ag cur béime ar
placing emphasis on
Gan amhras, bhí freagairt an rialtais i Londain an-lag ag tús na géarchéime, i gcomparáid le rialtas na hÉireann, ach níl an chúis deacair a thuiscint nuair a amharcann tú siar ar bheartas an Campaign for the Countryside:
ag cur béime ar fhiach sionnach mar shampla, in ionad na ndeacrachtaí atá ag feirmeoirí beaga.
gcruthaíonn tú féin an taitneamh a bhaineann tú as áit ar bith
you yourself create the enjoyment that you get from any place
Ceann de na rudaí is bunúsaí ar fad ná go
gcruthaíonn tú féin an taitneamh a bhaineann tú as áit ar bith, nó ócáid ar bith ag a bhfuil tú.
ar fhód a ndúchais
in their native place
Phill cuid mhór de bhunadh na háite chun an bhaile le clann a thógáil
ar fhód a ndúchais agus go minic is Béarla a bhíonn ag duine de na tuismitheoirí agus ag na páistí.
ionaid
places
Cruthaíonn sin fadhbanna praiticiúla do na tuismitheoirí agus don fhoireann atá ag iarraidh a bheith ag na h
ionaid éagsúla.
áit ar leith
a place apart
Tagann go leor cuairteoirí go dtí an t-oileán seo mar gur dóigh leo gur
áit ar leith atá ann.
nach dtoghfaí í sa tseanáit
that she wouldn't be elected in the old place
Bhí a fhios aici
nach dtoghfaí í sa tseanáit.
tinteán
fire-place
Nuair a chonaic siad an
tinteán i gcúinne a n-árasáin bhrócaigh i Ráth Garbh i mBaile Átha Cliath i dtús báire bhí siad den bharúil gur ornáid a bhí ann.
na teorainneacha atá i bhfeidhm
the limits that are in place
Déanann muid ár gcuid oibre laistigh de
na teorainneacha atá i bhfeidhm, agus toisc go ndéanann, ní léir do dhuine ar bith an dochar a dhéanann na laincisí dlíthiúla atá ann faoi láthair do nuachtáin agus do na meáin i gcoitinne.
a sárú d'áit
a better place
Is iomaí ceoltóir a dúirt liom nach bhfuil
a sárú d'áit le fáil lena haghaidh.
in áit na leathphingine
in the halfpenny place
Is léir go bhfuilimid
in áit na leathphingine maidir le saibhreas, agus an timpeallacht nádúrtha.
an áit a aimsiú
to find the place
Cuireann sé ionadh ar dhaoine eile go bhfuil eolas acu faoi Ráth Cairn nuair nach féidir leo
an áit a aimsiú ar léarscáileanna áirithe.
láthair shiombalach
symbolic place
Bhí sí le cloisteáil sna bailte beaga iascaireachta ar an gcósta, ina measc Gernika - an
láthair shiombalach stairiúil do náisiún na mBascach, agus an láthair ina suíonn an rialtas féinrialaithe atá ag cuid de réigiúin na mBascach.
go bhfuil agam lena áit a dhéanamh
that I have to take his place
Déarfaidh mé leo go bhfuil agam le dhul ag obair, go bhfuil duine inteacht tinn agus
go bhfuil agam lena áit a dhéanamh.
Phill sí ar an fhód dúchais
she returned to her home place
"
Phill sí ar an fhód dúchais agus phós fear as ceantar na gCnoc, an áit arbh as a máthair féin.
áit scíthe
a place of rest
Tabharfaidh sé
áit scíthe do dhaoine aosta agus cuirfidh sé postanna ar fáil do ghlúnta níos óige.
a chuir a muinín ann
who placed their trust in him
"Mothaíonn muintir na háite gortaithe faoin mhéid a tharla agus ba mhaith liom labhairt le Shipman go pearsanta faoin chás, faoin fáth ar mharaigh sé daoine a bhí cairdiúil leis, daoine
a chuir a muinín ann.
Bhí orainn an áit a thréigbheáil
we had to abandon the place
Bhí orainn an áit a thréigbheáil.
Má chuirtear na struchtúir chearta i bhfeidhm
if the proper structures are put in place
Má chuirtear na struchtúir chearta i bhfeidhm, má thugtar neart cluichí dóibh, agus má bhíonn an t-ádh leo, d'fhéadfaidís an bua a fháil ar chontaetha láidre sa chraobhchomórtas.
atá i bhfeidhm
that are in place
Tá gá lena leithéid seo, a deir sé, toisc nach bhfuil éirithe leis na struchtúir
atá i bhfeidhm le fada.
áit an áir
the place of slaughter
Beidh cuimhne ag Éireannaigh go deo ar an oileán mí-ámharach céanna mar
áit an áir idir lucht leanta Keano agus lucht leanta Mhicí Mhóir, áit a ndearnadh scrios ar dhea-cháil agus ar chumas lucht sacair Phoblacht na hÉireann.
chuaigh an áit i gcion go mór air
the place impressed him a lot
D'fhás an bhaint a bhí aige le Notre Dame, agus
chuaigh an áit i gcion go mór air, tar éis dá chúigear páistí freastal ar an ollscoil.
áit an áir
the place of slaughter
Beidh cuimhne ag Éireannaigh go deo ar an oileán mí-ámharach céanna mar
áit an áir idir lucht leanta Keano agus lucht leanta Mhicí Mhóir, áit a ndearnadh scrios ar dhea-cháil agus ar chumas lucht sacair Phoblacht na hÉireann.
logainmneacha
place-names
logainmneacha
=======
Mar a tharla in Éirinn, d'fhág na Ceiltigh a lán
logainmneacha ina ndiaidh.
Chuir Sue a chuid roimhe
Sue placed his food in front of him
Chuir Sue a chuid roimhe chomh gasta agus a thiocfadh léi nó d'aithin sí an rabharta feirge a bhí ag éirí air.
áiteanna stairiúla
historic places
Léiríonn roinnt acu
áiteanna stairiúla i gcathair Chorcaí (baile dúchais John) agus tá cuid eile acu bunaithe ar phatrúin shiméadracha.
dalta achan áit eile
like every other place
Dhá phríomhbhaile
=======
Cé go bhfuil,
dalta achan áit eile, a ainm féin ar achan bhealach beag agus mór, cloch agus carraig ar an oileán, dhá phríomhbhaile atá ann - an Baile Thiar agus an Baile Thoir.
Tearmann
sanctuary, place of refuge
Tearmann atá san áit go fírinneach.
in áit do ghnáthleathanaigh baile
in the place of your usual home page
com" isteach i do bhrabhsálaí idirlín, feicfidh tú suíomh ag comhlacht i Hong Kong atá tar éis an t-ainm sin a cheannach - suíomh dána a dhéanann iarracht é féin a chur
in áit do ghnáthleathanaigh baile.
m'ionad oibrese ag an am
my place of work at the time
Is é an ceoltóir agus an scríbhneoir Maidhc Dainín Ó Sé a chuir Barra in aithne dhomsa ar dtús, lá a thug Maidhc ar cuairt é go Raidió na Gaeltachta,
m'ionad oibrese ag an am, i dtús na nóchaidí den gcéad seo caite.
in ionad na gconarthaí uile
in place of all the treaties/agreements
Ach comhaontaíodh ar an aon téacs amháin atá le cur
in ionad na gconarthaí uile atá ann cheana.
áit faoi leith
a special place
Tá
áit faoi leith ag an gcaora i stair agus i gcultúr na hAstráile ó tháinig daoine de bhunadh na hEorpa go dtí an tír.
in áit na leathphingine
in the halfpenny place
An raibh a fhios acu siúd nach dtiocfadh le Trimble glacadh leis an doiléireacht ab éigean don IRA, dar leo féin, a chur thart ar an díchoimisiúnú? Má bhí a fhios, cad chuige nár fhuascail Trimble agus Adams an cheist sular thosaigh an damhsa?
Agus an SDLP fágtha
in áit na leathphingine - is cinnte go dtitfidh siad níos faide ar chúl Shinn Féin - agus na haontachtaithe scoilte, fágann sin *Godzilla *versus *Megalon*, Sinn Féin in éadan an DUP, san idirbheartaíocht d'anam na Sé Chontae i ndiaidh an toghcháin seo.
a mhacasamhail d'áit
a similiar place
Cuirtear in iúl i dtuairiscí den chinéal seo gur féidir, ar an bpraghas céanna, *villa *deas mór a cheannach in áit the ghalánta cois farraige, in áit teachín, cur i gcás, i mBaile Átha Cliath 8 nó
a mhacasamhail d'áit i gCorcaigh nó i nGaillimh.
go gcuirfeadh muide caoi ar an áit
that we'd fix up the place
Ba é an margadh a rinneadh eadrainn ná
go gcuirfeadh muide caoi ar an áit.
i mbun na háite
running the place
Tá fear cairdiúil darb ainm Karsten
i mbun na háite.
an áit is ansa liom
the place I like best
Scríobh mé i Meán Fómhair (*Beo!, *eagrán 29) faoi Ros Eoin, nó An Ros Mór,
an áit is ansa liom i nGleann Cholm Cille, ceantar a mbím ag obair ann gach samhradh le hOideas Gael, mar cheannaire ar an chúrsa siúil sléibhe.
in áiteacha áithrid
in certain places
Luadh teanga na hÉireann i lámhscríbhinní daoine tábhachtacha i Meiriceá, scríobhadh colúin Ghaeilge i bpáipéir nuachta
in áiteacha áithrid, agus cuireadh ranganna ar fáil, fiú, sa chruth is go dtiocfadh le daoine í a fhoghlaim.
i gcorr-áit
in the odd place
Tá éagsúlacht éan, éisc agus ainmhithe ann nach bhfuil le fáil ach
i gcorr-áit ar domhan.
áit go bhféadfaidís dul
a place where they could go
Ba mhaith linn foirgneamh nua le leabharlann agus le háiseanna éisteachta agus físe d'fhoghlaimeoirí fásta,
áit go bhféadfaidís dul nuair nach mbeadh rang ar siúl.
san aird chéanna
in the same place
Dhearc sé féin ansin
san aird chéanna.
in áit na leathphingine
in second place
Siúd is go bhfuil craiceann na fírinne air seo, ní leithscéal ar bith é go bhfuil an Ghearmáinis agus an Bhaváiris fágtha
in áit na leathphingine sa lá atá inniu ann.
ionaid choinne
trysting places
Tá cuid de na carrchlóis sin in áiteanna ciúine cúlráideacha, mar sin baintear úsáid astu mar
ionaid choinne.
Má chuireann an áit seo soir ise
if this place drives her crazy
Agus muid ag dul amach as an doras, dúirt mé léi, "
Má chuireann an áit seo soir ise, is cinnte go ndéanfaidh sé an rud céanna i mo chás-sa.
áit ar leith
a special place
Deireadh le "Amhrán na bhFiann"? Deireadh leis an Trídhathach a bheith ar foluain ag gach cluiche?
Tá clú agus cáil ar Pháirc an Chrócaigh mar
áit ar leith, ina n-imrítear ár gcluichí náisiúnta féin.
isteach sna gnáthchróite folaigh
into the usual hiding-places
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
caoi a chur ar an áit
to tidy up the place
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
as d'áit dhúchais féin
from your own native place
AÓF: Cén áit ar fhoghlaim tú do chuid amhrán? An amhráin
as d'áit dhúchais féin ar fad iad?
MNA: Canaim as Gaeluinn agus as Béarla.
iargúil
isolated, solitary place
Agus an duais? Fanacht i Roinn a hAon don chéad bhliain eile nó a bheith díbeartha go dtí
iargúil Roinn a Dó! Faoin gcóras seo bhí sé fhoireann réasúnta sona (Gaillimh, etc.
áit straitéiseach
a strategic place
"
Mothaíonn sé go bhfuil
áit straitéiseach aimsithe ag an gcomhlacht, áit éigin idir Bostún agus Beirlín, rud a chabhrós leo forbairt bhreise a dhéanamh amach anseo.
san áit chontráilte
in the wrong place
Deirtear gur 301 duine a mharaigh Arm na Breataine, maraithe an-chonspóideacha a mbunús - Domhnach na Fola, ochtar Loch gCál, agus na haonaráin sin a bhí
san áit chontráilte ag an am chontráilte, leithéidí Leo Norney as Béal Feirste nó John Boyle as Ard Mhacha.
in áit na ngnáthréalt
in place of the regular stars
Tarlóidh sé ar Lá na Saoirse, an 4 Iúil, nuair a shíneoidh daoine ar fud na Stát an dearbhú sin agus é curtha faoi bhun bratacha bréige ar a bhfuil lógónna na gcorporáidí móra ar nós IBM, Exxon agus McDonald's curtha
in áit na ngnáthréalt a sheasann don 13 stát bunaidh de chuid an aontais.
áit ar leith
a special place
Is
áit ar leith é Camus ó thaobh spóirt de.
ionaid adhartha
places of worship
Ag lua an Bhunreachta le tacú lena seasamh, deir AU nach léiríonnn an fhealsúnacht scarúnach seo "doicheall roimh an reiligiún", ach go bhfuil sé mar aidhm aici a chinntiú "go bhfanfaidh an rialtas neodrach maidir le ceisteanna reiligiúnda, agus go bhfágfar cinntí a bhaineann le Dia, le creideamh, agus le freastal ar
ionaid adhartha i lámha na saoránach" (http://www.
ag pléascadh na háite
blowing up the place
Is macasamhail mhuintir Kennedy iad, amuigh ansin ag tarraingt raic an diabhail,
ag pléascadh na háite, ag dó na hambasáide go talamh agus a leithéidí sin.
ag aistriú go háit chónaithe eile
moving to another living place
" Tá sí féin agus a fear céile
ag aistriú go háit chónaithe eile, mar nach bhfuil siad sábháilte san áit ina bhfuil siad.
in áit eachtrannach
in a foreign place
An tríú rud ná an mothúchán a bhuaileann tú nuair atá tú
in áit eachtrannach, uaireanta - "iasc as uisce", mar a deirtear.
ar eagla go gcaillfidís a n-áit
for fear that they would lose their place
Agus dá mbeadh gortú ag cur as dóibh leanadh siad orthu ag traenáil agus ag imirt
ar eagla go gcaillfidís a n-áit ar an bhfoireann.
Agus cé a dhéanfadh a háit?
And who would take her place?
"
Agus cé a dhéanfadh a háit?"
"Cé go díreach," arsa Deirdre agus thiontaigh sí ar a sáil agus rinne sí ar an doras.
A fhad ar shiúl ón áit seo agus a thig leat mo thabhairt
As far away from this place as you can take me
"
A fhad ar shiúl ón áit seo agus a thig leat mo thabhairt, a mhic," arsa Deirdre agus léim sí isteach.
á mbunú ina n-áit
being established in their place
Cé go bhfuil na bancanna móra ag imeacht, tá bancanna réigiúnacha
á mbunú ina n-áit.
ón áit is clúití
from the most famous place
"
Níl Hotel Rinascente i bhfad
ón áit is clúití i bPisa, an Túr Claonta.
gur ghá dom fanacht níb fhaide in áiteanna
that I had to stay longer in places
Tar éis bheith ag taisteal mar sin, bheadh neart grianghraf agam - ach bhí mé ag iarraidh eolas níos doimhne a fháil agus, dá bhrí sin, thuig mé
gur ghá dom fanacht níb fhaide in áiteanna, gan bheith ag rith i gciorcail.
láithreacha oibre
work-places
*(Níl sé i gceist ag Balor go sílfeadh duine ar bith nach bhfuil scoileanna na tíre sa chuntas aige mar
láithreacha oibre.
le háit a chur in áirithe
to book a place
Ach is féidir go bhfuil infheistíocht déanta ag na meirligh cheana féin in Oideas Gael, nó tá sé tugtha faoi deara acu siúd a thugann rudaí mar sin faoi deara go bhfuil Leamh Ó Cuinneagáin ag tairiscint *cashback* i nótaí sterling *Northern Bank *do gach duine a úsáideann cárta creidmheasa
le háit a chur in áirithe ar chúrsaí na bliana seo.
in áit iargúlta
in a remote place
"Thig leatsa troid a thosú
in áit iargúlta, fiú le clár fógraí," a dúirt Dave liom nuair a d'inis mé an scéal dó.
bhain áilleacht na háite siar asam
I was taken aback by the beauty of the place
Nuair a shroich mé Gleann Cholm Cille (i ndiaidh turais gharbh ar an mbus),
bhain áilleacht na háite siar asam.
san áit chiotach ag an am chiotach
in the wrong place at the wrong time
Seans go raibh muid débhríoch go maith faoin fhoiréigean ach ba é an tuairim choitianta i measc náisiúnaithe na tíre ná nach raibh i gcimí na Ceise Fada ach íospartaigh a bhí
san áit chiotach ag an am chiotach.
a bhfuil áit le ligean ar cíos aici
who has a place to rent
DENIS: Bhuel, tá aithne agam ar sheanbhean atá i dteach na ngealt faoi láthair
a bhfuil áit le ligean ar cíos aici.
in áit na leathphingne
in the halfpenny place
Le fada bhí lucht iomána den tuairim gur
in áit na leathphingne a bhí siad (seachas i ndornán contaetha i ndeisceart na tíre) maidir le cinntí agus pleanáil i gCLG.
bhain áilleacht na háite siar asam
I was taken aback by the beauty of the place
Nuair a shroich mé Gleann Cholm Cille (i ndiaidh turais gharbh ar an mbus),
bhain áilleacht na háite siar asam.
ar an gcéad dul síos
in the first place
Antaine Ó Faracháin: A Bhernadette, tá coróin “Rós Fodhla” á caitheamh agat anois, agus comhghairdeachas leat, ach cén chaoi ar tharla sé gur chuir tú isteach ar an gcomórtas sin
ar an gcéad dul síos?
Bernadette Nic Gabhann: Bhuel, tá an-bhaint agam féin agus ag mo mhuintir leis an teanga agus leis an gcultúr anseo i gCill Dhéagláin.
fuair mise réidh leis an áit
I got rid of the place
“Ní bheidh duine ar bith agaibh ag dul ar saoire in Dingle i gcás ar bith,” a mhaígh Éamon Ó Caoimhnis, Aire na Galltachta, “nó
fuair mise réidh leis an áit!
Is iomaí duine sa tír seo a bhunaigh baile úr – Neilstown, Blakestown, Tyrellstown, Quarry.
in áit na leathphingine
in the halfpenny place
Más eiseamláir é an siúl sléibhe don turasóireacht i gcoitinne níl Éire ach
in áit na leathphingine i gcomparáid lenar gcomharsana ar mhór-roinn na hEorpa.
áit ar leith
a special place
Déanann áilleacht iarthar Chiarraí, i gcomhar leis an saibhreas cultúrtha agus an teanga,
áit ar leith as.
meallann áiteanna ar leith cuairteoirí
special places attract visitors
Agus
meallann áiteanna ar leith cuairteoirí!
Mar fhocal scoir, níor cheart dúinn bheith den tuairim go gcaillfear turasóirí muna bhfeiceann siad ainm Béarla.
i m’ionadsa
in my place
airgead fuascailteransom
go scaoilfear saor ansin íthat she will be freed then
fuadaitheoiríkidnappers
cinnte dearfaabsolutely sure
á mbailiú acubeing collected by them
aon bhlúirí fianaiseany pieces of evidence
grianghrafadóiríphotographers
príomhdhualgasmain duty
cuir fios ar an dochtúircall the doctor
tuairim isaround
imeachtaíevents
feighlícarer
chomh cróga agus a bhí ar a cumasas brave as she could
gan gíog ná míog aistiwithout a peep out of her
ag impí orthubegging them
thairg sé é féinhe offered himself
i m’ionadsain my place
a leicneher cheeks
d’fháisc chuici iadshe pulled them closely to herself
crógabrave
Bhéarfaidh sé deis dúinn cuma inteacht a chur ar an áit
it'll give us a chance to tidy the place up
“
Bhéarfaidh sé deis dúinn cuma inteacht a chur ar an áit sula dtig siad.
logainm
place name
“Dingyll” an litriú a bhí ar an
logainm sa bhliain 1246 - sin Meán-Bhéarla ar “gleanntán domhain” – agus rith sruthán deas tríd an aill de ghaineamhchloch ansin síos go dtí an Mersey.
in áit na seanfhoirgneamh
in place of the old buildings
Tógfar tithe nua
in áit na seanfhoirgneamh agus beidh na ceantair níos tarraingtí mar gheall air seo, de réir an Leas-Phríomhaire, John Prescott.
in áit na leathphingine
in the halfpenny place
Ar an drochuair don UUP agus do David Trimble, d’fhág an mhuinín a bhí ag Blair in Adams agus McGuinness an páirtí a rialaigh na Sé Chontae
in áit na leathphingine ach atá sé chomh glinn soiléir sin go bhfuil straitéis nua curtha i bhfeidhm fud fad ghluaiseacht na poblachta, straitéis nach mbaineann úsáid as an lámh láidir.
in áit na leathphingine
in the halfpenny place
“Chaill na hAlbanaigh dáimh leis an chultúr traidisiúnta a bhí, mar a déarfaidh Allan MacDonald leat, sáite sa chultúr Gaelach a caitheadh
in áit na leathphingine ar feadh na gcianta,” arsa Brian.
áit ar dóigh
a great place
Tá an chuma ar an scéal gur
áit ar dóigh é.
dá gcuirfeá geall
if you placed a bet
Bheifeá réasúnta cinnte de do chuid airgid
dá gcuirfeá geall nach mbeidh an dara sraith ann! Tuigeann polaiteoirí, go háirithe lucht an Rialtais, gur féidir leis an taoide casadh go fealltach ina n-aghaidh; seans gur seo an chéad mhaidhm!
Áit dheasghnáthach
a place of ritual
Áit dheasghnáthach eile a bhí ann, Teampall Chumhaigh, a bhunaigh Naomh Cumhach sa 7ú haois.
Is iomaí áit ina bpóraítear leoin
lions are bred in many places
Is iomaí áit ina bpóraítear leoin, agus ina dtugtar deis do thurasóirí “siúl” leis na hainmhithe seo.
in áit na leathphingine
in the halfpenny place
“Aontaím le David McKittrick ón *Independent *a dúirt go bhfuil Protastúnaigh ag glacadh ról na gCaitliceach ó thuaidh, go measann siad go bhfuil siad curtha
in áit na leathphingine ag an rialtas.
ag tachtadh ar an logainm céanna
choking on that same place-name
“B’fhéidir, agus ní móide,” arsa Balor leis, “Ach ní gach duine a bheadh
ag tachtadh ar an logainm céanna gach uair a rinne sé iarracht an focal a fhuaimniú.
córas ceart i bhfeidhm
a proper system in place
Maítear nach bhfuil
córas ceart i bhfeidhm i gceantracha Protastúnacha le hairgead a fháil ón Eoraip, ach de réir *Scope*, chuir grúpaí Protastúnacha 31 iarratas ar mhaoiniú d’infrastruchtúr pobail isteach i gcomparáid le 30 ceann ó ghrúpaí Caitliceacha.
ina leagfaí béim
in which emphasis would be placed
Ba cheart go mbeadh curaclam ann, dar léi,
ina leagfaí béim ar mhúineadh na Gaeilge mar a mhúintear an Fhraincis, sin le rá i bhfad níos mó béime bheith ar labhairt na teanga.
ina leagfaí béim
in which emphasis would be placed
Ba cheart go mbeadh curaclam ann, dar léi,
ina leagfaí béim ar mhúineadh na Gaeilge mar a mhúintear an Fhraincis, sin le rá i bhfad níos mó béime bheith ar labhairt na teanga.
An áit ab aoibhne liom
the place I loved most
An áit ab aoibhne liom ná an píosa talún ar a neadaíonn na puifíní.
maithe agus móruaisle na háite
the good and the great of the place
“Sin mar a bhíonn tús achan bhliana,” a dúirt sé go smúitiúil, agus é ag amharc ar phictiúr Bhertie Uí Hernia sa *Sindo*, é faoi mhuincí fada bláthanna cumhra na hInde,
maithe agus móruaisle na háite ag bronnadh féiríní air, mná áille na tíre sin ag umhlú dó, laochadhradh ag lonrú ina súile lasta, agus cuma ar Rí na hÉireann gurbh fhearr go mór leis bheith ina sheasamh ag beár Pagan’s Pub i nDroim Conrach.
An áit ab aoibhne liom
the place I loved most
An áit ab aoibhne liom ná an píosa talún ar a neadaíonn na puifíní.
an leagan amach a mheastar a bhí ar an áit
the likely layout of the place
Léiríonn an mhionsamhail
an leagan amach a mheastar a bhí ar an áit.
ina n-ionad
in their place
Bhí an banna ag athrú ag an am; bhí Colm Mac Con Iomaire agus Dave Odlum tar éis cinneadh a dhéanamh cloí leis na Frames (cé go rabhadar lánsásta cuidiú linn sa taifeadadh) agus bhí Dave Reidy agus Dee tar éis teacht isteach chugainn
ina n-ionad.
an áit is fliche
the wettest place
Tá sé de cháil ar Tully gurb é
an áit is fliche san Astráil – 4,400 mm sa mbliain.
an leagan amach a mheastar a bhí ar an áit
the likely layout of the place
Léiríonn an mhionsamhail
an leagan amach a mheastar a bhí ar an áit.
áit na leathphingine
the halfpenny place
Trí huaire an chloig? Níl sé ach in
áit na leathphingine le hais an fhíor Joe Mac Donagh.
in áit na Gaeilge éigeantaí
in place of compulsory Irish
Is cuma cé mhéid cainte a dhéanann siad faoina “léirmhíniú” siúd agus faoin idirdhealú idir comórtais idir-ranna agus comórtais inmheánacha, is é an tuiscint atá ag an phobal ná go bhfuil creimeadh tagtha ar an chóras a tháinig
in áit na Gaeilge éigeantaí.
an leagan amach a mheastar a bhí ar an áit
the likely layout of the place
Léiríonn an mhionsamhail
an leagan amach a mheastar a bhí ar an áit.