Ó thaobh na Gaeltachta de, tá an Ghaeilge ag fáil bháis go tapa sna Gaeltachtaí agus caithfear rud éigin a dhéanamh chun í a shábháilt.

" "Cuir, mar sin, a Réamoinn Rua Ribeach Rábach," a dúirt sí, í ag tarraingt a scátha báistí aníos as a mála mar ghléas airm ag an am céanna agus ag cúlú dhá choisméig shábháilte siar uaidh ar fhaitíos go mbainfeadh sé plaic aisti.

É ag coisíocht leis arís go mall, trí gharranta agus trí dhriseacha, suas ardáin agus amach thar strapaí.

leac oighirice liomóidlemon ag diúlsucking bodhairedeafness béasamanners gránnahorrible cumhachtpower mo leithéidsethe likes of me docharharm múrshower caiteover fás maithgood growth ag feadaílwhistling sáite amachstuck out stróeffort leidclue bodhraithedeafened gleonoise oibleagáideachtobligingness cothrom na Féinnefair play dúnárasachreticent cantalpetulance aisteachasqueerness, strangeness ar fheabhasexcellently a chur as a riochtto distort sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out an iarraidh seothis time coiscéimstep filltefolded muinchillesleeve plaitbald patch burlaí bána gruaigewhite trusses of hair malaíbrows ag sméideadh a chloiginnnodding his head gach re soicindevery second second in ard a chinnas loud as he could ríforearm clúmhachdown (on face) smigchin dallamullóg a chur ormto hoodwink me nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him ar feadh na síoraíochtafor an eternity bearnagap tuillteearned meangadhsmile clamhsáncomplaint luaigh séhe mentioned bréanfoul tá fíorbhrón ormI'm really sorry múiscnausea slisínslice chinn mé arI decided a chur díomto give up tioncharinfluence á tochasbeing scratched go gontaconcisely eachtra gadaíochtatheft incident trealamh lofarotten equipment ag geonaílwhimpering croitheadh uafásachterrible shaking samhlaighimagine a scáthhis shadow leata chomh móropen so wide macallaecho boinnsoles ag coisíochtpacing ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps óltachdrunk dheasaighadjusted mo bhaithisthe top of my head luasc siarrocked backwards sálaheels glanbhearrthaclean-shaven olldoirdbasses bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details ceann dúbáiltea double bhain searradh asam féinI stretched myself shéid séhe blew á spreagadhencouraging him á thionlacanaccompanying him clingireachttinkling cantaireachtchanting grágaílcroaking, braying dalltavery drunk ag éalúescaping go séimhgently a chonúisyou useless person an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly bailigh leat mar singet lost then mallachtaícurses líomhaintíallegations mhaslaigh éI insulted him barántas gabhálaarrest warrant ionchúiseamh poiblípublic prosecution cillíncell luaithreadáinashtrays stóltastools go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me pleotafool sciotaíl searbhasachsarcastic tittering uirlisíinstruments píopaí lonrachashining pipes tiubhthick tanaíthin boghabow sreangáinstrings béicílyelling búireachroaring leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard bródpride uabhararrogance i mbarr mo réimeat my peak a admháilto admit ní raibh neart agam airI couldn't help it iomrascálaíwrestler togha a

"Tá an luas ag a gcaitheann daoine a saol anseo dochreidte," arsa Cochrane, a bhfuil an tionscadal taighde is úire atá idir lámha aige tar éis é a thabhairt go Nua-Eabhrac le labhairt (i measc áiteacha éagsúla) ag an American Irish Historical Society.

Bhí Dara agus Liam ag géarú ar a gcoisíocht de réir mar a bhí siad ag tarraingt ar an árasán.

Téann na hardaitheoirí ag luas seilide suas agus anuas an foirgneamh 10 n-urlár seo.

Bhí feachtas fuilteach na mbuamaí cairr faoi lán seoil a fhad is bhí Sealadaigh an IRA ag díriú ar "spriocanna eacnamaíochta" mar dhea - pubanna, siopaí, bancanna, etc.

Rachaidh tú ó hionad go ball eile ar an léarscáil, ag baint feidhme as compás agus am-áireamh agus tomhas choiscéimeanna.

In ainneoin an claonadh a bheadh ort gach rud a fheiceáil ag an aon am amháin, is dócha gur fearr i bhfad roinnt rudaí ar leith a roghnú le déanamh agus an méid sin a fheiceáil ar do shuaimhneas.

Tá a dhóthain foscéalta ann chun luas a choinneáil faoin scannán, ach gan an iomarca ann le mearbhall a chur ort.

Sheas mé i lár na ndroichead, ag samhlú an atmaisféir: gardaí ar dhá thaobh an bhalla ar dianairdeall, na spiairí ag siúl i dtreo a chéile, iad ag sméideadh ar a chéile b’fhéidir, ag scoitheadh a chéile go mall tomhasta agus ar aghaidh chuig a dtaobhna féin.

Bhí dhá thoisc ann a chuir laincis ar a chuid iarrachtaí (rud atá amhlaidh i gcoitinne) is iad sin luas mear na himeartha agus éiginnteacht na rialacha peile.

Maidir le saorghluaiseacht an chluiche, tá sé sin ag brath ar na himreoirí agus ní ar an réiteoir.

Thaitin an raftadh go mór linn beirt, go háirithe toisc nár thit muid thar bord ar an mbealach síos an abhainn ar luas fiáin.

Níor fhág sé téad tíre gan tarraingt nó maide rámha gan riar ag treabhadh na farraige, míolta móra mara ag déanamh ceoil sí agus soirbhis dó, dhá dtrian den long ag imeacht faoin toinn os cionn an trian a bhí ag imeacht os a cionn, slug slag ag an fhaoileán bhán ó thosach an bháid go dtí an deireadh, an gaineamh mín ag gabháil in íochtar agus an gaineamh garbh ag gabháil in uachtar agus eascanna á gcur in ascallaibh a chéile acu gur shroich sé cuan agus caladh ar Thoraigh.

I ndiaidh tamaill, áfach, feictear Lehane ag streachailt le luas mear na línte agus leis an méid atá le rá aici.

An Fuadar in Ionad na Réchúise ============= San am sin, ní raibh an teicneolaíocht ag athrú ach go réchúiseach.

Tá sciar mór maith de bhunadh Bhéal Feirste mar a gcéanna, cé go bhfuil sin ag athrú go malltriallach.

Cuid acu mear, cuid eile leathsciobtha, cuid acu malltriallach agus cuid eile chomh mall le seilide.

“Is fearr liom siúil im’ aonar, ag mo luas féin.