dea-thoil
goodwill
Is é an tuairim choitianta go ndéanann eachtraí den chineál seo dochar mór do chás an Lucht Taistil toisc go n-ídíonn sé pé
dea-thoil atá ag an bpobal trí chéile ina leith.
dea-rud
good thing
Níor thóg sé i bhfad ar scamall na gciorruithe a scáil a chaitheamh ar gach
dea-rud a bhí déanta ag an stáisiún le tamall anuas.
dea-chomharthaí
positive signs
Ach bhí
dea-chomharthaí ann fosta an mhí seo caite.
dea-rúin
resolutions
Cé mhéad againn féin a bhfuil coinsias iomlán gan smál againn? Cad iad na
dea-rúin atá againn ar fad anois sa bhliain úr? Cad is féidir linn a dhéanamh le cinntiú go mbeidh polaiteoirí le dea-luachanna seachas iad siúd a bhfuil ceisteanna ann faoina gcaighdeáin eiticiúla i gceannas tar éis an chéad toghchán eile?
*Tá Emer Ní Bhrádaigh ag obair mar léachtóir le Fiontraíocht le Fiontar in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath (DCU).
dea-luachanna
good values
Cé mhéad againn féin a bhfuil coinsias iomlán gan smál againn? Cad iad na dea-rúin atá againn ar fad anois sa bhliain úr? Cad is féidir linn a dhéanamh le cinntiú go mbeidh polaiteoirí le
dea-luachanna seachas iad siúd a bhfuil ceisteanna ann faoina gcaighdeáin eiticiúla i gceannas tar éis an chéad toghchán eile?
*Tá Emer Ní Bhrádaigh ag obair mar léachtóir le Fiontraíocht le Fiontar in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath (DCU).
dea-spionn
good mood
Ní raibh an
dea-spionn ar Thadhg le seachtain anois.
dea-thoil
good will
Níl de dhíth ach foilsitheoir toilteanach, eagarthóir díocasach, agus
dea-thoil na ndaoine sin a bhfuil an chuid is mó den obair - an bailiú - déanta acu cheana féin.
dea-scéala
good news
Ach is é an
dea-scéala ná go bhfuil ardú ar na figiúirí i gceantracha faoi leith - deisceart lár chathair Bhaile Átha Cliath mar shampla - ardaithe ó 11% go 20%.
dea-íoctha
well-paid
Tráchtar go tarcaisneach ar ghníomhaireachtaí oifigiúla, mar shampla an Northern Ireland Tourist Board, "a chruthaigh na céadta post
dea-íoctha, agus iad uilig ag an Northern Ireland Tourist Board".
ag iarraidh gan í féin a thachtadh ar a dea-mhéin
trying not to choke on her own goodwill (i.e. it's not genuine)
"
"Tá an t-ádh oraibh mar sin," arsa Nell agus í
ag iarraidh gan í féin a thachtadh ar a dea-mhéin.
dea-mhéin
good-will
Na príomhláidreachtaí atá againn ná saineolas agus
dea-mhéin: dea?mhéin agus féile ó bhaill an Choiste maidir lena saineolas; dea?mhéin ó shaineolaithe san iliomad réimsí maidir le comhairle faoi bhrí agus chomhthéacs téarmaí; ionadaíocht ó eagrais tríú leibhéal agus gaolmhara thuaidh agus theas; dea?mhéin ó dhaoine sa Ghaeltacht maidir le comhairle faoi ghnáthúsáid na teanga; deamhéin ó Fhoras na Gaeilge agus comhthuiscint ar thábhacht na hoibre.
dea-mhúinte
well-mannered
Bhí na scoláirí deas
dea-mhúinte, ach de réir cosúlachta ní chuirtear mórán de luach ar an obair dhian a bhíonn le déanamh ag na mná tí.
dea-shampla
good example
In ainneoin na lochtanna ar fad, leanann an Cumann Lúthchleas Gael ar aghaidh ag tabhairt an
dea-shampla agus na cinnireachta do mhuintir na hÉireann ar go leor bealaí, rud nár thosaigh inniu ná inné, dar ndóigh.
dea-thoil
goodwill
Agus an obair mhór a rinne muid le muintir Dhún na nGall agus leis na hóstáin, go bhfuil sé sin uilig imithe anois agus go bhfuil go leor den
dea-thoil, go háirithe i gcás turasóirí as Baile Átha Cliath a bhí ag fanacht i dTír Chonaill ar laethanta saoire agus ag caitheamh airgid sa gceantar, caillte.
dea-scéala
good news
Ceann de na buntáistí leis an phost, mar sin, ná go mbím ag tabhairt
dea-scéala go minic do thuismitheoirí, daltaí agus múinteoirí atá ag fanacht le tacaíocht airgid chun cur le saol scoile na bpáistí.
dea-scéala
good news
I ndiaidh gach ní, bhí
dea-scéala i gceist.
dea-scéala
good news
Ceann de na buntáistí leis an phost, mar sin, ná go mbím ag tabhairt
dea-scéala go minic do thuismitheoirí, daltaí agus múinteoirí atá ag fanacht le tacaíocht airgid chun cur le saol scoile na bpáistí.
dea-scéala
good news
Agus bhí
dea-scéala amháin sa daonáireamh do Shinn Féin.
Dea-thoil
goodwill
Dea-thoil na foirne agus na mac léinn i leith na Gaeilge.
dea-mhéin
goodwill
Spléachadh ar dhialann an Aire Easláinte, Micí Ó Máirtín, a fuair sé, le caoinchead agus le
dea-mhéin an Aire fhadaraíonaigh féin.
dea-mhéin
goodwill
Tá muid ag brath go mór ar fhocal béil agus
dea-mhéin daoine ar suim leo an teanga.
pé dea-thoil
whatever goodwill
Dochar
=======
Ní hamháin nár chabhraigh an stocaireacht speisialta ar leith seo ar son úinéir báid amháin le misneach iascairí eile Éireannacha, ach creideann an tUasal Doyle go ndearna stocaireacht an Rialtais dochar freisin do
pé dea-thoil a bhí sa Choimisiún i leith iascairí na hÉireann.
dea-thréithe
good traits
Scoláireachtaí agus scéimeanna a chur ar bun chun ógánaigh a chur chun na "Gaeltachta" (Tiobrad Árann, Cill Chainnigh, is araile) ar feadh coicíse nó trí seachtainí chun go bhfoghlaimeoidís scileanna agus cultúr an chluiche (an camán ceart a roghnú, camán briste a dheisiú, cuir i gcás) agus, tré imirt le foirne áitiúla,
dea-thréithe agus modhanna imeartha a fhoghlaim.
dea-bhail fhisiciúil agus mhothúchánach
physical and emotional well-being
In ainneoin áit lárnach an bhia i gcultúr Mheiriceá agus bhunriachtanais an nádúir dhaonna, áfach, tá sé riachtanach go bhféachfaí ar bhia mar chomhpháirt de shláinte mhaith seachas mar bhac ar shláinte mhaith, más mian linn
dea-bhail fhisiciúil agus mhothúchánach a bhaint amach.
Dea-scéala
good news
Dea-scéala do phobail na gceantar sin gan amhras, ach ar chuir éinne an cheist fhollasach: dá mbeadh Eircom fós i seilbh an Stáit nach mbeadh sé níos fusa agus níos saoire treoir a thabhairt don chomhlacht na seirbhísí riachtanacha sin a chur ar fáil do chuile dhuine, ar mhaithe leis an leas coiteann?
Botúin
=======
Léiriú is ea an scéal truamhéalach seo ar na botúin a dhéanann rialtais nuair a bhíonn siad á dtiomáint ag ídéolaíocht sheanchaite na heite deise.
chun leanúint leis an dea-obair
to continue the good work
Ach céard a tharlóidh d'Aontroim nuair éireoidh Ó Cathal as? An dtiocfaidh duine eile an bealach ar fad ó Chorcaigh nó Cill Chainnigh
chun leanúint leis an dea-obair? An bhfostóidh an CLG traenálaí aitheanta chun an obair sin a dhéanamh mar ba chóir? Ní fios.
dea-obair
good work
Má chuirtear "Nice II" ina láthair is cinnte go mbeidh
dea-obair an Choinbhinsiúin curtha ó mhaith agus go mbeidh an tAontas i ngátar arís.
dóthain dea-imeartha
enough good play
Cé nach sárchluiche clasaiceach iomána a bhí ann, bhí
dóthain dea-imeartha agus cur chuige ag baint leis go dtí an deireadh ar fad chun cuid againn a choinneáil sásta.
dea-chomhartha
good sign
Ní mór dóibh a bheith foighdeach ach ní
dea-chomhartha é go bhfuair siad réidh le bainisteoir na bliana seo cheana féin, Daithí Ó Catháin.
dea-imirt
good play
Dá olcas cluiche, feiceann Con rud éigin dearfach ann,
dea-imirt nó scór gur féidir a mholadh.
Ar an dea-uair
fortunately
"
Ar an dea-uair, níl Alasdair ná Sarah gan tacaíocht maidir le cúrsaí nuathéarmaíochta: tá meitheal oibre, Tionscnamh um Theangacha Eorpacha, curtha ar bun i bhFeidhmeannas na hAlban chun nuashonrú rialta a dhéanamh ar *Faclair na Pàrlamaid.
dea-scéala
good news
"
dea-scéala
=======
Shroich
dea-scéala eile oifigí Abú Media roimh shaoire na Nollag.
dea-scéala
good news
Ina ainneoin sin, bhí
dea-scéala faoi chúrsaí timpeallachta ón rialtas ag tús mhí na Nollag.
leanacht leis an dea-obair
to continue with the good work
Ansin tagann an bhliain úr agus tosaíonn an rabharta litreacha ag teacht trí dhoras na pluaise: achainíocha ó mhaithe agus ó mhóruaisle na tíre, ag impí orm
leanacht leis an dea-obair, ag maíomh gur mise amháin as measc scríbhneoirí na tíre a thugann misneach don phobal - agus géillim arís.
dea-mhéin
goodwill
Is cinnte gur dúshlán a bheas ann dó na ranna stáit a mhealladh le seirbhísí Gaeilge a chur ar fáil go forleathan agus le
dea-mhéin.
Dea-shíóg
a good fairy
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
Dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
dea-thoil
good will
Cad iad na laigí agus na láidreachtaí a bhaineann le Seachtain na Gaeilge?
Is dócha go bhfuil an
dea-thoil atá ar fud na tíre don tSeachtain agus an méid daoine atá sásta obair a dhéanamh go deonach ar son na Seachtaine ar na príomhláidreachtaí a bhaineann léi.
den dea-scéala
of the good word
Ba Phrotastúnach í a rugadh i Vermont agus bhí sé mar aidhm aici an leagan Protastúnach
den dea-scéala a scaipeadh, ag tréimhse nuair a bhí an frith-Chaitliceachas thar a bheith láidir.
dea-chomhartha
good sign
Ní
dea-chomhartha ar bith an cinneadh seo do thodhchaí na hEorpa.
dea-chomhartha
a good sign
Is
dea-chomhartha é go bhfuil an t-údar, Patrick McCormack, tar éis roinnt mhaith fadhbanna a dheisiú cheana féin agus na "paistí" a chur ar fáil.
dea-phoiblíochta
good publicity
Níl aon dabht ach go mbeadh go leor
dea-phoiblíochta le fáil ag an eagraíocht dá bhfaighidís réidh le Riail 42.
dea-shampla
good example
Ní hé Learpholl amháin atá ag iarraidh
dea-shampla na hÉireann agus Nua-Eabhrac a leanúint - tá Albain ag dul sa treo céanna fosta.
dea-nósanna
good habits
Ba chuma leis aon rud sa saol ach an troid, agus
dea-nósanna agus compánachas a ghadhair bhig scigiúil.
dea-ghiúmar
good humour
Ach bhí Gascar éirithe as an gcogaíocht le fada an lá agus ba chuma leis rud ar bith faoin tráth seo ach cairdeas agus
dea-ghiúmar a mhaidrín mhíogaigh.
dea-cháil
good reputation
Deir siad go bhfuil an iomarca cumhachta ag comhlachtaí ar nós Microsoft agus McDonald's, agus go bhfuil dea-ainm agus
dea-cháil Mheiriceá millte ag grúpa beag "*neocons*", nó fíorchoimeádaithe, atá á maoiniú ag na hollchorporáidí agus a bhfuil tionchar thar na bearta acu ar pholasaithe an Tí Bháin.
dea-aigeanta
right-thinking
Cuireadh litir de chuid an Oird Oráiste faoi bhráid an phobail fiú inar dúradh ós rud é gur beag seans go mbeadh na póilíní sásta an pharáid Oráisteach ó 29th Street agus Eighth Avenue go Cooper Union a chosaint, gur cheart do bhunadh
dea-aigeanta Nua-Eabhrac iad féin a chosaint ó na Caitlicigh Éireannacha.
Dea-thoil
goodwill
Dea-thoil an rialtais áitiúil.
Dea-mheas
respect
Dea-mheas na bpolaiteoirí áitiúla agus lucht gnó.
Ar an dea-uair
fortunately
"
Ar an dea-uair, tá mórán urraí flaithiúla againn, ina measc Caledonian MacBrayne, Comhairle Pheairt is Chinn Rois, agus tá Islay Mist mar 'Urra Oifigiúil an Uisce Bheatha'.
an dea-scéal
the good news
Gluais • Glossary
carógblack-haired woman
airdheed
míchinniúintill fate
caidéisinquisitiveness
frigháireslight smile
ní shamhlófáyou wouldn't imagine
cár go cluaisgrin to the ears
go réchúiseachin a laidback way
geolánfan
glinnclear, distinct
a dhallfadh thúwhich would blind you
ceirdtrade
an rud ar dheacra greim a fháil airthe thing that was difficult to get hold of
súimínsip
fiosrúinvestigating
ar a thóirlooking for him
geoindrone, hum
boladh a allais féin chuigethe smell of his own sweat coming to him
cuideachtacompany
leigheassolution
díbholaíochdeodarant
ceist oidhreachtaquestion of inheritance
os cionn cláirlaid out (dead)
uisce reoiteiced water
a thuairimseanhis opinion
prochógahovels
drochfháistinebad prophecy
buagift
tairbhebenefit
ar nós cuma liomindifferently
a shúile sáite i ngile na cathrach amuighhis eyes staring at the whiteness of the city outside
marfachdeadly
ag dul don éag mar cháchgoing the way of all flesh
beathalivelihood
bean feasafortune-teller
go frimhagúilmockingly
ag ceilt na seanscéine uirthihiding the old terror from her
beag beann ar bhrothallindifferent to heat
anamsoul
an dea-scéalthe good news
an drochscéalthe bad news
á pholladhstabbing him
a ghéaga leata faoi chosa an domhainhis legs open under the feet of the world
Dea-scéal
good news
Dea-scéal a bhí aici an tráthnóna sin agus í ag teacht abhaile: bhí a cos leigheasta agus níor ghá di filleadh ar an ospidéal.
dea-chomhartha
good sign
Is
dea-chomhartha é go bhfuil na déantóirí eitleán ar nós Airbus ag déanamh a gcuid taighde féin chun a chinntiú go díreach cén saghas trealaimh atá dainséarach agus cén saghas nach bhfuil.
dea-scéala
good news
An gcaithfidh muintir Thuama fanacht go mbeidh Bertie ar thuras toghchánaíochta eile sa gceantar chun
dea-scéala faoin ospidéal a chloisteáil?
*Is as Baile Átha Cliath d'Uinsionn Mac Dubhghaill ach tá sé ina chónaí i gConamara anois, áit ina bhfuil sé ag obair mar shaoririseoir, scríbhneoir scripte agus aistritheoir.
dea-shampla
good example
dea-shampla na hÉireann a bhí luaite sa díospóireacht ansin fosta.
dea-thoil
good-will
McEneaney ansin murach gur chinn a bhean, a pháistí agus a chairde ar bheith ag obair gan stad chun
dea-thoil Eamon agus a ghrá don bheatha a scaipeadh.
In ainneoin na dea-oibre ar fad
for all the good work
In ainneoin na dea-oibre ar fad atá ar bun ag na Caitlicigh Éireannacha seo, tá staitistic amháin ann go fóill: trí mhíle dollar sa bhliain.
dea-ghléasta
well-dressed
Duine deas
dea-ghléasta a bhí ann, thart fá sheasca bliain d'aois.
dea-mhaisithe
nicely-decorated
Ag leibhéal na sráide, tá mórán siopaí beaga áille
dea-mhaisithe, ag díol éadaí costacha, seoid agus seacláide.
dea-ghléasta
well-dressed
Bhí mná
dea-ghléasta ag rothaíocht leo, mar aon le seandaoine, agus daoine agus páiste ar cúl acu nó madadh i gciseán chun tosaigh.
dea-mhaisithe
nicely-decorated
Foirgneamh galánta
dea-mhaisithe atá ann, agus tá scéalta an-suimiúla bainteach leis.
dea-aoibh
a good mood
Mar is gnách, d’fhág cluichí Lá Fhéile Pádraig
dea-aoibh agus gliondar ar lucht leanúna Chumann Lúthchleas Gael ach, le fírinne, is beag eile a bhí ina chúis cheiliúrtha go n-uige seo i mbliana.
a lán dea-thola
a lot of goodwill
Ar nós na Gaeilge, tá
a lán dea-thola ann i leith na hiomána i gCumann Lúthchleas Gael ach tá cur chuige ar iarraidh.
dea-obair
good work
Ghabh Aire Slándála an Tuaiscirt, John Wheeler, comhghairdeas fiú leis an Aire Dlí is Cirt, Máire Geoghegan-Quinn, as
dea-obair na nGardaí.
Dea-scéala eile
more good news
Dea-scéala eile ón Pier Head i Learpholl: thosaigh an tseirbhís Seacat go Baile Átha Cliath arís ar an 27 Aibreán.
dea-obair
good work
Ghabh Aire Slándála an Tuaiscirt, John Wheeler, comhghairdeas fiú leis an Aire Dlí is Cirt, Máire Geoghegan-Quinn, as
dea-obair na nGardaí.
dea-bhéas
etiquette
Sin é an
dea-bhéas.
dea-scéala
good news
Deir Seán go bhfuil sé chun leanúint ar aghaidh ag múineadh sna blianta atá romhainn -
dea-scéala dóibh siúd a bheas ag luí isteach ar fhoghlaim na Gaeilge sa todhchaí.
ar an dea-uair
fortunately
Ach, bhur mbarúil an raibh Éamonn Ó Doornail, eagarthóir *Beo Ar Éigean*, sásta íoc as ceithre shuíochán bheaga bhídeacha in eitleán de chuid Aero Lingo chun corp collaideach caomh an iriseora mhóir a iompar trasna na farraige chun an Oileáin Úir? Bealach ar bith! Cad é eile a mbeadh sibh ag súil leis? Ach,
ar an dea-uair, tharla go roinnt spáis fágtha ar an eitleán lasta ab éigean d’Fhoraois na Gaeilge a fháil ar cíos chun an fíor-Joe Mac Donnchadha a iompar anonn.
dea-dhaoine
good people
Mar sin, níl tionchar rómhór ag na loitiméirí ar chúrsaí agus tá an lámh in uachtar ag na
dea-dhaoine.
dea-eagar
good organisation
AÓF: Céard faoi mholtóirí? An mbíonn sé deacair daoine a fháil chun moltóireacht a dhéanamh orthu?
LÓM: Níl sé baileach chomh deacair agus a bhíodh, agus a bhuíochas sin don chóras moltóireachta atá i bhfeidhm agus an
dea-eagar a bhíonn ar na hócáidí freisin.
dea-ghléasta
well-dressed
Chonaic mé radharc ait, truamhéalach an lá cheana: fear óg,
dea-ghléasta ina chnap ar chéimeanna foirgnimh i lár Bhaile Átha Cliath.
dea-labhartha
well-spoken
Gan amhras, is Éireannach é Kennedy – spleodrach, saibhir agus
dea-labhartha – a mbeadh sé furasta cion a bheith agat air.
dea-chlú
good reputation
Ach ná scaoil mo rún le duine ar bith nó scaoilfidh mise do chuid rún folaitheach cáidheach féin leis an domhan mór ar an *Sindo*, fiú mura bhfuil rún ar bith agat! Anois fág an bealach agus lig dom sult a bhaint as an oíche!”
Bhuel Balor Bocht! Caidé a bhí sé ag gabháil a dhéanamh? Níor thóg sé air ach an dá mheandar le cuimhneamh nach raibh rún ar bith fágtha aige, ná
dea-chlú, ná cáil ar bith le cur ó chion, a bhuíochas sin don liarlóg *Beo Ar Éigean *agus don eagarthóir mí-thrócaireach Éamonn Ó Doornail.
dea-bhainistíocht
good management
Tá
dea-bhainistíocht agus bainisteoirí maithe i ngach gné den saol an-tábhachtach, cúrsaí spóirt san áireamh.
dea-scéala
good news
Measaim go bhfuil sé de dhualgas ar chainteoirí Gaeilge teagmháil a dhéanamh leo siúd a bhfuil grá acu don teanga agus
dea-scéala na teanga a chraobhscaoileadh mar tá neart daoine ann nach bhfuil a fhios acu go bhfuil a leithéid de rud agus Gaeilge ann ar chor ar bith.
dea-scéal
good news
Agus tú ag léamh na nuachtán agus ag éisteacht leis an raidió i láthair na huaire is mó scéal conspóideach, achrannach ná
dea-scéal atá á thuairisciú agus faoi chaibidil i réimse an spóirt.
ní raibh an dea-chuma air
he wasn't looking great
Bhí Aonghus cinéal mall mar ba dhual dó agus
ní raibh an dea-chuma air.
dea-atmaisféar
a good atmosphere
Samhlaítear na sluaite daoine, ceol beo,
dea-atmaisféar agus craic mhaith go ginearálta ach ní minic a smaoinítear ar ócáidí dá macasamhail seo mar chuid de shaol na Gaeilge, ach amháin, b’fhéidir, aimsir an Oireachtais.
dea-scéala
good news
Is
dea-scéala é, mar sin, go bhfuil an tAire Cumarsáide, Noel Dempsey, ag caitheamh súile ar shlite leis an fhadhb seo a leigheas.
dea-chumtha
shapely
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
dea-scéala
good news
Íorónta
=======
An
dea-scéala – má chreideann tú go bhfuil Sinn Féin i ndáiríre ag bogadh chun tosaigh chuig an pholaitíocht shíochánta amháin - nach raibh baill d’eite Adams/McGuinness den ghluaiseacht páirteach sa scliúchas.
dea-cháil
good reputation
Tá dhá chúis ann gur cheart do CLG bheith fíordháiríre agus cúramach faoin ábhar seo, is é sin, sábháilteacht daoine agus
dea-cháil na gcluichí agus an chumainn.
ar an dea-uair
fortunately
Chuidigh a bpátrúnacht le stádas ealaíontóra a ardú agus tháinig na mórealaíontóirí ar nós Ghiberti, Michelangelo, Donatello, Masaccio, Piero della Francesco, Botticelli, Uccello agus Leonardo da Vinci chun cinn faoina gcoimirce agus,
ar an dea-uair do chuairteoirí, tá an saothar álainn a d’fhág réaltaí móra seo na hAthbheochana ina ndiaidh le feiceáil go fairsing i ndánlanna agus in eaglaisí ar fud na cathrach.
na haltanna rialta dea-scríofa
the regular well-written articles
Anuas ar
na haltanna rialta dea-scríofa atá ar An tImeall (http://imeall.
dea-chuma
good appearance
Ach cad é mar a bheadh an scéal dá mbeadh Rialtas na Stát Aontaithe – nó na Breataine nó na hÉireann – ag iarraidh i ndáiríre an spleáchas ar ola a ísliú, in ionad
dea-chuma a chur ar an scéal? Mar a tharlaíonn sé, tá eiseamláir mhaith in aice láimhe.
dea-chleachtas
good practice
Thiocfadh leat a rá gur chuir an stát an dubh ar an gheal orthu! Agus ós rud é go raibh na marcanna breise bunaithe ar threoracha, an bhféadfadh gur tugadh droim láimhe do threoracha ceapacháin eile? Níor mhiste é seo a shoiléiriú ar mhaithe le
dea-chleachtas, ionracas agus eitic!
Acht na dTeangacha
=======
Ach tá ceisteanna eile fós le freagairt.
na haltanna rialta dea-scríofa
the regular well-written articles
Anuas ar
na haltanna rialta dea-scríofa atá ar An tImeall (http://imeall.
dea-shamplaí
good examples
Is
dea-shamplaí iad den tslí inar féidir físeáin a chruthú a scaipeann teachtaireachtaí corparáideacha eagraíochta, agus atá fós in ann lucht féachana a mhealladh agus a aird a choimeád.
dea-chaighdeán Gaeilge
good standard of Irish
Cén fhís atá agat féin maidir leis an nGaeilge?***Tá sé mar fhís agam go mbeidh
dea-chaighdeán Gaeilge agus dea-thoil i leith na teanga ag gach páiste a théann tríd an gcóras oideachais; go mbeidh an Ghaeilge in úsáid ar bhonn rialta ag na húdaráis; go mbeidh an Ghaeilge mar ghnáththeanga oibre i ngnólachtaí agus go mbeidh méadú mór ar líon agus ar ról na meán Gaeilge.
dea-thoil
goodwill
Cén fhís atá agat féin maidir leis an nGaeilge?***Tá sé mar fhís agam go mbeidh dea-chaighdeán Gaeilge agus
dea-thoil i leith na teanga ag gach páiste a théann tríd an gcóras oideachais; go mbeidh an Ghaeilge in úsáid ar bhonn rialta ag na húdaráis; go mbeidh an Ghaeilge mar ghnáththeanga oibre i ngnólachtaí agus go mbeidh méadú mór ar líon agus ar ról na meán Gaeilge.
bhí dea-aoibh air
he was in a great mood
Nuair a bhuail mé le hAdams,
bhí dea-aoibh air.
agus dath ispín dea-chócaráilte air
and he was the colour of a well-cooked sausage
An rud a tharla ná gur tháinig sé abhaile lá te samhraidh amháin, i ndiaidh dó bheith ag cluiche peile,
agus dath ispín dea-chócaráilte air ó bheith amuigh faoin ghrian!
Is fear gnóthach é Rasher.
easpa dea-thola
lack of goodwill
”
Chuir an naimhdeas agus an
easpa dea-thola a bhí i gceist i gcás daoine áirithe sna meáin, go háirithe sna meáin chlóite, iontas ar Ó Ciardha agus ar an dream eile a bhí i mbun TG4.
na dea-chuimhní ar fad
all the good memories
Cairde agus féile
Thóg Duncan agus Lawrence amach ag rince muid oíche amháin agus b’iontach an taithí é – bíonn sé deacair go leor coinneáil suas leis na hAfracaigh agus iad ag rince! Chuir an cairdeas agus an fhéile a taispeánadh dúinn na laethanta sin meangadh mór millteach ar m’aghaidh, agus ní bhaineann
na dea-chuimhní ar fad atá agam ar Livingstone le Victoria Falls nó leis na cóisirí sa bhrú óige, ach leis na daoine a casadh orm sa mhargadh sin.
go bhfeicfimis na dea-rudaí
that we would see the good things
An príomhrud a theastaigh uathu ná
go bhfeicfimis na dea-rudaí a bhaineann leis an Afraic, agus go háirithe leis an tSaimbia.
dea-spin
good mood
Bhí muintir na hirise ag guí go mbainfeadh foireann Mheiriceá Corn Ryder agus go mbeadh
dea-spin ar an Tíogar agus é ag dul abhaile, ach beag an baol.
dea-iomprach
well-behaved
Cén saghas dalta a bhí inti?"Chaithinn tobac, ach seachas sin ba chailín maith, ciúin,
dea-iomprach mé.
dea-scéalta
good stories
Thar áit ar bith eile ar domhan, bhí an oiread sin
dea-scéalta cloiste agam faoi chósta thoir na hAstráile.
dea-scríofa.
well written
“Is cuma liomsa muna bhfuil mo leabhair
dea-scríofa.
dea-scéalta
good news
Agus tuigeann na polaiteoirí an buntáiste a bhaineann le
dea-scéalta a scaipeadh oiread agus is féidir.