Ní saoi ná nathaí é ach tá gliceas ann.

Ná habair liomsa é! Is mise an fear ar féidir leis a rá gur sin cuid focal an tsaoi, cionn is nach raibh aon tús amháin i gceist agus mise ag dul i mbun fhoghlaim na Gaeilge.

An Ghraonlainn, a deirimse, Gael gaoiseach.

Ach bíonn a seó sise ag a deich a chlog ar maidin, a cúig a chlog damanta domsa, agus is luaithe fós i mo dhúiseacht mé anois! Tuigeadh dom sa deireadh gur comhluadar Laidine is fearr le scéalta an domhain mhóir a phlé, de bharr a chríonna is a bhíonn na glórtha sin.

"Cén cineál foinn más ea?" a fhiafraíonn an léitheoir éargnaí, aithneach.

Thuig Gascar go neamhstainceach, umhal gurb é ab oiriúnaí don phost, agus ghlac sé go neamhdheifreach, sciobtha, drogallach, mear leis an gcinneadh a dhein na sinsir chríonna.

Is deacair, mar sin, a shamhlú go mbeimid pioc níos eolaí agus an fiosrúchán seo thart faoi chlaonpháirteachas idir an IRA agus an Garda Síochána, ná mar atáimid faoi láthair ach ceist eile é an claonpháirteachas idir Arm na Breataine agus dílseoirí paraimíliteacha.

a thaiscemy dear geallúintípromises ag maíomh as an ngadhar nuaboasting about the new dog breitheamhjudge gadaíthief i bhfoisceacht scread asail den tighanywhere near the house ag drannadhsnarling ag tafannbarking go béasachpolitely ó chianaibha while ago tíosachsparing caifeachwasteful saoiwise man agus go mbraithfidh tú ag baileand that you'll feel at home púicfrown malaíeyebrows maitheasgood gléas ceoilmusical instrument coinneappointment táillefee trí bhonn airgidthree coins as do mheabhairmad breitheamhjudge tinneas fiacailetootache tolgcouch barróghug deinin dearmad ar an bpianI forget the pain

"Maith thú, a Leamh! Coinnigh ag gabháil! Ní fada go mbeidh tú réidh leo!" a deir Eacnamaí Eagnaí na liarlóige seo.

Ach ní féidir cloigeann críonna a chur ar ghuaillí óga agus tá neart le foghlaim aige.

Níl fágtha anois de dheasghnátha bliantúla seo lár an gheimhridh ach go ndéanfaidh Balor Críonna Eagnaí Éigseach tuar agus tairngreacht faoi imeachtaí na bliana atá romhainn amach.

Níl ann ach imfhios críonna an tseanóra.

Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha … Gluais • Glossary glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss mullaightop of house buí-ómrayellow-amber bruth análahot breathing múr teasabank of heat cága callánachanoisy jackdaws á ngríosúinciting them a ngiúmaráilhumouring them go breabhsántasprightly meall gréineorb cabhail chathrachcity body spréite go hanástaspread awkwardly tnáitejaded basár a brollaighthe bazaar of her bosom ag borradhswelling dlaoithe casacurly tresses cabhsaí dúshlánachachallenging lanes á gclutharú féinhiding themselves méalasorrow buairtvexation cruachásdistress ag déanamh tochtagrieving silently an tréanthe strong ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch meannánkid méileachbleating scrínteshrines bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened ceannaircrevolt a d’fheall orthuwhich failed them boige paidrethe softness of prayer le báinífurious bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site ag déanamh angaidhfestering i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators bhachlógachindistinct siogairlínípendants glémhaiseachexquisitely beautiful go ríogúilregally teanga túisetongue of incense ag clingireachtringing bantracht bheoshúileachthe quickeyed women le coim na hoícheat nightfall ag spréamh cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness bioráinpins ag lonrúshining clóca sróilcloak of satin aigeantaspirited buimefoster-mother deoch shuainsleeping-draft spréachspark súgachmerry ag glinniúintsparkling tú a mhuirniúto caress you linntepools cumhaloneliness le tú a aoibhnniúto make you blissful ionúinbeloved másaíthighs a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks monabharmurmur chneasskin cumhrafragrant miandesire

Seo agaibh anois, a léitheoirí dhílse, an méid a sceith Páirtíocht Parlon le Balor an Fiosraitheoir Fiafraitheach Fáidhiúil:Balor: A Pháirtíocht a Aire dhil, tá tú i ndiaidh olc a chur ar leath na tíre agus díchreideamh a chur ar an leath eile le do chuid pleananna díláraithe.

Cailleadh go leor postanna ar an Eastát Tionsclaíochta i nGaoth Dobhair le dornán blianta anuas agus beart críonna é an acmhainn is mó atá sa cheantar a úsáid agus postanna teangalárnaithe a chruthú ann.

Seo mar a dúirt Balor an Fáistineach Fáidhiúil: “Tarlóidh in earrach na bliana sin go ndéanfar tuar agus tairngreacht faoi thodhchaí na Gaeltachta.

” “Ach cad é faoin pholaitíocht, a Aire?” a d’fhiafraigh Balor an Fiosraitheoir Fáidhiúil.

“Fear siosmaideach thú, a Bhaloir; fear seoigh fosta; fear saoithiúil, seanchríonna, suadhach; agus sin an tuige gur roghnaigh mé tusa as measc iriseoirí uile na Gaeilge chun an t-agallamh seo a chur orm.

“Cár fhoghlaim tú an Ghaeilge álainn aoibhinn uamach sin, a Dhochtúir?” a d’fhiafraigh an Fiosraitheoir Fáidhiúil.

Is seanchaí, saoi agus saineolaí ar chanúint Thír Chonaill é John Ghráinne Ó Duibheannaigh ó Rann na Feirste, atá beo bríomhar go fóill agus é sna hochtóidí.

Tháinig muintir na hÉireann fríd níos measa ná an cruachás atá romhainn; tiocfaidh muid fríd seo fhad is go mbeidh ár gceannasaíocht pholaitiúil cliste, cumasach, ceannasach agus ionraic.

Labhraítear, cinnte, faoin ráta dífhostaíochta a bheith ag dul in airde, faoin éigeandáil sa tionscal mótair agus faoin ghéarchéim mhuiníne atá ag daoine as na forais airgeadais, ach feictear dom go ndéantar bainistíocht ghlic ar dháileadh na drochnuachta seo sa chaoi is nach gcuirfear lagmhisneach amach is amach ar na Francaigh.

Cinneadh críonna déanta aige na hinnill vótála a chur ó mhaith.

Tháinig na bleachtairí cliste, ach nuair nach raibh siad in ann ciall dá laghad a bhaint as, chuir siad ar aghaidh chuig a gcairde in MI5 é; ach ní raibh siadsan in ann brí a bhaint as ach oiread.

Is mar fhreagra ar chás géarchéime agus mar mholtaí ciallmhara agus stuama ‘san aeráid eacnamúil atá ann faoi láthair’ a chuirfí chun tosaigh iad.

" Gaois an Fhocail Is nós le státseirbhísigh a bheith ríchúramach agus siosmaideach leis na focail a úsáideann siad i gcruinnithe agus go deimhin sna miontuairiscí a scríobhtar ar na cruinnithe sin.

Fear a bhí ana-chliste ar fad.

Shhhh! Don iarthaoiseach iarghaoiseach Garret Mac Gearailt thabharfainn fiacla úra – foireann iomlán acu – sa dóigh go mbeadh daoine in ann corrfhocal eile a thuigbheáil ag teacht amach as a bhéal seachas ‘duairceas agus doineann agus gruamacht’ agus ‘deich mbliana eile ar a laghad’.

Is dóigh liom go raibh sí iontach cliste agus bean ghnó a bhí inti.

Sinne uile go léir arb í an Ghaeilg ár gcéad teanga, nó arb í an dara teanga againn í, más mian linn an teanga seo a thabhairt slán mar theanga phobail don té atá deich mbliana d’aois anois, caithfimid a bheith tuisceanach, seiftiúil, dílis agus caithfimid comhoibriú go dlúth le chéile lena dhéanamh amhlaidh, ag tosú anois díreach, tús na bliana.

Go deimhin, tá gá faoi látháir le haon saghas grinn in aon chor, bíodh sé dorcha nó geal, gaoiseach nó gairsiúil, sofaisticiúil nó saonta.

Tá muintir óg na hÉireann saoithiúil, oilte, uaillmhianach agus ábalta.

Is de na fáithe sibh.

Dúirt Socraitéas ‘Má thagann duine chuig doras na filíochta, nach raibh i dteagmháil riamh le buile seo na héigse, agus a chreideann go ndéanfaidh scileanna cumadóireachta file maith de, ní bhainfidh a shaothar stuama céim na foirfeachta amach go deo, mar a dhéanfaidh saothar fhile na buile.

Snas Cruthanta ====== Rothaí móra an tsaoil a thugann Riko eolasach agus Haru leochailleach i láthair a chéile.

Cruthaigh fionnán praiseach mná ar imeall an trí scór, tabhair miongháire seasta bréige di, cuir tuin chainte isealaicme Astrálach ina béal, agus, mar nod do chur síos Mitterand ar Thatcher, tabhair ‘beola Monroe agus súile Caligula’ di, agus ansin tá mearphictiúr breactha agat, sceitse beag tapaidh den tseanmháthair bhlúsach Janine ‘Smurf’ Cody, matrarc thréad fuilteach mac a dhúnmharaíonn gan taise ná cúis chuile dhuine a thagann idir iad agus a gcraos don maoin éasca, is dá sábháltacht féin, is chun ‘onóir’ tóin-in-airde an teaghlaigh a shásamh.

(D) An Siocadh Síos ========= Ní thig le hainmhí fuarfhola cosúil le loscainn nó iasc, an cholainn a choinneáil te i rith an gheimhridh, ach is ainmhithe éirimiúla, seiftiúla iad seo! Múchfaidh siad i linn uisce faoi na carraigeacha nó faoi lomáin ar ghrinneall na habhann nó ar leaba an locháin.

Suígí siar anois agus ligigí do Bhalor na Gaoise comhairle a chur oraibh, a lucht scríofa dhea-rúin na bliana 2011.

Chruinnigh an slua gealt taobh amuigh den uaimh agus chaith an lá ag magadh ar na seanóirí cliste istigh.

Má tá tú ag úsáid ceamara cliste, tá neart sásanna ar fáil a ligfeas duit do ghriangraif a dheasú is a feabhsú.

Mhol an Coimisiún go mbeadh *pre-commitment technology*, nó teicneolaíocht réamhchoinníll, bunaithe ar chárta cliste, éigeandáil ar na meaisíní taobh istigh de thréimhse sé bliana.

* (1965) An Gheit gan Choinne ============ Deir saoithe, nuair is eachtra spioradálta a shantaíonn duine, gur fearr go mór dó ligint don ‘ngeit gan choinne’ teacht aniar aduaidh air.

Cad é atá ag Leamh Ó Cuinneagáin agus ag muintir Odious Gael nach bhfuil ag an chuid eile againn? Mar a deir Balor na Siosmaide: rúndiamhair dúrúnda dúshlánach atá ann.

Dinnius Mac Ginlicus, fathach na Gaeilge, fear feasa feachtnach fíréanta a bhí ann.

Bhí CLG siosmaideach i gcónaí agus sílim go mbeidh.

Ní hamháin go bhfuil áras cónaithe éiceolaíoch tógtha aige, tá meafar cliste buan cruthaithe aige as an ábhar a bhí agus atá ina ábhar crá agus buartha ag mórán de phobal na tíre seo go fóill.

Má thug an chuimhne cead isteach dúinn san am atá caite, thug an éirim léamh críonna ar an am i láthair.

Ní den Stuaim an Seanscéal =========== Tá ionann is scór bliain ann mar sin ó baineadh Peig den Ardteist.

Tar éis an tsaoil, níor cheart go mbeimis ag súil go mbeadh an chearc fhrancach ag vótáil ar son na Nollag! Is Críonna an Té a Chinnfeas =========== Ba bheag drogall, áfach, a bheadh ar pholaiteoirí na tíre glacadh le leasú ar Airteagal a 29 a bhaineann lenár mballraíocht san Aontas Eoraip.

Is é sin a deir na húdair agus cé rachadh ina gcoinne? Tá oiread gradam, bonn, coirn agus eile buaite agus bainte ag iománaithe Chill Chainnigh faoi bhainistíocht chríonna Mhic Óda lena bhéim ar spiorad foirne, ar dhúthracht, ar mhórtas cine, ar bhunscileanna na hiomána (ní dhéanann aon dream eile na bunscileanna níos fearr ná iománaithe Chill Chainnigh) nach bhfuil le déanamh ag an tráth seo ach aitheantas, ardmholadh agus cúirtéis a thabhairt dóibh.

An Triúr Saoithe— a sciobann a bhfuil d’ór is de thúis is de mhiorra againn sa tír seo abhaile go dtí Aingeal an Bháis sa Ghearmáin —nó an Triúracht mar is fearr aithne orthu.

Bhí an cúrsa dian agus deacair, cé go bhfuil mise cliste.

An té nach bhfuil láidir ní foláir dó a bheith glic.

“Tá an-tóir ar an gceol tíre i gConamara, agus tá sé cliste go leor an bealach gur athraigh grúpa ceoil amhráin le Johnny Cash, Kris Kristofferson agus daoine eile go Gaeilge” a deir sé.

Is duine eolach, cliste, láidir, sofaisticiúil mé - i ngan fhios don tsaol mhór cuid mhór den am! - agus ní ligim don diabhal rud mé a cheansú.

Amhras ==== Chuir seanfhear glic (Gaeilge) blaisín buairimh orm le deireanas.

Na hIlmheán ====== Beidh díolachán suntasach ar theilifíseáin ghlice an Nollaig seo (is fearr liom an aidiacht ‘glic’ sa chás seo seachas an gnáththéarma ‘cliste’; an féidir le gléas a bheith cliste i ndáiríre?).

Dangerous Liaison, tá sé chomh cliste agus b’fhéidir an scannán is snasta ó thaobh scripte, tchítear domh féin, The Lion King.

Bhí sé caoithiúil don damhsa trí chéile an t-am sin chomh maith, sílim.

Cuireann Balor, an tEacnamaí Eagnaí, comhairle orthu siúd a bhfuil na milliúin punt sterling le hinfheistiú acu.

Bhíog mé, mar is dóigh liom gur siosmaideach an dearcadh é sin i ré a mbítear ag moladh luí le teicneolaíocht in éineacht le droim láimhe a thabhairt do ‘chultúr’, amhail is a rá nár theagmhaigh cultúr agus an teicneolaíocht lena chéile sa saol riamh roimhe seo.

Go fánach a chrochadh uainn é, deirtear linn, agus nach iontach cliste an dream abhus a d’aimsigh iad is a chuir stad leis na scabhaitéirí?

Fear gaoismhear amháin, Job Cohen, a choinnigh guaim agus staidéar i muintir na hÍsiltíre sé bliana ó shin nuair a bhí an tír ar tí pléascadh.

Fuair Balor an-léaró ina óige ar oibriú na polaitíochta agus tá a léacht ar an ábhar le roinnt aige linn san alt siosmaideach seo.

Chomh gliceach le sionnach, dar le PJ Mac Gabhann, roghnaigh Sarkozy ceist aois an phinsin leis an bhfreasúra a chniogadh.

Tchítear do Robert McMillen gur ag comhaireamh cúinne beag toghthóirí atá ceannaire an DUP in ionad ceannaireacht stuama fhadbhreathnaitheach a thabhairt.

‘Chuile líne ag dul i míne’ nó i mbrúidiúlacht? B’fhéidir gur i gclisteacht agus i mbrúidiúlacht atá an duine ag dul dar le Ciarán Mac Aonghusa.

Murab é an rud is costasaí a cheannófas tú, is é an dara rud is daoire a deir Daragh Ó Tuama agus tugann sé comhairle shiosmaideach san alt seo i dtaobh carr a cheannach ar athláimh.