chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar
chuir siad an dlí orthu: they took them to court
Chuir an clár ríomhaireachta sin ar chumas daoine ceol a fháil ó bhailiúcháin daoine eile ar an idirlíon agus
chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar an gcomhlacht a bhunaigh é.
ar bís a líon a chur in iúl
dying to show how many of them there are
Tá an chuma ar an scéal go bhfuil naisiúnaithe
ar bís a líon a chur in iúl.
caitheann siad leo mar
they treat them as
Fearann siad fáilte agus fiche rompu isteach sa tír;
caitheann siad leo mar chaoirigh na hÉireann; tugann siad béile breá blasta amháin d'fhéar na hÉireann dóibh; ansin díolann siad ar aghaidh iad mar chaoirigh na hÉireann.
Bíodh acu!
Let them go ahead!
'
Bíodh acu!' a deir Balor.
nuair a dhearcfas tú orthu de chéaduair
when you look at them first
Is mór an dealú béascna, dar leat, idir an dá shraith ainmneacha thíos,
nuair a dhearcfas tú orthu de chéaduair:
Peig Sayers Robert Tenpenny
Nioclás Tóibín James Hawkins
Seán hInnéirghe/John Henry Eugene Archibald
Cóilín Fiodhnaise Mac Donncha Lawrence Biggar
Aodh Ó Duibheannaigh Mary Barnacle
Samhlaítear taobh amháin, an dream ar dheis thuas, leis an mBéarla, tharla gur faoi athchruth sloinne anois iad, cruth a cheileann a ndúchas orainn.
a shíolraíonn a mbunús
that most of them derive
Meastar gur ó sheanteangacha na Mayach
a shíolraíonn a mbunús.
an rud a fhóireann daofa
what suits them
Is ábhar tinnis dóibh fosta an easpa tuigbhéala atá ag an aos óg ar
an rud a fhóireann daofa, nó gur minic iad ag dul thart agus éadach suaithní orthu.
an rud a fhóireann daofa
what suits them
Is ábhar tinnis dóibh fosta an easpa tuigbhéala atá ag an aos óg ar
an rud a fhóireann daofa, nó gur minic iad ag dul thart agus éadach suaithní orthu.
gur loic na polaiteoirí orthu
that the politicians let them down
Mothaíonn siad
gur loic na polaiteoirí orthu," a dúirt sí.
ag amharc uathu
looking around them
Bhí an triúr eile ina suí
ag amharc uathu, nuair a chí siad Peadar ag tarraingt orthu.
ag amharc uathu
looking around them
Bhí an triúr eile ina suí
ag amharc uathu, nuair a chí siad Peadar ag tarraingt orthu.
tréigfidh an pobal náisiúnaíoch iad
the nationalist community will abandon them
Mura dtig le páirtí Hume agus Mallon a thaispeáint go soiléir gur féidir leo athruithe bunúsacha in iompar an RUC a bhaint amach on taobh istigh,
tréigfidh an pobal náisiúnaíoch iad - go háirithe an t-aos óg sin atá ag cruthú todhchaí rathúil do Shinn Féin.
atá i ndán dóibh
is what awaits them
Mura dtig leo beart a dhéanamh de réir a mbriathair, is é bosca bruscair na staire
atá i ndán dóibh.
gá acu
need for them
Tuiscint nach bhfuil tír amháin ar domhan "ceart" agus an chuid eile éagsúil agus
gá acu iad féin a athrú go dtí an "tslí cheart".
éilítear dílseacht dochreidte uathu
an unbelievable amount of loyality is demanded of them
Is cinnte go bhfuil ardmholadh tuillte acu as a spiorad agus a ndíograis agus go n-
éilítear dílseacht dochreidte uathu don fhoireann chontae.
Is díobh é
he is of them
Is díobh é, agus is cuid den phobal é.
go sciobfaidh spórt eile iad
that another sport will grab them
Is gá aire mhaith a thabhairt do na gasúir sin, fiú amháin má chosnaíonn sé mórán airgid, mar seans
go sciobfaidh spórt eile iad atá gairmiúil agus atá ar thóir imreoirí óga cumasacha.
D'fhógair sé dóibh
he ordered them
D'fhógair sé dóibh gach aon Mheireánach a shuífidh ar an mbabhla ar an ochtú lá fichead den mhí seo a ionsaí agus greim a bhaint as.
nach maithfeadh an pobal dóibh é
that the public would not forgive them
Tá a fhios acu go maith
nach maithfeadh an pobal dóibh é dá rachaidís isteach i rialtas le Fianna Fáil tar éis geallúint a thabhairt nach ndéanfaidís amhlaidh.
a thréig iad
who deserted them
Mí ó shin, d'fhóirfeadh toghchán go mór don DUP ach leis an ghníomh díchoimisiúnaithe an mhí seo caite, má thógann David Trimble ar an mholadh atáthar a thabhairt dó faoi láthair, seans mór go mbainfidh an UUP na vótairí
a thréig iad, a bhuíochas sin ar an imní agus an mhímhuinín a bhí á spré ag an DUP.
á moladh
recommending them
Mic léinn ag filleadh ar chúrsaí agus
á moladh dá gcairde - sa bhaile agus i gcéin.
Ná bí ag scamhailéir orthu
Don't be scolding/giving out to them
"
"
Ná bí ag scamhailéir orthu Lá Nollag, anois," arsa Tadhg le Máire sular fhág sí an seomra.
a mbunús mór
most of them
Ó thaobh na bparamíliteach de, ó thús na bliana seo caite go dtí tús mhí Lúnasa 2001, caitheadh 134 buama píopa (ar phléasc 50 acu),
a mbunús mór ar thithe Caitliceacha.
thug sé sciord ghasta daofa le bréid
he gave them a quick wipe with a cloth
Thug sé faoi deara go raibh na scátháin chliatháin chomh dubh le súiche agus
thug sé sciord ghasta daofa le bréid a bhí sa charr aige.
i lár an aonaigh
where everyone will notice them
Cinnte is féidir a rá go bhfuil Seachtain na Gaeilge ag briseadh thar teorainn amach leis an gceolchoirm seo, ag cur bannaí ceoil na Gaeilge
i lár an aonaigh! Beidh an banna iontach *reggae* Gaeilge, Bréag as Béal Feirste, ag seinm agus ina ndiaidh beidh *Cajun* agus *Tex-Mex* againn ón Máimín Cajun Band.
thoiligh sí bualadh leo
she agreed to meet them
Ghéill Moratti sa deireadh agus
thoiligh sí bualadh leo.
le hiad a threorú
to guide them
Is idir Contae an Chláir agus Inis Oírr a sheoladh na soithí ar a mbealach isteach go Gaillimh agus ba ghnách leo píolótaí ón oileán a thógáil ar bord
le hiad a threorú isteach sa gcuan.
dhá gcumhdach
covering/protecting them
Buille scoir
=======
Tá an timpeallacht go deas glan agus aer folláin na Teiscinne móire
dhá gcumhdach.
á bhfeiscint
seeing them
San úrscéal tréitheach le hIsaac Bashevis Singer, *Scum*, deir an príomhcharachtar ann nach bhfuil sa saol i ndeireadh báire ach nithe ag titim amach mar a chaithfidh a thitim amach, nithe a taibhríodh duit cheana, agus nach bhfuil ann ach go bhfuil tú
á bhfeiscint anois den chéad uair, mar dhea, le do shúile cinn.
Gheall a bhformhór
most of them promised
Gheall a bhformhór go bhfreastalóidís ar an gcéad chúrsa eile a bheadh ar siúl againn.
Gheall a bhformhór
most of them promised
Gheall a bhformhór go bhfreastalóidís ar an gcéad chúrsa eile a bheadh ar siúl againn.
iad a athghabháil
recapture them
Seo an chéad cheann de shraith shamhlaíoch ar stair agus ar mhiotaseolaíocht na hÉireann, a bhí goidte le rófhada ag lucht an Bhéarla agus gur ghá
iad a athghabháil dá dteanga nádúrtha dhúchais.
eachtraí a bhain dóibh
that happened to them
Deir siad go bhfuil na píosaí ceoil ar an albam "Foc" a d'eisigh siad anuraidh ag gabháil buíochais leis na daoine a casadh orthu agus ag ceiliúradh na n-
eachtraí a bhain dóibh le linn a gcuid taistil.
méideanna ollmhóra airgid á dtiomáint
huge sums of money driving them
Ach tá Éire beag agus tá an CLG in iomaíocht le fórsaí móra idirnáisiúnta agus dúchasacha a bhfuil
méideanna ollmhóra airgid á dtiomáint.
á gcaitheamh
smoking them
Dúirt sí freisin go raibh a fhios ag BAT go raibh dochar sa tobac agus nach raibh aon rabhadh leis na toitíní nuair a thosaigh sí
á gcaitheamh.
toiseacht ag freastal orthu
to begin to cater for them
Cén fáth ar bunaíodh é?
Bunaíodh Aonad na Gaeilge mar gur aithin BBC Thuaisceart Éireann go raibh neamart déanta acu i bpobal na Gaeilge agus go raibh sé thar am acu
toiseacht ag freastal orthu.
iad a aimsiú
to find them
Bhí Rialtas Shasana ag iarraidh iadsan agus Éireannaigh eile ar rugadh orthu i Sasana a chur isteach in arm Shasana ach bhí sé deacair dóibh
iad a aimsiú i measc na bpríosúnach eile, mar thug siad ainmneacha bréige ag glaoch an rolla agus mar sin de.
an saibhreas a bhí rompu sa cheantar
the richness which preceded them in the area
A fhad is a bhí sí ag déanamh taighde don mhórshaothar *Songs of a Hidden Ulster*, leabhar agus dlúthdhiosca a eiseofar i dtreo dheireadh na bliana seo, d'aithin sí go raibh "géarghá le cnuasach de na hamhráin seo amuigh i measc an phobail leathain, go háirithe i dTuaisceart Éireann, agus go háirithe do dhaoine nach bhfuil Gaeilge ar bith acu, go dtuigfeadh siad
an saibhreas a bhí rompu sa cheantar.
a bhformhór
most of them
B'as áiteanna faoin tuath i gCúige Uladh agus i gCúige Chonnacht
a bhformhór.
ceachtar acu
either of them
Ní fada gur ag caitheamh aníos an Chianti céanna a bheas an bheirt acu, nó is beag an taithí atá ag
ceachtar acu ar rud ar bith eile a ól seachas pórtar dubh na hÉireann i gcás Bhalor, agus fíon milis na haltóra i gcás an bhoic eile.
ní bhacann a bhformhór
most of them don't bother
Bíonn ar na léachtóirí saothar mór a chaitheamh chun na mic léinn a spreagadh le páirt a ghlacadh sna ranganna agus mar sin de
ní bhacann a bhformhór leis seo a dhéanamh mar gur dóigh leo gur am amú é.
mothúcháin a mhúscailt iontu
to awaken feelings in them
Focal scoir ó Éamonn féin: dúirt sé liom agus muid ag druidim le deireadh ár gcomhrá gur rud thar a bheith speisialta a bhí ann dó a bheith ábalta daoine eile a spreagadh nó
mothúcháin a mhúscailt iontu i ndiaidh dóibh a bheith ag amharc ar a shaothar.
dul i gcomhpháirtíocht leo
to go into partnership with them
Ach is íoróin é gur bhain an chathair an fhorbairt seo amach trí achainí ar institiúid Mheiriceánach
dul i gcomhpháirtíocht leo.
chuir mé i dtaisce iad
I put them away for safe-keeping
"Órú,
chuir mé i dtaisce iad nuair a tháinig muid ar ais an iarraidh dheireanach agus dheamhan má thig liom smaointiú cá bhfuil siad," arsa Bróna.
tógtha leo
taken with them
Chuala mé an ceol agus an sean-nós chomh maith le linn an turais sin agus bhí mé
tógtha leo ón nóiméad sin.
Athosclaíodh ceann acu
one of them was re-opened
Athosclaíodh ceann acu, Coláiste na gCruach, arís cúpla bliain ó shin agus Breandán Ó Dufaí as Muineachán mar phríomhoide air.
fuarthas cead uathu
permission was obtained from them
Fear é Alec McFadden a bhfuil taithí aige ar a bheith ag déileáil leis na póilíní agus tar éis tamaill
fuarthas cead uathu dul ar aghaidh leis an pharáid.
ag druidim leo
approaching them
Dúirt sé fosta go bhfuair sé bagairt roimh an ócáid ó na faisistithe, ach is léir go ndeachaigh siad i bhfolach nuair a chuala siad ceol na mbannaí
ag druidim leo.
iad a athghabháil
to re-arrest them
Chiallódh sé go scaoilfí saor an bheirt fhear ach go mbeadh an Stát in ann
iad a athghabháil agus a athchiontú.
an-bhródúil go deo astu
very proud indeed of them
Tá seachtar páistí acu agus gach uair a labhraíonn Gearóidín fúthu is léir go bhfuil sí
an-bhródúil go deo astu.
b'fhéidir nach gcluinfeadh siad i choíche iad
perhaps they'd never hear them
Ach go bé go gcaithfidh siad é sin a dhéanamh,
b'fhéidir nach gcluinfeadh siad i choíche iad.
bhéarfaidh siadsan dá gclannsan an rud a thug mise daofasan
they'll give to their children what I gave them
Le cuidiú Dé,
bhéarfaidh siadsan dá gclannsan an rud a thug mise daofasan.
ag tromaíocht orthu
condemning them
Creideann sí go láidir san aos óg agus tá sí den tuairim gur botún mór é a bheith
ag tromaíocht orthu agus ag tabhairt amach dóibh de bharr go bhfuil droim láimhe á thabhairt acu lena n-oidhreacht.
ag scamhailéir orthu
giving out to them
"Tá deireadh leis an lá a dtig linn a bheith ag úsáid an bhata agus
ag scamhailéir orthu.
iad a mhealladh chomh maith is a thig linn
to coax them with us as best we can
Tá mé ag déanamh an dóigh chun tosaigh ná
iad a mhealladh chomh maith is a thig linn.
bhí mé in éadán achan uile cheann acu
I was against every one of them
"Chonaic," arsa an seanduine, "agus
bhí mé in éadán achan uile cheann acu.
Taispeánfaidh sin daofa
That'll show them
*
Gluais • Glossary
girseachgirl
clisteclever
giodalachperky, self-conceited
ardnósachpompous
a mhaíomhasserting
go sotalacharrogantly
úimléideachuseful
ag coimhéadwatching
máistreás(female) teacher
ag inse d'achan duinetelling everyone
ciallmeaning
dúilliking
Taispeánfaidh sin daofaThat'll show them
chuartaigh síshe searched
nach bhfuil fiacha orm a insethat I don't have to say
a raibh sa rangeveryone in the class
sámsáilprattling
a nochtadh ina n-iomláine dúinn
to reveal them in their entirety to us
Tá an dlí á cur ag Éirinn ar an mBreatain faoi Choinbhinsiún OSPAR toisc nach bhfuil rialtas na Breataine sásta dhá thuarascáil speisialta faoin monarcha MOX ag Sellafield
a nochtadh ina n-iomláine dúinn.
cur ina luí orthu
to convince them
Mar a dúirt duine amháin liom, téann sé i bhfeidhm ar dhaoine agus éiríonn leis
cur ina luí orthu go bhfuil sé den tuairim go bhfuil an-tábhacht ag baint leo.
ar cheachtar acu
on either of them
Ní raibh mé ábalta béim cheart a chur
ar cheachtar acu.
chun cur ar a súilibh dóibh
to make them aware
Beidh ceoltóirí ag dul timpeall
chun cur ar a súilibh dóibh go bhfuil a leithéid ann agus an saghas ceoil a sheinneann siad.
moladh do gach duine a rinne gearán leo
to advise everyone who complained to them
Tá rogha shimplí acu sa scéal uafásach seo -
moladh do gach duine a rinne gearán leo dul chuig an Gharda Síochána agus an gearán sin a dhéanamh go foirmeálta.
dá mbarr
as a result of them
Tá na binsí fiosraithe ag tógáil ama agus airgid chun a gcuid oibre a chur i gcrích agus fós tá amhras ar an phobal an ngearrfar pionós ar éinne
dá mbarr.
ina mullach
on top of them
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
dá ligfimis dóibh breathnú ar na fógraí ar fad
if we allowed them to see all the adverts
dá ligfimis dóibh breathnú ar na fógraí ar fad bheadh muid bodhraithe ceart ag na leaids ó mhaidin go hoíche.
ag déanamh scriosta orthu
destroying them
Cé gur throid na Bleá Cliathaigh go cróga an lá sin, dar le Mícheál ba í taithí Chill Chainnigh a sheas dóibh agus a chabhraigh leo teacht ar ais sa chluiche nuair a bhí Áth Cliath
ag déanamh scriosta orthu.
chuideodh sin leo feabhsú
that would help them improve
Dhéanfadh roinnt chluichí samhraidh leas na n-imreoirí óga agus
chuideodh sin leo feabhsú.
in easnamh uathu
missing from them
Dar leis go mbeadh an gairmiúlachas an-chontúirteach do na clubanna toisc go mbeadh na himreoirí is fearr
in easnamh uathu, rud atá tar éis tarlú i gcás an rugbaí i gCúige Mumhan.
ag cur as dóibh
getting to them
(Ina dhiaidh sin, d'admhaigh siad go raibh an aird ar fad a bhíothas ag tabhairt orthu
ag cur as dóibh, agus bhí cuid acu an-searbhasach mar gheall ar an dóigh a cuireadh cuid dá gcomhghleacaithe i láthair i scannán teilifíse a rinneadh faoin eachtra.
tairne i gcónra gach duine acu
a nail in the coffin of each one of them
Ach sin ráite, is dóigh liom go mbuailfear
tairne i gcónra gach duine acu in 2003 a chinnteoidh nach fada eile a bheidh siad in oifig.
ina mullach
on top of them
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
á n-eagrú
organizing them
Ní raibh díol ceart déanta ar chuid de na ceolchoirmeacha, de bharr nach raibh cur amach rómhaith acu siúd a bhí
á n-eagrú ar chuid ceoil an ghrúpa.
thréig siad iad
they abandoned them
Nuair nár éirigh leo an méid sin a dhéanamh
thréig siad iad.
a thagann sna sála orthu
which follows them
Cuid de na rudaí is mó atá ag cur isteach ar fhás an gheillgeair ná na mílte dlí atá ann agus an maorlathas costasach
a thagann sna sála orthu.
siar naoi nglúin fhad leo
back nine generations to them
Phós Seán agus bhí ceathrar de theaghlach aigesean agus is beag duine ar an bhaile inniu nach bhfuil ábalta a ghabháil
siar naoi nglúin fhad leo.
fá dtaobh díobh
about them
Leoga tá sé ráite go raibh eagla ar dhaoine a theacht go Rann na Feirste nó dá mbainfí tuisle dóibh ar dhóigh ar bith go mbeadh cúpla rann filíochta cumtha
fá dtaobh díobh sula mbeadh an baile fágtha acu.
ní raibh mórán cairdis eatarthu
there wasn't much friendship between them
Cé gur bheirt deartháireacha Seosamh agus Máire
ní raibh mórán cairdis eatarthu.
iad a mhealladh
to attract them
Bíonn sé an-deacair
iad a mhealladh chuig ranganna agus imeachtaí ar iliomad cúiseanna.
threoraigh sé iad
he guided them
Scór bliain atá caite ag Seán Boylan i mbun fhoirne na Mí agus san achar sin
threoraigh sé iad chuig ceithre chraobh uile-Éireann, Corn an Chéid, trí Shraith Náisiúnta peile agus ocht gcinn de chraobhacha Laighean.
Ghoill sé sin ar chuid acu
That hurt some of them
Ghoill sé sin ar chuid acu.
gur spreag sé iad
that he inspired them
Aontaíonn siad ar fad gur duine uasal é; gur cainteoir maith é;
gur spreag sé iad; gur chuir sé iad ag traenáil go dian, gan trócaire; go ndeir agus go ndéanann sé rudaí aisteacha; go n-ullmhaíonn sé iad ar fheabhas le haghaidh cluichí móra sa chaoi is nach ngéilleann siad go deireadh an chluiche; go gcuidíonn sé leo ar bhealaí éagsúla ina saol pearsanta; gur féidir labhairt leis agus nithe a phlé leis; go mbíonn a theach i gcónaí ar oscailt dóibh; go gcailleann sé guaim air féin uaireanta; go dtugann sé deochanna gránna dóibh le n-ól uaireanta; agus go ndéanfadh rud ar bith ar son fhoireann na Mí.
á thairiscint acu
being offered by them
Níl aon chúrsa céime
á thairiscint acu fós ach MA sa Léann Éireannach, cúrsa dioplóma i nGaillimh agus in Inis, agus scoil samhraidh ag a mbíonn suas le céad duine, a bhformhór as Meiriceá.
ag séideadh aníos tríothu
blowing up through them
Bíonn an fharraige
ag séideadh aníos tríothu sa gheimhreadh.
cuidímis leo
let us help them
Tá daoine ar bís leis na forbairtí a chur chun cinn -
cuidímis leo!
Baineadh tuisle as an bheirt acu
Both of them tripped
Praghas: €25 (clúdach crua)*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
bailithe le chéilegathered together
bhriseadh lárthéarmamid-term break
ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight
as go brách leisoff he went
ina sámhchodladhsound asleep
clagarnachclatter
liúigh Patrick féinPatrick himself yelled
den chosán bristeof the broken pavement
foscadhshelter
tolgcouch
phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded
rinne lámhachánshe crawled
dallógablinds
leathorlachhalf an inch
grúpa confachan angry group
idirboth
ag béiceachshouting
casúrhammer
tairnínails
cláir adhmaidwooden boards
gráscardisorderly mob
bosca na bhfiúsannathe fuse box
lúth na ngéagthe power in her limbs
marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear
crógachtbravery
cinnireachtleadership
fuaraigeantacool-headed
ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner
ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters
as a támhnéal faitísfrom her trance of fear
ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys
shín amach a cosshe extended her leg
Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped
a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted
i mbaol a mbáisin danger of being killed
scanraithe as a mbeathascared to death
trost na mbrógthe tramp of the shoes
carr coimhthíoch bána strange white car
go tráthrialtaregularly
nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home
róchontúirteachtoo dangerous
í ar a díchealldoing her best
ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion
leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency
barúilidea
gluaiseachtaímovements
i bhfianaisein light of
nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit
drogallreluctance
an t-aon chosaintthe only protection
iad a chloí
to beat them
Tá imreoirí den scoth acu, leithéidí Thomáis Uí Dhuinn agus Eoin Uí Cheallaigh, agus beidh sé deacair
iad a chloí.
nuair nach mbíonn súil againn leo
when we don't expect them
Agus cá bhfios nach dtarlóidh sé sin mar, tar éis an tsaoil, nach é iontas agus díol spéise cúrsaí spóirt ná go dtarlaíonn an toradh gan choinne agus an t-éacht glórmhar
nuair nach mbíonn súil againn leo.
a bhí leagtha amach dóibh
which was laid out for them
Níorbh iad na Meiriceánaigh amháin a chreid a gcuid amaidí, ach tuairisceoirí na mórchainéal satailíte sa domhan iartharthach a thug léargas chomh claonta dúinn ar a raibh ag titim amach gur fágadh ar snámh gan chompás iad nuair nár imir muintir na hIaráice an cluiche
a bhí leagtha amach dóibh.
siocar nach bhfuil sí le cluinstin thart orthu
because it is not to be heard around them
Easpa deiseanna
=======
Tá triúr páistí agam féin agus an rud a chuireann as go mór dom ná nach bhfuil deis ar bith acu an Ghaeilge a úsáid go rialta agus go bhfuil leisce orthu í a labhairt
siocar nach bhfuil sí le cluinstin thart orthu.
á seinnt
playing them
AÓF: An bhfuil aon uirlis eile gur mhaith leat a bheith in ann a sheinm?
OMD: Tá mé breá sásta a bheith ag déanamh mo dhíchill an fhidil a fhoghlaim i gceart! Gan dabht tá uirlisí iontacha eile ann, ach is fearr liom a bheith i mo shuí ar mo shuaimhneas ag éisteacht le ceoltóirí eile
á seinnt!
AÓF: An seinneann tú nó an gcanann tú in aon stíl cheoil eile seachas ceol traidisiúnta na hÉireann? Céard iad na saghsanna ceoil agus amhránaíochta a thaitníonn leat?
OMD: I láthair na huaire ní sheinnim ach ceol traidisiúnta na hÉireann amháin, ach nuair a bhí mé ag déanamh céime sa cheol i gColáiste na Tríonóide cúpla bliain ó shin bhí mé ag seinnt ceol clasaiceach ar an bpianó.
seachas an lámh láidir a úsáid ina gcoinne
instead of using force against them
Bheadh sé níb éifeachtaí deireadh a chur leis na smachtbhannaí atá curtha i bhfeidhm i gcoinne na hIaráice le dhá bhliain déag anuas agus pobal na tíre a mhealladh le cineáltas agus le cabhair
seachas an lámh láidir a úsáid ina gcoinne.
atá á soláthar acu
being provided by them
Cé go bhfuil Sky i gcoinne iarrachtaí iad a thabhairt faoi bhráid rialacha na hÉireann, b'fhéidir gur gá don rialtas anseo aird níos mó a thabhairt ar na seirbhísí
atá á soláthar acu.
ag impí orthu
pleading with them
Deir an gníomhaíoch cearta daonna, Dr Robbie McVeigh: "Sular thosaigh an cogadh, thug muid litir phearsanta d'achan chomhairleoir cathrach
ag impí orthu seasamh a ghlacadh in éadan Raytheon.
ní phléascann cúig faoin chéad acu
5% of them don't explode
Ar an mheán,
ní phléascann cúig faoin chéad acu agus bíonn siad ina luí ansin ar an talamh.
iad a rangú
to categorise them
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
dá mbarr
because of them
Nuair a cuireadh ceist air ag an gCoimisiún faoi chuid de na maoinis seo agus na céimeanna oinigh a bronnadh air
dá mbarr, ba léir gur beag tuiscint a bhí aige ar eitic.
a d'impigh mé orthu
I begged them
"
"Cuirigí scrúdú orm, in ainm Chroim!"
a d'impigh mé orthu.
Snámhann na seilidí fúthu
the bugs crawl under them
Snámhann na seilidí fúthu, ansin bailítear ar maidin iad.
otharcharr á leanacht
an ambulance following them
Bhí sé ar tí gearán os ard nuair a tháinig foireann dochtúirí faoi luas lasrach agus
otharcharr á leanacht, an slua ag cúlú siar agus ag oscailt cosán caol isteach dóibh.
neart acu siúd
plenty of them
Coirp iomlána a bhí ó thaighdeoirí na hollscoile is bhí
neart acu siúd le fáil acu agus an oiread daoine ag fáil bháis is á marú féin go rialta.