an col le machnamh
the aversion to thinking
Is gnéithe suntasacha dá gcultúr corparáideach
an col le machnamh, le hathmheas agus le nuálaíocht.
chol ceathrair
cousin
Agus mé i mo dhéagóir, bhí cónaí orm i ndeisceart na cathrach agus théinn go rialta le mo
chol ceathrair chuig Páirc an Chrócaigh.
col ceathracha
cousins
Tá roinnt mhaith daoine ann a cheapann gur shíolraigh an pheil Astrálach ón bpeil Ghaelach - nó gur
col ceathracha iad ar a laghad.
mo chol ceathracha
my cousins
Ní fhéadfainn dul go dtí an Eoraip gan dul go hÉirinn chun "Hi" a rá le
mo chol ceathracha agus le m'aintíní agus m'uncailí.
col ceathracha
cousins
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
chol ceathrair
cousin
Céard iad na taifeadtaí eile atá déanta agat?
AL: Tá album déanta agam le Michelle O'Brien, sárveidhleadóir as Contae an Chláir, agus le mo
chol ceathrair Gavin Ralston ó Bhaile Átha Cliath, mac le Seosaimhín Ní Bheaglaoich.
lena gcol seisir
with their second cousins
as Meiriceá ag bualadh
lena gcol seisir agus col ochtair as Éirinn.
col ochtair
third cousins
as Meiriceá ag bualadh lena gcol seisir agus
col ochtair as Éirinn.
col ceathracha
cousins
Deir Maier nár labhair na
col ceathracha ach go hannamh ar radacachas a muintire san am a chuaigh thart.
chol ceathar
cousin
Chaitheamar béile i dteach
chol ceathar Jill oíche Nollag - páistí ó chéad phóstaí na beirte linn.
óna cholainn fhearga fheiceálach
from his conspicuous virile body
I ndáiríre píre is idir dhá áit atá sé, nó tá sé ag iarraidh a intinn bhocht a shocrú ar ionad saoire fá choinne cúpla seachtain a chaitheamh ar a shuaimhneas, a bholg bhiata bhlonagach le grian gheal an tsamhraidh, a thóin théagartha thathagach le gráinníní gainmheacha na trá, cúpla galún de shú na braiche áitiúla a bheith lena thaobh, scaifte péas armtha i bhfáinne thart air le cailíní na háite a choinneáil amach
óna cholainn fhearga fheiceálach.
col ceathrair
cousin
Dála Paul Bigley, bhí Ken Jones,
col ceathrair, míshásta le ról na Meiriceánach sa scéal.
ár gcol ceathracha Ceilteacha
our Celtic cousins
Togha na filíochta agus an cheoil Éireannaigh agus Albanaigh, deis casadh le daoine a bhfuil tallann ar leith acu, agus deis feiscint cé chomh beo is atá teanga agus traidisiúin
ár gcol ceathracha Ceilteacha.
idir col ceathracha
between cousins
Nuair a smaoiním ar na huaireanta fada a chaith mé ag lorg fíricí a bhí riachtanach chun mo phost a dhéanamh i gceart - An bhfuil coilíneacht lobhar taobh amuigh de New Orleans, i ndáiríre? Cén stát sna Stáit Aontaithe a bhfuil an ráta is airde póstaí
idir col ceathracha ann? Cén difear atá idir Giúdaigh *Hasidic *agus cineálacha eile Giúdach? - deirim liom féin gur mór an trua nach raibh Wikipedia ((www.
col seisir
second cousin
Tá
col seisir leis sa Dáil, Séamus Healy, Teachta Dála neamhspleách i dTiobraid Árann Theas.
col ceathrair
cousin
Mar sin, d’fhág mé Comhaltas agus chuir mé féin, deartháir agus
col ceathrair liom, agus fear eile, Píobairí Ard Mhacha ar bun.
cealla bána sa cholainn
white cells in the body
Ionsaíonn agus maraíonn PVL
cealla bána sa cholainn agus tá sé fíorchontúirteach mar gur iondúil gurb iad seo na cealla a chloínn galair.
bhí sé cosúil le castáil ar chol ceathrair
it was like meeting a cousin
Mar a dúirt fear amháin liom,
bhí sé cosúil le castáil ar chol ceathrair nach raibh aithne agat air go dtí sin.
bhí sé cosúil le castáil ar chol ceathrair
it was like meeting a cousin
Mar a dúirt fear amháin liom,
bhí sé cosúil le castáil ar chol ceathrair nach raibh aithne agat air go dtí sin.
bhí sé cosúil le castáil ar chol ceathrair
it was like meeting a cousin
Mar a dúirt fear amháin liom,
bhí sé cosúil le castáil ar chol ceathrair nach raibh aithne agat air go dtí sin.
col ceathrair
cousin
Fuarthas Michael Barton (17),
col ceathrair Tayor agus deartháir Joey Barton, peileadóir le Manchester City, ciontach fosta tar éis triail aon lá dhéag.
chol ceathracha
cousins
Thóg Emil agus Mary Jo a gclann uilig go dtí an Ghearmáin faoi thrí nuair a bhí siad óg, agus glaonn Emil ar a
chol ceathracha sa mBaváir ar an teileafóin go minic.
mo chol ceathracha
my cousins
Ansin, tháinig duine de
mo chol ceathracha chugam.
ina cholainn
in his body
De réir thuarascáil an phaiteolaí stáit, cuireadh sé philéar san uasal Fullerton, sa chloigeann, sa mhuineál, ina lámh dheis,
ina cholainn, agus ina cholpa clé.
mo chol ceathracha
my cousins
Níos luaithe, an lá céanna sin, bhí an bheirt tar éis bualadh isteach chuig
mo chol ceathracha chun albam de chuid Barry Manilow a thabhairt dóibh.
Mhaígh mo chol ceathracha
my cousins claimed
Mhaígh mo chol ceathracha go raibh botún déanta acu agus go raibh albam Manilow le dul chugainne agus albam na Rats le dul chucu siúd! Ní dhearnamar iad a bhabhtáil riamh agus níor baineadh albam Manilow bocht as an bpaicéad riamh! Agus ní raibh oraibhse léamh faoi mo ghrá do cheol Barry Manilow inniu!
ar bhlag mo chol ceathracha,
on my cousins' blog,
Nuair a chonaic mé scannáinín léimnigh
ar bhlag mo chol ceathracha, neartaíodh an cinneadh sin.
do chol ceathrair Liam,
to Liam's cousin,
Tharla an rud céanna
do chol ceathrair Liam, Seán Taylor, atá trí bliana is fiche d’aois anois, sna 1990í.
chuig ár gcol ceathracha Ceilteacha.
to our Celtic cousins.
An t-aon turas sall againn an samhradh seo
chuig ár gcol ceathracha Ceilteacha.
a gcolann
their bodies
“Tá na carachtair in Kings lonnaithe in ‘idirthír’ -
a gcolann i Sasana agus
a gcroí in Éirinn,” arsa Meaney.
mo cholainn
my body
Cé go raibh
mo cholainn ar ais san Eoraip, bhí mo chroí fós thall faoi spéir ghorm na hAfraice.
coladh na hoíche a fháil
to sleep at night
Is doiligh dom
coladh na hoíche a fháil in amanna mar go mbíonn na smaointe uilig seo ag dul timpeall i mo chloigeann.
cholainn an fhir
the man's body
Iompaíonn sí na stéireiótípeanna bun os cionn sa dan ‘Oileán’, scríofa ar áilleacht
cholainn an fhir, murab ionann agus na mílte dán scríofa ar áilleacht na mná.
ciorrú coil
incest
Ciontaíodh Josef Fritzl an mhí seo caite, innealtóir as Amstetten na hOstaire, in éigniú,
ciorrú coil, daoirse, agus i ndúnmharú.
cholainn
body
Tá clú ar an dealbhóir Anthony Gormley as saothair phoiblí a bhaineann leis an chorp a sholáthar – a
cholainn féin go háirithe.
col seisir
second cousin
Ní chosnaíonn na huirlisí cumarsáide seo mórán ó thaobh airgid de ach tá a fhios ag éinne a ghlac cuntas ar Facebook riamh gur féidir na céadta a chaitheamh gan stró ag breathnú trí ghriangraif bhainise
col seisir éigin nach bhfuil feicthe agat ó do chéad chomaoineach.
chol ochtair
second cousin
(Betha Colaim Chille, DIAS)
Ba é a
chol ochtair, Conall a bhí ina rí ar Dhál Riata ag an am agus ceannas dá réir aige ar thailte in Albain agus in Aontroim ar an dá thaobh de Shruth na Maoile.
col ceathrair
first cousin
Thug
col ceathrair Shéamais, Louis XIV, rí na Fraince, dídean dó agus is sa Château-Vieux de St Germain-en-Laye a chaith sé an chuid eile dá shaol.
cholainn
body
D’éalaigh sé lena anam ón Ghaeltacht ag Irish Fest Milwaukee i ndiaidh do mhná fiánta na háite sin spéis a chur ina
cholainn bhreá chaomh.
cholainn
body
Má chothaíonn an samhradh an
cholainn, cothaíonn an geimhreadh anam.
cholainn
body
Circín: Bhuel, le fada an lá bhí mé ag iarraidh teacht ar bhean a mbeadh dúil aici ionam ar mhaithe liom féin - bean cheart, an dtuigeann tú, a Bhaloir, a mbeadh spéis aici i m’aigne agus i m’intleacht, chomh maith le mo
cholainn fhearúil bhreá.
col ceathrar
cousin
Chuir Ó Broin críoch lena alt leis an gceist seo:
“*Will the urban variety become its own dialect of Irish, or grow further apart from its Gaeltacht cousin, becoming a Creole or new language*?”
Agus an mbeidh an
col ceathrar Gaeltachta fós ann faoin am sin?
Cén Cineál Gaeilge?
Cén saghas teanga, mar sin, atáimid ag iarraidh a thabhairt slán? Ní chuirtear an cheist seo chomh minic sin mar nach bhfuil sí faiseanta mar cheist agus mar nár mhaith le héinne go gceapfaí gur piúratanach teanga é no go bhfuil sé ag caitheamh anuas ar dhroch-Ghaeilge dhaoine eile.
cholainn
body
Theacht dheirge an dá néal an mhaidin chiúin shamhraidh sin, chomh tiubh géar agus a nocht ball bán ar an lá, agus i ndiaidh dó *The Western People* agus *The Mayo News* a léamh ó chlúdach go clúdach, ghléas sé é féin fá choinne an chatha: clogad crua rothaíochta fána chasdlaoithe buí, sciath óir de Bhunreacht Fhine Gael crochta lena thaobh, claíomh géar na lainne glaise ina láimh dheas agus léine gheal ghorm an pháirtí ceangailte thart ar a
cholainn chaol chaomh.
cholainn
body
**‘Domsa, is í an dealbhóireacht mo
cholainn agus is í mo
cholainn an dealbhóireacht.
cholainn saolta
physical body
Bhí cuma neamhdhaonna air ar bhealach: é ina chraiceann dearg, an dath liathghorm air, agus a
cholainn saolta fliuch agus craptha.
cholainn
body
Leag do
cholainn i leataobh
suigh i d'airdeall féin.
a gcolainn
their body
Bíonn orthu a n-iompar agus i gcásanna áirithe,
a gcolainn a chur in oiriúint.
D’ardaigh an cholainn
the body raised
D’ardaigh an cholainn a glór le gach duine acu agus stad, mar nach rabhthas ag éisteacht.
col seisir
second cousin
Dá mba iontas an tost urraime a fearadh roimh ‘God Save The Queen’ i gceannáras an CLG siar i 2007, ba mhíorúiltí ná sin fós go dtáinig
col seisir na Banríona Eilíse 1 (ocht nglúin déag ar aghaidh, is cosúil) ar láthair naofa an tslada.
scrios mo cholainn
tore my body apart
Nuair a thánag chugam féin tar éis an charrbhuama a
scrios mo cholainn i 1988, d’fhéach mé láithreach bonn baill ar mo mhagairlí.
cholainn
body
Anuas air sin, mhaoinigh siad fógraí sna meáin inar baineadh feidhm as íomhánna grafacha scéiniúla le rabhadh a thabhairt do chaiteoirí faoin gcineál dochair a dhéanann tobac don
cholainn.
cholainn fhearga
manly body
I ndáiríre píre is idir dhá áit atá sé, nó tá sé ag iarraidh a intinn bhocht a shocrú ar ionad saoire chun cúpla seachtain a chaitheamh ann ar a shuaimhneas, a bholg biata blonagach le grian gheal dheireadh an tsamhraidh, a thóin théagartha thathagach le gráinníní gainmheacha na trá, cúpla galún de shú na braiche áitiúla lena thaobh, agus scaifte péas armtha ina seasamh i bhfáinne thart air chun mná óga áille na háite a choinneáil amach óna
cholainn fhearga fheiceálach.
na cinn go léir a shíobadh den cholainn
to blast the heads of the body
Tír a bhfuil fathach na seacht gceann ann í Libia agus ní bheidh NATO in ann
na cinn go léir a shíobadh den cholainn mar tá siad chomh scaipthe ar fud na tíre is atá daonra iomlán Libia féin.
cholainn chaomh
fine body
Nuair a d’éirigh le Balor Biatach na Blonaige a
cholainn chaomh a fháisceadh suas staighre cúng an teachín seo, agus trí dhoras caol na hoifige, ba bheag an spás a bhí fágtha sa seomra.
an cholainn ar fad
all the body
Na matáin agus
an cholainn ar fad ansin, í á dtarraingt agus á lúbadh go dtí gur shíl mé go gcaithfí mé a iompar amach as an áit.
gcolainn
body
Ba cheart dúinn sosanna a thabhairt dár
gcolainn agus aire a thabhairt dár meabhairshláinte.
ina gcolainn
in their bodies
Gach aontachtach a nochtann a aghaidh ar an teilifís na laethanta seo, bíonn sé ag caint ar na sluaite Caitliceach (tá a súile siadsan níos cóngaraí dá chéile, tá a fhios agat) atá ag tarraingt orthu, iad uilig réidh le seanualach na hÉireann Aontaithe a chaitheamh uathu, a muinchillí a thiontú suas agus gach díograis dá bhfuil
ina gcolainn a chaitheamh ar son Tógra Thuaisceart Éireann mar atá cuid de na meáin ag tabhairt ar athdhearú na Sé Chontae.
cholainn
body
Theacht dheirge an dá néal maidin chiúin samhraidh, chomh tiubh géar is a nocht ball bán ar an lá, ghléas Edna an Taoiseach Tréan é féin fá choinne an tsiúil: Grecian 2000 ar a chuid gruaige gleoite; lúireach láidir den Kevlar crua thart ar a choim seang singil; bróga nua na sál ard inmheánach rúnda ar a dhá chois; léine de dhath spéir an tsamhraidh os cionn na Foraoise Duibhe ar a chliabhrach caomh; agus culaith Louis de scoth an tsíoda agus an tsróil ar a
cholainn fhearúil bhreá.
a col ochtair
her fourth cousin
Is é Prince Philip
a col ochtair trí *Queen Victoria*, gan trácht ar an bheirt acu a bheith ina gcol seachtair fosta trí ríshliocht na Danmhairge! Tá finscéal eile a bhaineann le Naitsithe, le dúnmharú Diana, le hairgead agus go leor eile ceangailte leis na Windsors (d'athraigh siad an t-ainm ó Saxe-Coburg Gotha i 1917) ach ní luaitear sin i lúib na galántachta.
ina gcol seachtair
being third once removed
Is é Prince Philip a col ochtair trí *Queen Victoria*, gan trácht ar an bheirt acu a bheith
ina gcol seachtair fosta trí ríshliocht na Danmhairge! Tá finscéal eile a bhaineann le Naitsithe, le dúnmharú Diana, le hairgead agus go leor eile ceangailte leis na Windsors (d'athraigh siad an t-ainm ó Saxe-Coburg Gotha i 1917) ach ní luaitear sin i lúib na galántachta.
col ceathracha agus col seisreacha
first and second cousins
**SMM: Cá huair ar chuir tú spéis sa Ghaeilg?**
Ray Mac Mánais: Bhí spéis agam riamh sa Ghaeilg agus bhí sí ag roinnt de mo chuid gaolta,
col ceathracha agus col seisreacha.
Thoisigh an col ceathrair ag míniú domh
my cousin started to explain to me
Thoisigh an col ceathrair ag míniú domh, labhair sé liom i nGaeilg agus thuig mé an scéal.
trí mo cholainn
through my body
Faoin am a raibh an stán ídithe, bhí an t-uisce gan dídean tagtha isteach i gcóras uisce an tí, ach ar a laghad ar bith, ní raibh leamhnacht radghníomhaíoch laethúil curtha
trí mo cholainn sa mhullach air ar feadh achair éigin laethanta nó coicíse.
col ceathracha
first cousins
Cuairt seachtaine a bhí i gceist a raibh d’aidhm aici cuid de radharcanna Nua-Eabhrac agus Boston, móide a gcuid siopaí, a fheiceáil nó ruathar tapa a thabhairt orthu ar a laghad, agus cuairt a thabhairt ar ghaolta le mo bhean chéile idir shean agus óg, aintíní, uncail,
col ceathracha, col cúigir agus eile, a bhaineann le contae na Gaillimhe, thoir agus thiar.
col cúigir
first cousins once removed
Cuairt seachtaine a bhí i gceist a raibh d’aidhm aici cuid de radharcanna Nua-Eabhrac agus Boston, móide a gcuid siopaí, a fheiceáil nó ruathar tapa a thabhairt orthu ar a laghad, agus cuairt a thabhairt ar ghaolta le mo bhean chéile idir shean agus óg, aintíní, uncail, col ceathracha,
col cúigir agus eile, a bhaineann le contae na Gaillimhe, thoir agus thiar.
le dhá chois ar a cholainn
with two legs on his body
Tháinig Dinny ar an tsaol seo
le dhá chois ar a cholainn, agus cosa breátha móra atá iontu, bail ó Dhia orthu, nó is minic a chuir sé isteach ina chlab mór iad; agus cé gur fhoghlaim Dinny go hóg ina shaol an dóigh le seasamh ar a dhá chois féin, is léir go bhfuil an cumas sin caillte aige anois.
a gcol ceathracha Éireannacha
their Irish cousins
Is Éireannaigh 100% iad féin nó a dtuismitheoirí nó labhraíonn siad faoina n-uncail nó
a gcol ceathracha Éireannacha atá ina gcónaí fós in Éirinn.
col ceathracha liom
my cousins
“B’fhéidir go raibh dearcadh saghas difriúil agam ar an nGaeilge mar go raibh
col ceathracha liom á dtógáil le Gaeilge i mBleá Cliath agus go raibh baint ag mo mhuintir le heagraíochtaí éagsúla Gaeilge.
ní luaitear a chol ceathrar
his cousin isn’t mentioned
”
Dá mbeadh litir mar sin scriofa ag Pádraig Mac Piarais nó ag laoch Éireannach eile, bheadh siad cáinte go láidir ag lucht an athbreithnithe!
Bhí mé ar aon intinn le Dan Mulhall maidir leis na ‘craobhaibhneacha’ stair atá ann, ach an mbeidh staraí i Sasana sásta aitheantas a thabhairt dóibh fosta? Bíonn a lán cainte faoi Noel Chavasse i Learpholl, ach
ní luaitear a chol ceathrar, Claude Chavasse, ar chor ar bith.
i gcolainn an duine
in the human body
Taispeántas suntasach é seo ó láimh an dealbhóra Eilbhéisigh Giacometti, a mheabhraíonn duit an neart atá
i gcolainn an duine de réir mar a bhí sé samhlaithe ag mórealaíontóirí le linn na hAthbheochana, sa Ré Bharócach agus sa Ré Nuachlasaiceach - agus ag figiúirí sprionlaithe truamhéalacha Alberto Giacometti - atá le feiceail i ndánlann álainn an Villa Borghese.
gcodanna éagsúla den cholainn
various parts of the body
Deir Braat nuair a fhuaimnítear siollaí na Sanscraite i gceart go móthaítear fuaimeanna difriúla i
gcodanna éagsúla den cholainn.
Is cuimhin liom col ceathrair
I remember a cousin
Is cuimhin liom col ceathrair Jimmy go maith i nDroim ar Snámh le linn m’óige.
Caithfear éisteacht leis an gcolainn
the body must be listened to
Caithfear éisteacht leis an gcolainn, dar le Colm Mac Séalaigh, mar is féidir éachtaí a dhéanamh ar feadh na mblianta, ach níor cheart éinne a spíonadh amach uilig, thar a acmhainn.