Mhainistir na Féile
Abbeyfeale (County Limerick)
Ba dheas bualadh le roinnt de chéad choiste Mhainistir na Féile, a bhuaigh an phríomhdhuais an chéad dá bhliain, ag ócáid ceiliúrtha a bhí againn ansin an mhí seo caite.
mháinlia contae
county surgeon
Mar a dúrt, ní raibh mo mham róshásta bogadh agus bhí mo dhaid siar agus aniar agus ní raibh a fhios acu cad a dhéanfaidís go dtí go bhfuair sé post mar mháinlia contae i dTiobraid Árann, in Aonach Urmhumhan.
na Sé Chontae faoi Fhorghabháil
the Occupied Six Counties
Bhí seisean ag tagairt do chaidreamh trasphobail, ach in áit bheag mar na Sé Chontae faoi Fhorghabháil, comhairle mhaith atá ann maidir le suíomh ar bith ina bhfuil tú.
idirchontae
inter-county
Tá an club an-tábhachtach ach an dtuigtear go bhfuil an club i mbaol? Sin ceist gur gá aghaidh a thabhairt uirthi i gcomhthéacs na béime a chuirtear ar fhoirne contae agus i gcomhthéacs na cainte faoi ghairmiúlacht agus airgead a íoc le himreoirí idirchontae.
a chontae dúchais
his native county
asp)
Aistríodh Mícheál arís i 1981, an uair seo go Luimneach, a chontae dúchais.
contaetha cáiliúla iomána
famous hurling counties
Sna contaetha cáiliúla iomána tá an-tábhacht leis an traidisiún a bhaineann leis an gcluiche.
sa Chontae Ríoga
in the Royal County
Ag tús ré Sheáin bhí contae na Mí in umar na haimléise ó thaobh fhoireann pheile an chontae de, in ainneoin thraidisiún na peile a bheith an-láidir agus an-fhada sa Chontae Ríoga.
comhairleoirí contae
county councillors
Bíonn cluas le héisteacht ag oibrithe monarchan, ag polaiteoirí, ag comhairleoirí contae, agus ag lucht timpeallachta, iad ag faire amach do scéalta a bhainfidh leo.
coiste contae
county committee
Is cóir dualgas a chur ar gach club, gach coiste contae agus gach comhairle chúige nithe praiticiúla a dhéanamh ar nós:
An Club: camán do gach ógánach faoi 14 bliana, oiliúnóirí a chur ag obair ar fud gach contae, foirne a chur le chéile faoi 12 bhliain, faoi 14 bliana mar thús - aon chlub nach ndéanann na nithe seo, ní bhfaighidh siad deontas ná ticéid do Chraobh na hÉireann, etc.
chomhairleoirí contae
county councillors
Bhí alltacht agus uafás ar chomhairleoirí contae na Gaillimhe an lá cheana, nuair a chuir feidhmeannaigh na comhairle moltaí faoina mbráid a bhain leis na táillí seirbhíse a ghearrann an chomhairle ar fhorbairtí nua.
Coiste Gairmoideachais an Chontae
the County Vocational Education Committee
Bíonn plé againn freisin le gníomhaireachtaí stáit agus le dreamanna mar Fhoras na Gaeilge, an Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta, Údarás na Gaeltachta, Comhairle Chontae na Gaillimhe, Coiste Gairmoideachais an Chontae, etc.
dornán contaetha
handful of counties
Nó do na feidhmeannaigh a bheas ag plé le cúrsaí na mara i gContae an Chabháin, ceann den dornán contaetha nach bhfuil aon chósta leo.
na Sé Chontae Atá Faoi Chois
the Occupied Six Counties
Cibé eile is féidir a rá faoi "na Sé Chontae Atá Faoi Chois", na flaithis atá iontu ó thaobh seandálaíochta de.
idirchontae
inter-county
Is í mí Eanáir am saoire na n-imreoirí idirchontae.
Óméith
Omeath, eastern Ulster and County Louth
Is cuimhin leis comhrá Gaeilge a bheith aige ar an 15 Lúnasa, 1933 le seanmhná in Óméith a bhí ag déanamh Thuras na Croise.
Ceanannas
Kells, County Meath
I mí Lúnasa na bliana 2003 thug an Bord Pleanála cead don Údarás um Bhóithre Náisiúnta mótarbhealach 50 ciliméadar a thógáil ó Bhaile Bhlainséar go Ceanannas.
ag cruinnithe comhairlí contae
at county council meetings
" Agus iarrthóirí de chuid lucht na dteifeach ag seasamh i nGaillimh, i gContae an Chláir agus i Ros Comáin, an mbeidh iolrachas nua na hÉireann le feiceáil ag cruinnithe comhairlí contae amach anseo?
*Is as Baile Átha Cliath é Uinsionn Mac Dubhghaill ach tá sé ina chónaí i gConamara anois, áit a bhfuil sé ag obair mar iriseoir físe le Nuacht TG4.
chomhairlí contae
county councils
Cá bhfágann casadh na taoide seo muid don tréimhse atá romhainn? Tá ionadaithe ag Sinn Féin anois ar chomhairlí contae, sa Dáil agus i bParlaimint na hEorpa.
chomrádaithe contae
county comrades
Maidir leis an imreoir, tá seans ann nach mbíonn mórán deise aige taitneamh a bhaint as an éacht atá déanta aige féin agus ag a chomrádaithe contae toisc go bhfuil orthu aghaidh a thabhairt ar an gcéad dúshlán eile i gcraobhchomórtas na gclub ina chontae féin.
imreoirí sinsearacha idirchontae
senior inter-county players
Dar ndóigh is aithris ghlan iad réalta peile agus iomána na scoile ar na Gradaim Réaltaí Peile agus Iomána a bhronntar gach bliain ar imreoirí sinsearacha idirchontae Chumann Lúthchleas Gael (GLG).
bunadh na sé chontae
people from the six counties
D'fhág neart an phunta Sterling a rian ar thírdhreach Ghaeltacht Thír Chonaill, atá breac le tithe saoire ar le bunadh na sé chontae iad den chuid is mó.
dúnmharú an iar-chomhairleora contae
the murder of the former county councillor
Táthar den tuairim gur cosaint cheannasaíocht an Gharda Síochána is cúis leis an Aire diúltú tuarascáil na nGardaí maidir le dúnmharú an iar-chomhairleora contae Eddie Fullerton a fhoilsiú.
choistí contae
county committees
Tharla sin i ndiaidh na gcéadta cruinniú agus díospóireacht a d’eagraigh cumainn éagsúla de chuid na heagraíochta ar fud na tíre sna míonna roimhe sin agus ina ndiaidh sin cruinnithe de choistí contae sna contaetha ar fad beagnach.
chun cinn ar fhormhór na gcontaetha
ahead of most of the counties
Ní hionadh é go bhfuil muintir Chill Chainnigh chun cinn ar fhormhór na gcontaetha nuair a thuigeann tú go gcuireann siad an oiread sin béime ar mhúineadh agus ar chleachtadh na scileanna agus go bhfuil gach meán agus seift in úsáid acu chun an aidhm sin a bhaint amach.
imreoirí idirchontae
inter-county players
Is tré iarrachtaí na n-imreoirí idirchontae a chuirtear na cluichí sin i láthair an domhain mhóir agus tá aitheantas tuillte acu faoi mar a thuilleann ealaíontóirí agus lucht spóirt ghairmiúil, is é sin aitheantas i bhfoirm faoisimh nó liúntais cánach.
do na contaetha laga
for the weak counties
In ainneoin grád a dó agus a trí a bheith i gceist, chonaiceamar caighdeán ard scile agus imeartha ó na himreoirí agus ní mór dúinn comhghairdeas agus buíochas a ghabháil leis an gCoiste a mhol agus a chuir tús leis na comórtais nua do na contaetha laga.
Bun an Phobail
Moville, County Donegal
”
Agus san am atá romhainn?
=======
“An bhliain seo chugainn, beidh muid páirteach i bhféile mhór mara a bheas ar siúl i bPort Rois, Bun an Phobail agus Doire,” a deir Ivor.
chinn coiste an chontae ar
the county committee decided
Ach bhí imreoirí éagsúla nach raibh ar fáil ar chúis amháin nó ar chúis eile agus, ar deireadh thiar, chinn coiste an chontae ar Humphrey a bhriseadh as a phost.
as ucht imirt dá gcontae
for playing for their county
Beagnach an chéad abairt as béal Nicky tar éis a thofa ná nach mbeadh aon cheist faoi íocaíocht nó pá a thabhairt d’imreoirí as ucht imirt dá gcontae chomh fada is a bheidh sé féin ina uachtarán.
idirchontae
inter-county
Na héilimh atá i gceist ná:
=======
Go nglacfaidh CLG le scéim deontais an Rialtais d’imreoirí idirchontae agus go gcuirfidh CLG brú ar an Rialtas an scéim a chur i bhfeidhm láithreach.
as na contaetha máguaird
from the surrounding counties
Is minic leis go mbíonn daltaí as na contaetha máguaird ag freastal ar na coláistí móra iomána agus peile.
i dtaca leis na Sé Chontae
as regards the Six Counties
Luaigh Collins an “chothromaíocht bhréagach” atá á cothú le fada an lá ag na meáin chumarsáide i dtaca leis na Sé Chontae.
go mbronnfadh an chomhairle chontae chuí
that the appropriate county council would grant
Is dócha ná a mhalairt go mbronnfadh an chomhairle chontae chuí cead pleanála don tionscadal.
geansaithe na gcontaetha éagsúla á gcaitheamh
the jersies of the various counties being worn
D’fheicfeá geansaithe na gcontaetha éagsúla á gcaitheamh ag na scoláirí mar léiriú ar an tsuim mhór sna cluichí agus coinníonn an clúdach teilifíse gach duine ar an eolas.
faoi dhul chun cinn na gcontaetha éagsúla
about the progress of the various counties
In ainneoin gur beag a fheicim agus a chloisim de na cluichí peile agus iomána agus mé i mbun mo chuid oibre, tá mo dhóthain feicthe agam de na cluichí agus míreanna tráchtaireachta cloiste agam ar Raidió na Gaeltachta agus ar RTÉ le mé a choinneáil ar an eolas faoi dhul chun cinn na gcontaetha éagsúla.
go leanfadh dreamanna ó na contaetha eile an sampla
that groups from other counties would follow the example
Má éiríonn leis an gcoincheap, ba mhaith linn go leanfadh dreamanna ó na contaetha eile an sampla.
na contaetha laga
the weak counties
Ardaíonn sé an cheist arís: an bhfuil deireadh ré ag druidim le Craobhchomórtas Peile na Mumhan nó an bhfuil córas an chúldorais ag cothú na bhfoirne láidre tuilleadh seachas na contaetha laga a thabhairt chun cinn?
Bealach éasca a fuair foireann Átha Cliath tríd go dtí an leathchraobh, gan aon fhoireann taobh amuigh de Chúige Laighean le himirt acu.
Brí Chualainn
Bray (County Wicklow)
Ní mar sin a bhí sé i gcónaí i gcás an fhir thréithigh seo as Brí Chualainn – i ndiaidh dó an scoil a fhágáil i lár na nóchaidí agus cúrsa iar-Ardteistiméireachta déanta aige, bhí sé ag súil go mbeadh sé ábalta leanúint lena chuid staidéir i gceann de na coláistí ealaíne sa phríomhchathair.
bunadh na Sé Chontae
the people of the Six Counties
B’fhéidir nach bhfaigheadh bunadh na Sé Chontae ach stoca lán guail mura n-aontaíonn na páirtithe ar dhul chun cinn i gcúrsaí póilíneachta agus cirt agus ar roinnt na cumhachta.
ar gheilleagar na Sé Chontae,
on the economy of the Six Counties,
)
Ag breathnú ar gheilleagar na Sé Chontae, tá cuma mhaith ar an scéal.
dá n-éireodh thar barr le stát nó contae,
if a state or county got on well,
Dá mbeadh bliain thar barr ag pobal áirithe, nó dá n-éireodh thar barr le stát nó contae, ghairtí a leithéid mar altú do Dhia as an dearlacadh.
na cluichí idirchúige
the inter-county games
B’in iad na cluichí idirchúige agus ní raibh a sárú ó thaobh sluaite ach cluichí ceannais na Mumhan agus na hÉireann.
imreoirí maithe na gcontaetha laga
the good players of the weak counties
Bhí deis iontach ag imreoirí maithe na gcontaetha laga imirt ar stáitse mór agus bonn an-luachmhar ó thaobh onóra de a bhuachaint – iománaithe as Laois, Áth Cliath, Ciarraí, peileadóirí as Fear Manach, Liatroim, Tiobraid Árann (Babs
Céitinn, mar shampla) agus araile.
an sraithchomórtas idirchontae
the inter-county league
Ba ghá an sraithchomórtas idirchontae a ghiorrú agus an craobhchomórtas a fháisceadh isteach i dtréimhse níos giorra chun go mbeadh deis níos fearr ag na clubanna a gcuid comórtas a rith.
a chuir Comhairle Chontae Bhaile Átha Cliath ar ceal
that Dublin County Council cancelled
Is bailiúchán é de na físeáin a chuireadar amach leis na singlí, cúpla amhrán as ceolchoirm agus scéal amháin nuachta faoin gceolchoirm a chuir Comhairle Chontae Bhaile Átha Cliath ar ceal – gan aon fáth.
talamh méith an chontae sin
the fertile land of that county
Agus fágfaidh muintir Ráth Cairn Glas na Mí talamh méith an chontae sin agus tabharfaidh siad aghaidh arís ar an chlochdhíseart thiar a dtáinig siad siúd as.
i gcontaetha na teorann.
in the border counties.
Tá an rialtas tar éis an bealach éasca a thógáil le léiriú go bhfuil iarracht éigin á déanamh acu laghdú a dhéanamh ar an líon daoine atá á marú ar na bóithre (366 duine sa bhliain 2006) ach níl mórán iarrachtaí á ndéanamh maidir le fadhbanna eile: na mílte tiománaí atá ag tiomáint gan ceadúnas ar bith; na mílte atá ag fanacht
le triail tiomána; na céadta eachtrannach atá ag tiomáint gan árachas nó ceadúnas; agus, an easpa comhoibrithe atá ann idir na húdaráis ó thuaidh agus ó dheas, a chiallaíonn go bhfuil ráta an-ard timpistí i gcontaetha na teorann.
i gcontae na reibiliúnaithe,
in the rebel county,
Ó dheas i gcontae na reibiliúnaithe, táthar ag tógáil na líne idir Cathair Chorcaí agus Mainistir na Corann, agus is é mí Iúil 2008 an dáta oscailte atá tuartha di anois (moill eile: dhá bhliain ó shin, ghealladh 2007).
cluiche peile idirchontae
an inter-county game
Is é an t-iontas, ar bhealach, ná gur thosaigh an tsraith seo de chluichí agus Páirc an Chrócaigh lán go doras le cluiche peile idirchontae sa tSraith Náisiúnta Peile idir Baile Átha Cliath agus Tír Eoghain.
bunadh fadfhulangach na Sé Chontae
the long-suffering people of the Six Counties
Tá bunadh fadfhulangach na Sé Chontae ag dúil le go bhfaighidh siad rialtas a bheas lena leas.
seachas na contaetha móra
apart from the big counties
An fhianaise dó sin ná nár bhuaigh aon chontae an chraobh seachas na contaetha móra – Cill Chainnigh, Corcaigh agus Tiobraid Árann – ó 1998, nuair a bhuaigh Uíbh Fhailí í tríd an gcúldoras.
crá mhuintir na Sé Chontae.
bothering the people of the Six Counties.
Tá 63% de gheilleagar an tuaiscirt bunaithe ar an earnáil phoiblí i gcomparáid le 43% sa “chuid eile den Ríocht Aontaithe”; de réir *Bare Necessities*, tuairisc a d’fhoilsigh an Economic and Social Research Centre i Sasana, tá corradh le 500,000 duine ó thuaidh ag maireachtáil faoi “líne na bochtaineachta” agus tá lear mór fadhbanna eile ag crá mhuintir na Sé Chontae.
ar cosúla le comhairle contae é
which is more like a county council
Níl am á chur amú níos mó ar shíorchainteanna ar dhíchoimisiúnú, ar spíodóireacht, ar choiriúlacht, agus tá Tionól Thuaisceart Éireann anois ag dul i ngleic – a oiread agus is féidir le rialtas ar cosúla le comhairle contae é – le fadhbanna a mhuintire.
ar fhoireann shóisearach an chontae
on the county minor team
D’imir mé ar fhoireann shóisearach an chontae agus ní fhaca m’athair mé ag imirt.
i dtuaisceart Chontae Bhaile Átha Cliath,
in the north of County Dublin,
uk/
An seachtú agus an t-ochtú míle
30/6/07 – 1/7/07: Rinceoil, féile don teaghlach ar fad sa Ros i dtuaisceart Chontae Bhaile Átha Cliath, ansin taisteal fada romhainn chuig na Cealla Beaga agus féile eile ansin.
a bhuafaidh Contae Aontroma
that County Antrim will win
Tá mé ag fanacht ar athbheochan na Gaeilge, ar athaontú na hÉireann agus ar an lá a bhuafaidh Contae Aontroma Corn Mhic Uidhir leis na blianta anois!”
*Is as Baile Átha Cliath í Caoimhe Ní Laighin agus tá céim aici san iriseoireacht ó Institiúid Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath.
cluichí idirchontae
inter-county games
Feictear é ag cluichí scoile, ag cluichí club, ag cluichí idirchontae agus i ngach áit.
a chum duine as contae Mhuineacháin
which somebody from County Monaghan composed
De ghnáth, baintear úsáid as an gcéad cheann, a chum duine as contae Mhuineacháin i dtosach mar dhán sa bhliain 1876.
an mórtas cathrach agus contae sin
that city and county pride
Tháinig Bob Welch ar an saol i gCorcaigh agus admhaíonn sé go bhfuil an mórtas cathrach agus contae sin ann a dhiúltar ó chíocha gach máthar cois Laoi.
pá íosta na Sé Chontae a ísliú.
to lower the minimum wage in the Six Counties.
Tá rún ag Gordon Brown pá íosta na Sé Chontae a ísliú.
in iarthar Chontae Átha Cliath
in west County Dublin
Naoi mbliana ó shin a bunaíodh cumann CLG Chaisleán Cnucha in iarthar Chontae Átha Cliath agus cheana féin tá Craobh na hÉireann gnóthaithe.
chomhairle contae
county council
D’éirigh go maith liom agus bronnadh scoláireacht chomhairle contae orm le freastal ar an meánscoil.
comhairlí contae
county councils
* Ní thuigeann sé cén fáth a bhfuil na comhairlí contae ag tabhairt cead pleanála do na céadta teach nach labhrófar Gaeilge go deo iontu le linn do Roinn na Gaeltachta agus Údarás na Gaeltachta a bheith ag doirteadh airgid isteach sna ceantair Ghaeltachta leis an teanga a bhuanú.
dhá choiste contae
two county committees
Míníonn Tommy Walsh ina leabhar go raibh dhá choiste contae de chuid CLG i Sasana faoin am sin, coiste Londan agus coiste Learphoill, ach go raibh siad neamhspleách ar a chéile roimh 1926.
fá Phoblacht Shóisialach 32 Contae
about a 32-county Socialist Republic
Agus an mana fá Phoblacht Shóisialach 32 Contae mar dhlúthchuid dá *raison d'être* polaitiúil, shílfeá go mbeadh lántacaíocht an Aire ag na cúntóirí ranga atá i gcoimhlint lena bhfostóirí - na Boird Oideachais agus Leabharlann – le 12 bhliain anuas maidir le cúrsaí pá.
bratacha na gcontaetha go léir,
flags of all the counties
Bhí bratacha na gcontaetha go léir, nach mór, crochta as an tsíleáil agus ar na ballaí, mar aon le grianghrafanna de cheoltóirí, d’aisteoirí agus de lucht spóirt na tíre seo.
comhairlí contae
county councils
Ar leibhéil níos ísle, toghtar comhairlí contae agus cathrach freisin.
Bhí seanathair Hanafin ina chomhairleoir contae
Hanafin's grandfather was a county councillor
Bhí seanathair Hanafin ina chomhairleoir contae ag Sinn Féin le linn Chogadh na Saoirse agus bhí sé ar dhuine de na daoine sin a chuaigh le Fianna Fáil agus le hÉamonn De Valera.
lucht tacaíochta an Chontae
the County supporters
Rinne gach taobh dearmad ar lucht tacaíochta an Chontae agus iad buailte ag an Corcaighzheimers.
gurbh éigean don bhrúghrúpa pleanála Airdeall an dlí a bhagairt ar Chomhairle Contae na Gaillimhe
that the planning pressure group Airdeall had to threaten legal action against Galway County Council
”
Tuigtear dom gurbh éigean don bhrúghrúpa pleanála Airdeall an dlí a bhagairt ar Chomhairle Contae na Gaillimhe ar chúpla ócáid nuair nach raibh siad sásta an socrú dlí a shíniú, ainneoin go raibh an forbróir sásta a leithéid a dhéanamh.
Is léir go meileann muilte na Comhairle Contae chomh gasta le hoighearshruth!
It is clear that the wheels of the County Council move as quickly as a glacier!
Is léir go meileann muilte na Comhairle Contae chomh gasta le hoighearshruth!
Gaeltacht na RinneTá an chosúlacht ar an scéal gur i nGaeltacht Phort Láirge is fearr atá monatóireacht á déanamh ar an choinníoll teanga, a bhuíochas cuid mhór do Mháire Seo Breathnach, Oifigeach Forbartha Gaeilge Chomhairle Contae Phort Láirge.
foireann idirchontae
inter-county team
Níl foireann idirchontae ar bith de chuid Chumann Lúthchleas Gael (CLG) – nó ceann rugbaí nó sacair – nach bhfuil síceolaí aici mar chuid dá foireann tacaíochta**.
chun tabhairt faoi phlean teanga do gach contae.
to undertake a language plan for each county.
Mar shampla, chuir Conradh na Gaeilge iarratas faoi bhráid an Fhorais roimhe seo le maoiniú a fháil chun tabhairt faoi phlean teanga do gach contae.
smacht ar chomhshaol na Sé Chontae
control of the environment of the Six Counties
Ni féidir leis sin a bheith fíor mura bhfuil an domhan ach 4,000 bliain d'aois! Múinteoir scoile a bhí in Sammy sula bhfuair sé smacht ar chomhshaol na Sé Chontae ach tá sé ar nós na ndaltaí sin a dhéanann iarracht a chruthú go bhfuil siad níos cliste ná an múinteoir.
bunadh na Sé Chontae
The Six County People
Beidh bunadh na Sé Chontae ag cur na ceiste sin ar a gcuid polaiteoirí an Nollaig seo agus an méadú sa lion dífhostaithe níos mó ná méadú ar bith eile le 30 bliain anuas.
Choiste an Chontae
county committee
Ach, tá painéal láidir go maith ag Áth Cliath don chéad uair le blianta fada, a bhuíochas sin de dhúnghaoiseanna Choiste an Chontae le deich mbliain anuas agus don obair éachtach atá déanta ag pobal na hiomána sa chontae.
comhairlí contae
county councils
Níl ach mí fágtha go mbeidh na toghcháin áitiúla ar siúl in Éirinn le comhaltaí a roghnú do na comhairlí contae, comhairlí cathrach agus do na comhairlí baile.
Gluaiseacht Ceannasachta na Dhá Chontae is Tríocha
32 County Sovereignty Movement
Ní fhaca mé riamh dúnghaois chuimsitheach de chuid Gluaiseacht Ceannasachta na Dhá Chontae is Tríocha, atá ceangailte leis an Fhíor-IRA, a chuaigh i ngleic le réadúlachtaí an lae inniu, le castachtaí Éire na 21ú?haoise.
dtíortha eile
other counties
Cloisim daoine ar RTÉ ag plé cuairt na banríona ar Éirinn roimh i bhfad, ach ní chloisim éinne i mbun scagtha faoi ról an teaghlaigh ríoga sa mharú in Afganastáin agus i dtíortha eile.
idir chathair agus chontae
both city and county
Cinnte, táim sa phríomhchathair le fada an lá anois agus bhí de phribhléid agam tacú le muintir Bhaile Átha Cliath Thiar, an Dáilcheantar úd, ar feadh deich mbliana, agus ansin, a bheith curtha isteach i bPairlimint na hEorpa, ag an daonra ar fad abair, idir chathair agus chontae.
idir chontae
both county
Is é sábháilteacht na n-imreoirí príomhchúram an réiteora a deir Aodán Mac Suibhne, iar-réiteoir idir chontae agus oiliúnóir réiteoirí óga.
Coiste an Chontae
The County Board
Cuirimse agus cuireann measúnóirí eile ár dtuairim ar aghaidh chuig Coiste an Chontae faoi chumas agus dul chun cinn réiteoirí atá ag tosnú amach.
ar bhonn contae
on a county basis
Forbairt an Cheantair
============
**SMM: Chonaic daoine cuid d'áilleacht an cheantair sa scannán sin An Píopa agus rinneadh iarracht, áitiúil, leis an idirlíon daoine a mhealladh isteach ar saoire, ach ar cheart tuilleadh a dhéanamh ar bhonn contae nó go hidirnáisiúnta? – Dá ndéanfaí nascadh le ranna Gaeilge sna forais tríú leibhéal, nó le hAcadamh na hOllscolaíochta Gaeilge abair?**
BNC: Ceapaim go bhfuil deiseanna iontacha ansin, forbairt a dhéanamh ar an méid a dúirt tú ansin.
chontaetha an iarthair
the western counties
Bhí an scéal amhlaidh ar fud chontaetha an iarthair agus chontaetha cois teorann.
craobh an chontae
the county championship
Is amhlaidh go bhfuil cuid shuntasach de na himreoirí is fearr ag fanacht sa bhaile de bharr na dílseachta atá acu dá gclubanna, go bhfuil seans acu craobh an chontae a bhuachan agus go bhfuil a gclubanna ag brath orthu.
Teach na mBocht
paupers/county home
Teach na mBocht, Walton, a bhí ann ina thús nuair a tógadh é i 1868 ach bhí sé ina otharlann ó 1922 ar aghaidh.
bhí dóthain léargais faighte ag oifigigh choiste an chontae
the county committee officials saw enough to convince them
Ach léas dóchais dó gur ceapadh é mar bhainisteoir ar an bhfoireann faoi bhliain is fiche don bhliain 2010 agus cé gur bhuaigh Áth Cliath ar Dhún na nGall sa chluiche ceannais sin, bhí dóthain léargais faighte ag oifigigh choiste an chontae le post an bhainisteora shinsearaigh a thairiscint do Mhag Géibheannaigh nuair a d’éirigh John Joe Ó Dochartaigh as an bpost.
a chontae dúchais
his native county
Agus nuair a bhí a ré mar imreoir caite theastaigh uaidh freastal ar a chontae dúchais trí dul i mbun foireann an chontae mar bhainisteoir, rud a rinne, agus d’éirigh le Ciarraí craobhacha a bhaint arís faoina stiúir tar éis aon bhliain déag a chaitheamh i bhfásach peile.
m'fhoireann chontae féin go hainnis
my own county team terrible
Cé go bhfuil m'fhoireann chontae féin go hainnis - chaill siad arís an deireadh seachtaine seo - tá sprid an Chumann Lúthchleas Gael, dá lochtai é mar eagraíocht, beo beathach i dtír an phelota - má éiríonn linn RTÉ a fháil ar shaitilít.
tá cuma níos cothroime ar na foirne iomána idirchontae
the inter-county hurling teams look a lot more equal
B’iontach an speach a thug taispeántais Luimnigh i gcoinne Thiobraid Árann, Uíbh Fháillí agus Átha Cliath i gcoinne Chill Chainnigh agus Laoise i gcoinne na Gaillimhe don chomórtas craoibhe agus don iománaíocht féin agus i ngeall orthu sin tá cuma níos cothroime ar na foirne iomána idirchontae thar mar a bhí le roinnt blianta anuas.
Tá dóchas ag roinnt contaetha arís
some counties have hope again
Tá dóchas ag roinnt contaetha arís, Corcaigh, Port Láirge, Áth Cliath, Luimneach, Gaillimh.
siúd a scar an contae amach
who cut the county off
Chaith sé deich mbomaite ag moladh Jimmy *When He Was Winning Matches Mc Guinness*; luaigh sé a chuid comhghleacaithe ar fad ar Chomhairle Contae Dhún na nGall; thug sé íde na muc is na madraí dóibh siúd a scar an contae amach óna chúlchríoch nádúrtha dúchasach, ach… abairt ná nath ná fiú focal ar bith ní dúirt sé faoi phearsa úrcheapaithe na bliana reatha, Liam Uasal Ó Cuinneagáin.
Comhairlí Chontae
county councils
2 (m) san Acht Pleanála 2000 dualgas ar na Comhairlí Chontae féachaint chuige go mbíonn chosaint na Gaeilge mar theanga pobail sa nGaeltacht mar chuid lárnach den chóras pleanála.
réidh le cluichí idirchontae
finished with inter-county games
Is é an fáth leis sin go dtugtar tús áite d’fhoirne sinsearacha an chontae agus go dtí go mbíonn na foirne sin réidh le cluichí idirchontae bíonn na foirne club gan chluichí cearta comórtais i gcaitheamh an ama.
ar a thréimhse ghairid mar imreoir contae
of a short time as a county player
Tá sé an-mhórálach as an ngaisce a rinne sé agus tá cuimhní iontacha aige ar a thréimhse ghairid mar imreoir contae agus club.
bheith leo d’aon chuid den bhiaiste idirchontae
being with them for any of the inter-county season
’ Tá an chuma ar an scéal nach mbeadh trácht ar Gooch a bheith leo d’aon chuid den bhiaiste idirchontae gan trácht ar Chraobhchomórtais Chlubanna na Mumhan.
d’imreoirí idirchontae
of inter-county players
B’fhéidir go bhfuil an ceart aige agus tá go leor daoine eile á rá, agus drogall orthu roimhe, gur céim eile í seo i dtreo na híocaíochta d’imreoirí idirchontae CLG.
an Contae go leith
the county and a half
Iamhchríoch na Cathrach Abú!
============
Dá mbeifí le scairteadh amach ar bhonn seicteach/daonra, b’fhéidir go scairtfí “an Contae go leith abú!” nó “an Dá Chontae abú!” nó arís, “na Trí Fhichead Contae abú!” óir is é mo mheas go bhfuil an-líon daoine nár sheol amach ar an bhád bhán, ach nár chaith vóta, mo dhála féin le barr staince, gránach, le teann fuatha nó le héadóchais, b’fhéidir.
na Trí Fhichead Contae
the 30 counties
Iamhchríoch na Cathrach Abú!
============
Dá mbeifí le scairteadh amach ar bhonn seicteach/daonra, b’fhéidir go scairtfí “an Contae go leith abú!” nó “an Dá Chontae abú!” nó arís, “na Trí Fhichead Contae abú!” óir is é mo mheas go bhfuil an-líon daoine nár sheol amach ar an bhád bhán, ach nár chaith vóta, mo dhála féin le barr staince, gránach, le teann fuatha nó le héadóchais, b’fhéidir.
sna contaetha mórthimpeall
in the surrounding counties
**SMM: Bíonn tú gnóthach i mbun múineadh damhsa ar an sean-nós thart sna contaetha mórthimpeall ort le Sean-Nós ar an tSionainn.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
