níl caill ar é seo ina cheann
he's not bad at it (i.e. he does it well)
"Is deacair á shárú lá fuar geimhridh agus
níl caill ar é seo ina cheann.
An ndéan sí coimhthíos
Does she make strange (when she meets strangers)?
"
An ndéan sí coimhthíos nó an faiteach atá sí?" arsa Nell.
an mbraitheann sé
does he feel
Nuair a fhiafraím de
an mbraitheann sé go bhfuil na caighdeáin acadúla agus caighdeán na Gaeilge tar éis dul in olcas ó chuaigh seisean i mbun oibre mar léachtóir, cuireann a fhreagra iontas orm.
An cuma le héinne?
Does anyone care?
An bhfuil deireadh leis an bhfealsúnacht a deir gur cheart go mbeadh an bua ag an duine/bhfoireann is fearr ach go mbeadh lá eile ag an bPaorach? An bhfuil airgead níos tábhachtaí ná sin ar fad? An bhfuil an spórt mar a thuigeamar é á thachtadh ag corparáidí agus ag lucht gnó agus ag fórsaí an mhargaidh? An bhfuil an spórt marbh?
An cuma le héinne?
Is múinteoir scoile é Colm Mac Séalaigh a bhfuil cónaí air i mBaile Átha Cliath.
mar is dual dó
as it usually does
*
Gluais • Glossary
grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun
dá mo dhallúblinding me
sócúlachcomfortable
go diansmaointeachextremely thoughtful
mar is dual dóas it usually does
scáthannashadows
ag atswelling, expanding
in aice an chaibinéidbeside the cabinet
ag siotgháiresniggering
fá dtaobh deabout it
aitstrange
ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination
searmanasceremony
chóir a bheithnearly
ag druidim liomapproaching
dá freagairtanswering her
go drúisiúillustfully
ag teannadh liomgoing close up to me
ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her
fireannmale
i dtólamhalways
marcaíocht ar rudaíto ride things
leasrachathighs
de shíor dá mo leanstan thartalways following me around
chomh tógtha sin liomso taken with me
ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me
dá tochas féinscratching herself
ag casachtáilcoughing
dá mhacasamhail seolike this
ag goillstean ortbothering you
drochspionna bad mood
bulógloaf
corruairsometimes
buanchairdefriends for life
gliondarjoy
faoi smachtunder control
bosca na mbréagánthe toy box
go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in
brionglóid ar dóigha great dream
corroíchethe odd night
smúitdust
gníomhaction
rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness
dóighiúilgood-looking
aibíripe
a cuid murnán beag bánher little white ankles
osnasigh
ag barr a malaíat the top of her brows
smigeadchin
toradhfruit
a scoilteadhwhich was split
stán mé uirthiI stared at her
mo chuid lochtannasamy faults
íomháimage
Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.
eilite
doe
An inseoidh mé scéal Fiannaíochta daoibh, an sásóidh sin sibh? Lá dá raibh Fionn Mac Cumhaill ar thaobh mhala shléibhe is é ar thóir
eilite nó carria nó caidé mar thig le duine sruth a shamhlaíochta a shaorú ar mhaithe lena mhuinéal a choinneáil in aon chuid amháin? Caidé mar thig liom fear na hordóige a thaithíodh críocha driseacha na hÉireann a chur in oiriúint do sceimhlitheoirí an Mheánoirthir? Lá dá raibh sé ag tóraíocht ola/arm ollscriosta ar ghaineamhlach na Trá Bréagaí, ach teipeann ar mo chuid prislíní is triomaíonn na focla, galaítear cibé maothas bhí i spúinse mo mheanman.
nach dtéann i scaoll
who does not panic
“Is duine an-stuama é,
nach dtéann i scaoll.
nó an é go bhfóireann sé dúinn neamhaird a thabhairt ar an fhírinne?
or does it suit us to ignore the truth?
An é gur cheart dúinn glacadh le focal Mheiriceá mar chnámh lom na fírinne? Ar iarr Ronald Reagan cead ar an stát i 1986 tráth a baineadh úsaid as suaitheantas Aer Lingus nuair a bhíothas ag díol armlóin le rialtas na Iaráine in éiric gialla Meiriceánacha a scaoileadh saor sa Liobáin? Ar thug muid ár mbeannacht dó an brabach a rinneadh as an mhargadh cam seo a úsáid le harmlón a thabhairt do threallchogaithe a bhí ag iarraidh rialtas na *Sandinistas* i Nicearagua a chur as cumhacht? Ar gabhadh leithscéal linn fiú as an dóigh a ceanglaíodh comhlacht stáit de chuid na hÉireann leis an chamastaíl náireach seo? Cad chuige mar sin go nglacfaí gan cheist le focal an CIA an iarraidh seo
nó an é go bhfóireann sé dúinn neamhaird a thabhairt ar an fhírinne?
Ní inniu ná inné a tháinig an rialtas ar an tuairim gur gaire i bhfad an tír seo do Bhostún ná do Bheirlin.
an scríobann sé
does he scratch
Pawcasso agus a Ré Chrúbach?
=======
Má tá tú den bharúil go bhfuil buanna speisialta ag do pheata féin, ba chóir duit roinnt ama a chaitheamh á bhreathnú go grinn le feiceáil an bhfuil na tréithe seo a leanas aige:
an ndéanann do chat machnamh ar na marcanna a fhágann sé ina dhiaidh ar a thráidire dramhaíola?
an bhfágann sé marcanna ar na ballaí leis na gráinníní dramhaíola atá greamaithe dá chrúba?
an scríobann sé ar phíosa troscáin go leanúnach san áit chéanna amhail is dá mbeadh sé ag forbairt saothair?
an maith leis a bheith ag amharc ar an teilifis agus an aithníonn sé ainmhithe eile ar an scáileán?
Más féidir leat freagra dearfach a thabhairt ar an chuid is mó de na ceisteanna thuas, agus má tá tú go fóill in amhras faoi chumas ealaíne do chait, thig leat triail bheag a chur air a d’fhorbair síceolaithe MONPA, a bhaineann úsáid as ocht gcárta dhéag agus léaráidí orthu.
an aithníonn sé
does he recognise?
Pawcasso agus a Ré Chrúbach?
=======
Má tá tú den bharúil go bhfuil buanna speisialta ag do pheata féin, ba chóir duit roinnt ama a chaitheamh á bhreathnú go grinn le feiceáil an bhfuil na tréithe seo a leanas aige:
an ndéanann do chat machnamh ar na marcanna a fhágann sé ina dhiaidh ar a thráidire dramhaíola?
an bhfágann sé marcanna ar na ballaí leis na gráinníní dramhaíola atá greamaithe dá chrúba?
an scríobann sé ar phíosa troscáin go leanúnach san áit chéanna amhail is dá mbeadh sé ag forbairt saothair?
an maith leis a bheith ag amharc ar an teilifis agus
an aithníonn sé ainmhithe eile ar an scáileán?
Más féidir leat freagra dearfach a thabhairt ar an chuid is mó de na ceisteanna thuas, agus má tá tú go fóill in amhras faoi chumas ealaíne do chait, thig leat triail bheag a chur air a d’fhorbair síceolaithe MONPA, a bhaineann úsáid as ocht gcárta dhéag agus léaráidí orthu.
An itheann sé do chuid duit fosta?
Does it eat your dinner/food for you as well?
“
An itheann sé do chuid duit fosta?”
Leis sin, tháinig beirt de chuid ban na hoifige isteach.
Nach cuma duit
what does it matter to you
”
“
Nach cuma duit,” arsa an dara bean.
An réitíonn saol na cathrach le bean tuaithe ar nós thú féin?
Does city life agree with a country woman like yourself?
Ní dochar ar bith é do chuile Éireannach “printíseacht” a dhéanamh san ardchathair!
AÓF: Agus an dtaitníonn Baile Átha Cliath leat?
An réitíonn saol na cathrach le bean tuaithe ar nós thú féin?
RNicD: Réitíonn faoi láthair ar aon nós cé nach bhfuil sé chomh héasca céanna aithne a chur ar dhaoine ann is atá sé amuigh faoin tuath.
An gcruthaíonn sin fadhbanna daoibh?
Does that create problems for you?
AÓF:
An gcruthaíonn sin fadhbanna daoibh? Conas a bhíonn sibh in ann cleachtadh le chéile mar ghrúpa, mar shampla?CNicG: Is féidir linn teacht le chéile nuair a bhíonn féile ar siúl, ach de ghnáth ní bhíonn mórán cleachtaidh déanta ag na féilte sin.
cad é is brí leis an scéal cáidheach sin,
what does that dirty story mean,
”
“Agus
cad é is brí leis an scéal cáidheach sin, a Bhaloir?” a d’fhiafraigh an tAire.
ní leor an chruthaitheacht ealaíonta ina haonar,
artistic creativity alone does not suffice,
” Is fear cruthaitheach é Irial, ach
ní leor an chruthaitheacht ealaíonta ina haonar, dar leis.
sa dóigh is nach maireann an comórtas
so that the competition does not last
Agus cionn is go dtéann an clár amach beo ar TG4, caithfear réamhchomórtas a reáchtáil
sa dóigh is nach maireann an comórtas níos faide ná fad an chláir féin!Léiríonn seo ar fad an oiread suime is atá ag daoine sa cheird anois – rud atá go hiontach nó níl sé i bhfad ó shin ó bhí an t-iomrá ag dul thart go gcuirfí deireadh leis an chomórtas mar go raibh laghdú chomh mór sin tagtha i líon na rannpháirtithe.
Cén chaoi a dtéann a leithéid de sceideal i bhfeidhm ar dhuine?
How does such a schedule impact on a person?
Cén chaoi a dtéann a leithéid de sceideal i bhfeidhm ar dhuine? Agus an mbíonn impleachtaí i gceist ó thaobh an tsaoil phearsanta de?“Tá mé i gcaidreamh agus bíonn sé deacair a bheith as baile an t-am ar fad.
duine é a dhéanann dhá leath dá dhícheall.
a person who does things by half
Ní fhéadfaí a rá gur
duine é a dhéanann dhá leath dá dhícheall.
a dhéanann dhá leath dá dhícheall.
who does things by half
Ní fhéadfaí a rá gur duine é
a dhéanann dhá leath dá dhícheall.
a dhéanann dhá leath dá dhícheall
who does things in half measure
Ní fhéadfaí a rá gur duine é
a dhéanann dhá leath dá dhícheall.
Cad é mar a mheileann sí an t-am,
how does she pass the time,
”
Cad é mar a mheileann sí an t-am, nuair nach mbíonn mórán obair aisteoireachta ar fáil?
“Déanaim a lán léitheoireachta – leabhair ar dhrámaíocht, leabhair ar scannáin.
An mbraitheann sé uaidh a thír dhúchais
does he miss his native country
An mbraitheann sé uaidh a thír dhúchais?
“Ní raibh deis agam an baile a bhraith uaim mar go bhfuil mé ag caitheamh leath mo chuid ama in Éirinn go fóill.
Déanann sé an taighde
he does the research
Is furasta a mhíniú céard is "físiriseoireacht" ann: déanann an físiriseoir chuile rud!
Déanann sé an taighde agus an tiomáint; bíonn sé i mbun an cheamara agus na n-agallamh, agus go minic, na heagarthóireachta.
bíonn sé i mbun an cheamara agus na n-agallamh,
he does the camera and the interviews
Is furasta a mhíniú céard is "físiriseoireacht" ann: déanann an físiriseoir chuile rud! Déanann sé an taighde agus an tiomáint;
bíonn sé i mbun an cheamara agus na n-agallamh, agus go minic, na heagarthóireachta.
an mbraitheann sé
does he feel
An dóigh leis sé go mbaineann chuile rud a dhéanann sé lena chuid oibre agus
an mbraitheann sé nach féidir leis idirdhealú a dhéanamh idir uaireanta oibre agus uaireanta saoire?
“Braithim sin, go pointe áirithe.
Cén chaoi a gcoimeádann sé
how does he keep
Cén chaoi a gcoimeádann sé an t-eolas ar fad ina chloigeann?!)Agus leis sin, tá deireadh leis an agallamh.
gníonn sé maith mhór dúinn
it does us the world of good
Titeann muid i ngrá in amanna le hamhrán, nó le healaíontóir, nó le banna, agus
gníonn sé maith mhór dúinn a bheith ina measc ag éisteacht leo, i gcomhluadar daoine eile a mhothaíonn an rud céanna leat féin.
ní admhaíonn sé
he does not admit
Ach cosúil le gach ceannaire sa ghéarchéim seo,
ní admhaíonn sé go raibh aon locht air féin.
An réitíonn an taisteal thar lear léi
does overseas travel agree with her
”
An réitíonn an taisteal thar lear léi nó a mhalairt? -“Ní maith liom an taisteal ó A go B, an t-aerfort, an scuaine agus mar sin.
ní
does
)
níl fhios agam cén sórt amadáin a scríosfadh áit álainn le teachtaireacht mar seo, ach guím drochrath ar an chleamhnas!
An Camus Binne
Tógadh leacht cuimhneacháin nua i mbliana in aice leis an chosán go Port, clachán tréigthe, álainn ar an taobh thuaidh de Ghleann Cholm Cille.
Ní airítear
one does not hear
Ní airítear cúiseanna eile ar nós drochsheirbhís nó droch-chaighdéan bia.
Cluintear duine san áit nach bhfeictear é
one’s fame precedes/proceeds where one does not
Duaiseanna
=====
Beidh beirt bhuaiteoirí i gceist agus gheobhaidh siad mar dhuais an leabhar seo:
Sé an Saol an Máistir
==========
Filíocht Learaí Phádraic Learaí Uí Fhínneadha Le Gearóid Denvir
Cluintear duine san áit nach bhfeictear é, a deir an seanfhocal, agus breis agus deich mbliana tar éis a bháis anabaí tá glór breá láidir soiléir sin Learaí Phádraic Learaí Uí Fhínneadha le cloisteáil an athuair.
cad is brí le poblacht
what does a republic mean
Níl eolas ceart i measc an phobail,
cad is brí le poblacht.
cad a chomharthaíonn a leithéid
what does such demonstrate
**SMM: Nuair a shéan lucht vótála thú do shuíochán arís i nDáil Éireann sa bhliain 2007, san am a raibh na vótóirí céanna ag tacú le polaiteoirí a mhill agus a bhochtaigh an tír seo,
cad a chomharthaíonn a leithéid? Go bhfuil na daoine aineolach? Go bhfuil na daoine chomh dona lena gcuid máistrí, gur cuma leis an bpobal vótála gach ní ach a dteach féin agus a morgháiste féin? Cén míniú atá agat féin ar an diúltú ó am go chéile mar sin?**
SÓhU: Ní fhéachfainn air mar sin in aon chor i ndáiríre.
Ní dhéanann sé seo faic
it does nothing
Ní dhéanann sé seo faic don dteanga.
Ní oibríonn
does not work
Ní oibríonn an córas sin aon áit eile a bhfuil teanga faoi lagmheas le foghlaim mar ábhar i gcóras scolaíocht trí theanga ardghradaim.
An cuma
does it matter
An cuma? Is cuma leoga.
conas a éalaíonn sé lena anam
how does he escape alive
Beidh orm labhairt leis le fáil amach
conas a éalaíonn sé lena anam, gan trácht ar a phost.
An gciallaíonn an nath
does the phrase mean
An gciallaíonn an nath go gcaithfear thú a bheith beirthe ar thalamh Mheiriceánach? Más ea, ní bheadh cead ag John Mc Cain, a sheas do pháirtí na bPoblachtánach, a bheith ina uachtarán, ó rugadh i bPanama é i 1936.
Bhíos
who does be
Aoibhinn beatha an scoláire
Bhíos ag déanamh a léighinn;
Is follas daoibh, a dhaoine,
Gurab dó is aoibhne in Éirinn.
An gcomharthaíonn a easpa tacaíochta
does his lacking support show
An gcomharthaíonn a easpa tacaíochta go bhfuil am crua amach roimh an Rialtas seo agus roimh an pháirtí, Fine Gael, go háirithe?**
DMFh: Níor éirigh le Gay Mitchell ins an toghchán, tá sé sin fíor.
An Rud a Chí Leanbh a Ní Leanbh
a child does as it sees
An Rud a Chí Leanbh a Ní Leanbh
================
**CF**: Cad as a tháinig do spéis sa litríocht agus sa cheol an chéad lá.
mar aon leis
like he does
D’fhonn na Daonnachta
===========
Ní dóigh liom gur rith sé leis an Uachtarán ná lena lucht éisteachta gur dhiúltaigh Éireannaigh shuntasacha áirithe don nasc sin agus do chultúr intleachtúil an chomóraidh agus an chuimhnimh
mar aon leis.
Is annamh
seldom does
Is annamh a thagann scéal chun cinn sna meáin anois gan lucht idirlín ag déanamh tagairt dó ar na blags, ag maíomh comhcheilge éigin leis.
is beag a thuigeann Donna
little does D. realise
Tugann Caoi Ruda Caoi Ruda Eile
==============
Gineann cruachás láidreacht sa duine agus
is beag a thuigeann Donna nuair a thacaíonn sí le feachtas chun stad a chur le loiscneoir áitiúil go bhfuil a saol ar tí athrú.
an meallann
does … entice
Dhá Thaobh an Phobail
=========
Ós rud é gur seo tuaisceart na hÉireann agus tá muid ag plé cúrsaí Gaeilge, is éigean an cheist a chur,
an meallann An Chultúrlann daoine "ón dá phobal".
An ndeineann fís fírinne
does a vision produce truth
Cá bhfuil an tsamhlaíocht radacach ar na saolta seo? An fhís dhúshlánach?
An ndeineann fís fírinne? B’fhéidir é, ach bíonn dhá b’fhéidir ann.
más ea
if he does
Úsáideann Ó Giolláin réimse leathan de theangacha agus thaighde chun solas uilíoch a scaladh ar théamaí áitiúla, agus
más ea, déanann sé cáineadh corraitheach sub silentio ar argóintí D.
an gá oiliúint a chur ar iománaithe Chill Chainnigh fós
does one still need to train the Cats’ hurlers
Ní hamháin sin, ach is amhlaidh go mbeidh a chomhghleacaithe traenála agus oiliúna (
an gá oiliúint a chur ar iománaithe Chill Chainnigh fós?), Martin Ó Fógartaigh agus Mícheál Ó Díomsaigh, ag fanacht chun cabhrú leis.
ndéanann Lehane a seacht ndícheall
L. does her level best
San athchóiriú seo feictear Ruth Lehane mar phríomhcharachtar an dráma, Bónapárt Ó Cúnasa, agus caithfidh mé a rá go
ndéanann Lehane a seacht ndícheall leis an méid focal is línte atá aici, ach, is minic a chloistear botúin ina páirt i léiriú a shín níos faide ná uair go leith (gan sos).
Is annamh
seldom does
Is annamh do TG4 lucht féachana os cionn 50,000 a mhealladh do chlár faisnéise i nGaeilge.
cad is brí leis an gcoinníoll seo
what does this condition mean
Ach
cad is brí leis an gcoinníoll seo go díreach? I gcás amháin, mar shampla, chuir an tAire cionta mótarthráchta bheirt mhac fhásta an iarratasóra san áireamh agus cinneadh á dhéanamh aige nár dhuine measúil an t-iarratasóir.
Ní chiallaíonn sé ach oiread
neither does this mean
Ní chiallaíonn sé ach oiread go mbeidh ar an Aire saoránacht a bhronnadh ar Mallak féin.
Is annamh a chítear a gcomhghile sin
seldom does one see a similar brightness
Dá mbeadh ceathrar dá samhail sin againn dob’ oirearc an tabhartas ó Dhia iad, ach monuar!
Is annamh a chítear a gcomhghile sin de réalta i gcuanta na spéire liteartha….
Cad is brí leis an aidiacht
what does the adjective mean
Cad is brí leis an aidiacht sa chás seo? An é go bhfuil scian síos i stoca an imreora agus go bhfuil baol ann go sáfaidh sé lánchúlaí na foirne eile, nó níos measa ná sin, go sáfaidh sé go feirc an réiteoir bocht os comhair na mílte daoine?
Is minic leis le linn na tráchtaireachta ar chluiche go dtugtar le fios go bhfuil an liathróid féin contúirteach.
céard go díreach a chiallaíonn sé sin
what exactly does that mean
Má tá creidmheas ag dul d’fhoireann nó d’imreoir nó don réiteoir,
céard go díreach a chiallaíonn sé sin? An é go bhfuil cineál liúntais tuillte ag tosaí mar shampla ó na coimisinéirí ioncaim toisc gur imir sé an-mhaith ar fad nó de bharr cúilín breá a aimsiú? B’fhéidir go mb’fhearr moladh mór a thabhairt dóibh – níl impleachtaí cánach ag baint leis sin.
dhéanann measúnú priacail go rialta
regularly does danger estimates
“Even though I had been practising self-arrest earlier in the month, the angle of the slope was much greater, and very little time was left to respond quickly enough before I was taking some bounces,” a dúirt Mark, a oibríonn mar comhairleoir sláinte agus sábháilteachta agus a
dhéanann measúnú priacail go rialta.
Déanann sé dochar
it does damage
Déanann sé dochar mar measann Protastúnaigh go bhfuil dlúthbhaint idir an teanga agus poblachtachas, dar léi, ach glacann sí leis go bhfuil an ceart ag poblachtachas an Ghaeilge a chur chun cinn.
cén teachtaireacht a thugann sé sin
what does that say
Más riachtanas é Béarla a bheith ar do thoil agat le bileoga eolais faoi tháirge leighis a léamh
cén teachtaireacht a thugann sé sin faoi sheasamh agus faoi stádas na Gaeilge?
Agus tá ceist níos leithne ag eascairt ó chás seo: cén mhaitheas stádas oifigiúil a bheith faighte ag an Ghaeilge mar theanga oibre de chuid na hEorpa má tá an rialtas féin i mbun socruithe faoi choim lena chinntiú gur beag an leas feidhmiúil a bheas aici?
nach n-amharcann aon duine ó thuaidh ar
does no one in the north look at
Ceisteanna i Réimsí Eile Saoil
==========
Na *Northern Irish*, na hiománaithe ar an chlaí seo, an ansa leo *The Late, Late Show* nó Jonathan Ross? U2 nó Guns and Roses? Laethanta saoire i dTír Chonaill nó i bPort Rois? An abrann siad ‘TG Ceathair’ nó ‘TG Four’? (Maidir leis an teilifís de, cén fáth
nach n-amharcann aon duine ó thuaidh ar *Fair City*? Ó thosaigh sé i 1989, cad chuige nár chuala oiread is duine amháin éinne ag fiafraí "Bhfaca tú Fair City aréir?")
An dtugann siad douze points d'Éirinn agus null points don Ríocht Aontaithe sa chomórtas Eoraifíse?
An dtugann siad Arm na Breataine nó An tArm ar, em, Arm na Breataine?
An bhfuil naoi nó sé chontae in Ultaibh?
Tá na mílte ceist againn ó thuaidh a léiríonn a bhfreagraí cén dearcadh polaitíochta atá ag duine, agus miondifríochtaí saíochta.
a chluintear abairtí mar seo
does one hear sentences like this
“Cén mhaith dúinn a bheith ag caitheamh airgid ar theanga atá marbh, ná atá ag fáil bháis?” Cé chomh minic
a chluintear abairtí mar seo, go háirithe in am seo an ghátair ó thaobh an gheilleagair de? In ainneoin go bhfuil creideamh an-láidir ar fad ag Balor i dtodhchaí gheal na Gaeilge, bhí an tsíorcháisíneacht agus an chnáimhseáil shíoraí ag creimeadh a dhóchais… go dtí gur thug sé cuairt ar Ghaelscoil na Gaeilge Gaelaí i mBaile Gaelach sa chathair cois Life.
ndéanann a leithéid de chleachtas éagóir ar
such a practice does an injustice to
Déarfadh lucht a cháinte go
ndéanann a leithéid de chleachtas éagóir ar dhaltaí nach bhfuil neart acu ar pheacaí a sinsir.
cén tionchar a imríonn eolas na ndaoine ar
what influence does peoples’ knowledge play on
Mura bhfuil buneolas measartha cruinn ag duine ar chúrsaí geilleagair cén chaoi a gcaithfeadh sé vóta ar son na ndúnghaoisí cearta?
Go ginearálta,
cén tionchar a imríonn eolas na ndaoine ar an dóigh a dtabharfaidh siad guthaíocht? Mar a tharlaíonn sé, tá na heolaithe polaitiúla ag scagadh na ceiste seo leis na blianta.
Cé’b as a dtagann
where does (this interest) come from
Cé’b as a dtagann an spéis seo? D'fhógair Facebook le déanaí gur thuill Mark Zuckerberg é féin, go pearsanta $2.
Níl smacht iomlán ag
does not have full control
Níl smacht iomlán ag Stáit sa lá inniu ar shreabhadh eolais trasna a dteorainneacha mar gheall ar dhul chun cinn na teicneolaíochta.
déanann sí é sin
it does that
Agus
déanann sí é sin níos fearr ná aon ghréasán nó seirbhís geandála eile.
céard déarfá le
what does one say to (in light of how tiny it is)
Nach maith an ceart dom an t-eolas seo a thabhairt sa teanga seo?”
Anois ‘
céard déarfá le Patterdale is gan ann ach baile beag’! Bhí seoladh sa bhaile mór áitiúil Keswick ag ‘Amadorn’ agus tar éis dom an Ghaeilge thuas a léamh, bhí orm scairt a chur air chun a fháil amach cén fáth an raibh “an teanga seo” i dtreoirleabhar i Sasana.
ní fháiltíonn
(she) does not welcome
aspx))
Ach tá an chuairt seo difriúil, mar fuair an tUachtarán cuireadh oifigiúil ón Bhanríon agus mar sin cuairt stáit atá ann - rud annamh mar
ní fháiltíonn an bhanríon ach roimh bheirt cheannaire stáit ar a mhéid gach bliain.
Ní fheadar an bhfuil
I don’t know does
Ní fheadar an bhfuil a fhios ag an Bhanríon Eilís go bhfuil feachtas ar bun i dTeach na dTiarnaí, eagraithe ag an Tiarna David Alton agus Barún Avebury, chun pardún a fháil do Mhaolra Seoighe an fear a crochadh go héagórach i 1883, agus a cíoradh in alt le Breandán Delap mí na Nollag 2012 (Beo eagrán 140).
má dhéanann sí amhlaidh
if she does the same
Is maith leis an Bhanríon Eilís an cúpla focal Gaeilge a labhairt in Éirinn, ach an mbeidh deacracht aici
má dhéanann sí amhlaidh sa Tuaisceart? Is é Tuaisceart Éireann an t-aon chuid den Ríocht Aontaithe (taobh amuigh de Shasana féin) nach bhfuil dlí ann chun an teanga dhúchais a chosaint – ritheadh a leithéid don Bhreatnais i 1993 agus do Ghaeilg na hAlban i 2005.
i rún na ceirde leis
in on the secret of what he does
Tá Irving ag titim i ngrá le Sydney – cé a thógfadh sin air? Dhéanfadh sí biata blasta dá chuid cliantaí, ach í a thabhairt isteach
i rún na ceirde leis.
an cuma le héinne
does anyone care about
Ach in earnáil seo na scáileanna is an chur i gcéill, cé tá ag seiftiú, cé nach bhfuil; cad tá fíor, cad tá bréagach? Cá bhfios dúinn na freagraí, agus
an cuma le héinne na ceisteanna sa chéad dul síos?
In ainneoin ghnás an genre agus clisteacht an uisce faoi thalamh, ní thiomáintear ‘American Hustle’ tríothu siúd a imirt orainn - an rud is annamh is iontach.
Cén dochar
it does no harm
Cén dochar? Théinn chuig an nGaeltacht gach samhradh agus is ann a d'fhoghlaimíos an chuid is mó de mo chuid Gaeilge.
an dochar a níos an deoch mheisciúil
the damage that alcohol does
Meabhraíonn tú don duine gan dídean dhá ní an-tábhachtach: an mhaith a dhéanann an bia dúinn agus
an dochar a níos an deoch mheisciúil.
An gciallaíonn sé seo
does this mean
An gciallaíonn sé seo nach dtiocfaidh Éireannaigh chun na tíre níos mó?
“Bhuel, stad an sruth deireanach inimirce sna 1870í mar gheall ar chúinsí geilleagair,” arsa Guillermo a bhfuil léargas fadtéarmach an staraí aige.
An cuma
does it matter
An cuma? Is cosúil nach cuma.
An gcuireann sé cumhaidh ort
does it make you melancholic
**SMM:
An gcuireann sé cumhaidh ort nuair a chluinfeas tú an t-amhrán sin?**
ANGBh: Cuireann sé cumhaidh mhíllteanach orm.
An Rud a tChí an Leanbh, Ghní an Leanbh
as a child sees, a child does
An Rud a tChí an Leanbh, Ghní an Leanbh
=================
Ní hamháin go mbeidh úsáid an ríomhaí chéime iontach ó thaobh na sláinte de ach beidh tú ag cruthú an dearcadh san aos óg go bhfuil atmaisféar dóchasach dearfach i gceist le cúrsaí spóirt atá sultmhar agus taitneamhach.
Ní hamháin go ngoilleann
not only does ... hurt
Ní hamháin go ngoilleann cinneadh seo a dlúthcharad ar Alina ach, anuas air sin, tá drochshláinte ag cur as di.
an maireann an tógálacht mothúcháin ar line
does empathy survive
Bhí siad ag iarraidh a fháil amach
an maireann an tógálacht mothúcháin ar line? Is é sin, má chrochann tú thart le duine atá thíos seal, ní bheidh sé i bhfad go mbeidh tú féin thíos seal freisin, dá dheasca.
An gcomharthaíonn salachar
does dirt display
An féidir linn leanacht ar aghaidh ag milleadh gach áit inár dtimpeall?
An gcomharthaíonn salachar tinneas intinne a bheith orainn mar dhream? Tugann Donncha Ó hÉallaithe cur síos ar an earrach i gConamara, ach deir sé go bhfuil cuid den mhaitheas bainte as an Earrach ag an bplaisteach dubh, fágtha ina ndiaidh ag feilméirí.
déanfaidh sé a leas
he does himself no harm
An té atá in ann an t-athrú a bhrath, a thomhas agus athrú go luath dá réir é féin,
déanfaidh sé a leas agus ní chuirfidh sé am ná iarracht amú de bheith ag iarraidh snámh in aghaidh sruth na teicneolaíochta.
ní
does
Tchí Tony Birtill agus a chomhghleacaithe siúl sléibhe an dochar a
níthear in amanna amuigh in iargúil na gcnoc.
nach mbíonn tréan buan
that intensity does not persist
Deirtear
nach mbíonn tréan buan.
An cuma le cách
does nobody care
An cuma le cách an méid sin?
dhéanann dochar mór
does great damage
Tugann Bearnaí Ó Doibhlin cuntas ar cheist an chearrbhachais san Astráil, cearrbhachas a
dhéanann dochar mór i saol an chearrbhaigh, saol an teaglaigh agus i saol mórán eile nach iad.
trasna teorann de réir mar a shnámhfas a intinn
across border(s) as one’s mind does
Snámhann bá an duine le teanga
trasna teorann de réir mar a shnámhfas a intinn.
cad is brí le bheith
what does it mean to be
Agus muid ag ceiliúradh Lá 'le Pádraig fiosraíonn Breandán Delap
cad is brí le bheith i do Éireannach.