4, ag brath go mór ar chonspóidí chun rud *avant-garde*, corraitheach agus radacach a dhéanamh den ghradam.
anam na coise tinne
the soul of that sore leg
"Cén fáth," a d'fhiafraigh sé, "ar chuir sibh deireadh le liombó agus chomh géar agus a theastódh sé mar áit lóistín ó anam na coise tinne seo atá beagnach ar an saol eile cheana féin.
d'anam
your soul
Tagann an ceol amach ó d'anam.
a anam
his soul
Ar tharla sé riamh in iarthar Bhéal Feirste gur nocht ball de chuid an RUC a anam do phobal mór náisiúnach?
Ainneoin gur carachtar i ndráma é an t-iarphóilín, dearbhaíonn McKeown agus Campbell go bhfuil siad dílis do na barúlacha a fuair siad agus iad ag plé le fíorbhaill den RUC.
ag teitheadh lena n-anam astu
rushing from them
org) den tuairim go gcaithfear cuimhneamh ar na hoibrithe tarrthála a bhrostaigh isteach sna túir agus iad trí thine, agus daoine eile ag teitheadh lena n-anam astu.
anam
soul
"Spreag siad muid agus thug siad saoirse dúinn forbairt a dhéanamh ar an rud ba spéis linn féin, agus níor chuir siad srian ar bith orainn.
caipitleachas gan anam
soulless capitalism
Ach níorbh é an caipitleachas gan anam a d'athmhúscail suim Buckley sa tsagartóireacht.
anam
soul
Fuarthas pictiúirí ar chlocha sa Grand Canyon ón seanam, agus tá siad an-chosúil le carachtair a chum mé féin in *The Yellow Man*.
anam
soul
AÓF: An bhfuil aon dlúthdhiosca déanta agat, nó an bhfuil tú ag smaoineamh ar cheann a dhéanamh?
CÓCC: Níl, cé go bhfuil cúpla amhrán liom ar roinnt dlúthdhioscaí eile.
anam
soul
Gluais • Glossary
carógblack-haired woman
airdheed
míchinniúintill fate
caidéisinquisitiveness
frigháireslight smile
ní shamhlófáyou wouldn't imagine
cár go cluaisgrin to the ears
go réchúiseachin a laidback way
geolánfan
glinnclear, distinct
a dhallfadh thúwhich would blind you
ceirdtrade
an rud ar dheacra greim a fháil airthe thing that was difficult to get hold of
súimínsip
fiosrúinvestigating
ar a thóirlooking for him
geoindrone, hum
boladh a allais féin chuigethe smell of his own sweat coming to him
cuideachtacompany
leigheassolution
díbholaíochdeodarant
ceist oidhreachtaquestion of inheritance
os cionn cláirlaid out (dead)
uisce reoiteiced water
a thuairimseanhis opinion
prochógahovels
drochfháistinebad prophecy
buagift
tairbhebenefit
ar nós cuma liomindifferently
a shúile sáite i ngile na cathrach amuighhis eyes staring at the whiteness of the city outside
marfachdeadly
ag dul don éag mar cháchgoing the way of all flesh
beathalivelihood
bean feasafortune-teller
go frimhagúilmockingly
ag ceilt na seanscéine uirthihiding the old terror from her
beag beann ar bhrothallindifferent to heat
anamsoul
an dea-scéalthe good news
an drochscéalthe bad news
á pholladhstabbing him
a ghéaga leata faoi chosa an domhainhis legs open under the feet of the world
anam an chine dhaonna
the soul of humankind
Deirim íoróin mar gurbh é príomhchuspóir an chuimhneacháin uafás an uileloiscthe a chur i gcuimhne na ndaoine, leis an dóchas nach ligfimid i ndearmad go deo scála na tubaiste sin ná an marc dorcha a d'fhág sé ar anam an chine dhaonna.
Suaimhneas síoraí lena n-anam
Eternal rest to their souls.
Suaimhneas síoraí lena n-anam.
gan anam
soulless
Tá go leor caillte cheana féin, agus tá go leor eastát tithíochta gan anam againn, a bhfuil ainmneacha mar “Ashleigh Downs” nó “Belview Grove” orthu, gan píosa eile dár stair chultúrtha a chailleadh.
anam
soul
In áit sin a dhéanamh, tugadh deis eile d’iar-Theachtaí Dála ar nós Martin O' Donoghue, Des O'Malley agus Padraig Faulkner an Loingseach a bheannú agus diabhal a dhéanamh as Ó hEochaidh.
gan anam
soulless
Tá go leor caillte cheana féin, agus tá go leor eastát tithíochta gan anam againn, a bhfuil ainmneacha mar “Ashleigh Downs” nó “Belview Grove” orthu, gan píosa eile dár stair chultúrtha a chailleadh.
anam
soul
Is cuidiú mór é gur féidir an íomhá a fheiceáil roimh ré ar scáileán an cheamara nó ríomhaire sula ndéantar pictiúr buan de, agus gur rud é sin is féidir linn féin a dhéanamh sa bhaile ar chostas íseal.
A hanam ag neadú
her soul nestling
A hanam ag neadú idir na crainn agus an claí.
anam
soul
Is cuidiú mór é gur féidir an íomhá a fheiceáil roimh ré ar scáileán an cheamara nó ríomhaire sula ndéantar pictiúr buan de, agus gur rud é sin is féidir linn féin a dhéanamh sa bhaile ar chostas íseal.
A hanam ag neadú
her soul nestling
A hanam ag neadú idir na crainn agus an claí.
déanfar anam na hAfraice a stróiceadh uaithi
Africa's soul will be torn from itself
Má leantar ar aghaidh ag marú ainmhithe na hAfraice chun a gcinn a chur in airde ar bhallaí daoine sa Ghearmáin, sna Stáit Aontaithe, sa Bhreatain nó san Afraic, déanfar anam na hAfraice a stróiceadh uaithi.
anamacha
souls
Tá mé olc agus fuathúil, lán mioscaise agus aimhleasa, agus béarfaidh mé liom sibh síos go leac na bpian, in éineacht leis na hanamacha bochta atá sa mhála ar mo ghualainn.
ár n-anam
our soul
Tá ár n-anam díolta againn le mórchorparáidí SAM le fada an lá agus an 30 bonn airgid caite go fánach.
anam
soul
Cuireadh tús leis an tionscadal anuraidh nuair a shocraigh Mícheál Mac Giolla Easbuic, gur as an cheantar dó, rud inteacht praiticiúil a dhéanamh leis an ábhar a bhí bailithe aige féin thar na blianta ionas go mbeadh sé ar fáil go forleathan agus go furasta do dhuine ar bith ar suim leis ceol agus seanchas Dhún na nGall.
anam
soul
Cuireadh tús leis an tionscadal anuraidh nuair a shocraigh Mícheál Mac Giolla Easbuic, gur as an cheantar dó, rud inteacht praiticiúil a dhéanamh leis an ábhar a bhí bailithe aige féin thar na blianta ionas go mbeadh sé ar fáil go forleathan agus go furasta do dhuine ar bith ar suim leis ceol agus seanchas Dhún na nGall.
a anam
his soul
ach tá a anam linn”.
M’anam go raibh
I'd say so
”
“M’anam go raibh.
a anam
his soul
ach tá a anam linn”.
ag bleán a n-anama as na Gaeltachtaí eile
milking the soul from other Gaeltachtaí
Mar thoradh air seo, tá an chontúirt ann go bhfuilimid ag cruthú “Super-Gaeltacht” i gConamara agus ag bleán a n-anama as na Gaeltachtaí eile.
shúfadh sé an t-anam asat
it would suck the soul from you
An tionscal seo, shúfadh sé an t-anam asat dá dtabharfá do shaol ar fad dó agus is iomaí duine a bhí spíonta agus é ag an aois a bhfuil mise aige anois.
a n-anam
their soul
Cuimhnigh ar na mílte a thug a n-anam ar son na hÉireann.
Cothú anama
nourishment of the soul
Cothú anama domsa a bheith ag breathnú orthu.
guífimid ar son d'anam
we'll pray for your soul
"Éireannach! A dhuine bhoicht! Bhuel, guífimid ar son d'anam agus anamacha do mhuintire.
imní anama
worry of the soul
Seans gur cuid de *malaise* meánaicmeach iarthar na hEorpa é sin, bheith rafar ach imní anama de chineál éigin bheith ort go fóill.
turas anama,
a journey of the soul,
Oileán draíochta, turas anama, tírdhreach Gaelach.
a scanróidh an t-anam astu
which will scare the soul out of them
Mar a mbeifeá ag súil leis, ní bheidh sí sásta labhairt suas lena mbéal, ach fágfaidh sí teachtaireachtaí ar a ngutháin phóca, teachtaireachtaí a scanróidh an t-anam astu agus a bhainfidh na putóga astu.
caillfear an spiorad agus an t-anam.
the spirit and the soul will be lost
Nó chomh luath is a éiríonn an teagasc agus an seachadadh ró-mhatamaiticiúil nó rófhoirmiúil, caillfear an spiorad agus an t-anam.
anam síoraí
eternal soul
Is aindiachaí í a shéanann a tógáil Chaitliceach agus a chreideann nach bhfuil ciall ar bith leis an tuairim go bhfuil anam síoraí ag baint leis an duine – fágann muid rian ar an saol ‘fhad agus atá muid beo, faigheann muid bás, bíonn cuimhne áirithe ag daoine orainn ar feadh tamaill agus, ansin, imíonn muid i ndíchuimhne.
aoibhneas síoraí na n-anamacha sa Phurgadóir.
eternal rest for the souls in Purgatory
Lourdes, mo thóin! Fatima, mo thóin! Cnoc Mhuire, mo thóin! Dia go deo leis na seanlaethanta nuair nach
gcuireadh múinteoirí na hÉireann spéis ag an am seo den bhliain ach sna crosóga Bhríde agus sa Charghas; sna plúiríní sneachta agus sa ghlóthach fhroig; sa tuiseal ginideach agus sa mhodh coinníollach; agus in aoibhneas síoraí na n-anamacha sa Phurgadóir.
chun a n-anam a shábháil.
to save their souls.
Creideann Mormannaigh gur féidir – agus gur cheart – daoine a bhí ina mball d’eaglaisí eile a fhad agus a bhí siad beo a bhaisteadh in athuair mar Mhormannaigh i ndiaidh dóibh bás a fháil chun a n-anam a shábháil.
eagla a n-anama
terrified, in fear of life
Bíonn eagla a n-anama ar na póilíní chomh maith agus, mar sin, b’fhearr leo dul i muinín an ghunna ná dul sa tseans.
gur nocht Dunne a anam chomh maith.
that Dunne revealed his soul as well.
Dá mbeadh fonn ar dhuine amharc níos doimhne, d'fheicfeadh sé gur nocht Dunne a anam chomh maith.
gan anam.
without a soul
Maidir le stíl mhaireachtála mhuintir Canberra, mothaíonn siad go bhfuil muid rórialaithe – dar le go leor cuairteoirí, níl sa chathair ach cnuasach bruachbhailte gan anam.
go bhfuil dúil a anama sa cheol aige.
that he is totally passionate about music
Labhair sé go bríomhar paiseanta, a chuid cainte breac le tagairtí don litríocht, agus is léir go bhfuil dúil a anama sa cheol aige.
anamacha
(the) souls
Duine ar bith atá ag lorg stair *Rock’n’Roll*, ag cuardadh anamacha *Bob Dylan, Janis Joplin, Leonard Cohen, Jim Morrison, Nico* nó *Patti Smith* – bheul, tá seans maith go dtiocfaidh tú orthu, nó ar mhacalla de shórt inteacht díofa sna ballaí dearga de chuid an *Chelsea Hotel*.
a n-anam
their live(s), soul(s)
Agus cad é faoin Ghaeilge? Caidé faoin chultúr a tháinig slán in ainneoin ionraí agus na Géarleanúna? Cad é faoin dúchas ar thug daoine a n-anam len é a chosaint agus a chaomhnú? Beidh sibh sásta a chloisteáil go bhfuil sé fós slán sna háiteanna nár chuir muintir an Bundesbank spéis ar bith iontu.
anam chéasta
tortured soul
Spreagann portráidí ciúine aislingeacha Leonardo Da Vinci an croí mar shampla agus tugann portráidí de leithéid, Francis Bacon spléachadh dúinn ar an anam chéasta.
Tír gan Anam
a country without a soul
"
Tír gan Anam, Riamh!
Ba pléisiúr domsa léacht an Ollaimh Daniel Cassidy a chloisteáil ag coláiste Oideas Gael arú anuraidh agus é ag caint faoin sórt 'Béarla ' a bhí acu i Nua-Eabhrac agus an leabhar a scríobh sé ar an ábhar sin :"*How the Irish Invented Slang*.
anam
soul
Nuair a bhain Apollo 11 an ghealach amach ar an 20 Iúil, 1969 agus nuair a d’inis Neil Armstrong don domhan gur ‘céim bheag amháin d’fhear é ach gur léim ollmhór don chine daonna’ a bhí déanta aige, cuireadh idir ríméad agus iontas ar dhaoine gur éirigh leo a leithéid de rud a dhéanamh.
m'anam
indeed
Mar a tharlaíonn sé, níl an leabhairín sin faoi na roicéid i mo sheilbh agam fós, ach feicim ón idirlíon gur foilsíodh é sa bhliain 1967 ag Ladybird, agus m'anam, nach bhfuil roinnt cóipeanna le fáil fós ar ebay.
lena anam
alive
D’éalaigh sé lena anam ón Ghaeltacht ag Irish Fest Milwaukee i ndiaidh do mhná fiánta na háite sin spéis a chur ina cholainn bhreá chaomh.
M'anam
I swear
"M'anam nach raibh a fhios agam go raibh oiread sin geana agat ar an gcathair," arsa mise.
anamacha
souls
Creidtear gur eascair vaimpírí as lucht míghnímh, daoine a chuir lámh ina mbás féin, as cailleacha nó ainsprioraid a ghlac seilbh ar anamacha daoine eile.
anam
soul
-----------------
Codladh an Gheimhridh
Ní dóigh liom gur féidir cur síos cruinn gonta a dhéanamh ar an gheimhreadh a sharódh na focail seo ‘gaoth ard fhuar, íseal grian, gearr a rith, muir gan srian’.
dúichí anama
soul lands
Agus is tomhas eile fiúntais é, má shleamhníonn an carachtar i ngan fhios dúinn isteach fá bhun an chraicinn orainn chun imeacht ar fanaíocht ionainn sna dúichí anama istigh.
chlaonann a anam
perverts his soul
Tá cluinte agam faoi chara carad de mo chuid a thiomáineann bus agus a chlaonann a anam le hobair lá Sabóide anois is arís.
t-anam
soul
Bhí an t-anam súite as ardimreoirí cruthaitheacha fearacht Messi agus Tévez agus ba bheag den chíocras – rud a samhlaíodh riamh le sárfhoirne na hAirgintíne san am a caitheadh – a bhí le sonrú sna luathchluichí cáiliúcháin a d’imir siad d’fhonn áit i gCorn an Domhain a bhaint amach.
anama
soul
An Éigse
====
Deir Aurobindo nach é gnó na filíochta é go mbeadh mothú éigin againn nó smaoineamh éigin againn le linn dúinn nó tar éis dúinn dán a léamh ach go mbeadh domhan éigin feicthe againn, ní lenár súile cinn, ar ndóigh, ach le súile an anama istigh.
slánú anama
salvation
Is scannán ar ardchaighdeán cineamatagrafaíochta é Na Cloigne a dhéanann scagadh ar théamaí uilíocha; éad, achrann teaghlaigh, slánú anama, agus tugann sé dá réir spléachadh dúinn ar an taobh dorcha den chine daonna.
le hanam na marbh
barely alive
Bhí ceoltóirí le hanam na marbh i Siceagó agus obair dóibh.
dá hanam
for her soul
Saoirse dá hanam lasmuigh d’fhormheas an phobail, nó an múchadh mall, géilliúil atá in ann di leis an bhfear óg áirithe sin, fiú más laistigh den gcompord coiteann a thugann faomhadh na sochaí di.
dúichí anama
regions of the soul
Sna dúichí anama atáimid an dul seo.
anama
soul
Agus gí gur scannánóir intleachtúil é Kiarostami, físeoir foclach, má bhí riamh a leithéid ann, tá dóthain den ngreann searbh, tarcaisniúil ann chun móimintí beaga aithintis, seoda beaga tuisceana, bronntanaisí beaga anama - ainmnigh mar is mian leat iad - a thabhairt dúinn.
dá anam dílis
to his noble soul
Conas is ceart onóir a thabhairt dá anam dílis?
Doirtim uisce íonghlan ar a leac uaighe
is cuirim paidir chiúin lena anam.
reo anama
coldness of heart
Ach in ainneoin an reo anama sin agus gach uafás seaca eile, is éacht scríofa agus aisteorachta é go gcoiméadann an bhean ghránna seo ribe beag dár gcomhbhá suas chomh fada leis na teidil chreidiúna deiridh.
croí agus anam
heart and soul
Coimeád Údarás na Gaeltachta, cruthaigh níos mó gníomhaíochtaí, agus thar aon rud eile, caithfidh croí agus anam na ndaoine a bheith ann.
Ar dheis Dé go raibh a anam uasal
Lord rest him
Ar dheis Dé go raibh a anam uasal!
Buntús Cainte
=======
**SMM: Thall san Afraic a bhí tú nuair a músclaíodh do spéis i nGaeilge, leis an bhFlannagánach seo.
Troid go hImirt Anama
a deadly struggle
Troid go hImirt Anama
==========
Ach, mar is eol dúinn, tá olltoghchán ag drannadh linn agus tuigeann iarrthóirí Fhianna Fáil gur Troid go hImirt Anama atá rompu i ngach aon dáilcheantar.
M'anam
by gum
Slógadh
====
M'anam ach ní raibh sé ag magadh.
conas a éalaíonn sé lena anam
how does he escape alive
Beidh orm labhairt leis le fáil amach conas a éalaíonn sé lena anam, gan trácht ar a phost.
thug a n-anamacha
who died
Agus, iontas na n-iontas, chrom sí a ceann in ómós dóibh siúd a thug a n-anamacha in éide an Phiarsaigh ar son saoirse na hÉireann.
anam briste an duine chomhaimsirigh
contemporary man’s broken soul
Deineann sé anam briste an duine chomhaimsirigh a fhuirseadh.
chréacht anama
aching soul
Le ciall cheannaithe, agus é fásta ina ailtire, tuigeann sé ansan nach dtugann bealach an Nádúir/na Caoithiúlachta aon fhaoiseamh don chréacht anama istigh.
anam síoraí an duine dhaonna
the eternal human soul
Mhaígh Foucault os ard ina staidéar cáiliúil ar an gcarcair go bhféadfaí anam síoraí an duine dhaonna a fheiceáil i measc seancharn cartlainne réigiúnda éigin.
gan anam
soul-less
Dar leis, thainig sruthanna intleachtúla éagsúla i dteannta a chéile gan choinne ná chiall, go fiú díreach tar éis na Muirthéachta, iad araon ar thóir phríomhnamhaid an chomhphobail nua-aimseartha úrnua acu, an Gealt arís, na daoine sin gan smacht, gan anam, gan soineantacht, iad ar aon beag beann ar chuspóirí uilíocha na Jacobins.
fód a anama
where his heart lay
Rugadh i nDoire Cholm Cille i 1939 é agus in ainneoin gur chaith sé tréimhse shuntasach dá shaol i mBaile Átha Cliath agus i Loch Garman, ba é Inis Eoghain fód a anama i dtólamh agus chaith sé cuid mhór ama ansin.
léiríonn anam
demonstrates the soul
Má thagann tú ar aon chruthú scáileáin eile i mbliana is fearr a léiríonn anam, dínit, agus áilleacht an duine, ná fág dall orm é.
briathra, anam agus corp
speech, body and soul
In amharclann na Maighdine Mara i mBrí Chualann shiúil Philip Larkin, nach maireann, beo beathach ar an ardán, agus ins an stíl aisteoireachta beag-is-fiú sin a chruthaigh sé fadó, siúd chun oibre Tom Courtenay, briathra, anam agus corp Larkin ionchollaithe aige.
anam
soul
Labhrann sí faoi thábhacht agus faoi anam na teanga agus ar sí: “Domsa ’sí an Ghaeilge an rud is luachmhaire atá agam”.
anam úr
new zest
Más daoine cliste iad an Troika, shílfí go dtuigfidís an méid seo faoi Éirinn agus faoi mhuintir na hÉireann: an bealach cinnte dearfa le beocht agus beatha agus anam úr a chur i rud sa tír seo ná é a chrosadh agus é a thoirmeasc le bannaí.
ar chuir na comharsain beannacht lena hanam
when the neighbours bade farewell to her
An lá ar chuir na comharsain beannacht lena hanam, lig siad dhá scór coinneal le sruth na habhann.
I measc na bhfíréan go raibh a anam uasal
may he RIP
I measc na bhfíréan go raibh a anam uasal.
mhinicíocht na ndúichí anama
soul territory frequency
Is daoine iad siúd, braithim, nach bhfuil an aeróg dírithe isteach acu ar mhinicíocht na ndúichí anama.
is ábhar é an t-anam
the soul is a matter
An Bhfuil A Leigheas Déanta?
==============
B’fhéidir go bhfuil leigheas na nÉireannach déanta, ach nach bhfuil sé chomh feiceálach go fóill, go feidhmiúil sa saol, mar is ábhar é an t-anam nach féidir a mheá ná a thomhas.
is as críocha aineoil anama
it’s from the unknown regions of the soul
Cibé bealach a rachaidh na hÉireannaigh chun cinn, is as críocha aineoil anama slua beag daoine ina measc a eascróidh gach fuinneamh le hiad a iompar chun tosaigh i réimsí bitheolaíochta, ríomhaireachta, fuinnimh, nó cibéard a bhéarfas rath.
chroí agus ar anam ár gcine
our peoples’ heart and soul
An Duais
====
Cóip den dd 'Aislingí Ceoil’,
Cóip den dd ‘Amhráin Ghrá’
agus cóip den dd ‘Ceolta Mhúscraí’
Aislingí Ceoil:
====
Tá an ceol agus na seanamhráin Ghaeilge ar an scáthán is fearr atá againn ar chroí agus ar anam ár gcine.
Deasghnáth leis an anam a ghlanadh
a ceremony to cleanse the soul
Deasghnáth leis an anam a ghlanadh a bhí san fhéile seo anallód.
i ndiaidh a anam a dhíol leis an Diabhal
sold his soul to the devil
Maithe & na Móruaisle Meallta Aige
=============
Ós ag caint dúinn ar Leamh Ó Cuinneagáin, tá ceist mhór ag Balor na Súile Nimhe: cén draíocht atá ag fear Odious Gael a mheallann daoine clúiteacha go dtí an coláiste sin i nGleann Cholm Cille? Tá Balor den bharúil láidir go bhfuil Ó Cuinneagáin i ndiaidh a anam a dhíol leis an Diabhal.
m'anam
upon my soul
Stát crua is ea Nua-Gheirsí, agus tá cáil an fhir chrua ar Christie, agus m'anam, thug sé príomhaitheasc an choinbhinsiúin go paiteanta, ag bualadh an bhoird agus ag gríosadh an lucht éisteachta chun léimt ina seasamh.
go raibh a croí agus a hanam istigh
she was very devoted
Ba léir domh an-luath nuair a thoisigh mé ag obair léi, go raibh a croí agus a hanam istigh sa Ghaeilg agus sílim gur thug sí an-mhisneach do an-chuid daoine agus gur chuir sí an-chuid daoine ag foghlaim Gaeilge ins an tír seo.
Nochtú fíochmhar anama atá ann
it’s a rending exposition of the human soul
Nochtú fíochmhar anama atá ann.
atá breoite idir anam agus chorp
who are physically ill or lacking in spirit
Agus an t-uafás ciorruithe ar siúl i láthair na huaire, ní haon tír í Éire don duine lag nó dóibh siúd atá breoite idir anam agus chorp – tá sé sin cinnte.
lón anama
soul food
Táid na DVD-anna seo uile ar na seilfeanna ar láimh liom - lón anama fá choinne na n-íos-sealanna, sciath in éadan an truflais, gairleog cosanta ar Filistíneachas *Hollywood*.
Anam an Diabhail
for Jazus’ sake
Forloscadh agus dó, na crúba thíos faoi! Ó, a thiarcais! Anam an Diabhail!
Agus ní raibh aon éaló ó Fhear na gCrúb i bpictiúrlanna Éireann le seachtainí beaga anuas ach an oiread.
anama
soul
Is minic agus tábhacht an spóirt do dhaoine óga á chur chun cinn go luaitear dea-thréithe agus luachanna ar leith a bheith ceangailte go dlúth le spóirt – comhoibriú idir daoine, obair foirne, spórtúlacht, dea-mhéin, dea-shláinte choirp agus anama, cumarsáid, meas ar dhaoine, meas ar do chéile comhraic, macántacht, paisean, dílseacht, dea-shampla, dea-thoil, ionracas agus mar sin de – agus níl amhras ar bith ná go mbíonn fáil ar na dea-thréithe sin i measc lucht spóirt faoi mar a bhíonn i measc daoine i gcoitinne.
go bhfuil a n-anamacha i mbaol
their souls are endangered
Tugann an Pléimeannach, Marinus van Reyerswaele, léargas eile dúinn ar chruachás baincéara ina shaothar, Iasachtóir Airgid lena Bhean, ina bhfeiceann muid lanúin atá gafa lena gcuid airgid agus sa chúlra, mar chomhartha go bhfuil a n-anamacha i mbaol, tá coinneal múchta ann.
ag déanamh a n-anamacha
for the salvation of their souls
Is minic agus is fada Gaeil ag tarraingt ar an Róimh ag déanamh a n-anamacha, mar is léir ón rann seo ó ré luath na Críostaíochta:
Dul don Róimh,
mór saothar, beag tairbhe;
an rí a iarrann tú i bhfus,
mur’ dtug tú leat, ní bhfaighir.
iniúchadh anama ar siúl
soul searching going on
Bhí an t-uafás díospóireachta, mionscrúdú agus iniúchadh anama ar siúl le blianta beaga anuas maidir leis na tuairiscí éagsúla ar mhí-úsáid páistí (agus daoine fásta) sna forais éagsúla a bhí in Éirinn san am atá thart, tithe “na ngealt”agus na scoileanna ceartúcháin ina measc.
anam an duine a ghlanadh
to cleanse the soul of man
’Sé sin, a thátal a mhaíonn gur chóir don drámaíocht iarracht a dhéanamh anam an duine a ghlanadh ‘le trua agus le hár’.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
