Déan dearmad d'áilleacht thránna geala Mhuir Chairib agus samhlaigh tú féin ag siúl ar ghaineamh niamhrach dubh faoi theas na gréine, cúr bán na farraige dorcha gorm do do mhuirniú go séimh, na carraigeacha in aice láimhe, plandaí agus bláthanna glasa, corcarghorma agus buí ag fás orthu.

Tá teach ag an ealaíontóir Brian Ferran i nGleann Cholm Cille fosta agus tá an péintéir mara ardchlú Kenneth King ina chónaí sa cheantar le fada chomh maith.

Cainteoir Sualainnise ón bhFionlainn, cainteoir Frísise ón Ísiltír, cainteoir Catalónaise ó Bharcelona, cainteoir Occitan ó Limoges na Fraince, cainteoir Crótaise ón Ostair, agus fear ó Réunion na Fraince atá sa Mhuir Indiach in aice le Madagascar.

Tá na mílte acra sléibhe sa bparóiste, agus tá formhór an daonra ina gcónaí ar chiumhais na mara - tuairim is 1,800 acu.

Ina dhiaidh sin féin, is i bhfeilméireacht na mara atá an dul chun cinn is fearr feicthe le fiche bliain anuas.

Ach, gar do bhaile, beidh daoine ag súil go mbuailfear faoin bhforbairt atá geallta ar an tSaotharlann Mhara, agus ar Áras Shorcha Ní Ghuairim.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Ach chuile bhliain socraíonn na hairí mara na cuotaí ag leibhéil atá i bhfad níos airde ná an méid a mholann na heolaithe.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Ach tá a leithéid scaipthe fud fad iarthar na hEorpa, agus níos faide soir fosta, mar shampla in aice leis an Mhuir Dhubh, san Iordáin, agus fiú sa Chóiré.

Beidh fáilte roimh dhaoine a chuirfidh spéis sna hábhair: ábhair a bhaineann le cultúr na hÉireann - cultúr na Gaeilge go speisialta - le ceol agus béaloideas, cúrsaí a bhaineann le diagacht agus spioradáltacht agus cúrsaí ar mhuireolaíocht agus ar bhia mara.

Cheapfá gur loch atá ann ach ní hea - tá sruth na mara ag teacht isteach ón Aigéan Atlantach.

Bíonn dhá fhéile mara (curachaí agus báid seoil) ar an mbaile, Féile an Dóilín agus Féile Chaladh Thaidhg, a reáchtáiltear ag tús mhí Mheán Fomhar.

Ach bhí an méid sin bia mara ann - oisrí agus diúlicíní, cuir i gcás - agus an méid sin géim sna foraoisí, nach raibh orthu bogadh.

Ar an ros céanna tá áit darb ainm Nead an Iolair, áit a raibh nead ag iolar mara céad bliain ó shin.

Tá músaem mara agus pláinéadlann bheag ann agus is mór an trua nach raibh go leor ama againn le cuairt a thabhairt orthu.

Fiú amháin na cailíní in éide Moslamach a bhí ag snámh in uisce domhain na Mara Rua, amach ó chathair Aqaba, bhí an gháir chéanna acu - "Welcome in Jordan!" Is daoine lácha, gealgháireacha iad muintir na hIordáine agus níl mórán acu faoi láthair le bheith sona faoi.

Cúpla uair an chloig ar an mbóthar ó dheas agus beidh tú ar chósta na Mara Mairbhe.

An t-aon rud a bhí ag dó na geirbe agam agus mé ar mo bhealach go La Paz ag tús mhí Mheán Fómhair ná an *sorocche *- tinneas a thig ar dhaoine toisc a airde is atá an chathair os cionn na mara agus an easpa ocsaigine atá san aer dá bharr.

Nó do na feidhmeannaigh a bheas ag plé le cúrsaí na mara i gContae an Chabháin, ceann den dornán contaetha nach bhfuil aon chósta leo.

Tá líon dochreidte dealbh thart ar bhallaí agus ar dhíonta na cathrach - naoimh, déithe clasaiceacha, maighdeana mara, sclábhaithe fiú.

An áit is fearr liomsa - mar a scríobh mé cheana - ná Loch Cuan, a thosaíonn thart fá 15 ciliméadar ó Bhéal Feirste ag Baile Nua na hArda agus a shíneann 30 ciliméadar go dtí Muir Éireann.

Bhí thart fá thríocha againn ar an bhád agus an cuspóir a bhí ann ná amharc ar éin agus ar ainmhithe na mara.

Tá go leor den tuairim nár tháinig aon aire, ach amháin b'fhéidir Mary Harney i réimse na sláinte, in oidhreacht fadhbanna níos casta ná na cinn a bhfuil ar an Aire Cumarsáide, Mara agus Acmhainní Nádúrtha dul i ngleic leo.

"Seandálaíocht mhara" an teideal a bhí air, agus bhí Finbar McCormick, seandálaí ó Ollscoil na Ríona, mar threoraí againn.

Seachas an t-ábhar spéisiúil seo, an rud atá sáite i mo chuimhne faoin óstán ná go raibh folcadán in ionad cithfholcadáin i ngach seomra! Áit ghaofar ======= Le linn dúinn bheith i Nis, i dtuaisceart Eilean Leòdhais, thugamar cuairt ar Rubha Robhanais, an pointe is faide ó thuaidh sna h-Eileanan Siar (agus, táim ag rá leat, bhí sé gaofar!) Agus muid ag breathnú ar an Aigeán Atlantach sínte amach romhainn, smaoinigh mé ar na scéalta a bhí cloiste againn le cúpla lá anuas, faoi thubaistí mara, faoi na céadta duine óg agus iad ar an mbád bán go Meiriceá nó Ceanada, agus faoin tionchar a bhí ag a leithéid ar phobail bheaga na n-oileán.

Chas mé air i 1987 agus mé ag scríobh gné-alt mór don *Irish Post *faoin cheangal mara atá ann idir Learpholl agus Éire, agus go háirithe leis an Inbhear Mór i gCill Mhantáin, áit ar rugadh agus ar tógadh John.

Tá siad díreach cosúil le go leor láithreán in Éirinn; is amhlaidh go raibh an cultúr céanna le fáil ar an dá thaobh de Mhuir Éireann, agus go deimhin tháinig tuatha ó Éirinn go hiarthar na Breataine Bige agus chuir siad fúthu ansin.

Brú 345 bar a bheas i gceist leis an phíblíne, brú atá i bhfad thar an ghnách i gcás píblínte den chineál seo, mar a d’adhmhaigh an tAire Cumarsáide, Mara is Acmhainní Nádúrtha, Noel Dempsey, é féin sa Dáil.

uk/scotland) Ar Mhuile, is féidir le daoine an t-iolar mara agus an t-iolar fíréan a fheicáil ar an oileán chéanna agus meallann sin na mílte turasóir gach bliain.

Chuir an Ceisteoir Cunaí Cliste sraith ceisteanna crua cadránta cointinneacha ar dhuine de mhór-Oráistigh agus de mhórdhílseoirí ár linne, agus ní dhearna sé stad mara ná mórchónaí go bhfuair sé freagraí fírinneacha ar a chuid ceisteanna.

Ba iad sin Robin Ruddock, atá ina mhaor in ionad oideachais lasmuigh; Jim Allen, Oifigeach Comhshaoil Chomhairle Chúil Raithin; agus Robert Anderson, staraí mara atá an-eolach mar dhuine, a bhfuil am caite aige ar an fharraige é féin.

“An aidhm atá againn ná oidhreacht mhara na hÉireann a choinneáil slán, agus suim a spreagadh inti.

Chuaigh an dá churach ó Penzance sa Chorn trasna Mhuir nIocht go dtí an Bhriotáin.

” Guernica ======= An bhliain seo caite, thaistil an Colmcille thart ar chósta thuaidh na Spáinne arís, ach sa treo eile, ag tosú ag féile mara ag Cambados agus ag críochnú ag Pasaia.

Is léir go bhfuil ag éirí go maith leis ag bord an Rialtais agus, má bhíonn Fianna Fáil ar ais i gcumhacht, níl aon cheist faoi ach go dtabharfar aireacht shinsearach dó sa Roinn Talmhaíochta nó sa Roinn Cumarsáide, Mara agus Acmhainní Daonna.

Is dócha, áfach, go bhfuil “lán mara” na n-aerlínte thart.

Bhí impireacht trádála mara ag an dá chathair uair amháin agus tá oidhreacht ealaíne i gcoitinne acu go fóill.

(Agus ní hé an t-aerlasta amháin atá faoi bhrú ag iomaitheoirí mara.

Bhí boladh na mara ar fud na háite.

Is ar cháipéisí ársa, na *Scrollaí Coptacha* a fuarthas i Nag Hammadi san Éigipt, agus *Scrollaí na Mara Mairbhe* a fuarthas i bpluais i Wadi Qumran (trí mhíle dhéag soir ó Iarúsailéim), atá na teoiricí seo bunaithe.

Ní dhearna mé mórán ann seachas luí ar an trá, snámh san fharraige the agus beoir fhuar a ól, ag breathnú amach ar an ngealach, na réaltaí agus an mhuir.

Is minic a d'fheicfeá deilfeanna, turtair, turtair mhara agus, corruair, an dugang, atá i mbaol mór anois, timpeall ar na hoileáin.

Seo an áit a dtagadh oilithrigh i dtír i ndiaidh taisteal ar Mhuir Éireann, a bhí ina príomhbhealach ar feadh na mílte bliain.

Den chéad uair, is féidir maoiniú trasteorann a fháil do thionscadail a fheidhmíonn thar theorainn mhara, suas go dtí 150 ciliméadar.

Cé go bhfuil líne dhíreach traenach ó Learpholl go Torino, trí thollán Mhuir nIocht, is le haghaidh lasta ó na dugaí amháin é, seachas paisinéirí, agus mar sin b’éigean dom féin, mo dheartháir is sine John agus a mhac Ciaran eitleán de chuid Ryanair a fháil go Treviso, atá ó thuaidh ón Veinéis.

Bhí sé go hiontach an fásra agus ainmhithe na nAlp a fheiceáil, an marmat mar shampla, agus bhí áthas orm a chloisteáil le gairid go mbeadh Páirc Náisiúnta Chill Airne ag cur an iolair mhara ar ais sa cheantar sin roimh i bhfad.

Cuireann líon na mbád a théann timpeall ar Oileáin Whitsundays gach lá an-bhrú ar an sceir agus ar bheatha na mara, cúis imní agus rud atá le feiceáil in Cairns freisin.

Caithfidh go raibh siad urrúnta go maith, mar bhí gaoth fhuar láidir ag séideadh ón Mhuir Thuaidh.

Déanann rí na rónta seilchí de Éile Rua ar ball, is é sin, créatúr miotaseolaíochta mara, seal ina rón, seal ina dhuine daonna, agus maireann Éile idir dhá shaol – idir muir agus talamh.

Déanann rí na rónta seilchí de Éile Rua ar ball, is é sin, créatúr miotaseolaíochta mara, seal ina rón, seal ina dhuine daonna, agus maireann Éile idir dhá shaol – idir muir agus talamh.

De bhrí nach bhfuil aerstráice ar an oileán, úsáideann siad eitleáin mhara.

Ach fuair mé dea-scéala sa paróiste an samhradh seo fosta, mar dúirt daoine éagsúla liom go raibh iolar mara feicthe acu ag eitilt thart timpeall.

Shaothraigh sé idir thalamh agus mhuir lena chuid páistí a chothú.

” Aithníonn an léitheoir grá Mhic Grianna don mhuir sa sliocht beag sin; tá línte an charachtair bunaithe air féin gan amhras.

Ansin sna seachtóidí, tháinig tionscal nua: ola ón Mhuir Thuaidh.

I bhfianaise a tugadh don Chomhchoiste um Chumarsáid, Mara agus Acmhainní Nádúrtha in Eanáir 2007, dúradh nach ionann an teilifiseán a thuilleadh agus bosca i gcúinne an tseomra suite.

Agus ardú tagtha ar phraghas na hola ar bhonn idirnáisiúnta, áfach, b’fhéidir go gclúdódh an t-ioncam a bheadh ag teacht as an Mhuir Thuaidh an t-easnamh seo.

Cheannaítí na sclábhaithe ar chósta thiar na hAfraice go príomha, agus chuirtí trasna an Aigéin Atlantaigh iad go dtí na plandálacha sa Mhuir Chairib agus chucu siúd i Meiriceá Theas**.

Thit raic an eitleáin san fharraige mhór dhomhain, ach d’éirigh leis na himscrúdaitheoirí na taifeadáin a aimsiú ar ghrinneall na mara.

Thaistil a bhformhór i mbáid nach raibh acmhainneach ar muir agus a bhí eagraithe ag gáinneálaithe daoine.

Ar ndóigh, caithfidh go bhfuil tú dall, bodhar agus i do chónaí faoi chloch mhara mura bhfuil a fhios agat go mbeidh toghchán ar siúl i Meiriceá i mbliana.

D’inis sí dom gur turas deich n-uaire atá i gceist don fharraige is cóngaraí do Mhoscó; An Mhuir Bhailt.

Tá sí go láidir in aghaidh an ghinmhillte (de shaghas ar bith, fiú más de thoradh éignithe an toircheas); ní chreideann sí go bhfuil téamh domhanda ar siúl (cé go bhfuil píosaí ollmhóra dá stát ag titim isteach sa Mhuir Artach cheana féin); is mór léi sealgaireacht agus tá sí ar son ceart a bheith ag daoine gunnaí a bhreith.

Tuigtear go forleathan go bhfuil píblíne ola BTC ann chun ola a thabhairt ón Muir Chaisp go margaí an Iarthair, ach níl mórán tráchta ar an bpíblíne atá beartaithe le dhul ó Ceyhan sa Tuirc go calafort Ashkelon in Iosrael.

Tabharfar an ola trasna Iosrael go dtí Eilat, atá suite ar an Muir Rua, agus uaidh sin, féadfar í a easpórtáil go margaí móra na hÁise.

Is anseo, chuig campa míleata de chuid arm na Breataine Móire a tháinig go leor de na ‘tommies’ tar éis dóibh an turas farraige a dhéanamh thar an Muir nIocht isteach go Boulogne.

Dúirt Colm gur maith seiris a ól le hológa, almóinní agus bia mara.

Deir na meáin go léir, nach mór, go mbeidh geilleagar Mheiriceá, agus an domhain, ag crapadh níos faide, agus is cosúil, mar sin, nach bhfuil i mBernard Madoff agus a chomhshnámhaithe eile ach an dream a bhí ag snámh ina gcraiceann dearg ar an tanaí is a chuaigh i bhfastó sa snáth mara.

Agus cé gur féidir aillte bána Dobhar a fheiceáil ó thrá Calais, 34 ciliméadar thar an Muir nIocht, ní éiríonn ach le dream beag acu an El Dorado seo a bhaint amach.

Foghlaithe Mara na Somáile is ea an bhagairt is déanaí don tsibhialtacht gur mithid don chomhphobal idirnáisiúnta tabhairt faoi, de réir insint na meán mór ar an scéal.

Ag dumpáil ar an tSomáil Níl aon rialtas láir sa tSomáil ón mbliain 1991 i leith, ó treascraíodh rialtas Mohammed Siad Barre ag an am agus baineadh leas as an easpa rialtais sin le hacmhainní luachmhara mara na Somáile a ghoid.

Faoi dheireadh shroich Brian bruach na mara.

Tháinig na céadta míle thar muir is thar talamh ar lorg an mhiotail, agus rinneadh cathair de bhaile beag San Francisco thar oíche.

Ní dhearna siad stad mara ná mórchónaí gur shroich siad caladh agus cuan i Sráid Chill Dara.

Samhlaigh tú féin mar dhealbh ach in áit a bheith i do sheasamh ar phlionta i ndánlann nó i lár cearnóige poiblí leis na colúir ag eitilit thart ort, tá tú ar an ghrinneall go domhain i bhfarraige agus gach cineál ainmhí mara ag snámhaíocht ar dhromchla do choirp.

Baineann an saothar seo leis an iarsmalann dealbhóireachta mara is mó ar domhan atá cruthaithe ag de Caires Taylor ar chósta Cancún i Meicsiceo agus is é an sprioc atá aige ná 400 figiúr ar fíormhéid a shuíomh ar ghrinneall na farraige roimh an 24u lá de Mhí na Samhna.

Ar nós ceantair sa bhFrainc, tá bia agus deochanna faoi leith ag an mBriotáin – brioscaí ime ‘palets’ nó ‘galettes’, caramal le salann, crepes agus dar ndóigh bia mara.

As an lá cinniúnach sin, cuireadh tús leis an *“Irish Seal Sanctuary”* i 1986 i ngairdín Bhreandáin mar thearmann do fhiadhúlra agus d’ainmhithe na mara, rónta ach go háirithe.

Tá sé an-tábhachtach dúinn freisin go scaipfí eolas faoi bhithéagsúlacht na mara chuig pobal níos leithne.

Bhí fásra mara agus an mhórsceir le feiceáil go soiléir faoin uisce freisin ach níl cead ag na turasóirí lámh a leagan orthu toisc a leochailí is atá siad.

Braitheamar níos luaithe sa tseachtain go dtiocfadh an briathar, siúrálta, ag an bhFéasta Mór Stáit: caithfidh nárbh é an Mhairteoil as Gleann na Sláine, ná an Château Lynch-Bages 1998 iontu féin a thug an Príomhaire Cameron thar Muir Meann chugainn anall faoi dheifir.

Is leis an sárthaistealaí mara Paddy Barry an luamh agus cineál oilithreachta atá ar bun againn, ag leanacht na manaigh Éireannacha ó thuaidh.

Ach cheana féin, tá pleananna móra á mbeartú don tseanbheairic le hiarsmalann mhara, ionaid taispeántais, dánlann agus le mórionad siamsaíochta.

Tá ciúnas an bháis sa longlann anois agus an long dobháite ar ghrinneall na mara; tá sárpheileadóir, ar chlúití a scileanna ragairneachta ná a scileanna peile in amanna, ar shlí na fírinne mar gheall ar an iomarca fuisce agus fuair aicme oibre dílseach bás ina sluaite ag an Somme mar gheall ar impiriúlachas an gheilleagair.

‘Cén fáth a bhfuil pictiúir de mhaighdeanacha mara agus portáin, crainnte pailm agus trá bhuí ar an scioból sin?’ arsa mise liom féin.

Bhí na soilse mearbhallacha ag scairteadh, cluais le héisteacht ar na héin órga agus ar na foghlaithe mara, agus Disco Paradise ag bíogadh ’s ag bogadh arís tar éis leathbhliain seaca.

Seo chugaibh, scríofa fá mhana cáiliúil na hamharclainne iompaithe béal fúithi, ‘Scread na Gréisclí, Boladh an Lucht Féachana’! Chonac trí léiriú suntasach le bliain anuas – *‘Waiting for Godot’* i dTeach an Opera cois chuain i Sydney, ‘Annrai IV Cuid a hAon’ ar bhruach abhainn y Tafwys i Southwark, agus *‘Pretending To Be Me’*, seó aonair Tom Courtenay ar shaol is ar shaothar an fhile Philip Larkin, in Amharclann na Maighdine Mara i mBrí Chualann.

Ach ’sí Amharclann na Maighdine Mara i mBré mo chriatharsa; scagann sí roinnt den ábhar is fearr agus taispeáintear é nuair a bhíonn seal a chéad eisiúna tugtha sna pictiúrlanna.

Itear meascán de bhia na Fraince, mar earraí bácúis darb ainm beignets agus bia mara créole mar phiardóg agus ribe roibéis in anlann (*"Gumbo"*) le anlann spíosraithe.

Déanann na línéir ollmhóra (leithéidí an Costa Concordia) ar phort na cathrach i rith bhiaiste na bhfámairí mara, agus tá de rogha ag lucht spraoi an bháid cúpla uair an chloig a chaitheamh ar tír mór más áil leo.

Phléigh mé seo in alt faoin bhád farantóireachta go hÉirinn, an Chat Mara.

Saothar Fhear Mhuir Bhreatan ============= **SMM: An fear seo a thosaigh é, an Granndach, cén aois a bheadh sé?** AW: Ó chan fhuil mé cinnte, bheadh sé, is dócha, an 45bl.

**SMM: An fear coláiste, acadúil é nó cad é?** AW: Ó is as Geansaí é nó as na hoileáin sin i Muir Bhreatan.

Duine de na cainteoirí Gearmáinise deiridh as ceantar Dobrogea ar chósta na Mara Duibhe in oirthear na Rómáine, tharla ag deireadh an chogaidh ina cailín aimsire í sa teach a raibh Micheal 1 ar a choinneáil ag na Cumannaigh.

Le cabhair óna chara, an rón, tagann sé ar a athair ach chun go ligfí ar ais chuig a theaghlach é bíonn ar Chillian margadh truachroíoch a dhéanamh le Banríon na Maighdean Mara.

Snáth Mara na Teanga ========= I measc na raice seo fuair sé focail, amhráin, scéalta, dánta, paidreacha, comhráite, logainmneacha agus eile as Gaeilge.

Mar theanga ar bhéal na ndaoine, tá an Ghaeilg imithe i léig ar an oileán le fada, ach tá sí coinnithe beo sna logainmneacha ar muir is ar talamh: Eilean na hAon Chaorach, Port a’ Churaich, Traigh Bhan na Manach, Eilean nam Ban, Gleann an Teampuill, Clachanach, Cnoc nam Bradhan.

Bhí orainn súil ghéar a choinneáil ar an gcairt mhara le linn an turais go hÍ, mar go bhfuil an cósta sách salach ar an dtaobh ó dheas de Eilean Muile: go leor carraigeacha le seachaint.

Mar sin, ar bhealach, bhí sé fós an-ghar don talamh! Ach fós féin, ag an airde sin níl i ndlús an atmaisféir ach 1% den dlús atá ann ag cothrom na mara, rud a léiríonn a thanúla is atá an brat beag aeir atá bunriachtanach don saol.