Labhair í agus mairfidh sí
speak it and it will last
Labhair í agus mairfidh sí an seanmhana a bhí ann agus tacaím leis sin.
Labhair í agus mairfidh sí
speak it and it will last
Labhair í agus mairfidh sí an seanmhana a bhí ann agus tacaím leis sin.
b'annamh a labhair sé
he seldom spoke
Is deacair fios fátha an scéil a fháil mar b'annamh a labhair sé faoina mhuintir agus faoin mbaile.
is cuma cén teanga a labhraíonn tú
no matter what language you speak
Tá a mórchuid bródúil as an teanga agus sásta í a labhairt má thugtar an spreagadh dóibh, ach i ndeireadh na dála is féidir leat a bheith cinnte go bhfaighidh tú fáilte is fiche anseo, is cuma cén teanga a labhraíonn tú.
muna labhraítear teanga sa mbaile
if the language isn't spoken at home
Is ionann é sin agus a rá muna labhraítear teanga sa mbaile, nach labhraítear í ar chor ar bith - rud nach féidir a rá i dtír ilchultúrtha.
lucht labhartha na teanga
speakers of the language
An fhadhb a bhí agam i gcónaí, áfach, ná go raibh mé ag iarraidh a bheith ag foghlaim na Gaeilge gan teagmháil a bheith agam le lucht labhartha na teanga.
muna labhraítear teanga sa mbaile
if the language isn't spoken at home
Is ionann é sin agus a rá muna labhraítear teanga sa mbaile, nach labhraítear í ar chor ar bith - rud nach féidir a rá i dtír ilchultúrtha.
lucht labhartha na Gaeilge
Irish speakers
Tá impleachtaí fuaimintiúla i gceist anseo a bhaineann le pobal na hÉireann ar fad, agus ní le lucht labhartha na Gaeilge amháin.
Stiúrthóir na Gaeilge Labhartha
the Director of Spoken Irish
Cathain a bunaíodh Áras Mháirtín Uí Chadhain agus cé a bhunaigh é?
D'oscail Coláiste na hOllscoile Gaillimh go páirtaimseartha é i 1977 agus go lánaimseartha i 1985, faoi scáth Stiúrthóir na Gaeilge Labhartha sa choláiste, Peadar Mac an Iomaire.
ghné labhartha
oral aspect
Tá an ghné labhartha mar chuid thábhachtach den damhsa seo agus, ós rud é go raibh an damhsa i gcónaí lárnach sna féilte traidisiúnta, chabhraigh seo leis an teanga a choimeád beo.
phatrúin labhartha teanga
language speech patterns
Ar an gcaoi sin mheas sí go raibh sí in ann eolas éigin a fháil ar phatrúin labhartha teanga 439 duine eile - is é sin, daoine nár chuir sí agallamh orthu ach a chuir sí san áireamh sa staidéar.
labhraídís Gaeilge
they would speak Irish
"Bhí caighdeán Gaeilge sách ard sa scoil agus go leor de na múinteoirí labhraídís Gaeilge leat ó mhaidin, cé nár scoil Ghaeilge í.
cumas labhartha
ability to speak
Bainim le glúin atá an-bháúil léi, ach nach bhfuil cumas labhartha againn.
an oiread sin dá lucht labhartha
so many of its speakers
(Is mór an trua nach mbíonn úsáid na Gaeilge mar chuid lárnach den ócáid phoiblí náisiúnta seo, ócáid a d'fheilfeadh go mór d'úsáid na teanga agus an oiread sin dá lucht labhartha gafa leis na cluichí Gaelacha.
Labhraíodh siad
they used to speak
Labhraíodh siad Gaeilge lena bpáistí sa dóigh is go dtabharfadh sé seans níos fearr sa tsaol dóibh.
gur cás leis todhchaí na Gaeilge mar theanga labhartha laethúil
who have an interest in the future of the Irish language as an everyday spoken language
Cinntí iad a thabharfaidh ardú croí d'éinne gur cás leis todhchaí na Gaeilge mar theanga labhartha laethúil.
gurb í an príomh-theanga labhartha í
that it is the main spoken language
Ní féidir le duine ar bith a rá a thuilleadh gurb í an príomh-theanga labhartha í i measc an aoisghrúpa ar a dtugtar déagóirí.
dea-labhartha
well-spoken
Gan amhras, is Éireannach é Kennedy – spleodrach, saibhir agus dea-labhartha – a mbeadh sé furasta cion a bheith agat air.
chumas labhartha
speaking ability
Is ar chumas labhartha sa Ghaeilge go príomha a dhíríonn an bonnleibhéal agus an gnáthleibhéal agus tá an inniúlacht a lorgaítear an-teoranta.
Gaeilge labhartha
spoken Irish
Cé nach raibh Gaeilge labhartha le cloisint go minic ar na sráideanna, chuala mé corrfhocal ó am go chéile.
chumas labhartha
speaking ability
Is ar chumas labhartha sa Ghaeilge go príomha a dhíríonn an bonnleibhéal agus an gnáthleibhéal agus tá an inniúlacht a lorgaítear an-teoranta.
mo chumas labhartha Gaeilge
my ability to speak Irish
Mar a dúirt mé thuas, ceann de na deacrachtaí is mó atá agam ná nach bhfuil daoine ann a dtig liom labhairt leo go rialta, agus tar éis blianta fada ar an choigríoch, tá meirg ar mo chumas labhartha Gaeilge.
scríofa nó labhartha
written or spoken
An deacracht is mó ná nach bhfuil mé in ann abairtí fada – scríofa nó labhartha – a thuiscint.
a labhraítear go laethúil
which is spoken on a daily basis
Tá deis iontach ann anois, áfach, leas a bhaint as TG4 le taispeáint dóibh gur teanga fhuinniúil, bhríomhar í a labhraítear go laethúil i gcodanna áirithe den tír agus gur cuid de dhlúth is d’inneach dár gcultúr í.
nach labhróinn Béarla
that I wouldn't speak English
Chomh maith leis sin rinne mé riail dom féin nach labhróinn Béarla le Gaeilgeoir chomh luath is a bheinn in ann an rud céanna a rá as Gaeilge.
caighdeán Gaeilge labhartha na ndéagóirí
the teenagers' standard of spoken Irish
Go mbeadh caighdeán Gaeilge labhartha na ndéagóirí ag feabhsú i gcónaí.
a labhraíodh idir Chaitlicigh agus Phrotastúnaigh an Ghaeilge.
when both Catholics and Protestants spoke Irish.
Tá an tAire i Stormont, Maria Eagle, ar son an Achta ach tá sí luaite i measc “the romanticists of the Irish language movement” ag an *News Letter*, daoine a bhíonn ag caint ar na laethanta a labhraíodh idir Chaitlicigh agus Phrotastúnaigh an Ghaeilge.
Gaeilge labhartha
spoken Irish
“Tá ciorcal comhrá á eagrú againn agus is é an aidhm atá leis an tionscadal sin ná muinín a spreagadh sna foghlaimeoirí lena gcuid Gaeilge labhartha a úsáid taobh amuigh den tseomra ranga.
Labhraíodar le chéile ar feadh tamaillín.
They spoke for a while.
Labhraíodar le chéile ar feadh tamaillín.
cearta labhartha, creidimh, agus cruinnithe.
rights of speech, faith and assembly.
Sa bhille seo, tugadh “cearta” breise do phoblacht na Stát Aontaithe, ina measc cearta labhartha, creidimh, agus cruinnithe.
Níor labhair sé puinn.
He didn't speak a word.
Níor labhair sé puinn.
mar a labhraítear é
as it is spoken
Anois, ba mhaith liom cur síos a dhéanamh ar an mBéarla mar a labhraítear é sa Nua-Shéalainn.
Labhraíomar le heagarthóir na hirise,
we spoke to the editor of the magazine,
) Labhraíomar le heagarthóir na hirise, Niall Stokes.
nach labhraíonn muid orthu
who we don't speak about
“Ina dhiaidh sin, bhuail mé le hÉireannaigh - Gaeilgeoirí i Londain a bhí gan dídean - agus shíl mé gur feiniméan folaithe a bhí ann, go raibh glúin daoine nach labhraíonn muid orthu caillte againn.
go labhródh siad
that they would speak
Sin an fáth gur gheall siad go labhródh siad Gaeilge lena chéile feasta go deo.
nach labhrófar Gaeilge go deo iontu
in which Irish will never be spoken
* Ní thuigeann sé cén fáth a bhfuil na comhairlí contae ag tabhairt cead pleanála do na céadta teach nach labhrófar Gaeilge go deo iontu le linn do Roinn na Gaeltachta agus Údarás na Gaeltachta a bheith ag doirteadh airgid isteach sna ceantair Ghaeltachta leis an teanga a bhuanú.
dá lucht labhartha
to its speakers
Is cinnte go bhfuil ábhar inspéise sa saothar seo do lucht na Gaeilge agus is cosúil go dtabharfaidh sé lón machnaimh don chuid eile den tsochaí Éireannach nach bhfuil eolach ar an teanga nó ar na nithe atá ina n-údair imní – agus ina n-údair bhróid – dá lucht labhartha in Éirinn agus i gcéin.
focal labhartha
the spoken word
Faoin tionscadal nua seo, beimid ag comhoibriú le Raidió Fáilte le nasc níos láidre a chruthú idir an focal labhartha agus an focal scríofa, trí bhlagadóireacht, trí cholúin úra agus trí phodchraoltóireacht.
a deir go labhraíonn siad go laethúil í
who say that they speak it daily
8 milliún a mhaíonn go bhfuil an Ghaeilge ar a dtoil acu, thuaidh agus theas, an 450,000 a deir go labhraíonn siad go laethúil í (sa Phoblacht amháin) agus an sciar beag den phobal a cheannaíonn nuachtán Gaeilge.
a labhraíonn mar a labhraíonn an gnáthdhuine.
who speaks as the ordinary person speaks
Ach d’fhéadfaí a chur ina leith go mbíonn sé ag bualadh bob ar mhuintir na tíre seo go minic agus gur cur i gcéill é an *persona* a bhíonn i gceist agus é ag labhairt go poiblí – is é sin, *persona* an ghnáthdhuine a labhraíonn mar a labhraíonn an gnáthdhuine.
thug mé labhair ar iasacht dó
I lent him a book
Leabhar ar iasachtBhí suim ag Seán sa stair, mo dhála féin, agus thug mé labhair ar iasacht dó agus sinne i bhFána Bhuí, *The Fenians in England 1865-1872*, le Patrick Quinlivan agus Paul Rose (John Calder, 1982).
Labhraítí an Ghaeilge
Irish used to be spoken
Labhraítí an Ghaeilge ar fud Mheiriceá Thuaidh i measc na bpobal Éireannach agus ba mhinic a théadh sagairt Éireannacha a raibh Gaeilge acu go háiteanna mar Scranton, Pennsylvania agus go leor cathracha eile.
an teanga is mó labhartha sa tír,
the most widely spoken language in the country
Is í Chichewa an teanga is mó labhartha sa tír, ach labhraítear Chitumbuka agus Chitonga sna ceantair ina raibh mise lonnaithe.
lucht labhartha na Gaeilge
Irish speakers
Anois, is iad na naimhde atá á n-ionsaí acu ná lucht an chomhshaoil, na heolaithe agus lucht labhartha na Gaeilge.
dul i ngleic leis an teanga labhartha gan stró
to tackle the spoken language without difficulty
Tá teicneolaíocht nua forbartha ag an tSaotharlann Foghraíochta agus Urlabhra i gColáiste na Tríonóide, áfach, a chuirfidh ar chumas an dreama sin dul i ngleic leis an teanga labhartha gan stró.
deiseanna labhartha
opportunities for speaking
Cuireadh tús le *Oieghyn Gaelgagh* (Oícheanta
Gaelacha) ar fud an oileáin chun deiseanna labhartha a thabhairt d’fhoghlaimeoirí.
ina labhrófaí Gaeilge amháin
in which only Irish would be spoken
”
Bhí sé mar aidhm ag lucht eagraithe Phuball na Gaeilge spás a chur ar fáil ag an bPicnic Leictreach ina labhrófaí Gaeilge amháin.
Char labhair mise
Aye dinna spake
Deich faoin chéad de cháin bhreise ar lucht labhartha na Gaeilge, agus cúig faoin chéad sa bhreis ar an cháin sin le gearradh ar mhuintir na Mumhan a labhraíonn an Ghaoluinn! “Char labhair mise ach Gaeilge bhlasta Uladh le mo bheo agus cha dtig libh a dhath ar bith a dhéanamh fá dtaobh de,” a mhaígh Maidhc Dainín Ó Sé, agus é i mbun agallaimh leis na hiniúchóirí cánach a bhí ar cuairt aige i gCorca Dhuibhne.
Labhraítear
is spoken (of)
Labhraítear, cinnte, faoin ráta dífhostaíochta a bheith ag dul in airde, faoin éigeandáil sa tionscal mótair agus faoin ghéarchéim mhuiníne atá ag daoine as na forais airgeadais, ach feictear dom go ndéantar bainistíocht ghlic ar dháileadh na drochnuachta seo sa chaoi is nach gcuirfear lagmhisneach amach is amach ar na Francaigh.
fear labhartha na dánlainne
the gallery spokesperson
“Níl fadhb ar bith agam leis an athchóiriú atá ar bun ag an *East Side Gallery*” a dúirt an tUasal Vrubel “ach ní thig liom teacht ar ais agus an pictiúr céanna a phéinteáil arís – ba phictiúr go hiomlán difriúil a bheadh ann!”
Dhearbhaigh fear labhartha na dánlainne, Kani Alavi, atá ina ealaíontóir balla é féín, nach raibh an dara rogha ann ach na pictiúir a bhaint mar gheall ar an truailliú a bhí déanta orthu ag an trácht, an aimsir agus ag an scrios a rinne loitiméirí.
Labhraíonn
speaks
Labhraíonn sé leis tar éis cúpla gal cnáibe, goidte as pluais fholaithe fear den chlannmhac chliamhain.
labhraítear
are spoken
Meastar go labhraítear 1,500 teanga ó cheann ceann na tíre.
lucht a labhartha
its speakers
Thosaigh an Ghéarleanúint ansin sna 1690í, reachtanna i ndiaidh reachta a cheil oideachas agus céim aníos, dá laghad, ar Chaitlicigh, móramh mór na tíre, agus níl mé a rá gur bhisigh sin a raibh i ndán don teanga ná do lucht a labhartha.
ngnáthláthair a labhartha
where it's usually spoken
Ní thig a shéanadh go dtitfeadh an tóin as an tionscal seo d’uireasa na scéime, tionscal a raibh buntáiste dúbailte leis - teacht isteach maith a thabhairt do na glúnta de theaghlaigh Ghaeltachta mar aon le tuiscint a thabhairt do dhaltaí na Galltachta ar an Ghaeilge i ngnáthláthair a labhartha.
labhraíonn
speaks
Tá líne ann chomh maith, gan amhras, gan a shá síos scornach aon duine ach an oiread, agus ansain, déarfaidís, “*oh your man’s sort of cool*”, labhraíonn sé Gaeilge, labhraíonn sé Béarla.
saoirse labhartha
freedom of speech
Mí Eanáir 2010, tháinig cás os comhair na Cúirte Uachtaraí a raibh saoirse labhartha agus ról ghnó sa phróiséas polaitíochta mar cheisteanna lárnacha.
ghnáth-theanga labhartha
vernacular
Tá sé ráite ag cuid mhór daoine go mb’fhéidir gurb é seo an seans deiridh a bheas againn gníomh suntasach a dhéanamh leis an Ghaeltacht a tharrtháil mar phobal ina bhfuil an Ghaeilge mar ghnáth-theanga labhartha in uachtar.
Labhraítear go minic
it’s often said
Ina ainneoin an taighde seo, diúltaíodh aitheantas don ghaelscoil do Mheán Fómhair 2010 agus, ar an 17 Nollaig 2010, do Mheán Fómhair 2011!
Fás nó Feo?
======
Labhraítear go minic faoi thábhacht na scoileanna lán-Ghaeilge do thodhchaí na teanga agus déantar tagairt leanúnach do ‘fás na ngaelscoileanna’.
labhraíodh
was spoken
Urlabhra na Cosmhuintire
=============
D’ainneoin an mhéid sin, an easpa stádais sin, labhraíodh an Bhriotáinis go forleathan i 90% de theaghlaigh na Briotáine ‘Ísle’, nó Thuaidh, go dtí 1914.
teanga labhartha
spoken tongue
Ó thaobh comhréire agus fuaimeanna de, bíonn sé furasta go leor dul i ngleic leis an teanga labhartha.
labhair
spoke
Chun eolas níos mó a fhoghlaim faoi na rónta atá againn in Éirinn, labhair mé leis an *“Irish Seal Sanctuary”* i Loch Garman le déanaí.
labhrófaí
would be spoken
Ach ba é an locht ba mhó a bhí air mar scéim Ghaeilge, gur thosaigh sé ródheireannach i saol an ghasúir, le go mbeadh tionchar aige ar chinneadh tuismitheoirí faoin teanga a labhrófaí sa mbaile leis na gasúir.
labhair
spoke
Ar an 19 Bealtaine, labhair an tUachtarán Obama ag Roinn an Stáit i dtaobh an Mheánoirthir.
lucht a labhartha
its speakers
Céard faoi Shinn Féin? Thar aon pháirtí eile shílfeá, leis an méid cainte a bhíonn ar bun ag Sinn Féin faoin nGaeilge, go mbeadh an oiread sin measa acu ar an dteanga is ar lucht a labhartha is go roghnóidís duine le Gaeilge le seasamh i dtoghchán na huachtaránachta.
deiseanna labhartha
opportunities to speak
“Mar chuid dár bplean straitéise 2008-2010, agus arís, an beartas straitéise reatha, tá sprioc ag Glór na nGael áiseanna don fhoghlamóir agus don chainteoir Gaeilge araon, a chuidíonn le deiseanna labhartha i suíomhanna spraoi agus sóisialta a fhorbairt.
lucht labhartha
speakers
“Tá an bonneagar atá riachtanach chun freastal ar riachtanais lucht labhartha na Gaeilge ar tí a scriosta!” Sin téacs na teachtaireachta atá ag dul thart ó dhuine go duine i saol na Gaeilge san am i láthair mar a bheadh spideog ag eitilt ó chrann go crann.
labhraítí sa dúiche
used to be spoken in the district
Meastar go dtagann a ainm as focail éagsúla sna teangacha bundúchasacha a labhraítí sa dúiche ina bhfuil *Sydney* anois.
Labhraímid Spáinnis sa bhaile
we speak Spanish at home
**
AW: Labhraímid Spáinnis sa bhaile.
lucht labhartha na Gearmáinise
the German speakers
Baineann cuid mhaith den ábhar le hoirthear na hEorpa agus leis an athlonnú a rinneadh ar lucht labhartha na Gearmáinise nuair a cloíodh Hitler agus an tríú Reich.
cumas labhartha
ability to speak
Cé go maíonn 43% den aoisghrúpa idir 20 agus 24 bhliain d’aois go bhfuil cumas labhartha Ghaeilge acu, níl ach 1.
Eisean a labhair go líofa mar gheall ar
it was he who spoke eloquently about
Eisean a labhair go líofa mar gheall ar na ‘better angels of our nature’, íomhá dar mhúnlaigh Lincoln as nath difriúil dar thairg a chomhairleoir William Henry Seward dhó in 1861.
lucht aitheantais a labhair
personal acquaintances who spoke
Ach, de réir fianaise na ndaoine éagsúla idir pheileadóirí, thráchtairí, pholaiteoirí agus lucht aitheantais a labhair faoi sna laethanta tar éis a bháis, ba dhuine ar leith é ar mórán bealaí éagsúla.
nach labhróinn Béarla riamh arís
I’d never speak English again
Tháinig mé abhaile agus bhí sé im’ intinn nach labhróinn Béarla riamh arís, ach sin an áit a tháinig an cion agus d’athraigh mé m’intinn ó thaobh na Gaeilge.
mar ghnáth-theanga labhartha
as a lingua franca
Tá na mílte bliain de fhorbairt déanta ar an oileán seo ag an nGaeilge chomh maith, mar ghnáth-theanga labhartha, á seacadadh ó ghlúin go glúin sa nGaeltacht.
faoi lucht labhartha na teanga
about Irish speakers
”* Bíonn leisce ar an údar an fhaill a ligean thairis gan chlisé nó steiréitíopa nó claontuairim a nochtadh faoi lucht labhartha na teanga.
labhraíonn gan stad gan staonadh
speaks incessantly
An Daonnacht i Lár an Uaignis
============
Oíche amháin, buailimid le Davis Mc Alary, DJ bocht a labhraíonn gan stad gan staonadh.
do chaighdeán na Gaeilge labhartha
for the standard of spoken Irish
Níl aon cheist ach an oiread gur chéim mhór ar gcúl a bheas ann do chaighdeán na Gaeilge labhartha sna scoileanna seo má chuirfear na rialacha úra iontrála do scoileanna atá beartaithe ag an Aire Oideachais, Ruairí Quinn, i bhfeidhm.
labhraíonn sé leis na meáin
he speaks to the media
Ní fhéadfainn a rá go dtacaím le haon fhoireann faoi leith sa Príomhshraith, cé go bhfuil bá áirithe agam le Arsenal, ar chúis éicint: is maith liom stíl stuama mheáite an bhainisteora, Arsène Wenger, nuair a labhraíonn sé leis na meáin tar éis an chluiche.
labhróidh sí leis an naíonán sin
she’ll speak to that infant
Polannais a labhróidh sí leis an naíonán sin, mar cheistigh mé í ar an ábhar sin go díreach thart ar sé bliain ó shin agus d’fhreagair sí amhlaidh mé, go diongbháilte.
mhuintir na Gaeilge ar m’aithne a labhraíonn
my Irish language acquaintances who speak an cheana féin already
Ar dhroim sin uile, tá ar a laghad seisear de mhuintir na Gaeilge ar m’aithne a labhraíonn an Pholannais cheana féin.
gearradh éiric ar leanaí a labhair as
children were penalised who spoke
Ba é an Béarla an teanga oifigiúil i gcúirteanna is i scoileanna Phórtó Ríce agus gearradh éiric ar leanaí a labhair as Spáinnis ar scoil.
agus as lucht a labhartha
and its speakers
Síleann lucht na Gaeilge, áfach, go dtuigeann siad na hÉireannaigh gan Ghaeilge a bhíos ag spochadh as an teanga seo agus as lucht a labhartha.
B’fhearr liomsa nach labhródh an Taoiseach
I'd prefer that the T. wouldn’t speak
B’fhearr liomsa nach labhródh an Taoiseach faoin gcreideamh in aon chor, ach go labhródh sé faoi na hargóintí.
labhraíodar linn go tobann
they spoke suddenly to us
D’fhéach na coda difriúla den inchinn siar ar bhotúin an tsaoil, agus labhraíodar linn go tobann trí mheán chnaipe a bhí in aice lena gcosa a chur solas ar siúl.
cuma cén teanga a labhrófaí leis
no matter what language would be spoken to it
Tharlódh bac ar phaiste cuma cén teanga a labhrófaí leis.
a labhródh amach
who’d speak out
Ar bhealach, is drochrud é sin, Is é an trua nach bhfuil níos mo daoine a labhródh amach,
“Tá ceathrar gasúr agam féin agus don chéad uair, b'fhéidir, i stair na hÉireann - tá súil agam nach dtarlóidh sé ach tá faitíos orm - go mbeidh an chéad ghlúin eile níos measa as.
labhair go hoscartha agus go nimhe neanta inár n-éadan
spoke vigorously and venomously against us
Fear meisce a labhair go hoscartha agus go nimhe neanta inár n-éadan agus má bhí meisce air féin, ní raibh ar fhear an tí ná ar na daoine eile, scata de mhuintir an bhaile, a thug cead a chinn dó.
lucht labhartha na Breatnaise
of Welsh speakers
Seachas oíche ar bith d'oícheanta an tsaoil, bhí lán a' tí de lucht labhartha na Breatnaise tagtha i láthair don Schubertiade.
i measc lucht labhartha na Gaeilge
amongst Irish speakers
Ábhar mór conspóide ab ea an cinneadh sin i measc lucht labhartha na Gaeilge nuair a d’fhógair an tAire Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe, Brendan Howlin, i mí Dheireadh Fómhair, 2013 go rabhthas ag cur deireadh leis na pointí bisigh agus go gcuirfí cionmhéid i bhfeidhm feasta nuair a bheadh earcú á dhéanamh.
Labhair sise
she spoke
Labhair sise faoi na seachtainí speisialta sócúlacha soilbhre a chaith sí in Odious Gael gach samhradh ó ceapadh í ina hUachtarán i 1997.
Mar gheall ar stair lucht a labhartha
because of the history of its speakers
Mar gheall ar stair lucht a labhartha, fanfaidh rian a staire agus a ndearcadh saoil mar chuid inmheánach den teanga, más iniompar agus más inláimshithe é.
lucht labhartha na Gaeilge
Irish speakers
Léirigh an eachtra sin sa tacsaí i nGlaschú roimh Nollaig arís na deacrachtaí atá ann do lucht labhartha na Gaeilge.
ar an dóigh a labhraíonn siad
about how they speak
Níorbh fhada gur thosaigh an drochíde ciníoch ar an idirlíon, maslaí pearsanta ar Anna Lo, ar na Sínigh agus ar an dóigh a labhraíonn siad Béarla, rud a chuir alltacht ar dhaoine - seachas an DUP.
Labhraíonn na buíonta seo
these groups speak
Labhraíonn na buíonta seo Béarla don chuid is mó agus mar sin is beag seans go gcaithfidís vóta ar son páirtí gur mhaith leis neamhspléachas don Stát Francach a bhaint amach, agus cearta teangan daigne ar son na Fraincíse a chur i bhfeidhm.
chuig tír nach labhraítear Béarla inti
to a non-English speaking country
Tá daoine eile ag fáil bháis ach is líonmhaire na Gaeil-Airgintínigh agus, faoi láthair, tá tuairim’s leathmhilliún Gael-Airgintíneach sa tír, an diaspóra Éireannach is mó chuig tír nach labhraítear Béarla inti.
An té a labhraíonn i gcoinne an rialtais
the person who speaks against the government
An té a labhraíonn i gcoinne an rialtais in Éirinn, ar a laghad ní rachaidh sé go príosún (nó as amharc ar fad).
lucht labhartha
speakers
Bhí Tríonóid sa lucht éisteachta - lucht labhartha na Gaeilge a bhí ag iarraidh an Gàidhlig a chluinstin; Preispitéirigh a bhí ansin leis an chantaireacht a chluinstin agus baicle nár Ghaeilgeoirí nó Phreispitéirigh iad ach a bhí ann leis an ealaín shaoithiúil andúchasach seo a chluinstin.
Labhair baill áirithe
particular members ... spoke
Labhair baill áirithe pháirtí Abbott in éadan an leasaithe freisin, lena n-áirítear an t-aon fheisire bundúchasach i dTeach na n-Ionadaithe, Ken Wyatt, a thug le fios go raibh sé ar intinn aige urlár an tí a thrasnú le vótáil ina choinne.
a labhraíonn
who speaks
Cé gur fear lách séimh é Stevens a labhraíonn go poiblí is go ciúin béasach, ní hintleacht chiúin atá aige ach a mhalairt.
an teanga labhartha
the spoken language
Measann Dónall Ó Maolfabhailgo bhféadfadh sé dochar a dhéanamh don Ghaeilge béim a chur ar an teanga labhartha amháin sa churaclam scoile.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
