staraí an tionscadail
the project's historian
Maureen Murphy, staraí an tionscadail, a raibh a cuid glún agus a láimhíní clúdaithe le cré dhonn nuair a chas mé léi.
Staraí
historian
(Staraí Sasanach é Davies a scríobh leabhar maith fá stair na Polainne, cibé locht atá ar an cheann a scríobh sé fá stair na hÉireann.
staraí
historian
Tá muid bródúil chomh maith as fear Bharr na nAillte, an foclóirí, scríbhneoir agus staraí, an Dr.
staraí
historian
Deir an staraí Geoffrey Blainey nach bhfuil fianaise dá laghad ann go bhfuil baint aige le peil Ghaelach mar nár scríobhadh rialacha don pheil Ghaelach go dtí 1885, go gairid tar éis do Mhícheál Ciosóg agus a chairde an Cumann Lúthchleas Gael a bhunú.
staraithe
historians
"Beidh cuimhne ag staraithe agus ag daoine os cionn an trí scór bliain d'aois - leithéidí an eagarthóra - ar Saipan mar áit an áir i rith an Dara Cogadh Domhanda, áit ar maraíodh na mílte sa choinbhleacht idir an tSeapáin agus Meiriceá.
staraí
historian
Diaidh ar ndiaidh thosaigh muid ag déanamh i bhfad níos mó cleachtaidh agus thuig muid ansin cé chomh dona is a bhí muid!"
Céim san fhisitheiripe
=======
Is mac é Colm leis an staraí agus foilsitheoir Pádraig Ó Snodaigh, agus an t-ealaíontóir agus scríbhneoir Cliodhna Cussen.
staraithe
historians
"Beidh cuimhne ag staraithe agus ag daoine os cionn an trí scór bliain d'aois - leithéidí an eagarthóra - ar Saipan mar áit an áir i rith an Dara Cogadh Domhanda, áit ar maraíodh na mílte sa choinbhleacht idir an tSeapáin agus Meiriceá.
staraithe
historians
Tá seasamh Éamoin de Valera i rith an Dara Cogadh Domhanda ina chnámh spairne go fóill i measc staraithe.
staraithe Béarla
English-speaking historians
"Cad é an díospóireacht a spreag sé? An mó duine a léigh é? Tá níos mó cloiste agam ó staraithe Béarla mar gheall air ná mar atá cloiste agam ó lucht léinn na Gaeilge.
staraithe
historians
Tá mé ag súil le díospóireacht bhríomhar amach anseo, nuair a bheas na staraithe ag iarraidh a thuiscint cén chaoi ar chaill na Stáit Aontaithe an cogadh san Iaráic.
staraithe
historians
Insíonn na staraithe é seo dúinn.
staraí
historian
Luaigh Declan Kiberd an staraí Louis Cullen i réamhrá a scríobh sé i gclár thaispéantas de chuid Ballagh dar teideal "Tír is Teanga".
staraí
historian
Dar leis an iriseoir and staraí John Bowman, sa chlár fáisnéise faoi Whitaker sa tsraith "Nation Builders", bhí bunphrionsabail Chomhaontú Aoine an Chéasta 1998 go léir breactha síos ag Whitaker tríocha bliain roimhe sin nuair ba é a chomhairligh Jack Lynch faoi chúrsaí an Tuaiscirt.
staraí áitiúil
local historian
Cluinfidh siad léacht ansin faoi stair an champa ó staraí áitiúil.
staraí
historian
Bhí clú agus cáil uirthise mar bhailitheoir agus staraí chultúr lucht tuaithe Ghaeltacht na hAlban.
staraí
historian
Gordon, staraí a áirítear mar údarás ar na Círéibeacha Oráisteacha, thosaigh lucht na paráide ag caitheamh achasán le hoibrithe tógála Caitliceacha.
staraí cáiliúil
famous historian
In 1833, cheannaigh John Lecky an teach mar áit chónaithe dá theaghlach agus tógadh an staraí cáiliúil William Edward Hartpole Lecky (1838 - 1903) ann.
B’fhalsa an staraí
it would be a lazy historian
B’fhalsa an staraí a thabharfadh neamhaird ar a leagan athbhreithnithe siúd d’imeachtaí na tréimhse brónaí sin.
an staraí Rómhánach
the Roman historian
D’fhéadfadh sé gurb é sin an sliabh ar thug an staraí Rómhánach Tacitus “Mons Graupius” air.
staraí aontachtach
unionist historian
Mar a dúirt an staraí aontachtach Donald Akenson liom: “Tá an bua ag na Caitlicigh agus tá cead á thabhairt do na Protastúnaithe géilleadh le dínit.
staraí mara
maritime historian
Ba iad sin Robin Ruddock, atá ina mhaor in ionad oideachais lasmuigh; Jim Allen, Oifigeach Comhshaoil Chomhairle Chúil Raithin; agus Robert Anderson, staraí mara atá an-eolach mar dhuine, a bhfuil am caite aige ar an fharraige é féin.
staraí athbhreithnitheach
revisionist historian
Aisteach go leor dom, mar sin, píosa ón staraí athbhreithnitheach, an tOllamh Marianne Elliott ó Roinn an Léinn Éireannaigh in Ollscoil Learphoill, a fheiceáil i gclár an dráma.
staraí ealaíne
art historian
Ba é an staraí ealaíne / ainmhíchara an Dochtúir Peter Husard a bhunaigh an músaem in Chichester sna Stáit Aontaithe i lár na seachtóidí, agus ó shin i leith tá staidéar á dhéanamh ansin ar ainmhithe éagsúla agus ar a gcuid ealaíne, mar shampla: na patrúin a fhágann caocháin agus iad ag tochailt faoi thalamh; an dóigh a dtiteann cac staile i bhfoirm pirimide; na marcanna a fhágann cait ina dtimpeallacht féin nó an t-eagar a chuireann scaoth éan orthu féin ag eitilt sa spéir le titim na hoíche.
staraí
historian
Trí chéad bliain níos moille, scríobh an staraí Bede gur thóg Ninian séipéal déanta as cloch a dtugtar *Candida Casa* – an Teach Bán – air.
staraithe
historians
B’in, chomh fada agus is eol dúinn, an chéad dinnéar altaithe i Meiriceá, cé go ndeir staraithe go ndearna grúpa oilithreach altú do Dhia i Jamestown, Virginia, dhá bhliain roimh an bhfleá thuasluaite.
na staraithe
the historians
Deir na staraithe Alan agus Marjorie Anderson, a chuir eagar ar an bheathaisnéis, gur dócha go raibh an bothán suite i dTòrr an Aba.
staraithe
historians
Ach deir staraithe eile gur meafar é do thrí oileán na tíre.
staraithe
historians
Is annamh a chuireann staraithe nó scríbhneoirí síos ar an rud a thug siad leo – mar atá teanga.
staraí áitiúil,
a local historian,
Fuaireamar síob ó staraí áitiúil, a bhí lán de scéalta faoi chorónú na Banríona Éilís sa bhliain 1953, faoi na longa cogaidh a bhíodh sna cuanta le linn an Dara Cogadh Domhanda agus
mar sin de.
staraí áitiúil
local historian
Scríbhneoir agus staraí áitiúil ab ea é agus tá a chnuasach lámhscríbhinní anois in Picton Library i Learpholl.
staraí agus léachtóir,
historian and lecturer,
“An stair ag teacht ar ais, ag teacht aniar aduaidh orainn – sin an rud atá ar siúl,” dar le Tamati Kruger, staraí agus léachtóir, sa *New Zealand Herald*, “ach is dócha nach ritheann sé sin le lucht polaitíochta.
staraithe fireanna
male historians
Murab ionann is stair na hÉireann – a dhírigh ar na fir agus a bhí scríofa ag staraithe fireanna go dtí gur tháinig stair na mban chun tosaigh le déanaí – cruthaítear agus déantar ceiliúradh ar stair fhantaiseach bhaineann in An Bhanríon
Bess agus Gusaí Gaimbín.
staraí
historian
**Cesca Trench**Ar an 24 Bealtaine, nocht an scríbhneoir agus staraí Anthony Fletcher leacht in ómós do Cesca Trench (1891-1918), an t-ealaíontóir agus Gaeilgeoir, ag an teach inar rugadh í i Learpholl.
staraí agus ball
historian and member
In agallamh a thug Max Gallo, staraí agus ball den Académie française, ar an stáisiún raidió RTL le déanaí, rinne sé tagairt do shuirbhé a léiríonn nach eol do 50% de phobal na Fraince cad chuige go ndéantar an 11 Samhain, an Journée de mémoire, a chomóradh san Fhrainc.
staraí cruthanta
an established/proven historian
Abraham Hume, staraí cruthanta
Ba as Cromghlinn, Co.
lucht staire
historians
Dar leis an lucht staire, is ceapadóireacht cuid mhór de na scéalta faoi Naomh Pádraig.
imní ar lucht staire
bothered historians
Is beag iontas mar sin gur thosaigh an balla ag imeacht as radharc de réir a chéile – rud a chuir imní ar lucht staire agus ar chuairteoirí agus a spreag tionscadal leis an bhalla a chaomhnú agus é a atógáíl in áiteanna mar aon leis na túir faire!
An Balla Gearr
Tá an *East Side Gallery* ar an phíosa is mó den bhalla atá fágtha (1.
stairí
historian
Deir an tOllamh Leon Schmidt, stairí ó Ollscoil Cottbus, go bhfuil sé dodhéanta an freagra ealaíne céanna a bheith agat ar mhothúcháín a bhí agat 10 mbliana ó shin, agus gur cheart ligint d’iarracht ealaíne fás go nádúrtha agus gan laincisí mar seo a chur
air.
staraí
historian
Dar leis an staraí Jean-Pierre Rioux ina leabhar De Gaulle, La France à Vif, b’eachtra ar leith an Appel du 18 juin i stair na Fraince san fhichiú haois, eachtra a léirigh go raibh todhchaí na Fraince ag brath ar dhuine amháin, eachtra a thug dóchas don phobal.
maíonn staraithe
historians claim
Fiú sa lá atá inniu ann, maíonn staraithe nach foinse iontaofa a bhí in aon fhoinse Ghaeilge.
lucht staire
historians
Deir lucht staire na háite nár thosaigh an cath sa cheantar sin arís go dtí deireadh Mhéan Fómhair agus faoin am seo bhí pictiúr Capa seolta chuig oifig na hirise Vu sa Fhrainc.
stairí
historian
Glacadh leis i gcónai gurb é an mílísteoir ainrialta Federico Borrell García an t-íobartach sa phictiúr ach de réir an stairí Hugo Doménech, a tháinig ar chuntas finné súl ó 1937, fuair García bás ar chúl crainn a bhí in úsáid mar chosaint piléir aige i Cerro Muriano.
staraí
historian
123)
Ní hé Buttimer an chéad staraí a thug na cosulachtaí faoi deara, ar ndóigh.
lucht staire
historians
Got the Message?”* Is dócha gurb é an breithiúnas a thabharfas lucht staire ar thréimhse Mhandelson sa Tuaisceart ná go raibh sé áit éigin idir eatarthu.
staraí
historian
Shonraigh an staraí, Joe Lee, na lochtanna seo fiche bliain ó shin, ach bhí an córas polaitíochta dall agus bodhar ar a chuid argóintí.
lucht staire
historians
867 agus, de réir lucht staire, chuaigh ríthe Eabhrac, mar Ivarr, Halfdan agus Sigfrith ar feachtas i nÉirinn.
lucht staire
historians
Fágfaidh mé é sin faoi lucht staire.
staraí
historian
Ar bord chomh maith tá an staraí agus an saineolaí ar logainmneacha, Breandán Ó Cíobháin; an file agus an sárscéalaí Danny Mac an tSithigh as Corca Dhuibhne; Dónal de Barra as an gCláir agus mo chomhbhádóir as Conamara, Ruairí Ó Tuairisg.
staraithe
historians
Tá scéalaithe ag teacht chun cinn sa Lucht Siúil féin le tamall beag anuas, scríbhneoirí agus staraithe agus é mar chuspóir acu bréagnú a dhéanamh ar chuid den chineshamhlú.
locht amháin a bheadh a’msa ar lucht staire
one fault I’d have with historians
Agus locht amháin a bheadh a’msa ar lucht staire in Éirinn, agus ní drochdhaoine iad, ná nach déantar riamh tagairt don Ghaeilge nuair a bhíonn siad ag caint ar staire na tíre.
an stairí eacnamaíochta
the economics historian
Cibé uair a chloisim an stairí eacnamaíochta Niall Ferguson ag caint os ard, tagann aiste cháiliúil Friedrich Neitzsche chun cuimhne, Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben (1872), ’sé sin “Tábhacht agus laigeachtaí na staire ó thaobh shaol an dhuine de”.
stairí a chur béim ar
historian who stressed
In Amhras faoi go Leor
============
Pé uair a léim úrscéalta stairiúla Vidal, scéalta atá lán go béal le leochaileacht agus botúin, tagann saothar daoine cosúil le Charles Beard chun cuimhne, an chéad stairí a chur béim ar bhunús eacnamúil Bhunreacht na Stát Aontaithe agus a tharraing aird ar an nasc idir infheistíochtaí príobháideacha ailtírí an bhunreachta céanna agus a gcuid smaointí polaitiúla.
lucht staire na tíre
the country’s historians
Ní hionadh é mar sin go bhfuil spéis ar leith ag lucht staire na tíre sa tionchar a d’imir na Gaeil ar shaíocht na hAstráile.
Ghlac staraithe eile abhus le
other historians here accepted
* (liomsa an bhéim)
Ghlac staraithe eile abhus le seasamh O Farrell agus thug siad neamhaird iomlán ar an teanga, dá bhíthin sin.
maíonn staraithe
historians claim
De bhunadh Éireannach (Cúil Raithin) agus mac ministéara Preisbitéirigh, maíonn staraithe go raibh polasaithe an Pháirtí Choimeádaí idir 1912-1914 cóngarach do shárú bhunreacht (neamhscríofa) na Breataine, frí thacaíocht s'acu don UVF, don allmhairiú arm agus do Cheannairc an Churraigh.
staraí aontachtach amháin
one unionist historian
Ag caint ar na trí chontae sin, dúirt staraí aontachtach amháin, Gordon Lucy "nárbh fhéidir daoine a rialú in éadan a dtola," ag cailleadh leimhe na tuairime sin i dtaca le saol daoine taobh istigh de na Sé Chontae! Ach luaigh Lucy Michael Elliott, aontachtach as tuaisceart Mhuineacháin a bhí ina bhall den Chomhdháil Éireannach deireanach i 1917, fear a mhaígh gurbh fhéidir stát naoi gcontae fanacht i seilbh na nAontachtach agus, dá mbeadh cothrom na Féinne ag gach duine san Ulaidh aontachtach seo, gur mó an seans go mairfeadh agus go mbláthfadh sé.
oibrigh staraithe
historians worked
"
Feiceann Súil Ghlas Ula Ghlas
=============
In alt thar a bheith spéisiúíl a scríobh Mary Burgess sa chéad *Field Day Review* i 2005, cuireann sí síos ar an dóigh ar oibrigh staraithe, státseirbhísigh agus tíreolaithe le ginealach ársa Briotanach a bhronnadh ar na Sé Chontae.
beirt staraithe críochdheighilteacha
two partitionist historians
Mhaígh aontachtaithe go raibh difir idir séadchomharthaí an tuaiscirt agus séadchomharthaí an deiscirt agus scríobh beirt staraithe críochdheighilteacha, E Estyn Evans agus Oliver Davies, ó tharla an cineál céanna ulacha a bheith in Albain gur ón Bhreatain anoir a tháinig siad.
lucht na staire araon
historians as well
Bíonn an-ráchairt ar an ionad i measc na nGael agus lucht na staire araon de bharr go reáchtáiltear imeachtaí éagsúla ann go rialta a bhaineann le gnóthaí staire Gael-Astrálacha.
staraithe agus mic léinn ag brath ar
historians and students depending on
Beidh staraithe agus mic léinn ag brath ar an leabhar údarásach seo go ceann i bhfad más mian leo na Trioblóidí a thuiscint i gceart.
deir na staraithe
the historians tell us
Meastar gur tháinig German ón gCeiltis gar- (glao, gairm) – ba dhaoine glóracha iad, a deir na staraithe, agus féach garrulous – ón am ina mbíodh na Ceiltigh láidir ar an Mór-Roinn.
a lán staraithe
a lot of historians
Ní raibh iontas orm a fheiceáil nach raibh foinsí Gaeilge i leabharliosta Belcham, agus sin fadhb atá ag a lán staraithe in Éirinn féin, fiú amháin, mar atá mínithe ag Breandán Delap i mBeo na míosa a chuaigh thart.
staraithe go leor in amhras faoi seo
plenty of historians are in doubt about this
Tá staraithe go leor in amhras faoi seo agus ní raibh aon ghlacadh ag Ali le caint den chineál sin nuair a bhí sé i mbarr a shláinte.
staraí
historian
Ní mó ná sásta atá Tony Birtill leis an mhéid atá ráite ag an staraí Marianne Elliot i réamhrá chlár an dráma Translations, atá ar camchuairt sa Bheatain idir seo agus an Nollaig.
staraithe áirithe
certain historians
Tá an scannán (i)The Wind that Shakes the Barley(/i) tar éis díospóireacht a chothú faoi stair na hÉireann ach, dar le Robert McMillen, tá staraithe áirithe ar mian leo neamhaird a thabhairt ar chomhthéacs eachtraí áirithe mar Chogadh na Saoirse.
staraí
historian
Chuir Tony Birtill aithne ar staraí in Ollscoil Learphoill a raibh suim ar leith aige i ngnéithe de stair na hÉireann.
staraí
historian
D’fhreastail Robert McMillen ar léacht a thug an staraí John Gray ar na mallaibh agus is léir dó, go fiú má d’athraigh an saol féin ón bhun aníos idir an dá linn, nár athraigh scéal géarchéimeanna geilleagair ina mbunghnéithe ó Bhoilgeog na Mara Theas sa bhliain 1720 go dtí an lá inniu.
mar lámhleabhar ag lucht staire go leor
serve as a handbook for many historians
Is é a thuairim go mbeidh an saothar seo mar lámhleabhar ag lucht staire go leor amach anseo.
Tá neamhaird iomlán á tabhairt ag staraithe
historians are paying no attention to
Tá neamhaird iomlán á tabhairt ag staraithe ar fhoinsí i nGaeilge dar le Breandán Delap.
le tua lucht staire
(took) a beating from historians
Thit mír eile de laochas na litríochta agus an bhéaloidis le tua lucht staire le déanaí, ach b’fhearr le Gabriel Rosenstock léamh an laochais agus iomthúsa Teaghlaigh an Bhoird Chruinn a choimeád slán ina chuimhne féin.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
