Casadh na séasúr
The turning of the seasons
Casadh na séasúr, an nádúir, an dúchais agus an chultúir ina roithleán ar thuirne na beatha!
Tá an oiread sin féilte ceoil anois ann is go bhféadfá an samhradh ar fad a chaitheamh ag dul ó cheann go ceann agus tá daoine ann a dhéanann a leithéid.
ag casadh coirnéil
turning a corner
Nár mhill sí ceann de na gúnaí liathchorcra áille sin (na cinn a chaitheann sí os comhair na gceamaraí i nDáil Éireann) nuair a dhoirt sí a pionta agus í
ag casadh coirnéil? Tá muid thar a bheith buíoch den Aire as aird mhuintir na hÉireann a tharraingt ar an chontúirt seo.
chun uainíocht a dhéanamh ar a chéile
to take turns
Tá téacs An Nuacht agus Gaeltext Aertel san áireamh san athstruchtúrú sin agus tá beirt fostaithe cheana féin
chun uainíocht a dhéanamh ar a chéile chun seirbhís chuimsitheach a chur ar fáil.
a chur as gléas
to turn off
"Rinne mé dearmad iarraidh ort an rud sin
a chur as gléas sular thoisigh muid," arsa McAllister.
Thiontófá tórramh
You'd turn a funeral, again a long face but desperately so
"
Thiontófá tórramh," arsa sí.
cúl a thabhairt leis an drámaíocht
to turn his back on drama
Ní raibh sé in ann
cúl a thabhairt leis an drámaíocht, áfach, mar go raibh sé go smior ann.
gach re duine acu
each in turn
Agus ba mar sin a bhí an saol i gcónaí idir Fiachra agus Féilim agus iad ag spóchadh as a chéile agus
gach re duine acu ag tabhairt comhairle nach raibh an fear eile ag iarraidh a chluinstin.
ní raibh corr ná alt dá saol nach raibh pléite
there wasn't a twist or turn in her life that wasn't discussed
Tharraing scéal amháin scéal eile agus sula raibh an oíche istigh
ní raibh corr ná alt dá saol nach raibh pléite.
thug siad droim láimhe
they turned their back on
Bhí na vótóirí ag iarraidh go dtiocfadh athrú ar chúrsaí agus
thug siad droim láimhe don chomhrialtas de chuid na ndaonlathaithe sóisialta agus na liobrálach a bhí ag rith na tíre le hocht mbliana anuas.
ansin go dtabharfadh muid droim láimhe don Eoraip mhéadaithe
that we would turn our back on an enlarged Europe
Ach an bhfuil sé ceart go dtiocfadh muid i dtír ar an airgead Eorpach ar feadh i bhfad agus
ansin go dtabharfadh muid droim láimhe don Eoraip mhéadaithe?
Tá argóint ann go ndéanann comhlachtaí Meiriceánacha airgead a infheistiú in Éirinn de bharr muid a bheith inár mbaill den Aontas Eorpach agus má dhiúltaíonn muid do Chonradh Nice go léireoidh sin easpa díograise agus go ndéanfar an t-airgead seo a infheistiú i bpostanna in Albain, Sasana agus oirthear na hEorpa.
de bharr go bhfuil droim láimhe á thabhairt acu lena n-oidhreacht
because they're turning their back on their heritage
Creideann sí go láidir san aos óg agus tá sí den tuairim gur botún mór é a bheith ag tromaíocht orthu agus ag tabhairt amach dóibh
de bharr go bhfuil droim láimhe á thabhairt acu lena n-oidhreacht.
tiompóidh siad i d'éadán
they'll turn against you
Ná má tá tú i gcónaí anuas ar dhaoine,
tiompóidh siad i d'éadán agus is fearr duit leathdosaen a mhealladh leat nó dosaen a thiompó i d'éadan.
casta as
turned off
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
chuaigh sí amach ar a cos
she twisted/turned her ankle
Leis an iarracht a rinne sí í féin a choinnéail ar a bonnaí
chuaigh sí amach ar a cos.
casta as
turned off
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
ag iompú i gcoinne
turning against
É sin ráite, ar cheart dúinn a bheith ag smaoineamh ar riachtanais eacnamúla agus síochána s'againn féin amháin nó an bhfuil cinneadh le déanamh maidir le moráltacht an ghnímh chogaidh?
Tá sé soiléir go bhfuil go leor de lucht na polaitíochta agus den phobal in Éirinn agus i dtíortha eile na hEorpa
ag iompú i gcoinne na Stát Aontaithe agus feachtas na tíre in éadan na hIaráice.
Thiontaigh sí a droim léi
she turned her back on her
Thiontaigh sí a droim léi agus chrom ar an obair.
Tá an lá ag cruthú go maith
the day is turning out well
"
Tá an lá ag cruthú go maith anois," arsa Aifric le duine de na banaltraí a bhí ag tarraingt cuirtín thart ar an tríú leaba síos ón fhuinneog, "nuair a smaoiníonn tú ar an mhaidin a bhí againn.
Lasadh an solas
the light was turned on
Lasadh an solas air seo den chéad uair Lá Fhéile Pádraig, 1817.
ag tabhairt thart ceann chabhsa an tí
turning at the top of the lane to the house
Nuair a bhí sé
ag tabhairt thart ceann chabhsa an tí d'amharc sé sa scáthán agus chonaic sé a mháthair ina seasamh ag tóin an tí agus a bhocsa lóin ina lámh aici.
do shealsa
your turn
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
chun an taoide a chasadh
to turn the tide
An é seo spiorad an Chumainn Lúthchleas Gael? An é seo an fáth ar bunaíodh an CLG? Tá mórán le déanamh ag an Stiúrthóir nua
chun an taoide a chasadh agus stádas na hiomána a ardú i mBaile Átha Cliath.
thiontaigh sé ar a shála
he turned on his heel, i.e. immediately
Shíl mé gur thit an tóin as an spéir leis an bhúireach a bhí ort," arsa Seán agus
thiontaigh sé ar a shála agus suas an staighre leis arís.
a mhúchadh
to turn off
Bheadh sé furasta na tuilsoilse
a mhúchadh agus radharc na réaltaí a fháil ar ais, ach ní féidir an portach a fháil ar ais nuair a bheas an galfchúrsa tógtha.
ag iompó nathanna cainte droim ar ais
turning phrases back to front
Is breá leis bheith
ag iompó nathanna cainte droim ar ais nó bunoscionn nó spraoi a bheith aige leo.
ar eagla go gcasfadh sé
in case he'd turn around
*
Gluais • Glossary
i gcoinne na dtonntrachaagainst the waves
ag dreapadhclimbing
gíogsqueak
ionadhsurprise
míthuiscintmisunderstanding
a bhéic CathalCathal shouted
bhfolachhiding
an-mhíshasúilvery unsatisfactory
ní chuirfidh mise isteach ortI won't bother you
gáire meidhreachmirthful laugh
ag útamáil thartfumbling around
gan amhrasundoubtedly
lig dom mo mhachnamh a dhéanamhlet me have a think
ag déanamh aithrise arcopying
a cásher situation
bhraith séhe felt
praiseachmess
os ísealin a low voice
mí-ádhbad luck
piseogsuperstition
caladhport, harbour
Gháir SaidíSaidí laughed
catachcurly
chun é a ghríosadhto incite him
ceangalbond
an tríú mílaoisthe third millennium
mí-ádhbad luck
cinneadhdecision
chun na líonta a tharraingtto draw the nets
péarlachpearly
íoróinirony
i gcruachásin a predicament
ag treabhadhploughing
déanachlate
ag ardúrising
ag luascadh go fíochmharrocking fiercely
fothainshelter
fliuch báitesoaking wet
cuma chrostaa cross look
sorncooker
doirtealsink
cuisneoirfridge
ar eagla go gcasfadh séin case he'd turn around
Bhí sí i bponc ceart.
tiontaithe
turned
Tá sí
tiontaithe rud beag inár dtreo agus í ag féachaint orainn, fáinne cluaise amháin crochta go mealltach lena cluas.
Casann an taoide
the tide turns
Casann an taoide; imíonn an oíche; tagann an lá.
i ndiaidh dó droim láimhe a thabhairt don ailtireacht
after he had turned his back on architecture
As Napoli ó dhúchas é Clemente agus tháinig sé chun cinn ar dtús sna seachtóidí
i ndiaidh dó droim láimhe a thabhairt don ailtireacht, a raibh sé ag déanamh staidéir uirthi sa Róimh, le díriú isteach ar an phéintéireacht agus ar an fhilíocht.
déantar an chlib sin a mhúchadh
that tag is turned off
Bíonn clib bheag ar gach earra atá ar díol sna siopaí sin agus
déantar an chlib sin a mhúchadh ag an gcuntar tar éis do dhuine an t-earra a cheannach.
castaí úra
new turns
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
Caith dó an truflais sin
turn that rubbish off
"
Caith dó an truflais sin," arsa Aindí.
cor
turn, twist
Murach í ní aithneodh sé tús pléascach ná casadh tobann i scéal ná
cor i gcinniúint na bpearsana ná na múrtha ábhar eile a gcuireann léitheoirí, idir lucht acadúil agus eile, suim iontu sa litríocht.
cor
turn
Is iomaí
cor a bhíonn sa saol.
casadh na taoide seo
this turning of the tide
Cá bhfágann
casadh na taoide seo muid don tréimhse atá romhainn? Tá ionadaithe ag Sinn Féin anois ar chomhairlí contae, sa Dáil agus i bParlaimint na hEorpa.
ina nduine agus ina nduine
each person in turn
"
Chuaigh sí thart orthu
ina nduine agus ina nduine gur fhógair gach duine a ainm agus a áit chónaithe.
an taoide a chasadh
to turn the tide
Agus Bush ag tumadh sna pobalmheasanna, áfach, is é an cheist atá ann ná an ndéanfaidh sé aon bheart díchéillí an samhradh seo agus é ag iarraidh
an taoide a chasadh arís.
a mhúchadh
to turn off
Is féidir cumhacht agus cadhnraí a shábháil ar roinnt gléasanna tríd an scáileán sin
a mhúchadh agus an t-aimsitheoir amhairc traidisiúnta a úsáid ina ionad.
an tIompú Gasta
the Quick Turn
(OK, a eagarthóir!! OK)
Bhí spéis ar leith ag a raibh i láthair i gcomórtas mór eile, mar atá
an tIompú Gasta.
ag iontú ar an turasóireacht
turning to tourism
Tá cuid de na daoine
ag iontú ar an turasóireacht go páirtaimseartha nó go lánaimseartha le slí bheatha a bhaint amach.
cor tolgach
strong turning movement
Gluais • Glossary
slatairea slip
ar dhath na mealahoney-coloured
lasairflame
tochtdeep emotion
ó shaol na mbeofrom the world of the living
deorantachtaloofness
colgrage
caidéisinquisitiveness
ar a buaicat its highest point
go lomghéagachwith bare limbs
reoitefrozen
leáitemelted
carnthaheaped
gágacracks
saothar na seanbhaiclethe work of the old crowd
cleiteánpainter's brush
cuideachtúilsociable
leafa gáirefaint smile
brí fhiáin na beathathe wild meaning of life
amhrasachsuspicious
ag bá na dtuamaídrowning the tombs
go híoróntaironically
go neamhshaoltaethereally
í a fháscadhto squeeze her
tathagsubstance
go duasmántagloomily
ní háil léi iad a dhíolshe doesn't want to sell them
an dúluachairmidwinter
cor tolgachstrong turning movement
Fastaím!Nonsense!
an chreachthe booty
bruth féasóigea fluff of beard
sméid sí isteach éshe beckoned him in
súimínsip
coscairtthaw
i ngátarin distress
ar foluainfluttering
i mbreo samhratain a summer-like glow
ciumhaisedge
ina sheilbhin his possession
agus shín uaidh a lámh á lorgand he extended his hand looking for it
rian a choshis footprints
ag cur gaosáin ort féin
turning up your nose
“Tá mé tinn ag amharc ort
ag cur gaosáin ort féin.
dá múchfainn an teilifís
if I turned off the TV
D’ordaigh mé cúpla deoch agus d’fhiafraigh mé den chomhluadar ar mhiste leo
dá múchfainn an teilifís.
cor is lúb
twist and turn
Is iomaí
cor is lúb a tharla i gcinniúint na nGael ó shin ar ndóigh agus tá ceart na bpobal iad féin a rialú bainte amach anois.
rinne na hamhránaithe sealaíocht
the singers took turns
”
Ag an cheolchoirm,
rinne na hamhránaithe sealaíocht ar pháirt an réamhchántóra.
a mhúchadh
to turn off
37, an t-am a d’éag sé agus rinne an-chuid daoine a soilse
a mhúchadh.
sealanna a thógáil
to take turns
D’fhéadfadh coiste an chlub peile
sealanna a thógáil chun iontrálacha nua a fhoilsiú, agus d’fhéadfaí teachtaireachtaí ríomhphoist a sheoladh chun seoladh idirlín an bhlag a fhógairt.
a mhúchadh
to turn off
37, an t-am a d’éag sé agus rinne an-chuid daoine a soilse
a mhúchadh.
sealanna a thógáil
to take turns
D’fhéadfadh coiste an chlub peile
sealanna a thógáil chun iontrálacha nua a fhoilsiú, agus d’fhéadfaí teachtaireachtaí ríomhphoist a sheoladh chun seoladh idirlín an bhlag a fhógairt.
droim láimhe a thabhairt don fhoréigean
to turn their back on violence
Ní aithneodh dílseoirí sean-Kingstown, mar a bhíodh, an *Irish Times* anois mar atá!
Creideann an *Times *go dtugann faicsean Adams/McGuinness an deis is fearr do phoblachtánaigh
droim láimhe a thabhairt don fhoréigean, chun go mbeidís mar chuid den réiteach, in ionad bheith gafa laistigh de chiorcal seasc na faidhbe.
cor agus casadh
twist and turn
Riochtaí éagsúla
Is iomaí
cor agus casadh a tháinig idir chéad chruinniú Fhianna Fáil i halla an La Scala, Sráid Uí Chonaill, ar an 23 Márta 1926, agus bualadh amach Bertie is a chairde sa Spa galánta sa Chaisleán Fraoigh, in iarthar Chorcaí, agus iad ar ais i gcumhacht arís leis an bPáirtí Daonlathach.
a chasfaidh a ndroim ar a gcreideamh
who will turn their back on the religion
Ní dóigh liom go bhfuil mórán Caitliceach
a chasfaidh a ndroim ar a gcreideamh díreach mar gheall ar an scannán *The Da Vinci Code* a fheiceáil.
ar chora crua na haimsire atá caite
of the hard turns of times gone by
I bhfianaise an dearcaidh seo tá seans go mbeadh Polannaigh gach pioc chomh híogair maidir lena stair fiú muna mbeadh beo fós daoine a bhfuil taithí phearsanta acu
ar chora crua na haimsire atá caite.
nár iompaigh siad mórán
that they didn't turn much
Bhí mé i lóistín le ceathrar acu – bhí teach ar cíos acu i Highgate – agus tar éis píosa bhí sé an-suntasach
nár iompaigh siad mórán ar an mBéarla, rud atá coitianta anois nuair a bhíonn duine nach bhfuil aige ach Béarla ina measc.
a chasadar go paiseanta i gcoinne na Gaeilge
that they turned passionately against Irish
Ba mhó an líon daoine
a chasadar go paiseanta i gcoinne na Gaeilge ná mar a mhealladar riamh ar bord leo.
an oiread sin cnaipí le casadh agus le brú
so many buttons to turn and to bush
Sa seomra suí chrom sé go staidéarach os comhair an chórais cheoil,
an oiread sin cnaipí le casadh agus le brú, focail greanta os a gcionn, fuinneoigíní breactha le figiúirí beaga—bhain sé scil as tamall sular shleamhnaigh tarraiceán go mall as agus log ciorclach ann, áit ar leag sé an dlúthdhiosca go cúramach.
eochair á casadh
a key being turned
D’éirigh muid chun imeacht, chuaigh amach go dtí an halla ach ar éigean greim aige ar an scáth báistí nó gur chuala muid coiscéim ar bharr an staighre agus an
eochair á casadh sa doras.
go dtiontódh an pobal in éadan an mhisin
that the public would turn against the mission
An eagla atá ar an Rialtas ná
go dtiontódh an pobal in éadan an mhisin, agus in éadan an Rialtais Choimeádaigh atá i ndiaidh é féin a ionannú leis, dá seolfaí saighdiúirí Ceanadacha abhaile i málaí coirp ar bhonn rialta.
chas Max ar a sháil is shiúil go mear sa treo eile
Max turned around and walked quickly the other way
Go tobann,
chas Max ar a sháil is shiúil go mear sa treo eile.
atá an taoide ag casadh.
that the tide is turning.
Ní in Florida amháin, mar sin,
atá an taoide ag casadh.
i dtaithí ar an chor nua seo sa tsaol,
used to this new turn of events
Is dócha nach raibh siad
i dtaithí ar an chor nua seo sa tsaol, go raibh daoine ag teacht isteach chucu ó aicmí eile den phobal agus cuid acu fuair siad sin deacair go leor a láimhseáil.
bagrófar iompú léine
shirt turning will be threatened
Agus
bagrófar iompú léine agus bagrófar bascadh agus baiscneadh agus batráil má iompaítear.
droim láimhe a thabhairt do Chomhaontú Chill Rimhinn.
to turn their backs on the Saint Andrews Agreement.
)
Tá an eagraíocht armtha seo ag moladh do dhaoine
droim láimhe a thabhairt do Chomhaontú Chill Rimhinn.
chas cailín chuige
a girl turned to him
“Bhí duine amháin nach raibh eolas aige faoin Oireachtas agus dúirt sé, ‘Céard tá i gceist leis an Oireachtas?’ agus
chas cailín chuige agus dúirt, ‘Níl ann ach na tseachtain is fearr sa mbliain, *duh*!’
“Sin é mo thaithí thar na blianta: éireoidh le rud ar bith i nGaeilge má tá sé ag líonadh bearna atá ann, nach bhfuil á líonadh i mBéarla.
lasadh oifigiúil thuilsoilse nua Pháirc an Chrócaigh
the turning on of the new Croke Park floodlights
De ghnáth, ní tharraingíonn cluiche den tsraith náisiúnta an tráth seo den bhliain ach slua measartha i gcodarsnacht le cluiche sa chraobhchomórtas i lár an tsamhraidh, ach ar an ócáid áirithe seo tháinig lucht leanúna na *Dubs* agus Thír Eoghain ina mílte, móide dream mór neodrach (mar a thugtar orthu) don ócáid speisialta, is é sin
lasadh oifigiúil thuilsoilse nua Pháirc an Chrócaigh agus an chéad chluiche faoi shoilse sa staid stairiúil sin.
gach casadh
every turn
Siosarnach ard ag teacht ó liáin na muilte, an fhuaim ag méadú agus ag laghdú le
gach casadh den lann.
leis an taoide a chasadh
to turn the tide
”
Deir sé go magúil go mbeadh an-rath ar an Ghaeilge arís dá mba rud é gur chuir na Sasanaigh Éirinn ar fad faoi chois!Cuirim ceist ar Krauss cúpla uair le linn an agallaimh cad é is féidir linn a dhéanamh
leis an taoide a chasadh agus stop a chur le meath na dteangacha.
chas neart paisinéirí i dtreo na málaí páipéir
plenty of passengers turned to the paper bags
Agus tonnta dhá mhéadar ann,
chas neart paisinéirí i dtreo na málaí páipéir agus muid ar bord loinge.
mar gur cuireadh na ceamaraí slándála as le linn dó bheith sa bheairic.
because the security cameras were turned off during his time in the barracks.
Mhaígh Barrett le linn a thrialach go raibh a fhios ag na húdaráis cad é bhí ar bun aige
mar gur cuireadh na ceamaraí slándála as le linn dó bheith sa bheairic.
ach an meaisin tacaíochta beatha a mhúchadh
but to turn off the life-support machine
”
Is amhlaidh gur dúradh leis an teaghlach ar an Luan i ndiaidh don stróc é a bhualadh nach mbeadh an dara rogha ag na dochtúirí
ach an meaisin tacaíochta beatha a mhúchadh ar an Déardaoin.
go múchfaí an meaisín.
that the machine would be turned off.
Agus a chairde, a mhuintir agus a mhic bailithe timpeall na leapa, dúradh leo
go múchfaí an meaisín.
iompaithe i dtreo an phobail sin,
turned towards that public,
Má osclaítear amach gach ceann díobh i bhfianaise an phobail, agus má leagtar ceann i ndiaidh a chéile ar an mbord agus iad
iompaithe i dtreo an phobail sin, beidh ar chumas an lucht féachana sa halla grianghraf an-chruinn d’fháil ar an mballóid ach nótaí a thógaint.
díreofar ar na lámhscríbhinní
attention will turn to the manuscripts
(Ina dhiaidh sin,
díreofar ar na lámhscríbhinní agus ansin ar leabhair Bhéarla ó 1800-1890.
Gach re uair a chasann tú,
every second time you turn around,
Gach re uair a chasann tú, bíonn iontas nua le feiceáil.
ag casadh ar dheis,
turning right,
Ach tá formhór na bpaisinéirí
ag casadh ar dheis, i dtreo suíochán atá i bhfad níos lú agus i bhfad níos míchompordaí.
Dá dtiontófá coirnéal sráide
if you were to turn a street corner
Dá dtiontófá coirnéal sráide agus portráid de John Lennon a fheiceáil ar an bhalla os do chomhair, chuirfeadh sé sin miongháire ar d’aghaidh gan amhras! Mheall na ballaí múrmhaisithe i mBéal Feirste na mílte turasóir le cuairt a thabhairt ar an chathair, agus níl cúis ar bith nach bhféadfadh an rud céanna tarlú i Learpholl.
droim á tabhairt againn ar an másailéam.
turning our backs to the mausoleum.
Bogaimid i dtreo an phríomhbhóthair,
droim á tabhairt againn ar an másailéam.
tiontaíonn seisean
he turns
Mar shampla, tá Joe – páirt an aisteora Colm Meaney sa scannán – ar an duine is rathúla den bhuíon chairde, ach
tiontaíonn seisean in éadan na Gaeilge.
cúpla cor sa scéal,
a few turns in the story
Beidh
cúpla cor sa scéal, áfach.
an cor is déanaí sa scéal,
the most recent turn of events
Ach is é seo
an cor is déanaí sa scéal, go bhfuil tabhairní ag tabhairt bata agus bóthair do na grúdlanna móra agus ag grúdú a mbeoracha féin.
a bheadh in ann droim láimhe a thabhairt do chinntí a ghlacann Tithe an Oireachtais.
who could turn their backs on decisions made of the Houses of the Oireachtas
Níl aon amhras ach go bhfuil sciar den phobal buartha faoi a thuilleadh flaithiúnais a ghéilleadh don Eoraip le go mbunófaí "ollstát"
a bheadh in ann droim láimhe a thabhairt do chinntí a ghlacann Tithe an Oireachtais.
casadh cinntitheach
decisive turn
D'fhéadfaimis
casadh cinntitheach a fheiceáil sa toghchán in Iowa, mar sin, i dtreo iarrthóra nár chualathas mórán faoi go dtí seo.
Cor eile
another turn, another development
Cor eile atá tugtha faoi deara agam ná go bhfuil an t-aos óg ag briseadh amach agus go dteastaíonn uathu a rian fein a fhágáil ar an chineál seo damhsa.
traidisiún a thugann droim láimhe leis na seantuigsí
a tradition which turns it back on the old understandings
Traidisiúnta? Ní dócha é, ach seans mór gur ag cruthú traidisiún nua atá siad féin,
traidisiún a thugann droim láimhe leis na seantuigsí agus leis na seaneiseamláir ar shochaí.
gur dtí gur chas Shea chugam,
until Shea turned to me
Bhíos cinnte go raibh an oíche caillte againn
gur dtí gur chas Shea chugam, a shúile lán fíona drithligh, agus dúirt sé go raibh sé in am dúinn filleadh ar an stiúideo le luí isteach ar an obair.
rinneadh tuile den silín.
the trickle turned into a flood.
Go deimhin, bhí sé seo ag tarlú ar feadh tamaillín cheana, ach le teacht na gcarranna agus na mbóithre idirstáit
rinneadh tuile den silín.
thiontaigh sé ar a sháil
he turned on his heel
Agus a chonách sin orthu mar scaifte húranna!”
Caidé a dúirt an Graoisín? Sea, “Breast thú!”
Ar aghaidh leis ansin chun labhairt le Johnny Edwards, ach nuair a chonaic sé an folt gruaige ar foluain sa ghaoth, gach ribe de ag sméideadh go cineálta leis, ba é gnúis ghnaíúil dhóighiúil Enda Álainn Aoibhinn a shamhlaigh sé ag lonrú faoin fholt gruaige agus os cionn na léine goirme, agus
thiontaigh sé ar a sháil le chuile “Breast thú!” mar bheannacht aige.
a mhúchadh
shut down, turn off
Cé go mbíonn sé seo go breá formhór an ama, is féidir leis an aerfhórsa sin an córas
a mhúchadh in áiteanna faoi leith ar domhan más gá.
má tharlaíonn dóibh casadh áirithe
if certain turns of events come about in their lives
Ní fheadar an é sin an fáth a raibh sé ag iarraidh a bheith páirteach in “Work Experience” agus “Joy in the Hood”? An é go dtuigeann sé cás na n-íochtarán agus go dtuigeann sé go maith
má tharlaíonn dóibh casadh áirithe ina saol go mbeidh bealach a leasa i ndán dóibh?
“Mar is eol duit, tá gaolta agam in Éirinn, agus dúirt mé le mo thuismitheoirí gur dheas liom teacht anseo chun mo chuid oideachais a chríochnú.
a cúl a thabhairt le hobair theilifíse.
to turn her back on television work.
Bhí Carrie le feiceáil go leanúnach ar scáileáin na hÉireann i dtrátha an ama sin agus a hainm go mór i mbéal an phobail ach go tobann, ag tús na mílaoise nua, rinne sí cinneadh
a cúl a thabhairt le hobair theilifíse.
droim láimhe a thabhairt don fhoréigean
to turn back on violence
Céim mhór chun cinn sa phróiseas síochána ab ea é, a léirigh go rabhthas toilteanach
droim láimhe a thabhairt don fhoréigean agus go rabhthas sásta aghaidh a thabhairt ar shochaí nua shíochánta a chruthú.
droim láimhe a thabhairt leis an Ghaeilge
to turn their backs on Irish
Bheadh sé níos fusa ansin feoil is iasc a dhéanamh díobh siúd a bhfuil míchumas foghlama orthu i ndáiríre agus na daoine a bhfóireann sé dóibh
droim láimhe a thabhairt leis an Ghaeilge mar ábhar.
cor agus casadh
twists and turns
Is iomaí
cor agus casadh a tharla sa scéal ó chuir na hiarrthóirí na lámhainní dornálaíochta orthu ar dtús.
Is ar chúiseanna éagsúla a thiontaíonn fir ar mhainicíní
it is for various reasons that men turn to mannequins
Is ar chúiseanna éagsúla a thiontaíonn fir ar mhainicíní le comhluadar a bheith acu, ach dar leis an síceolaí cliniciúil, Ron Bracey, níl aon cheann acu sláintiúil.
cor cinniúnach
fateful turn
Ní dócha go scaoilfidh sé rúin ar bith a thabharfaidh léargas glinn dúinn mar gheall ar an fhear seo a raibh baint aige le
cor cinniúnach in Éirinn.
thiontaigh beirt acu thart
two of them turned around
Ansin,
thiontaigh beirt acu thart le droim na léine a thaispeáint dom.
cor agus casadh
twist and turn
(Paragraf 2)
Is iomaí
cor agus casadh sa scéal seo, ach i ndeireadh báire fuarthas amach gurbh é an “Josh” a raibh Megan i dteagmháil leis ar líne ná bean mheánaosta darb ainm Lori Drew.
le droim láimhe a thabhairt leis an homaighnéasachas.
to turn their backs on homosexuality.
Ar ndóigh, ní hí Iris amháin atá den tuairim láidir gur féidir daoine a spreagadh
le droim láimhe a thabhairt leis an homaighnéasachas.
a chúl leis an teanga,
(they) turned their back on the language
Cé gur thug rialtas Mhanann
a chúl leis an teanga, bunaíodh Yn Çheshaght Ghailckagh (Cumann na Manainnise) in 1899 chun an Mhanainnis a chaomhnú mar theanga náisiúnta an oileáin.
go bhfágfaí gleann álainn San Luis ina fhásach
that the beautiful San Luis valley would turn into desert
Ar deireadh thiar, áfach, d’éirigh le muintir na háite stop a chur
leis an bplean tar éis dóibh a mhaíomh
go bhfágfaí gleann álainn San Luis ina fhásach dá leanfaí ar aghaidh leis.