tá teorainn leis an bhrú
there's a limit to the pressure
Mar sin féin, molann Virgin uaireanta d'Altan triail a bhaint as rudaí nua, ach
tá teorainn leis an bhrú is féidir leo a chur ar an ghrúpa.
Bhíodh brí bhreise ina choiscéim
There would be an extra spring in his step
Bhíodh brí bhreise ina choiscéim ag dul chuig an doras nuair a chloiseadh sé guthanna gasúr.
ar bís a líon a chur in iúl
dying to show how many of them there are
Tá an chuma ar an scéal go bhfuil naisiúnaithe
ar bís a líon a chur in iúl.
níl a dhath nua
there is nothing new
Dar ndóigh,
níl a dhath nua nó ait anseo do mhuintir Thír Chonaill/Thír Eoghain, nó mhuintir na gceantar eile cois teorann.
táthar dóchasach
there is confidence
Tá ardsábháilteacht de dhíth orthu seo ach
táthar dóchasach go bhfuil WAP in inmhe é seo a chur ar fáil.
ina sheasamh ansin ina stacán
standing there like an ejit
"Ní bhainim de," arsa Úna agus d'fhág sí Cian
ina sheasamh ansin ina stacán.
Nach sin a guth a fuair an freagra
there was no need to ask twice
"
Nach sin a guth a fuair an freagra," arsa Síle le Deirdre.
ina sheasamh ansin ina stacán
standing there like an ejit
"Ní bhainim de," arsa Úna agus d'fhág sí Cian
ina sheasamh ansin ina stacán.
Nach sin a guth a fuair an freagra
there was no need to ask twice
"
Nach sin a guth a fuair an freagra," arsa Síle le Deirdre.
Níl greim ort.
there isn't a bit on you
Níl greim ort.
D'éirigh idir mé féin agus na daoine ansin
I fell out with the people there
D'éirigh idir mé féin agus na daoine ansin.
Níl deireadh leis an ghlanadh seo
there's no end to this cleaning
"
Níl deireadh leis an ghlanadh seo.
Ní raibh tada de sin
there was none of that
Ní raibh tada de sin ann le mo linnse.
Níl tarrtháil le déanamh ort
There's no saving/helping you
"
Níl tarrtháil le déanamh ort.
nach bhfuil an dara suí sa bhuaile ann
that there is no alternative
Caithfear cur ar a súile don Aire Síle de Valera
nach bhfuil an dara suí sa bhuaile ann - go gcaithfear an £380,000 a chur ar fáil ar ais nó ar éigean.
Tá boladh ar dóigh agat
There's a great smell (referring to the cooking, not the person!)
"
Tá boladh ar dóigh agat cibé," arsa Daire.
mura dtéid tú sa bhealach acu
if you don't get in there
"Ní dhéanfaidh tú maith, a Chiain,
mura dtéid tú sa bhealach acu," arsa seisean.
Bhí luach airgid sa teach céanna
there was money's worth in the same house
Bhí luach airgid sa teach céanna.
níl bonn ná lorg uirthi
there's no trace of it
An bhfaca aon duine eochair a' gheafta cúil?"
"Bhí muid á cuartach ar maidin ach
níl bonn ná lorg uirthi.
mBéal Átha na Sluaighe
Ballinasloe (where there's a mental hospital)
Déarfaí leis an bhfear bocht éirí amach i
mBéal Átha na Sluaighe!
*Is file é Gabriel Rosenstock agus eagarthóir leis an nGúm i mBaile Átha Cliath.
ní raibh corr ná alt dá saol nach raibh pléite
there wasn't a twist or turn in her life that wasn't discussed
Tharraing scéal amháin scéal eile agus sula raibh an oíche istigh
ní raibh corr ná alt dá saol nach raibh pléite.
Díbríodh as an eagraíocht iad
there were thrown out of the organisation
Díbríodh as an eagraíocht iad agus bhain siad ballraíocht amach san ord oráisteach neamhspleách.
as baile isteach
from out of town, not from there
Dhéanfá cuntas ar dhathanna na bhfear ar mhéara láimhe amháin, is é sin iad uilig ach Pietr arbh
as baile isteach é.
amharc thall udaí
look over there
"A Nuala,
amharc thall udaí.
tá measarthacht ar achan rud
there's a limit to everything
"
"Bhuel, is é, ach
tá measarthacht ar achan rud," ar sí.
ní raibh brí míoltóige inti
she had no energy at all (lit. there wasn't the strength of a midge in her)
Shuigh Bróna síos nó cé nár thuirling sí ar thalamh ach deich mbomaite roimhe sin
ní raibh brí míoltóige inti anois leis an teas seo.
an diúlach seo thall
the boyo/buck over there
Ní fheicim mórán le rá agat nuair atá
an diúlach seo thall ag caitheamh na dtoitín a spíonann sé féin.
théadh muid ansin
we used to go there
Cén fáth? Bhuel,
théadh muid ansin agus mé i mo ghasúr óg, agus bhíodh cead agam dul go dtí na *amusements*.
Níl aon chúis imní ann
There's no reason to worry
"
Níl aon chúis imní ann," a deir urlabhraí.
Dá mbeadh liomóg as bharr a mhéire
if there was a nip out of the top of his finger
Dá mbeadh liomóg as bharr a mhéire ag Fergus bheadh Ita thart ar chos in airde go bhfeicfeadh sí cad é mar a bhí a peata féin.
leanamar ar aghaidh uaidh sin
we continued from there
Bhaineamar an-taitneamh as an gcúpla cleachtadh a bhí againn agus
leanamar ar aghaidh uaidh sin.
go díreach mar atá
the same as there is
Tá neart Gaeilge ag bunadh an bhaile, ach níl sin le rá nach bhfuil brú mór ar an Ghaeilge,
go díreach mar atá i ngach ceantar eile sa Ghaeltacht.
de thairbhe go bhfuil
because there is
Ach tá neart in ann gléasraí ceoil a sheinm
de thairbhe go bhfuil buíon cheoil ar an bhaile ó bhí na 1970í ann.
nach bhfuil tásc nó tuairisc orthu
that there is no trace of
Is dhá shuíomh snasta iad sin a mhaíonn go mbaineann siad le hollscoileanna in Éirinn - dhá ollscoil
nach bhfuil tásc nó tuairisc orthu sa tír seo.
nach raibh dul uaidh
that there was no getting away from it
Thit croí Gerry; níor lú air an diabhal ná siopadóireacht na Nollag, ach bhí a fhios aige
nach raibh dul uaidh.
Is beag an baol
there is little danger
Is beag an baol go bhfuil dearmad déanta ar leithéidí Thomáis Criomhthain, Mhuiris Uí Shúilleabháin agus Pheig Sayers a thug seoda litríochta dúinn.
Tá go leor ar m'aicíd
there are many people like me
Tá go leor ar m'aicíd," ar sé.
níltear sásta tabhairt faoi na fadhbanna móra
there is an unwillingness to face the big problems
Pé cad is brí leis na focail sin, ní dócha go gcuirfidh siad an Ghearmáin ar an mbealach ceart mar
níltear sásta tabhairt faoi na fadhbanna móra.
ní raibh mórán cairdis eatarthu
there wasn't much friendship between them
Cé gur bheirt deartháireacha Seosamh agus Máire
ní raibh mórán cairdis eatarthu.
Bhí coinnle ar a shúile
There was fire in his eyes (anger)
Bhí coinnle ar a shúile.
ní síocháin go tuiscint
there is no peace without understanding
Agus i ndeireadh na dála,
ní síocháin go tuiscint.
a laghad díospóireachta a bhí ann
how little debate there was
Chaith sé seacht mbliana ag obair ar leabhar ar shaothar Mháirtín Uí Chadhain agus bhí díomá an domhain air
a laghad díospóireachta a bhí ann nuair a foilsíodh an saothar.
le go mbeadh lúcháir
so that there would be joy
" Conas is fearr an ruaig a chur ar an bpusadaíl seo, mar sin? Dar le hÓ Fiannachta gurb é ceann de na teachtaireachtaí is tábhachtaí sa Chríostaíocht ná go dtáinig Críost
le go mbeadh lúcháir agus an bheatha go hiomlán ag daoine.
atá básaithe ansin
who have died there
Ní raibh focal ach an oiread faoin 600,000 páiste san Iaráic faoi bhun cúig bliana d'aois
atá básaithe ansin ó 1991 de bharr na smachtbhannaí a cuireadh i bhfeidhm.
go gcreidtear
that there is a belief
Ainneoin go bhfuil an méid trádála a dhéanann Éire leis an Mheánoirthear beag go maith, léiríonn oscailt na hoifige seo
go gcreidtear go bhfuil féidearthachtaí móra do chomhlachtaí Éireannacha maidir le margaí nua sa taobh sin den domhan.
níl tásc nó tuairisc ar
there is no sign of
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
nach raibh faill ar bith
that there was no time
Ach shíl sé féin
nach raibh faill ar bith ar an chúrsa léargas a fháil ar an traidisiún Caitliceach agus go raibh sé buartha go dtiocfadh leis daoine den traidisiún sin a mhaslú, más de thaisme féin.
ba mhór idir í agus Joan
there was no comparison between herself and Joan
Ní raibh an dea-chuma ar an bhean a bhí sa leaba ach
ba mhór idir í agus Joan.
triail a bhaint as cúrsa ansin
to try a course there
Agus dúirt dlíodóir as Texas, Gregor Wilson, a bhí in Oideas Gael i nGleann Cholm Cille liom
triail a bhaint as cúrsa ansin, go mbainfinn sult mór as.
Cor ní raibh
there wasn't a movement
Cor ní raibh as an bhfear gonta.
mura raibh áthas ná glóire ach oiread
even if there wasn't joy and glory either
D'fheilfeadh liombó go seoigh; áit nach raibh pian ná fulaingt
mura raibh áthas ná glóire ach oiread.
níl aon amhras faoi sin
there's no doubt about that
"Nuair a chuireann tú líne iarnróid sráide i bhfeidhm, cuireann sé isteach ar dhaoine ar dhá thaobh na líne,
níl aon amhras faoi sin.
bhíodh
there used to be
Is amhránaí an-mhaith í mo mháthair Caitlín Ní Bheaglaoich agus seinneann mo dhaid an bosca ceoil, mar sin
bhíodh ceol Gaelach sa tigh i gcónaí.
Éirigh amach as sin leat
Get up out of there
Chuir Méabh a ceann thart ar dhoras na cisteanadh agus scairt sí síos an halla: "
Éirigh amach as sin leat.
in éadan na mbundúchasach ansin
against the indigenous people there
Déanann an eagraíocht West Papua Action comparáid idir feachtas na hIndinéise i bPapua Thiar agus feachtas na ndaoine geala i Meiriceá Thuaidh
in éadan na mbundúchasach ansin.
Mura bhfuil
if there isn't
"
Mura bhfuil, tá deireadh leis an Chomhaontú.
Suigh fút ansin
sit down there
Chaith siad leathuair nó mar sin ag iompar na mbocsaí beaga amach agus isteach agus nuair a tháinig siad a fhad leis an chéad cheann mór, dúirt Máire, "
Suigh fút ansin tamall agus déan scíste.
ní raibh gar do Mháire a bheith ag caint leis
there was no point in Máire talking to him
Ach
ní raibh gar do Mháire a bheith ag caint leis.
níl aon bhaol
there is no danger
Ach
níl aon bhaol go ndéanfar dearmad ar scéal an Chatalpa go ceann scaithimh.
Éirigh amach as sin leat!
Get up out of there!
"
Éirigh amach as sin leat! Ná bí do shuí ansin ag amharc uait agus an obair ag éirí thuas orainn.
Níl iomrá ar bith orthu
there's no sign of them
Níl iomrá ar bith orthu," arsa Seán.
Amharc thuas udaí
look up there
"
Amharc thuas udaí.
díreach ina sheasamh ansin
just standing there
Bhí an t-allas ina rith le Diarmaid agus é
díreach ina sheasamh ansin.
Ba bhaolach
there was a danger
Cad é mar a thángthas ar an mbunreacht seo?
Ba bhaolach ar feadh i bhfad nach dtiocfadh an Coinbhinsiún ar aon aigne faoi aon téacs amháin.
Níl an dara suí sa bhuaile ann
there is no alternative
Níl an dara suí sa bhuaile ann - caithfidh an IRA, ní hamháin a rá go bhfuil deireadh lena bhfeachtas míleata, ach caithfidh siad gníomhú de réir a mbriathra.
Ní raibh gíog ná míog asainn
there wasn't a peep out of us
Ní raibh gíog ná míog asainn agus má bhog tú bealach amháin nó an bealach eile bheifeá ag teacht chun an bhaile agus fearbacha ar do chuid cos.
níl aon trácht a thuilleadh
there's no mention anymore
Ar an drochuair, áfach,
níl aon trácht a thuilleadh ar fheabhas a chur ar an mbóthar iarainn idir Baile Átha Cliath agus Gaillimh.
ag déanamh comparáide idir na múinteoirí ansin
comparing the teachers there
Bhí mé féin agus cara liom sa ghiomnáisiam an lá eile, agus thosaíomar
ag déanamh comparáide idir na múinteoirí ansin trí Ghaeilge.
anseo is ansiúd
here and there
Tá táblaí picnice
anseo is ansiúd.
má chinneann sé ar chur faoi ansin
if he decides to settle there
Cailliúint mhór a bheas ann d'Éirinn
má chinneann sé ar chur faoi ansin go fadtéarmach ach cé a mhaífeadh sonas ar dhuine ar bith ina shaol?
tá súil againn aistriú ann
we hope to move there
Laigí:
Tá easpa spáis san Áras i láthair na huaire, cé go mbeidh beagán faoisimh againn ón bhfadhb seo go luath de bhrí go bhfuil muid ag athchóiriú Choláiste Cholumba, foirgneamh atá in aice an Árais, a ceannaíodh cúpla bliain ó shin, agus
tá súil againn aistriú ann tar éis na Nollag.
Ní raibh dul as.
There was no way out of it.
Ní raibh dul as.
ceaptar gur mar a chéile gach tír ann
people think all the countries there are the same
Tá míthuiscint fhorleathan ann faoina bhfuil ag tarlú sa Mheánoirthear agus
ceaptar gur mar a chéile gach tír ann.
tá rachairt mhór air
there is great demand for it
Is é an rud atá i gceist leis seo ná grúpa cainteoirí Gaeilge a bhíonn i dteagmháil le chéile achan lá fríd an idirlíon agus, de réir cosúlachta,
tá rachairt mhór air.
is mó suim a bheidh sna hamhráin le himeacht ama
there will be more interest in the songs with the passing of time
Is breá le daoine amhráin agus
is mó suim a bheidh sna hamhráin le himeacht ama.
chuile dhath a d'fhéadfadh a bheith ann
every colour that there could be
Deirtear go bhfuil
chuile dhath a d'fhéadfadh a bheith ann ar an uisce ina timpeall, turcaid anseo, gormghlas ansiúd agus in áiteacha eile é chomh gorm leis an bplúirín.
An bhfuil dóigh ar bith eile air?
Is there any other way?
"
An bhfuil dóigh ar bith eile air?"
"Mo chreach nach bhfuil," arsa Nuala.
bheadh marfach ann
there would be hell to pay
Chuirfeadh sé duine de na páistí amach fá choinne fiseáin agus
bheadh marfach ann nuair a thiocfadh sí ar ais le ceann nach n-amharcódh Críostaí beo air ach í féin.
níl sárú an chuntais fhada ann
there's nothing better than the long count
Bíonn spórt ag baint leis an stocaireacht a dhéanann na hiarrthóirí agus a lucht tacaíochta, le dó phóstaeirí na bpáirtithe eile, le ciceáil mhuintir na bpáirtithe eile, le scrios oifigí na bpáirtithe eile; leis na mionnaí móra agus na mionnaí beaga, leis an bhualadh bos agus an buaileam sciath, leis na bréaga agus na gealltaí, leis an gheáitseáil agus leis na gothaí, ach fós
níl sárú an chuntais fhada ann.
Níl a dhath ansin
there is nothing there
"
Níl a dhath ansin ach *tit for tat*, 'má fhaigheann sibhse míle punt, caithfidh muidinne míle punt a fháil'.
ní raibh a shárú sa cheantar
there was no-one better in the area
An uair a bhí sé ag cleachtadh go laethúil le bheith ina laoch agus ina ridire,
ní raibh a shárú sa cheantar.
tiocfaidh an ghrian i ndiaidh na fearthana
there's light at the end of the tunnel
Fan go bhfeicfidh tú,
tiocfaidh an ghrian i ndiaidh na fearthana.
Níl iomrá ar bith ar an bhia seo
There's no sign of this food.
"
"
Níl iomrá ar bith ar an bhia seo," arsa Rónán.
nuair a chuireann siad fúthu ansin
when they settle there
I measc na n-eisimirceach go dtí an Bhreatain, is iad na hÉireannaigh an t-aon ghrúpa amháin a n-ardaíonn a ráta mortlaíochta
nuair a chuireann siad fúthu ansin.
bhí measarthacht ar achan rud
there was a limit to everything
Bhí sé i gceart a bheith i do luí ag déanamh bolg le gréin ach
bhí measarthacht ar achan rud.
Níl a dhath fána choinne
there's nothing for it
Sa deireadh dúirt Louis: "
Níl a dhath fána choinne ach ligean don stoirm siothlú.
Níl aon dul as
there is no choice
Tá athruithe sa tír seo nach bhfuil mise sásta leo: Gan aon duine ag troid ná ag agóid mar a dhéanadh siad fadó;
Níl aon dul as de réir an dlí anois ach *Union Jacks *a dhó Ó chuaigh Mary Mac isteach arís san Áras.
nach bhfuil aon dul as
that there is no choice
Is dóigh
nach bhfuil aon dul as mar, tar éis an tsaoil, tá easpa fuinnimh sa tír, agus is trí thógáil an damba a bheidh siad in ann an fhadhb seo a réiteach.
níl néal ar an bhean chéanna
there's no flies on the same woman
"Is nach bhfuil sé in am ag an Aingeal seo atá agat fios a bheith aici fá Dhaidí na Nollag?"
"Tá cinnte," arsa Máire "Ach
níl néal ar an bhean chéanna.
níl feidhm ar bith le
there is no need for
)
Agus an chumhacht pholaitiúil seo acu,
níl feidhm ar bith le gunnaí nó le Semtex, buíochas mór le Dia.
nuair a bhí borradh faoin ngeilleagar
when there was an economic boom
Shocraigh siad go gcuirfidís fúthu in Éirinn arís sna seascaidí
nuair a bhí borradh faoin ngeilleagar le linn ré Lemass.
Ar oícheanta lánghealaí
on nights when there's a full moon
Ar oícheanta lánghealaí bíonn ceolchoirmeacha ar siúl sa *Liquidrom *chomh maith.
níorbh eagla don bheirt chéanna a bheith ar an phort amháin
there was no danger that the same pair would agree
Bhí Aoife ina déagóir déanta anois agus
níorbh eagla don bheirt chéanna a bheith ar an phort amháin fá na gnóthaí seo.
Ar oícheanta lánghealaí
on nights when there's a full moon
Ar oícheanta lánghealaí bíonn ceolchoirmeacha ar siúl sa *Liquidrom *chomh maith.
a théadh ann
which used to go there
Briseadh suntasach nóis é grúpa chomh mór seo a bheith ag glacadh páirte sa *Biennale *thar ceann na tíre seo; go dtí seo is duine aonair nó beirt de ghnáth
a théadh ann.
nuair nach raibh duine nó deoraí thart
when there wasn't a sinner around
Nuair a bhí siad amuigh faoin tuath i gceart agus
nuair nach raibh duine nó deoraí thart, thóg Ruairí a lámh de ghlúin Dhearbhaill agus dúirt, “Ar mhaith leat feiceáil cad é a thig léi seo a dhéanamh? Tá cumhacht ar dóigh inti.
Ach ní raibh maith a bheith le Ruairí
but there it was no use talking to Ruairí
Sa deireadh dúirt sí le Ruairí: “Nárbh fhearr duit moilliú rud beag ar na bóithre cúnga seo?”
Ach ní raibh maith a bheith le Ruairí – choinnigh sé a bhróg síos agus choinnigh sé ag dul gur chaill sé smacht ar an charr ag coirnéal iontach cúng, díreach roimh dhroichead.
Ar oícheanta lánghealaí
on nights when there's a full moon
Ar oícheanta lánghealaí bíonn ceolchoirmeacha ar siúl sa *Liquidrom *chomh maith.
Théinn ann go rialta
I used to go there on a regular basis
Théinn ann go rialta, agus d’fhreastail mé ar ranganna oíche de chuid Gaelchultúr ((www.
chuir siad fúthu ansin
they settled down there
Tá siad díreach cosúil le go leor láithreán in Éirinn; is amhlaidh go raibh an cultúr céanna le fáil ar an dá thaobh de Mhuir Éireann, agus go deimhin tháinig tuatha ó Éirinn go hiarthar na Breataine Bige agus
chuir siad fúthu ansin.