Cothaíonn an líon íseal seo daoine deacrachtaí maidir le cúrsaí sochtheangeolaíochta agus iompar teanga.

Níor ghéill cailíní óga d'orduithe ar na saolta seo, thuig sé.

Triallom! (= Triallaimis!) Bíodh gur 'Beo' is ainm don iris beolíne seo, triallfaimid tamall i measc na marbh an chéad iarraidh seo.

Bhí sé seo amhlaidh de bharr go raibh cáil bainte amach ag Simpson mar imreoir proifisiúnta peile den scoth agus mar aisteoir.

Is é an fáth go bhfuil na póilíní ag caitheamh mar seo go fóill le fir dhubha ná nach minic a bhíonn siad thíos leis an mhí-iompar seo.

Tá sé beo bríomhar agus borradh faoi, an caimileon fealltach agus gránna seo.

Fiú mo leithéidse, a thaistealaíonn ó thuaidh ó am go ham, tá sé éasca dom sleamhnú isteach sa mhodh smaoinimh seo.

Deir na múinteoirí agus an Roinn Oideachais nach bhfuil fianaise ar bith ann ag tacú leis an argóint seo.

" Thug Síle cluas bhodhar dó nó bhí a fhios aici go raibh braon maith sa ghrágán aige le seo.

"Suí ar do thóin anois," arsa Síle, "ormsa an ceann seo" agus suas léithi i dtreo an bheáir.

Tá aitheantas faoi leith bainte amach ag an tionscadal i measc phríomhghníomhairí na cathrach agus mhuintir na cathrach, chomh maith le haitheantas náisiúnta agus idirnáisiúnta mar cheannródaithe sa chineál seo tionscadail.

Más fíor don tairngreacht seo, beidh áit lárnach ag WAP sa teicneolaíocht choitianta sa todhchaí.

Tá gach iarracht á déanamh na laigí seo a shárú le cinntiú go mbeidh WAP ina uirlis ríthábhachtach.

Tá ardsábháilteacht de dhíth orthu seo ach táthar dóchasach go bhfuil WAP in inmhe é seo a chur ar fáil.

" Thug Síle cluas bhodhar dó nó bhí a fhios aici go raibh braon maith sa ghrágán aige le seo.

"Suí ar do thóin anois," arsa Síle, "ormsa an ceann seo" agus suas léithi i dtreo an bheáir.

Caithfimid seasamh do rud éigin difriúil, rud éigin a mbeidh baint aige le saol daoine i ré seo an ábharachais.

Níor imigh seo ar Chaitríona a bhí ina suí i ndeas do Rita agus rinne sí tarrtháil uirthi sula raibh de pháipéar sa teach úsáidte aici.

Bhí trí lá agat lena dhéanamh agus seo a bhfuil ar a shon agat.

Theip ar an chosaint sin an iarraidh seo, áfach.

Chuile uair a bhíonn comhscór ann téann na daoine seo le báiní ar fad toisc go gcreideann siad, ní hea ach go bhfuil a fhios acu go maith, go líontar pócaí daoine áirithe leis an airgead a chaitheann gnáthmhuintir na hÉireann agus iad ag tabhairt tacaíochta dá gcontae dúchais.

Chuir sé a dhroim leis an obair an iarraidh seo agus fán am a bhí sé réidh ní aithneofá an t-urlár.

"Níl deireadh leis an ghlanadh seo.

Is léir ón chuidiú a fuair muid ó na Breatnaigh i gceantar Frongoch go bhfuil níos mó féinmhuiníne ag muintir na tíre sin anois agus, gan amhras, beidh níos mó comhoibrithe idir na hÉireannaigh agus na Breatnaigh as seo amach.

Ach tá daoine ag rá go bhfuil seans ag One Nation an babhta seo.

Deir Fionnuala go saothraíonn Raidió na Life idir £25,000-30,000 sa bhliain ar fhógraíocht ach tá sí den bharúil go bhféadfaí é seo a mhéadú go mór dá mbeadh bainisteoir fógraíochta fostaithe ag an stáisiún (í féin a dhéanann an obair sin faoi láthair).

Agus iad ag tabhairt aghaidhe ar bhliain an chéid sa chumann, tá na baill ag streachailt leis na ceisteanna seo agus ag iarraidh freagraí a fháil.

"Tá fuath na namhad agamsa ar an Nollaig ar na saolta deireanacha seo.

"Seo anois," arsa Máire, "sin deireadh leis an chineál sin cainte.

"Is deacair á shárú lá fuar geimhridh agus níl caill ar é seo ina cheann.

Chonacthas dom an iarraidh seo gurbh fhóirsteanaí an tsamhail í seo do mo leithéid.

"Tá ceo ar do chuid súl ag an ghrá seo, a ghasúir.

Ach is annamh a bhíonn siad chomh dona agus chomh forleathan is a bhí an iarraidh seo.

D'éirigh leo é sin a dhéanamh dhá bhliain ó shin agus gach seans go n-éireoidh chomh maith céanna leo an babhta seo.

Céathrú céid i ndiaidh fhoilsiú fhoclóir Uí Dhónaill, níl aon trácht ar athnuachan na foinse tábhachtaí seo.

Is breá liom an deis seo a thapú agus *acmhainn.

Tá rialtais faoi bhrú ó shin leasú a dhéanamh ar an lúb ar lár seo sa bhunreacht le daingniú a dhéanamh ar dhlí na tíre ionas nach mbeadh aon cheist faoi ghinmhilleadh de chinéal ar bith a bheith ar fáil ach i gcásanna ar leith.

Bhí sé ar ais sa Cobblestone arís ag deireadh na míosa seo caite ach, an iarraidh seo, bhí an áit dubh le daoine.

Nuair a bhíonn daoine go mór faoi mhíbhuntáiste agus beo ar an ghannchuid, is minic a théann siad i dtuilleamaí na coireachta agus tá sé seo amhlaidh i gcás na nAlbánach go háirithe, a bhfuil a *mafia* gach pioc chomh dainséarach leis an cheann dúchasach Iodálach.

B'ait an mothúchán é seo agus bhí sé as an ghnách freisin: bhraith mé thar lear agus sa bhaile ag an am céanna.

Cé gurb é "An Port Uaigneach" a chuireann tús leis an gceol ar an diosca seo agus cé gur ceol aonair den chuid is mó atá air, níor mhothaigh mise uaigneach ar chor ar bith agus mé ag éisteacht leis, ach amháin b'fhéidir sa gcaoi is gur thuig mé arís an luach atá agam ar chomhluadar fathaigh shéimh shuáilcigh seo an cheoil agus na n-amhrán.

Ise a d'fhreagraíodh go hiondúil ach ba mise a d'éirigh an geábh seo ó tharla go raibh sé ar dheis mo láimhe.

Beartaíodh ar an ainm seo chun an comhthéacs Albanach-Éireannach a léiriú mar aon le neamhsheicteachas an chlub.

Chuige seo cuireann Coláiste Mhuire Gan Smál earraí Fios Feasa ar fáil do na hábhair mhúinteoirí agus iad ar chleachtadh múinteoireachta.

níl sé seo amhlaidh d'fhonn is go bhféadfadh an Ghaeilge dul leis an nua-aimsear; tá an Ghaeilge gach aon phioc chomh nua-aimseartha is atá aon teanga eile atá á labhairt, mar gach aon rud atá sa saol atá inniu ann, tá sé á phlé go nádúrtha ag cainteoirí na teangan.

Tá Corn Sacair an Domhain thart um an dtaca seo agus tá foireann na hÉireann ar ais sa bhaile nó ar saoire in áit éigin chiúin nach bhfuil aon seans ann go mbualfaidh siad le *fans!* Bhí ceiliúradh mór ar siúl i bPáirc an Fhionnuisce i mBaile Átha Cliath, agus 100,000 duine i láthair más fíor do na tuairiscí, chun fáilte abhaile a fhearadh roimh fhoireann Phoblacht na hÉireann agus aitheantas cuí a thabhairt dóibh as an ngaisce a rinneadar.

"Tá mé ar tí an saol a fhágáil ag seo uilig," arsa Jemma léi.

"Bí i do thost," arsa Ruth agus bhris gáire uirthi, agus bhí siad mar sin nó seo Mark isteach i lár an tí.

Tá sé i gceist ag Tolle dul i ngleic leis an fhadhb seo trí eolas ilghnéitheach a thabhairt san ionad.

Eagraíonn an Comharchumann club óige, campa samhraidh agus scoláireachtaí chuig Gaeltachtaí eile mar iarracht chun dul i ngleic leis an bhfadhb seo.

Go hádhúil do Thadhg agus do go leor eile, seo isteach an bhrídeog go doras theach an phobail.

Bíonn cuairteoirí ag bualadh isteach go leanúnach go dtí an teach beag de chuid na comhairle contae a bhfuil cónaí air ann agus san oíche is mó a bhíonn sé ag scríobh anois, dá bharr seo.

) Bhuel, ag fáil léargais dó ar an dóigh a raibh an freasúra neamhdhlíthiúil sa Pholainn ag obair, ag foilsiú leabhartha, ag cruthú sochaí dhaonlathach beag beann ar an chóras oifigiúil, ba é an tátal a bhain sé as an scéal ná "go raibh an bhuaidh daite do na daoine seo".

Chuir sé faoi gheasa droma draíochta mé gan rud ar bith a rá fá dtaobh de seo.

Mar atá rudaí faoi láthair, tá cosc á chur ar thógáil go leor tithe aonair, go háirithe sa Ghaeltacht, agus imní ar roinnt mhaith de mhuintir na tuaithe nach mbeidh cead acu lonnú ina gceantar dúchais as seo amach.

Tá gá ann le graiméar deifnídeach Gaeilge chomh maith le cinn eile, macasamhail an chinn seo, a shíolróidh ón cheann údarásach.

Dá gcruthódh sé deis le deireadh a chur leis an choimhlint uafásach seo, nár cheart do na daoine a bhfuil tionchar acu a bheith ag caint le chéile, fiú más an UDA agus an IRA atá i gceist.

Ach, faraor, tá cuid mhaith samplaí timpeall a léiríonn nach leor iomaíocht an mhargaidh chun an aidhm seo a bhaint amach.

Tagaim féin leis an tuairim seo.

Ní fheicim mórán le rá agat nuair atá an diúlach seo thall ag caitheamh na dtoitín a spíonann sé féin.

Is iad Sinn Féin agus an DUP is mó a bhainfidh leas as an teip seo.

Déanann sé scrúdú ar an tslí a bhfuil siad léirithe go polaitiúil ag na meáin chumarsáide agus, dá bharr seo, an bhunbhrí atá le feiceáil iontu athraithe nó lúbtha.

Bhí sé ráite gurbh é Bali, oileán san Indinéis taobh thoir de Java, an rud ba ghaire do pharthas ar an saol seo.

Níl mé ag iarraidh ráiteas pearsanta a dhéanamh anseo, ach chuir mé féin isteach ar an damhsa ar an sean-nós an bhliain seo a chuaigh thart, ag an Oireachtas sa Daingean, agus bhí na moltóirí dall ar an aclaíocht agus an lúfaireacht lenar chuir mé an rince cogaidh ar an sean-nós i láthair.

Má thagann muintir na Gaeltachta faoi anáil an spioraid nua seo atá sna bailte móra san oirthear, feicim gach seans, ní hamháin go sábhálfar an teanga mar theanga phobail ach go dtiocfaidh méadú ar na Gaeltachtaí.

Ní móide gur leor cúpla nóta scríofa ar chúl clúdaigh leis seo a chur ina luí ar an mbreitheamh agus tá seans maith ann go mbeidh gá le cód cleachtais éigin a shocróidh foras ar leith.

Chaill an comhlacht an conradh go hAerfort Dhún na nGall ní ba luaithe i mbliana agus is léir go ngoilleann seo go mór ar Ó Céidigh.

Tá fadhb na n-ionsaithe gnéasacha ar pháistí ar eolas ag na heaspaig le blianta agus fós tá drogall orthu é seo a admháil.

" Deir Paul: "Tá bunadh na háite seo breá cleachtaithe le daoine ón taobh amuigh.

Ach bhí air a admháil nach ndéantar aon saghas scrúdú lena chinntiú go gcomhlíontar na téarmaí seo.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Is dócha gur chabhraigh an dearcadh dearfach seo leis nuair a chuaigh sé le haghaidh trialach chun post láithreoireachta a fháil sa bhliain 2000.

Níor éirigh le hÚdarás na Gaeltachta aon mhonarcha a bhunú sa pharóiste go nuige seo ach, bíodh sin mar atá, ní luaitear mórán bochtanais leis an bparóiste ach oiread.

Ach tá cúpla athrú beag suntasach le tabhairt faoi deara an babhta seo.

Tá air an spás seo a roinnt anois le triúr dochtúirí eile.

) In áit aon mhórleasú a dhéanamh ar an gcomhpholasaí lochtach seo, áfach, ní dhearna na hairí mara ach pleananna bainistíochta ilbhliana a thabhairt isteach (más mall is mithid) agus cúpla mionleasú eile.

Níl aon cheart ar leith ag na hiascairí an acmhainn seo a ídiú go mífhreagrach bliain i ndiaidh bliana, faoi mar atá déanta acu leis na cianta.

Cruthaíodh cothrom ar an domhan seo muid uilig, agus tá a pháirt féin ag achan duine.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Dar ndóigh cuireadh pionós trom ar an imreoir céanna ach cé a chuirfeadh an milleán ar an réiteoir sin dá ndéarfadh sé leis féin agus le coiste an chontae "bíodh an deabhal aige seo mar obair" agus éirí as.

Go dtí seo níl Ambasáid na Breataine tar éis an scéal seo a bhréagnú.

Ach leis seo a dhéanamh, bheadh gá fórsaí a tharraingt ó áiteanna eile ar domhan agus náireodh sé seo an Bhreatain laistigh de NATO.

Níl aon dabht ach go bhfuil pobal na Gaeilge ag neartú de réir a chéile ach caithfear freastal ar riachtanais an phobail seo.

Má éilíonn seo dianiarracht ar an léitheoir ar uairibh is maith is fiú an tíolachadh fileata atá mar thoradh ar an iarracht chéanna.

Tá suas le scór amhrán scríofa agam faoin tráth seo, comórtas Réalta Raidió na Gaeltachta buaite acu faoi dhó agus amhráin dá gcuid taifeadta ag Sinéad Lohan agus Karan Casey.

"Dá mbeadh a fhios agam go raibh sé chomh simplí sin scríobh i mBéarla," a deir sé, ag spochadh as an dream seo, "is fadó riamh a bheinn tar éis tabhairt faoi!" Deir de Paor go bhfuair sé tacaíocht i gcónaí ó fhilí na Gaeilge, go háirithe nuair a bhí sé ag dul i mbun pinn agus é fós sna déaga.

Pobail scoir ======= Gan amhras, is cinnte go gcuireann an tslí a bhfágann na daoine óga an baile ag lorg oideachais agus fostaíochta le timthriall seo an díláithriúcháin, agus ní eisceacht ar bith mé féin.

In ainneoin na mbuntáistí seo, áfach, tá tionchar diúltach ag feiniméan na bpobal scoir seo ar chultúr Mheiriceá chomh maith.

Tá Cummiskey, mar aon le go leor daoine eile, ag súil go dtiocfaidh maolú ar an bhagairt seo, sa dóigh is gur féidir leis an páistí ó Bhéal Feirste agus iad siúd atá ag tabhairt aire dóibh sult a bhaint as a n-am luachmhar le chéile.

Anois ní mór teachtaireacht téacs a chur chuig uimhir ghutháin faoi leith chun teacht ar an tseirbhís; seoltar pasfhocal mar fhreagra agus má chlóscríobhtar é seo sa spás cuí ar an suíomh, bíonn an léarscáil le feiceáil.

Inár dtuairim féin, tá muidne ag déanamh obair mhór leis an teanga seo a chaomhnú ar dhóigh straitéiseach agus tá gnéithe láidre trasteorann agus trasphobail le feiceáil inár gcuid gníomhaíochtaí.

Tá sé deacair é seo a shamhlú anois ach bhíodh leithéidí Mundy, Glen Hansard ó The Frames, Mic Christopher ó The Mary Janes, Damien Dempsey, Nina Hynes, Paddy Casey agus daoine nach iad ag seinm ar Shráid Grafton ag an am.

Chaithfeá iontas a dhéanamh den teacht aniar atá sa bhfear seo, a rinne obair fhíorthábhachtach i léann na Gaeilge in ainneoin na ndeacrachtaí seo agus a bhain amach a aidhmeanna pearsanta gan mórán tacaíochta ó údaráis na hEaglaise Caitlicí tar éis dó cliseadh néarach a bheith aige agus é fós ina fhochéimí.

Thug sé sé bliana an turas seo ag obair mar shagart agus ag múineadh i mbunscoileanna.

" Conas is fearr an ruaig a chur ar an bpusadaíl seo, mar sin? Dar le hÓ Fiannachta gurb é ceann de na teachtaireachtaí is tábhachtaí sa Chríostaíocht ná go dtáinig Críost le go mbeadh lúcháir agus an bheatha go hiomlán ag daoine.

"Tá cúrsa againn ar gharraíodóireacht órgánach a bhuaigh an chéad áit in Éirinn; ba mhaith liom go bpréamhófaí an fheirmeoireacht orgánach sa dúthaigh seo fad is bheidh na scileanna ag na daoine ar conas prátaí a chur, tuiscint don gcré, don aimsir, don síolchur agus mar sin de.

An turas seo, áfach, tá a stáisiún bolscaireachta féin acu.

Níl aon mhíniú tugtha ag an rialtas ar cén fáth a raibh fórsaí as 32 tír páirteach sa bhfeachtas a dhíbir an Iaráic as Cuáit i 1991 ach nach bhfuil páirteach an iarraidh seo ach na Stáit Aontaithe, an Bhreatain agus an Astráil.

Ach má thagann siad féin ar an tuairim go bhfuil Éire ag cabhrú leis na comhghuaillithe i ndúnmharú mhuintir na hIaráice, d'fhéadfadh tionscail áirithe sa tír seo a bheith thíos leis go mór dá bharr.

Tig na samplaí seo as tuarascáil a d'ullmhaigh Coimisiún na gCeart Daonna ó thuaidh ar thraenáil an PSNI maidir le cearta daonna.