Le gaineamh síobtha an tseachráin cuirfidh muid tú amú.

Bhí fearsaid ar an dá ghaoth agus sin mar a fuair sé a ainm, "Rannaigh na fearsaide ".

Chuireadh sé iad ag rith suas agus anuas ar na dumhcha cois trá agus ansin isteach san fharraige fhuar, fheanntach.

Tá An Leathros féin suite i measc dumhcha.

Ansin shiúil na marcaigh thoinne isteach trasna fhairsinge an ghainimh fhliuch, ag iompar a gcuid cláracha toinne.

Nuair a fhaigheann siad corr ghainimh eitlíonn siad go gasta díreach os cionn na dtonnta, ag iompar an bhéile bhig ar ais go dtí a n-ál, sna neadacha ar oileáin thart ar an loch.

* Gluais • Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

Is breá liom dul síos go dtí an dtráigh lem’ bhuicéad* enamel* agus ualach gainimh a thabhairt go dtí an tigh dos na prócaí, nó na *crock*ann' fé mar a thugaimid orthu, ansan an choinneal mhór á shá isteach sa ghaineamh agus gearraim maisiúcháin le cur timpeall air as páipéar Nollag.

Ag deireadh trá fada, agus thuas ar dhumhach ard, tá seanteach solais déanta as adhmad *kauri*, a tógadh céad tríocha bliain ó shin.

Ó dheas ó Paihia agus Karekare (an trá cháiliúil ar a bhfuil gaineamh dubh laibhe a bhí le feiceáil sa scannán *The Piano*), tá dúiche dhiamhrach Whatipu.

Ach níor éirigh leis an par a fháil agus chuir sé liathróid sa ghaineamh.

Deirtear gur féidir luas níos tapúla a bhaint amach má bhíonn an gaineamh fliuch.

Ní raibh ach cúpla lá saoire fágtha agam ón jab agus bhí gaineamh, grian agus gloiní fíona ag teastáil uaim!Bhí an bháisteach ag titim gan stop i mBaile Átha Cliath agus bhí aimsir níos tirime de dhíth orm.

An rud ba mhó cáil sa chathair go dtí na seachtóidí (nuair a thosaigh an cearrbhachas dleathach) ná an *Boardwalk*, cosán adhmaid cois cósta leagtha in airde os cionn an ghainimh idir piaraí siamsaíochta na cathrach agus thar dhoirse na n-óstán agus na *casinos*.

Deirtear gur thóg na hóstáin é sa naoú haois déag mar chosaint in aghaidh ghaineamh na trá.

Cheapas Brí Chulainn le seo, slot machines, uachtar reoite, gaineamh, girseacha, grá aon lae 4th of July - an t-aon phíosa ceoil uirlise ó U2, gan focail, go bhfios dom.

Bhí na sliogáin ag foscailt chéanna féin – ach dhoirt mé seo amach le réitigh a fháil de mhórchuid den uisce sáile agus an gaineamh a thagann astu.

Cineál Idaho beag atá ann, le coinníollacha foirfe lena bhfás – créafóg dhearg ghainmheach shaibhir, geimhreadh fuar fada, agus mar a deir an connoisseur fíona den chéad rogha – ar an tslí chéanna leis an dóigh gur féidir leat an chréafóg a bhlaiseadh i gcaora fíniúna – is mar gheall ar an chréafóg shaibhir dhearg seo atá an blas chomh heisceachtúil.

Ach ag féachaint arís air le linn siúl cladaigh, tá sé fós chomh casta – carraig anseo, dumhach ansiúd, droim ghainimh in áit eile.

Is léir go bhfuil móramh mhuintir na hÉireann sásta an líne mheafarach sin sa ghaineamh ar a raibh gach tráchtaire teilifíse ag caint le linn chuairt Bhanríon Shasana, a tharraingt.

I ndáiríre píre is idir dhá áit atá sé, nó tá sé ag iarraidh a intinn bhocht a shocrú ar ionad saoire chun cúpla seachtain a chaitheamh ann ar a shuaimhneas, a bholg biata blonagach le grian gheal dheireadh an tsamhraidh, a thóin théagartha thathagach le gráinníní gainmheacha na trá, cúpla galún de shú na braiche áitiúla lena thaobh, agus scaifte péas armtha ina seasamh i bhfáinne thart air chun mná óga áille na háite a choinneáil amach óna cholainn fhearga fheiceálach.

Agus é ar a bhealach as Tripilí go Caireo ar an 21 Feabhra, 1973 chuaigh an Boeing 727 amú de dheasca stoirm ghainimh.

Bhí sé an-deas mar ní raibh san oileán ach gaineamh.

Ní raibh acu ach clogad, feadóg, buicéad lán le gaineamh agus caidéal láimhe chun dochar na mbuamaí a chur ó mhaith agus tinte a mhúchadh! Phós Jim McCartney agus Mary Mohin i Aibreán 1941.

** JG: Ba ghnáth liom féin agus mo chairde siar sna seachtóidí imeacht go Dumhach Thrá ar lorg ruacan sa ghaineamh.

Tá an gaineamh ag brú aduaidh.

Dar le Gray Tappan, USGS (Suirbhé Geolaíochta na Stát Aontaithe), ní hamhlaidh go bhfuil maidhm mhór ghainimh ag leathadh aduaidh ó bhliain go chéile ón Sahára.

Tugtar “na brait bhána” orthu de bharr gaineamh geal a ndumhcha.

Bíonn ort cloí le líne dhíreach i gcónaí, fíu má tá ort lochanna móra a trasnú, nó an dumhach is airde a dhreapadh.

Bhain mé mo bhuataisí díom toisc go raibh siad ag líonadh le gaineamh agus bhí sé deacair siúl leo.

Chun uisce glan a aimsiú ní raibh i gceist ach poll a dhéanamh gearr do loch agus glanann an gaineamh an t-uisce duit.

Dumhcha gainimh, tithe saoire, agus an spéir ag dórtadh anuas ar áit gan chrann gan chraobh.

Níl ann ach gráinnín dofheicthe gainimh ar thrá an dóláis.

An bhfuil siad chomh feidhmiúil is ba chóir daofu a bheith nó an gcaitear acmhainní maithe amú go ciotach ar roinnt acu? Tá mé ag cuimhneamh ar dhream a fuair maoiniú le taisteal go hIosrael agus a phill le léaráidí powerpoint díofu féin ag caitheamh gainimh na trá sa mhullach ar a chéile ar ‘lá breá te sa tsamhradh’, lá a chaith siad ag déanamh bolg le gréin, go bhfóire Dia orainn.

Na tithe nár scuabadh ar siúl ag an bhfarraige, bhíodar lán le uisce agus gaineamh, agus ba mhó an baol go gcaithfí iad a leagan.

Fear le cumhacht dhébhríoch, a chónaíonn faoin spéir sna dumhacha fiána ar an Cote d’Opale, Pas-de-Calais.

Uair amháin, ba iad Na hAlpa an áit a bhí mór le rá i measc sléibhteoirí, agus d’amharc siad ar An Spáinn mar cheann scribe don ‘lucht gréine agus gainimh.

Tá na holl-léirsithe sa Bhrasaíl faoi láthair mar a bheadh gaineamh ann.

Tá gaineamh ann agus gheofá pé rud is maith leat a dhéanamh ann.

Der Judenstaat le Bunú ======== Níorbh fholáir, dar le Herzl, stat dá gcuid féin a dhearadh as an gcloich agus as an ngaineamh.

> ‘Mo Pháistín Fionn ag rince i gcroí na duimhche, ribín id’ cheann is fáinní óir ar do mhéaranta duitse nach bhfuil fós ach cúig nó sé de bhlianta tíolacaim gach a bhfuil sa domhan mín mín.

‘An ghaoth aniar bíonn sí fial is cuireann sí iasc i líonta,’ a deirtear, ach nach aisteach an rud é gur tháinig na mílte tonna de chlocha beaga agus clocha móra, d’fheamainn ghaoithe agus d’fheamainn raice, agus de ghaineamh mín ghrinneall na mara i dtír le linn na stoirmeacha, agus nár tháinig iasc ar bith! ‘Ní hé lá na gaoithe lá cóirithe na líonta ná lá daingnithe na ndíonta ná lá deisithe na mballaí farraige,’ a deir Balor an Saoi agus an Gaothaire.

Níor fhág sé téad tíre gan tarraingt nó maide rámha gan riar ag treabhadh na farraige; míolta móra mara ag déanamh ceoil sí agus soirbhis dó; fomhuireáin na Rúise á thionlacan fríd an chriostal agus iad ag blípeáil leo in ard a gcinn; dhá dtrian den long ag imeacht faoin toinn os cionn an trian a bhí ag imeacht os a cionn; longa cogaidh na Gearmáine agus na Breataine sa tóir air mar a bheadh an ghaoth Mhárta; slug slag ag an fhaoileán bán ó thosach an bháid go dtí an deireadh; ladrainn Mheiriceá á leanstan agus ladrainn na Rúise á threorú; an gaineamh mín ag gabháil in íochtar agus an gaineamh garbh ag gabháil in uachtar agus eascanna á gcur in ascallaibh a chéile gur shroich sé cuan agus cladach sa domhan thoir… Chuimil Ciumhais a Churaí de Chladach an Chuain (d’fhonn comhuama) ===================== “In ainm Chroim!” arsa Balor in ard a ghutha, “Níl iontas ar bith nach raibh duine ar bith eile sásta an turas seo a chur de!” Thóg sé a cheann agus d’amharc sé thart air; bhí an drúcht ag méadú agus na clocha ag géarú agus tancanna móra míleata millteanacha na Rúise ag dul fá bhun dídine agus foscaidh, nuair a chonaic sé grianán beag deas ag bun binne, áit a raibh cúl gaoithe agus aghaidh ghréine agus shuigh sé síos ar a thóin bhreá leathan Ghaelach lena scíth a ligean.

Bhí ‘drochstádas’ ar ghnáthóg na ndumhcha muiríneacha, fágaim, gnáthóg atá líonmhar i nDún na nGall.