i ndeireadh achair
at the end
Caithfidh sé gurbh ea?
Fear eile ar an gcoigrích thiar, nach n-áirítear go coiteann mar Ghael é, is ea Billy the Kid, nó mar a bheireadh sé air féin
i ndeireadh achair, 'William Bonney'.
Cé gur dúradh
although it was said
Cé gur dúradh go poiblí go raibh seasamh neodrach ag Éirinn sa dara Cogadh Domhanda, tá fianaise láidir ann gur tugadh tacaíocht do na comhghuaillí a sheas an fód i gcoinne na Gearmáine sa chogadh sin.
Níl deireadh leis an ghlanadh seo
there's no end to this cleaning
"
Níl deireadh leis an ghlanadh seo.
deireadh
everything
"Níl
deireadh leis an ghlanadh seo.
Nuair a ghéilleann tú do chuid ceart ar mhaithe leis an tslándáil, ní bhíonn ceachtar agat sa deireadh
When you give up your rights for security, you wind up having neither
Chun casadh a bhaint as cuid focal duine de "aithreacha bunaithe na tíre":
Nuair a ghéilleann tú do chuid ceart ar mhaithe leis an tslándáil, ní bhíonn ceachtar agat sa deireadh".
ag deireadh na péice
at his wits' end
Bhí sé
ag deireadh na péice leis faoi seo.
I ndeireadh na dála
when all is said and done
Tháinig an smaoineamh seo chun cinn go deireanach i 1992 agus dóbair gur ghlac John Bruton leis, ach
I ndeireadh na dála chuaigh an Lucht Oibre isteach le Fianna Fáil cibé.
deireadh sé
he would say
"Tharla sé go minic go gcaithinn an oíche ar fad ag labhairt Gàidhlig, mar a cheap mise, agus chasadh duine éicint timpeall agus
deireadh sé, 'Féach air sin.
i ndeireadh báire
when all is said and done
San úrscéal tréitheach le hIsaac Bashevis Singer, *Scum*, deir an príomhcharachtar ann nach bhfuil sa saol
i ndeireadh báire ach nithe ag titim amach mar a chaithfidh a thitim amach, nithe a taibhríodh duit cheana, agus nach bhfuil ann ach go bhfuil tú á bhfeiscint anois den chéad uair, mar dhea, le do shúile cinn.
Ná habair nár cuireadh ar do shúile é
don't say you weren't warned
Ná habair nár cuireadh ar do shúile é," arsa Lillian.
i ndeireadh na preibe
at the last gasp
Ainneoin bholscaireacht a gcairde sna meáin tá an Páirtí Daonlathach
i ndeireadh na preibe.
deireadh sin
all that
Bean bhreá aclaí ab í Myrtle ach bhí
deireadh sin goidte ag an ghalar bhradach agus in áit an bhláth a bhíodh i gcónaí ar a craiceann bhí imir mhífholláin bhuí.
déarfainn
I'd say
Bhuel, dá gcuirfeá ceist ormsa,
déarfainn gurb í an Ghaeilge atá ag an ríomhaire thar aon teanga eile.
ag deireadh na péice
at the end of his tether
Bhí an t-ádh dearg ar Bhróna nó bhí Frank
ag deireadh na péice.
Tá mé i ndeireadh na péice
I'm at the end of my tether
Tá mé i ndeireadh na péice.
a ndúradh
all that was said
Bíonn iachall ar an duine atá i mbéal an phobail a chruthú go ndearnadh clúmhilleadh air agus gur bréag amach agus amach
a ndúradh nó a scríobhadh faoi.
ar deireadh
in the end
Dúirt mé leis go ndéanfainn mo dhícheall agus ghlac sé liom
ar deireadh.
beidh orainn deireadh a iompar thart
we'll have to carry everything around
Má fhaigheann muid tacsaí
beidh orainn deireadh a iompar thart i rith an lae.
Sa deireadh thiar thall
eventually
Sa deireadh thiar thall ghlac an grúpa le téama bunaithe ar na heilimintí - aer, uisce, talamh agus tine - agus thosaigh an obair láithreach ansin.
an meall is mó ar deireadh
last but not least
Agus
an meall is mó ar deireadh: tá drogall ar na Gearmánaigh a admháil gur chlis ar an gcóras a rabhadar chomh bródúil sin as.
sin a ndeirim
that's all I'm saying
Coinnigh tú shúil ar an jab sin atá agat,
sin a ndeirim.
ag éisteacht le deireadh
listening to everything
Ach ní raibh Stiofán ina chlabhstar déanta ar chor ar bith nó bhí sé ina sheasamh ar chúl dhoras an tseomra
ag éisteacht le deireadh agus bhí plean aige.
is a dúradh linn roimh ré
as we were told in advance
Tá cogadh na hIaráice faoi lán seoil agus an chuma ar an scéal faoi láthair nach mbeidh sé thart chomh tapa
is a dúradh linn roimh ré.
gur dúradh leis
that he was told
Dúirt mac léinn eile, nár tógadh "sa traidisiún Caitliceach",
gur dúradh leis go minic go gcaithfeadh sé meas a bheith aige ar bharúlacha agus ar thraidisiúin daoine eile.
ná habair tada
saying nothing
Ag breathnú air ón taobh amuigh cheapfá gurb é an sean-nós Gaelach i gcónaí acu é:
ná habair tada, agus nuair a chuirtear ceist "leochailleach" - faoi BSE, abair - tarraing anuas na seanráitis chéanna a mbaintí úsáid astu nuair a bhí an galar sin i mbéal an phobail.
a dúradh
it was said
Ní raibh aon chinnteacht ann,
a dúradh, gur Gaeilgeoirí a bheadh ina gcónaí sna tithe seo agus, dá réir, go raibh éiginnteacht faoi thodhchaí na Ceathrún Rua mar bhaile láidir Gaeltachta.
sa deireadh thiar thall
at long last
Chuala mé gur áit speisialta a bhí ann le cuairt a thabhairt air agus nuair a bhain mé an t-ionad amach
sa deireadh thiar thall ní raibh díomá orm.
i ndeireadh na dála
when all is said and done
Tá a mórchuid bródúil as an teanga agus sásta í a labhairt má thugtar an spreagadh dóibh, ach
i ndeireadh na dála is féidir leat a bheith cinnte go bhfaighidh tú fáilte is fiche anseo, is cuma cén teanga a labhraíonn tú.
tá deireadh leis an Chomhaontú
the Agreement is finished
"
Mura bhfuil,
tá deireadh leis an Chomhaontú.
mar a deireadh siad
as they used to say
Rinne sí cinneadh nach mbeadh aon bhaint aici leis in aon chor ach amháin,
mar a deireadh siad sa Roinn ag an am, "if the exigencies of the service require it!"
Go gairid ina dhiaidh sin, áfach, cuireadh Máire go dtí an Spáinn, áit ar chaith sí dhá bhliain ag obair mar rúnaí ambasáide.
Bheidís, dúradar
they would be, they said
Bheidís, dúradar, ag sárú chearta sealúchais an duine, atá leagtha síos sa Bhunreacht.
ag deireadh na péice
at wits' end
Tá ár gclár ama as a riocht glan anois agus inseoidh mé an fhírinne duit, tá ag muid
ag deireadh na péice.
a dúradh linn
we were told
An bhfuil mórán de na spriocanna a leagadh síos i dtús ama bainte amach?
Ba é an rud is mó a rinne muid an nuachtán a fhoilsiú go laethúil, rud,
a dúradh linn, nárbh fhéidir a dhéanamh.
nuair a deirinn rud éicint as Baváiris
when I'd say something in Bavarian
Scaití, thugtaí feilméara orm féin
nuair a deirinn rud éicint as Baváiris.
Dúradh le gairid
it was said recently
Dúradh le gairid go mbeidís le fail saor in aisce ag aon tír san Afraic nó sa Meán Oirthear a bheadh sásta glacadh leo.
go deireadh a ré
until the end of his life
"Tá muid ag cuartú an húirín sin Coimín mallaithe," a mhínigh siad do thuairisceoir *Beo Ar Éigean*, "Agus nuair a thiocfaidh muid air beidh sé ag ceol go cuachach
go deireadh a ré.
faoina bhfoilsíonn agus faoina ndeir siad
about what they publish and say
Chomh luath agus a dhéantar leasú ar na dlíthe leabhail is lú cúis a bheidh ag na meáin a bheith chomh cúramach
faoina bhfoilsíonn agus faoina ndeir siad.
nuair a bhí deireadh dúile bainte dó
when she had given up totally on him
Agus
nuair a bhí deireadh dúile bainte dó, is léir gur bhuail tallann inteacht é agus chuir sé chun tosaigh béile Síneach uirthi don Aoine seo.
ar deireadh thiar thall
at long last
Tá creidiúint mhór ag dul do na gardaí -
ar deireadh thiar thall, a deir tú, agus an ceart ar fad agat - as fiosrúchán mall a dhéanmah chomh foighdeach sin.
i ndeireadh báire
in the end
Ba é an lá pá is fearr a bhí agam i gcaitheamh mo shaoil ach gur íoc mé go daor air
i ndeireadh báire nuair a bhí chuile dhuine ag cur an mhilleáin orm gur mealladh iad lena gcuid airgid a chur amú ar na scaireanna!
AÓF: Cad é an rud is tábhachtaí duit san amhránaíocht dhúchasach?
ÉÓD: Scéal an amhráin.
i ndeireadh na dála
in the end
Ná déanaimis dearmad, áfach, ar an éiginnteacht a bhaineann le cúrsaí spóirt agus gur tharla sé cheana go raibh contae amháin chun cinn ar feadh tréimhse fada - Corcaigh '76-'78, cuir i gcás, agus dar ndóigh Ciarraí sa pheil idir '78 agus '86 - agus gur bualadh iad
i ndeireadh na dála.
deireadh na gcaogaidí
the end of the fifties
"
deireadh na gcaogaidí
=======
Is mar eacnamaí, seachas mar Ghaeilgeoir, áfach, a bhain Whitaker amach ionad sa stair dó féin.
deireadh
an end
An raibh tú cráite ag fanacht i scuaine chun íoc as do chuid siopadóireachta le déanaí? Ar éirigh tú crosta leis na daoine malla romhat? Ar thosaigh tú ag comhaireamh na rudaí a bhí sna ciseáin acu ag súil go mbeadh siad in ann íoc astu go tapa? Bhuel, má éiríonn leis na pleananna atá ag siopadóirí chun gléasanna beaga a chur ar gach rud a dhíolann siad ní fada go mbeidh
deireadh leis an eispéireas míthaitneamhach sin.
go ndeireadh an tseanbhean béal dorais
that the old woman next door used to say
D'aithin mé cuid mhór de na nathanna agus thuig mé cén fáth
go ndeireadh an tseanbhean béal dorais, 'he pulled down a story' nuair a chuala mé 'tharraing sé anuas scéal' i nGaeilge.
sa deireadh
eventually
Nuair a chuala Dowd faoi bhás tragóideach Kelly anuraidh, chuimhnigh sí ar Pat Moynihan agus an méid a dúirt sé tar éis fheallmharú JFK: "Ní dóigh liom gur fiú duit a bheith i d'Éireannach mura bhfuil a fhios agat go bhfuil an saol seo chun do chroí a bhriseadh
sa deireadh.
Deireadh sí linn
she would say to us
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
Deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
deireadh na seascaidí
the end of the Sixties
Agus is ar rialtais stáit is mó atá an milleán, ó tharla cúram na ndúchasach a bheith orthusan go dtí
deireadh na seascaidí.
Chífeadh sí deireadh uaithi
she would see all around her
Chífeadh sí deireadh uaithi agus b'fhéidir go mbeadh rud beag suaimhnis aici thuas ansin.
ag baint deireadh dúile do tharrtháil de chineál ar bith
giving up all hope of any sort of rescue
Nuair a bhí Fionntán
ag baint deireadh dúile do tharrtháil de chineál ar bith, dúirt Ruán: "Sílim go n-aithním an focal ar fheoil ansin - feoil rósta.
deirinn
I used to say
"Mar shampla,
deirinn le mo bhean gur mhothaigh mé sa bhaile ar Bhóthar na bhFál.
deireadh a haistir saoil
the end of her life's journey
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
i ndeireadh na seascaidí
at the end of the Sixties
Tháinig sé chun cinn i dtús báire
i ndeireadh na seascaidí mar dhuine de na feachtasóirí a d'eagraigh an mórshiúl cearta sibhialta i nDoire ar an 5 Deireadh Fómhair 1968.
abraimis
let's say
Má bhreathnaíonn tú siar ar bhliain éigin,
abraimis 1975, níl aon chomparáid idir an méid cláracha a táirgeadh sa Rannóg seo i rith na bliana sin agus an méid cláracha a tháirgimid sa lá atá inniu ann.
bhuail sé Tadhg sa deireadh
Tadhg realised at last
Caithfidh sé gur
bhuail sé Tadhg sa deireadh gur leis féin a bhí sé ag damhsa agus thiontaigh sé go mall righin i dtreo an triúir a bhí ina suí.
Chonaic Ifor deireadh
Ifor saw everything
Chonaic Ifor deireadh agus bhéarfá mionna go raibh fonn air éirí; ach bhí leisce air ligean lena lasta agus shuigh sé ansin ag amharc ar Thadhg.
Dá fhad a théann an sionnach, beirtear air sa deireadh
However far the fox goes, he is caught in the end.
Féach, mar shampla, ar an gcéad cheann a d'fhoghlaim mé riamh (a bhuíochas ar Shéamas Ó Cualáin): "
Dá fhad a théann an sionnach, beirtear air sa deireadh".
Chuir siad deireadh sa charr
they put everything in the car
Chuir siad deireadh sa charr agus ní raibh siad i bhfad ag tiomáint gur thit néal ar Eilís agus níor mhuscail sí arís gur mhothaigh sí siorradh fuar thart fá na murnáin.
Chaith sí deireadh isteach
she threw it all in
Chaith sí deireadh isteach i gciseán an níocháin, agus ar ais léi agus an folúsghlantóir léi.
ag baint deireadh dúile do chinneadh
giving up all hope of a decision
Ba thur an fháilte a chuir sé roimh an chur agus an cúiteamh seo uilig agus sa deireadh, nuair a bhí sé
ag baint deireadh dúile do chinneadh, agus nuair a mheas sé go raibh sí ag dul thar an cheasaí, dúirt sé: "I ngeall ar Dhia, a Shiobhán, déan cinneadh.
a deiridís
they used to say
“Níl sí ró-úsáideach mar theanga, an bhfuil?”
a deiridís.
bhí deireadh déanta
it was the end of the world
Deir siad go n-éiríonn daoine níos réchúisí sna daichidí – cad é bhain duitse!?”
Ar an drochuair, nuair a shuigh siad síos bhí Bríd agus Kate buailte ar a chéile agus
bhí deireadh déanta.
a deiridís
they used to say
“Níl sí ró-úsáideach mar theanga, an bhfuil?”
a deiridís.
agus dúirt fríd an ghal
and he said through the smoke
Ansin tharraing Balor Fáidh píopa beag cailce amach as a phóca agus las ina láthair é
agus dúirt fríd an ghal: "Caithigí é seo!" "An gcaithfidh muid?" a d’fhiafraigh an bheirt eile d’aonghuth.
ag deireadh na gceathrachaidí
at the end of the Forties
“Bhí Johnny Geoghegan (athair Mháire Geoghegan-Quinn) ag seasamh d’Fhianna Fáil ann, agus bhí ráfla scaipthe ag cuid de na feachtasóirí a bhí ag tacú le Peadar go raibh Johnny Geoghagan básaithe an oíche roimh an toghchán, rud nach raibh!
"Mar gheall gur tharla a leithéid de rud cheana i gConamara
ag deireadh na gceathrachaidí, chreid go leor an scéal.
deireadh sé
he used to say
Bhí aithne agam ar fhear nár thaitin an cheist leis ar chor ar bith agus, le teann cantail,
deireadh sé “Scunthorpe!”, díreach le cur as don té a chuir an cheist.
rudaí a deireadh mo mháthair phoblachtánach, fhrith-Shasanach linn-ne
things that my republican, anti-English mother used to say to us
Le fírinne, bhí baint mhór ag mo dhearcadh leis an tógáil a fuaireas agus le
rudaí a deireadh mo mháthair phoblachtánach, fhrith-Shasanach linn-ne, na gasúir, agus muid ag fás aníos.
deireadh m’athair liom
my father used to say to me
Agus
deireadh m’athair liom, in ainneoin go raibh an-ghrá aige d’Éirinn agus go raibh sé bródúil as bheith Éireannach: ‘Buíochas le Dia go raibh mé ábalta teacht anseo,’ agus bhí sé buíoch as gach nóiméad de.
ní dúirt sé tada
he said nothing
D’ardaigh sé a chluas, ach
ní dúirt sé tada.
dá ndéarfá
if you said
Le tríocha bliain anuas, cé acu a dtaitníodh sé leat nó nach dtaitníodh, ba chuma tú i lár na hAfraice nó i lár na hÁise,
dá ndéarfá gurbh as Éirinn duit ní haon cheann de na nithe thuasluaite a luafaí leat ach an IRA.
abair amhrán
sing a song
“
abair amhrán” an teideal a bhí air, is dóigh liom.
nach ndéarfadh gurbh fhiú an tairbhe an trioblóid
that it wasn't worth the trouble
Ar ndóigh, tharraing an cás cúirte seo tuilleadh airde ar a iníon ach is beag duine
nach ndéarfadh gurbh fhiú an tairbhe an trioblóid.
go mbeadh deireadh an tsaoil aige ann
that it would be the end of the world
“Ní gnách leis a bheith mall,” a deir a athair Dónall, “nó tá a fhios aige go maith
go mbeadh deireadh an tsaoil aige ann.
faoi mar a tharla i ndeireadh na seachtóidí
as happened at the end of the Seventies
I ndáiríre, murach fhir an iarthair, ba dheacair gan a bheith rud beag éadóchasach faoi dhul chun cinn na hiomána ach,
faoi mar a tharla i ndeireadh na seachtóidí, tá iománaithe na Gaillimhe tar éis dúshlán na “mbuachaillí móra” a thabhairt.
ag deireadh an léirithe
at the end of the performance
“Tá sí mar a bheadh an bhriogóid dóiteáin ann, ag caitheamh uisce fuar ar na ceisteanna polaitiúla sa dráma," a dúirt Ciarraíoch liom
ag deireadh an léirithe.
ba bheag nár uchtaigh muintir an tí mé sa deireadh
the people of the house nearly adopted me in the end
Chaith mé tamall ag obair i bpub ansin agus
ba bheag nár uchtaigh muintir an tí mé sa deireadh!”
Nuair a d’fhág sí Oileán Chléire tháinig sí ar ais go Baile Átha Cliath agus ghlac sí post le AIB.
ach amháin má deir siad a mhalairt
unless they say otherwise
Cé gur mná Gael-Mheiriceánacha ab ea céatadán ard de na múinteoirí i scoileanna Nua-Eabhrac roimhe seo, in aigne dhaltaí an lae inniu is Giúdaigh iad na múinteoirí geala ar fad,
ach amháin má deir siad a mhalairt.
Dúradh
it was said
Dúradh freisin go raibh an pionós ródhian d’fhear óg a raibh seans maith go bhféadfaí é a chur ar bhealach a leasa.
Níl déarfaidh mise dadaí!
No comment!
“
Níl déarfaidh mise dadaí!” arsa Isobel Ann.
i ndeireadh báire
in the end
i ndeireadh báire, tugadh síneadh sé mhí don acht, agus ar éigean a ritheadh sin.
deireadh
end
Tar éis tamaill, bhí sé deacair na ceoltóirí a choinneáil le chéile agus cuireadh
deireadh leis an chraobh.
an té a déarfadh
the person who would say
agus seans go bhfuil an ceart ag
an té a déarfadh go bhfuil an iomarca seafóide sna meáin faoi chúrsaí spóirt nuair atá rudaí i bhfad níos tromchúisí ag tarlú sa saol.
Ag deireadh craolta
at the end of the broadcast
Ag deireadh craolta i Lublin d’fhan na sluaite le “Barka”, an t-amhrán ab ansa leis an bPápa, a rá.
déarfar an Choróin Mhuire
the rosary will be said
37
déarfar an Choróin Mhuire.
Dúradh
it was said
Satharn a bhí ann, agus nuair a tháinig imreoirí Thír Eoghain go dtí an t-ionad,
Dúradh leo go raibh an phríomhpháirc dúnta agus go mbeadh cluiche peile club i sraithchomórtas peile Uladh ag dul ar aghaidh ar an bpáirc thraenála san ionad céanna.
dúradh leo
they were told
Satharn a bhí ann, agus nuair a tháinig imreoirí Thír Eoghain go dtí an t-ionad,
dúradh leo go raibh an phríomhpháirc dúnta agus go mbeadh cluiche peile club i sraithchomórtas peile Uladh ag dul ar aghaidh ar an bpáirc thraenála san ionad céanna.
Ag deireadh craolta
at the end of the broadcast
Ag deireadh craolta i Lublin d’fhan na sluaite le “Barka”, an t-amhrán ab ansa leis an bPápa, a rá.
déarfar an Choróin Mhuire
the rosary will be said
37
déarfar an Choróin Mhuire.
a déarfadh
who would say
Tá go leor daoine ann
a déarfadh nár cheart go mbronnfaí marcanna breise ar dhaoine a bhfuil Gaeilge acu in aon chor agus nach é seo an dóigh is fearr leis an teanga a chur chun cinn.
inar dúradh
in which it was said
Foilsíodh tuarascáil eile le gairid
inar dúradh go bhfaigheann 70% de dhúchasaigh bás sula mbíonn siad 65 i gcomparáid le 20% den phobal geal.
mar mhaor deireadh seachtaine
as weekend supervisor
Oibríonn Marc Ó Loinsigh ar bhonn páirtaimseartha
mar mhaor deireadh seachtaine.
ag deireadh na seascaidí
at the end of the Sixties
Ach ní go dtí go ndeachaigh sé ag obair mar mhac léinn i Londain ar feadh an tsamhraidh
ag deireadh na seascaidí, ag déanamh obair thógála ar na tolláin faoi Londain, a thosaigh sé ag labhairt na Gaeilge go rialta.
a déarfadh a mhalairt
who would say the opposite
Agus bhí sé ábalta ar fhreagra a thabhairt do dhaoine
a déarfadh a mhalairt.
Conas a mhairfidh muid go deireadh an lae?
How will we last until the end of the day?
An cheist chéanna ag gach éinne:
Conas a mhairfidh muid go deireadh an lae?
I dTóiceo a bhuaileamar le hOki den chéad uair.
deireadh ré
end of an era
Ardaíonn sé an cheist arís: an bhfuil
deireadh ré ag druidim le Craobhchomórtas Peile na Mumhan nó an bhfuil córas an chúldorais ag cothú na bhfoirne láidre tuilleadh seachas na contaetha laga a thabhairt chun cinn?
Bealach éasca a fuair foireann Átha Cliath tríd go dtí an leathchraobh, gan aon fhoireann taobh amuigh de Chúige Laighean le himirt acu.
ag deireadh na seascaidí
at the end of the Sixties
Tógadh í i bhfad ó dhorchlaí na cumhachta, áfach, i Maínis i gConamara, áit ar bhog an teaghlach
ag deireadh na seascaidí.
dúradh paidreacha
prayers were said
Rinneadh cuimhneachán ar an tubaiste i Márta 1995 nuair a chuaigh grúpa daoine, agus an sagart paróiste chun tosaigh, suas Cró na Rad ó na Cealla Beaga agus
dúradh paidreacha ar an suíomh.
sa deireadh thiar thall
eventually
Roghnaigh muid an t-ainm Líadan
sa deireadh thiar thall agus ní raibh níos mó cainte ann faoi!
AÓF: ***An mbíonn sibh ag seinm le chéile go minic? Cén chaoi a mbíonn sibh in ann a bheith ag cleachtadh má tá sibh ar fad in bhur gcónaí in áiteacha éagsúla sa tír?***SD: Déanann muid iarracht castáil le chéile chomh minic agus is féidir.
ag deireadh séasúr fada, tuirsiúil
at the end of a long tiring season
I gcás na Meiriceánach, seans go mb’fhearr le cuid acu ar aon nós a bheith sa mbaile ag ligean a scíthe
ag deireadh séasúr fada, tuirsiúil ag carnadh na ndollar.
deireadh na seachtóidí.
the end of the Seventies.
Cathain a bunaíodh Cumann na bhFiann agus cé a bhunaigh é?***
Bhunaigh foireann lánaimseartha Choláiste na bhFiann Cumann na bhFiann ag
deireadh na seachtóidí.
agus go ndéarfaidís
and that they would say
Ní gá ach ainmneacha ar nós Ferguson nó Keane, Abramovich nó Drogba a lua agus glactar leis go dtuigeann chuile dhuine cé atá i gceist, cén club lena mbaineann siad, céard a itheann siad don bhricfeasta ar maidin! Nach mbeadh sé iontach dá dtarlódh sé uair amháin ar an "Late Late Show", cuir i gcás, go mbuafadh duine sa lucht féachana dhá thicéad go Old Trafford, nó a leithéid de dhuais,
agus go ndéarfaidís le Pat Kenny iad a thabhairt do dhuine éigin eile ar an ábhar nach raibh aon suim acu dul ann.