gasúir
children
iachall ar na húdárais scoile i 1974
gasúir ó Roxbury (geiteo de chuid na ndaoine dubha) a thógáil go South Boston High School ("Southie" - geiteo Éireannach) mar chuid d'fheachtas le cothromaíocht cine a bhaint amach sna scoileanna poiblí.
ag dingeadh as
grinding out (usually with a noise, also used to describe a red-faced child doing his 'thing' in his nappy)
"Buaileann tallannacha iontacha an rud sin, ní luaithe é
ag dingeadh as nó é ina stad glan.
do shliocht ár sleachta
for our children's children
Mar gheall ar a n-íobairt, tá sé de dhualgas orainn anois cabhrú lena chéile agus domhan nua cothrom carthanach síochánta a chruthú
do shliocht ár sleachta.
mulldaí beag
a term of endearment to describe a fat 'cherubic' baby. Only used for babies and children, otherwise usually used to poke fun or in an insulting way
"Árú cad é an dóigh nach dtiocfadh leat an
mulldaí beag seo a mhilleadh?" arsa Nuala agus chrom sí os a chionn.
pháistí réamhscoile
pre-school children
Chaith sé roinnt blianta ag obair ar an chlár sin, ar "Eureka!", clár thráth na gceist, agus ar "The Morbegs", clár puipéad a bhí dírithe ar
pháistí réamhscoile.
an dúrud páistí
a lot of children
Ach caithfear cuimhneamh go bhfuil
an dúrud páistí nár leag na Trioblóidí a lámh fhuilteach orthu.
mí-úsáid leanaí
child abuse
"Níl i gceist anseo ach
mí-úsáid leanaí.
gasúir
children
Eagraíonn cuid de na tuismitheoirí busanna iad féin uaireanta chun na
gasúir a thabhairt chuig na ranganna agus abhaile.
scrábáil páiste
a child's scribble
Géaga ag trasnú ar a chéile, patrúin gheoiméadracha, mar a bheadh líníochtaí de chuid Paul Klee,
scrábáil páiste, dlúithe an duilliúir agus ansan, ar an imeall,
duilleoigín léi féin, scoite amach ar ghéag lom, éan cuideáin… torthúlacht, éagsúlacht agus neamhbhuaine an tsaoil, ciorcal na beatha, na ceithre ráithe… ga gréine, scáth… agus na clocha is na carraigreacha arís, a ndath, a n-uigeacht, a gcruth.
Bagair ar na páistí sin
Warn/chide those children
"
Bagair ar na páistí sin," arsa Kitty.
go sealbhóidh páistí na Gaeltachta
that Gaeltacht children will acquire
Caithfear a chinntiú
go sealbhóidh páistí na Gaeltachta ach go háirithe an teanga sula dtéann siad chun na bunscoile.
gur fuadaíodh agus gur maraíodh cúpla páiste eile
that a few other children were kidnapped and killed
Cé go bhfuiltear den tuairim
gur fuadaíodh agus gur maraíodh cúpla páiste eile a d'imigh ar iarraidh agus nár aimsíodh, níor ciontaíodh riamh duine ar bith sa stát seo as coir den chineál a tharla i Sohom an samhradh seo.
ag tathant ar pháistí
exhorting children
Go deimhin, deir na saineolaithe gur cur amú ama é bheith
ag tathant ar pháistí meáchan a chailleadh nó cleachtadh coirp a dhéanamh, má fheiceann siad a dtuismitheoirí ag alpadh siar bia agus ag luí thart go leisciúil ar an tolg.
bhéarfaidh siadsan dá gclannsan an rud a thug mise daofasan
they'll give to their children what I gave them
Le cuidiú Dé,
bhéarfaidh siadsan dá gclannsan an rud a thug mise daofasan.
ag meangadh ar thachrán óg
smiling at a young child
Léargas ar an fhírinne sin a bhí sa ghrianghraf a foilsíodh san *Irish News *ag deireadh mhí Dheireadh Fómhair a thaispeáin Gerry Adams
ag meangadh ar thachrán óg MLA Sinn Féineach a bhí ina shuí i gCorn Sam Maguire i seomra i Stormont agus pictiúr James Craig ar a gcúl.
buíon cheoil páistí
children's band
Tá
buíon cheoil páistí ann chomh maith a bhíonn páirteach i mórán comórtaisí i rith na bliana.
Ciapadh mo chuid páistí
my children were harrassed
"
Ciapadh mo chuid páistí agus bualadh mé féin.
na scórtha míle páiste
scores of thousands of children
Má fheiceann siad eitleáin de chuid aerfhórsa Mheiriceá ag tuirlingt in Éirinn ar a mbealach chun na hIaráice leis an tír sin a bhuamáil nó má chloiseann siad Aire Gnóthaí Eachtracha na hÉireann ag rá gurb í An Iaráic féin seachas na smachtbhannaí is cúis leis
na scórtha míle páiste bheith ag fáil bháis, is deacair a shamhlú go mbeidh an fonn céanna orthu earraí Éireannacha a cheannach.
gasúr
children
Ní hiad an chéad rogha atá agam, ach b'fhearr liom eachtraí Hercules nó Batman a thaispeáint do mo chuid
gasúr in áit ligint dóibh síorfhógraíocht na Nollag a shlogadh isteach ón teilifís.
mhargaíocht dírithe ar pháistí
marketing aimed at children
**An Pholainn** - cosc ar
mhargaíocht dírithe ar pháistí ar an teilifís agus ar an raidió.
ghasúr
child
Cé go bhfuil an saol athraithe go mór ó bhí sé féin ina
ghasúr, agus go bhfuil rogha i bhfad níos mó ag gasúir ó thaobh spóirt agus caitheamh aimsire eile de, tá ceantair fós ann ina bhfuil an iománaíocht fite fuaite le cultúr an phobail agus le rithim laethúil an tsaoil.
a bhain mí-úsáid as leanaí
who abused children
Tá an páirtí agus an tír iontach buíoch gur fhág an ceannaire úr, Gach Éinne Ó Cionnaith, a chuid féin sa bhaile i Maigh Eo (an *charisma*, chan an custard!)
"De réir mar a chuaigh an bhliain isteach bhí níos mó eolais ag teacht amach faoi na sagairt
a bhain mí-úsáid as leanaí ar fud na tíre.
páistí lucht cuardaithe tearmainn
the children of asylum seekers
Tá sí ag obair le
páistí lucht cuardaithe tearmainn.
a bhain mí-úsáid as leanaí
who abused children
Tá an páirtí agus an tír iontach buíoch gur fhág an ceannaire úr, Gach Éinne Ó Cionnaith, a chuid féin sa bhaile i Maigh Eo (an *charisma*, chan an custard!)
"De réir mar a chuaigh an bhliain isteach bhí níos mó eolais ag teacht amach faoi na sagairt
a bhain mí-úsáid as leanaí ar fud na tíre.
páistí fásta
adult children
Ní fheictear go bhfuil aon rud aisteach faoin dóigh nach bhfeiceann na
páistí fásta a dtuismitheoirí ach cúpla uair sa bhliain - ag Thanksgiving, an Nollaig, agus an Cháisc, go hiondúil.
shaol laethúil a bpáistí
the daily lives of their children
Tá an t-achar idir baill na dteaghlach forleathnaithe sa tír ag fás leis, agus cinntíonn na háiteanna seo i bhfad ar shiúl, ina gcónaíonn tuismitheoirí agus seantuismitheoirí, nach mbeidh siad ina gcuid lárnach de
shaol laethúil a bpáistí agus a ngarpháistí a thuilleadh.
Níorbh fholáir dom ligint orm gur pháiste mé
I had to pretend that I was a child
Níorbh fholáir dom ligint orm gur pháiste mé a raibh cead aici botúin a dhéanamh chun brú ar aghaidh.
seachtar clainne
seven children
Chuir bás a athar isteach go mór air chomh maith; ní raibh seisean ach seacht mbliana is daichead d'aois nuair a cailleadh é agus d'fhág sé
seachtar clainne ina dhiaidh.
bhaicle gasúr
a crowd of children
"
Tháinig díomá ar
bhaicle gasúr a bhí sa gcomhluadar nuair a chuala siad an chaint seo.
Ionad Chearta Daonna na bPáistí
Children's Civil Rights Centre
Bhí an scéal ina ábhar nuachta san Albáin, áit ar ghlac 287 páiste scoile as ceithre scoil i dTirana páirt i sraith imeachtaí a d'eagraigh
Ionad Chearta Daonna na bPáistí agus na húdaráis oideachais áitiúla.
páiste a uchtáil
to adopt a child
Rinne siad cúpla iarracht
páiste a uchtáil, ach níor éirigh leo.
ag gríosadh gasúr
inciting children
Fiú amháin ag cluichí faoi 10 mbliana d'aois bíonn daoine fásta (tuismitheoirí is measa!)
ag gríosadh gasúr.
ina raibh na páistí á dtógáil le Gaeilge
in which the children were being reared through Irish
I dtrátha an ama chéanna, bhog clann Ghearóid go Cill Uaigh ar imeall iarthar Bhéal Feirste, áit a raibh Clann Mhic Ainmhire ina gcónaí, ceann de na chéad teaghlaigh
ina raibh na páistí á dtógáil le Gaeilge.
ár ndara leanbh
our second child
Is dócha go raibh tionchar níos mó ag na comharthaí nua seo ar fad de chuid 9/11 orm féin de bharr go raibh mo bhean chéile ar tí
ár ndara leanbh a bheith aici.
gasúir na háite
the local children
Rud amháin diúltach faoin fhilleadh seo ar an bhfód dúchais ná go bhfuil níos mó Béarla le cloisteáil ag
gasúir na háite.
gasúir
children
Ach is deacair a thuar céard atá i ndán don chanúint sna blianta atá romhainn, go mór mór mura bhfuil na
gasúir sásta í a úsáid - óir is iad na páistí todhchaí gach teanga.
a bheirt mhuirir
his two children
Ní i gcónaí a bhí sé ar bhóthar a leasa, mar raid sé an chairt go maith le linn a óige mar a dhéanfadh bromach teaspaigh, ach ó bhronn Dia céile iontach air, Delia, agus, ar ndóigh
a bheirt mhuirir, bhíodar sin ina gcnámh droma agus ina *raison d'être *aige.
síothlaíonn sé na páistí go minic
it often calms the children
"Sa bhunscoil, mar shampla,
síothlaíonn sé na páistí go minic.
roinneann na páistí óga
the young children share
Gariníon ann agus triúr leathdheirfiúracha aici - an mháthair chéanna acu ar fad, ach aithreacha éagsúla -
roinneann na páistí óga na mamónna agus daideonna ar fad eatarthu.
na gasúir
the children
Ní raibh gach duine sa rang ag an leibheál céanna agus bhí bealach an-chliste ag na múinteoirí le freastal ar na riachtanais a bhíodh ag
na gasúir.
do chuid gasúr féin
your own children
AÓF: Agus tugaim faoi deara go mbíonn
do chuid gasúr féin ag gabháil fhoinn chomh maith?
ÉÓD: Bíonn an oiread ceoil agus amhránaíochta sa teach nach bhféadfaidís éalú uaidh.
Dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúr
he wouldn't hear the shouting of the children
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
Dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
ar nós gasúirín
like a young child
Ansin chuaigh sé ar chúl géige, agus sheas sé comhthreomhar leis an ngéag, ag breathnú i leith faoi rún, mar a mheas sé, má mheas,
ar nós gasúirín a mbeadh folach bhíog ar siúl aige.
ar nós gasúirín a mbeadh folach bhíog ar siúl aige
like a little child playing hide and go-seek
Ansin chuaigh sé ar chúl géige, agus sheas sé comhthreomhar leis an ngéag, ag breathnú i leith faoi rún, mar a mheas sé, má mheas,
ar nós gasúirín a mbeadh folach bhíog ar siúl aige.
baolach do shláinte na bpáistí
harmful to children's health
Ba chúis imní a bheadh ann dom dá mbeadh drochatmaisféar anseo, lán toite,
baolach do shláinte na bpáistí.
naíonán cíche
child at the breast
Mhínigh sé an méid seo dúinn:
"Tá finéal ann, a chuidíonn le gaoth, agus *milk-thistle *do mhná a bhfuil
naíonán cíche acu.
maistín
unruly child, guttersnipe
"Is iomaí
maistín atá feicithe agam i m'am agus, an bhfuil a fhios agat seo, is dóiligh do shárú.
ranna páistí
children's verses
"Ach ní raibh na paidreacha laethúla ná
ranna páistí ar eolas acu as Béarla agus, dá thairbhe sin, bhí "Ár nAthair", "Sé do Bheatha Mhuire" agus "Bó na Leathadhairce" go cruinn ag mo mháthair go lá a báis - agus mhair sí an céad!"
Bhog muintir Whitaker go Droichead Átha i 1922.
idir thuismitheoirí agus pháistí
both parents and children
Sloinnte Éireannacha atá ar a bhformhór, agus go minic is daoine ó theaghlach amháin atá i gceist,
idir thuismitheoirí agus pháistí.
pháistí réamhscoile
preschool children
Sraith do
pháistí réamhscoile a bheidh sna beochana 'Katie agus Rookie'.
ina ndéanfar ár bpáistí a ionfhabhtú
in which our children will be infected
"Tá muid ag cruthú timpeallachta
ina ndéanfar ár bpáistí a ionfhabhtú, ina n-éireoidh siad torrach agus ina ndéanfaidh siad daoine eile torrach," a dúirt sé.
páistí inimirceach
the children of immigrants
Is iarracht é an reifreann seo a chinntiú nach mbeidh cead saorántachta a thuilleadh ag
páistí inimirceach a shaolófar in Éirinn ach nach mbeidh ach tréimhse ghearr caite ag na tuismitheoirí sa tír.
pháiste de chuid inimirceach Éireannach
a child of Irish immigrants
In ainneoin go raibh an-rath air i saol an airgeadais, ní fhéadfadh Buckley diúltú a thuilleadh don ghairm a chuala sé an chéad lá riamh agus é ag éirí aníos mar
pháiste de chuid inimirceach Éireannach i gceantar Yorkville i Manhattan.
Óg agus eile a bhí na páistí
young and all as the children were
Óg agus eile a bhí na páistí, thuig siad go gcaithfí ligean lena n-athair corruair agus shuigh siad beirt siar, ach ní le croí mór maith a rinneadh é.
ag tógáil clainne
raising children
Tuilleadh teaghlach
ag tógáil clainne le Gaeilge.
dubh le gasúir
packed with children
)
Daonra níos lú
=======
Bhíodh páirc Chamuis
dubh le gasúir sna 60í agus 70í, ach níl an daonra chomh mór anois is a bhíodh sé agus, dá bhrí sin, tá sé níos deacra foirne a chur chun páirce.
nach bhfuil cúram clainne orthu
who have no children
Ach is daoine óga go leor acu
nach bhfuil cúram clainne orthu, atá in ann a rá, 'Bhuel, is cuma má bhím as baile ar feadh seachtaine nó ar feadh míosa.
clann na n-imirceach nua
the children of the new immigrants
Tuar dóchais amháin, áfach, ná
clann na n-imirceach nua atá ag teacht isteach sa tír seo le tamall de bhlianta agus atá ag teacht i gcónaí, go mbeidh siadsan ábalta an fód a sheasamh ar son na hÉireann ag na Cluichí Oilimpeacha amach anseo!
*Is múinteoir scoile é Colm Mac Séalaigh a bhfuil cónaí air i mBaile Átha Cliath.
gasúr
child
An aisling atá ag gach
gasúr a chuaigh in éineacht lena athair nó lena mháthair chuig cluiche mór i bPáirc an Chrócaigh ná a bheith ann lá éigin é nó í féin ag imirt ar son an chontae i gcluiche ceannais na hÉireann agus, níos fearr fós, an corn a bhreith leis abhaile agus na mílte duine ag liú agus ag screadach le háthas agus le mórtas.
dubh san aghaidh ag na páistí
sick to death of the children
Tá mé féin
dubh san aghaidh ag na páistí ó thosaigh na fógraí bréagáin ar an teilifís.
gnáthpháiste
an ordinary child
Faoi láthair, tá suas le 60 duine ag fanacht ar shaothar uaithi - rud atá dúshlánach go leor nuair a chuireann tú san áireamh nach mbíonn Marla ag péinteáil ach ar feadh uair an chloig, trí lá sa tseachtain!
Páiste faoi leith
=======
Tá roinnt daoine den bharúil gur páiste faoi leith, cineál *prodigy*, í Marla ach diúltaíonn a tuismitheoirí glacadh leis sin; tá siad sásta a admháil go bhfuil bua aici ach, taobh amuigh de sin, deir siad gur
gnáthpháiste atá inti.
tachrán
small child
Is cosúil nach raibh an tsláinte chomh maith sin aici nuair a bhí sí ina
tachrán agus ní raibh deis aici freastal ar an scoil.
pháistí réamhscoile
pre-school children
Thug mé cuairt le gairid ar an naíonra Gaeilge atá i mBéal an Átha Mhóir, áit a bhfuil clár nua gníomhaíochtaí do
pháistí réamhscoile á chur i bhfeidhm ar bhonn píolótach.
gasúir
children
"Action Kids" an t-ainm atá ar an gclár, agus é mar aidhm aige nósanna maithe aclaíochta agus cleachtadh coirp a mhúineadh do na
gasúir nuair a bhíonn siad an-óg, ag súil is go leanfaidh siad ar aghaidh leo nuair a éireoidh siad níos sine.
feighlithe páistí
child carers
I go leor cásanna, is
feighlithe páistí iad foireann na leabharlainne.
páistí gan tionlacan
unaccompanied children
Cé gur léir go bhfuil an pobal fíorshásta leis an phraghas réasúnta a ghearrtar ar a gcuid aerthicéad, chuir cinneadh Aer Lingus gan taisí daonna nó
páistí gan tionlacan a iompar déistin ar go leor.
an páiste is lú gnaoi
the least good-looking child
Dá dtiocfadh daoine chuig cóisir i do theach, an gcoinneofá
an páiste is lú gnaoi sa chlann faoi ghlas sa lochta ar eagla nach dtaitneodh sé/sí le daoine?
Dála fhoireann sacair an tuaiscirt, táthar ag baint úsáide as an mharatón le híomhá den *New Northern Ireland - Our Wee Country *- a chraobhscaoileadh, íomhá nach bhfuil iomlán nó fíor.
níos mó gasúr
more children
Dá bhrí sin tá
níos mó gasúr ag imirt sacair agus fiú amháin galf, cuir i gcás, ná riamh.
gharpháistí
grand-children
Nuair a smaoiníonn tú ar Éireannaigh Londan, smaoiníonn tú de ghnáth ar pháistí nó ar
gharpháistí inimirceach a d’fhág Éirinn agus a thug aghaidh ar phríomhchathair Shasana.
nuair a phléascann leanaí óga amach ag caoineadh
when you children burst out crying
Ní féidir leat ach gáire nuair a ritheann 50 páiste ón mbaile áitiúil i do threo ag béicíl *“Oboruni Mary, how are you?”, *nó
nuair a phléascann leanaí óga amach ag caoineadh toisc gur tusa an chéad duine geal atá feicthe acu riamh.
nuair a phléascann leanaí óga amach ag caoineadh
when you children burst out crying
Ní féidir leat ach gáire nuair a ritheann 50 páiste ón mbaile áitiúil i do threo ag béicíl *“Oboruni Mary, how are you?”, *nó
nuair a phléascann leanaí óga amach ag caoineadh toisc gur tusa an chéad duine geal atá feicthe acu riamh.
i bhfeighil leanaí
in charge of children
Ligeadh do shagairt eile pilleadh ar a bpostanna agus dul
i bhfeighil leanaí arís tar éis tréimhse ghairid a chaitheamh i bPurgadóir.
mhuirear
family, children
MNíB: Fé mar a dúrt, chaomhnaigh muintir Uí Shé an seanathig mar ní raibh aon
mhuirear ar James O’Shea, Lios na Graí agus ní raibh éinne ag rá leis *Marley* a chur ar an urlár ná *beauty board *a chur ar na fallaí ná “caith amach an seanachlog san”, “caith uait na lampaí íle”, “tabhair an *sacred heart lamp* don lucht siúil”.
beirtear an tríú cuid de leanaí
a third of children are born
Sa lá atá inniu ann,
beirtear an tríú cuid de leanaí lasmuigh den phósadh, agus cé go bhfuil líon na ndaoine a phósann sa tír seo fós ard, tá níos mó agus níos mó daoine ag beartú gan pósadh ach cónaí le chéile, bídís heitrighnéasach nó hómaighnéasach.
lena chinntiú go gcomhlíonfadh aithreacha a ndualgais i leith a bpáistí
to ensure that fathers would fulfil their duties as regards their children
Coincheap ar sine go mór é ná an Chríostaíocht agus a cumadh
lena chinntiú go gcomhlíonfadh aithreacha a ndualgais i leith a bpáistí.
le haghaidh gasúr
for children
AÓF: Céard é an rud is tábhachtaí le foghlaim faoin gceol traidisiúnta, dar leat, nuair atá duine ag tosú ag seinm?
NMacC: Éisteacht!
AÓF: Bíonn go leor féilte ceoil ar siúl anois ar fud na tíre, go speisialta i rith an tsamhraidh agus tá cuid acu an-mhaith
le haghaidh gasúr.
páistí fuaite earraí leathair
the children who sew leather goods
*
Gluais • Glossary
cuairteoirvisitor
saoithiúilpeculiar
prochógcave, hovel
i gceann mo mharanaengaged in contemplation
meanaawl
a thriailto try
oidíteachers
dá ngníomhóinn mar a iarradh ormhad I acted as I had been told
brocaisden
le m’uillinnbeside my elbow
ag stánadh uirthistaring at it
go mínósachrudely
an léaráid áirithe sinthat particular sketch
sula gcuirfeadh sé forrán ormbefore he would address me
dúil bheolive creature
cruinniú mo mheabhrachthe gathering of my thoughts
frídín deannaighdust germ
m’fhabhramy eyelash
aireattention
glasuainevivid green
donnliath na huaimhethe grey brown of the cave
feisteas coimhthíochstrange attire
seacht fairsingeseven times more wide
leadhb leathana wide piece
fionnachrithgoose-flesh
tír shiocthafrozen country
géagalimbs
aeráid fhionnuar s'againneour cool climate
ionsar achan rud sa phluaistowards everything in the cave
Cliseadh Shráid Wallthe Wall Street Crash
Géarchéim Munchenthe Munich Crisis
slis creigea piece of rock
ina dhornin his fist
ionsormtowards me
cén treo a léifinn íwhat direction I'd read it
treoraitheguides
toilteanachwilling
comhléaráideoirífellow illustrators
cúigear glaschraicneach eilefive other green-skinned creatures
brollach is másaíbosom and thighs
ag sciolladóireachtscolding
ag fiafraí dá chéileasking each other
dheamhan fonn ormI wasn't in the mood
ghréasobairfancywork
saothraithelabourers
mo chuid líníochta féinmy own drawing
mo shamhlaíocht féinmy own imagination
a míniúto explain it
tinfeadhinspiration
leamhdull
páistí fuaite earraí leathairthe children who sew leather goods
sclábhlannasweatshops
fá mo choinne féinfor myself
a dhath ar bithanything
i gceathrú inteacht eile den domhanin some other quarter of the world
ghasúir
children
RNicD: Cé aige nach mbíodh! Bhíodh an-rath ar an bhFeis Cheoil i gCarna nuair a bhí mé ag fás suas agus, i ndáiríre, cuireadh iachall ar
ghasúir ag an am dul ar an ardán agus triail a bhaint as chuile chomórtas.
ag tógáil mo chlainne
rearing my children
Chaith mise go leor ama le mo mháthair mhór agus bhíodh sé de nós aici a rá "Dá labhródh gach duine a bhfuil Gaeilge aige an teanga, ní bheadh sí i dtrioblóid!" Sin an fáth go bhfuil mise
ag tógáil mo chlainne le Gaeilge anseo i Milwaukee.
iontas súiloscailte an pháiste
the open-eyed wonder of the child
Is é
iontas súiloscailte an pháiste a mhothaíonn an té a chaitheann aon am ar shráideanna spleodracha ildaite Barcelona, príomhchathair na Catalóine.
mí-úsáid ghnéasach leanaí
child sexual abuse
Mar a dúirt an tAthair Brian Darcy le déanaí, ní nach ionadh nach bhfuil muinín níos mó ag daoine ina bhfuil le rá ag an eaglais, nuair a chuireann tú san áireamh chomh mór ar strae is a bhí compás morálta na heaglaise agus iad ag plé le líomhaintí maidir le
mí-úsáid ghnéasach leanaí.
ag tógáil clainne le Gaeilge
raising children through Irish
Chuir mé ceist ar Ó hAoláin an dúshlán mór é bheith
ag tógáil clainne le Gaeilge sa Ghaeltacht na laethanta seo.
ón nóiméad a shaolaítear an páiste
from the minute the child is born
Measann sé gur rud an-deacair é ag tuismitheoirí, mar
ón nóiméad a shaolaítear an páiste, bíonn an chuid is mó de na seirbhísí ar fáil trí Bhéarla, is é sin, na seirbhísí sláinte, na seirbhísí tacaíochta speisialta a theastaíonn ón máthair nua, ón leanbh, agus ón teaghlach ar fad.
ár gcuid gasúr a thógáil
to raise our children
Chuaigh siar thar an droichead ó Charna go Maínis lá agus dúirt siad, ‘Siúd an áit a bhfuil muid ag iarraidh
ár gcuid gasúr a thógáil.
mar áit bhreithe dá leanbh
as a place of birth for her child
Ní haon iontas é gur roghnaigh Angelina Jolie an tír seo
mar áit bhreithe dá leanbh – bhí gach áit i bhfad ní ba ghlaine ná mar atá i mBaile Átha Cliath!
Tá go leor le déanamh sa Namaib, agus go leor radharcanna iontacha sa tír.
do Thionscadal Pháistí Chernobyl
for the Chernobyl Children's Project
Sa bhliain 2004 fuair sé coimisiún mór ón déantóir uisce bheatha Jameson agus in 2002 rinne sé cártaí Nollag a dhearadh
do Thionscadal Pháistí Chernobyl.
ó bhréagáin do pháistí go bréagáin do dhaoine fásta.
from toys from children to toys for grown-ups.
Mise ag lorg miondioscaí le taifeadadh a dhéanamh ar na ceolchoirmeacha, ach tá gach duine eile ag déanamh siopadóireacht do léinte, nó gallúnach, nó aon ní ar chor ar bith,
ó bhréagáin do pháistí go bréagáin do dhaoine fásta.
an leanbh is iontaí
the most wonderful child
“Measaim gurb eisean
an leanbh is iontaí a tháinig riamh ar an saol.
ról an pháiste a dhaingniú
to strengthen the role of the child
B’íorónta an scéal é gur fhógair an rialtas seachtain i ndiaidh fhoilsiú Thuarascáil Stern go raibh siad le
ról an pháiste a dhaingniú i mBunreacht na hÉireann.
is féidir a bhronnadh ar pháistí na linne seo
that can be bestowed on the children of today
Deirim seo mar gurb í an oidhreacht is fearr
is féidir a bhronnadh ar pháistí na linne seo agus ar na glúnta atá le theacht ná timpeallacht ghlan fholláin a fhágáil dóibh.
imeachtaí dírithe ar pháistí.
events aimed at children.
Baintear úsáid as na pubaill ar dhóigheanna éagsúla – mar thithe tábhairne, nó caifí, nó siopaí leabhar, nó mar ionaid do chainteanna, díospóireachtaí agus
imeachtaí dírithe ar pháistí.
Le páistí a spreagadh i mbun léitheoireachta
to encourage children to read
Le páistí a spreagadh i mbun léitheoireachta a cumadh *Vortex* an chéad lá riamh.
Rinneadh páistí a lascadh
children were whipped
Rinneadh páistí a lascadh nuair a labhair siad a dteanga féin.
ag tabhairt airde ar mhianta na bpáistí
paying attention to the children's wishes
RM: Sea, is dóigh go bhféadfaí a rá go raibh muid
ag tabhairt airde ar mhianta na bpáistí lena raibh muid ag plé.
cúram iomlán na bpáistí
the total care of the children
Thóg Maria
cúram iomlán na bpáistí uirthi féin.
ar ghasúir amháin
on children only
Is cóir don pholasaí spóirt a bheith dírithe ar aoisghrúpaí éagsúla agus ní
ar ghasúir amháin laistigh den phobal atá faoi mhíbhuntáiste.
ar chúl ionad súgartha páistí
at the back of a play centre for children
Geal, feiceálach agus tarraingteach – b’in iad na príomhthréithe a thug mé faoi deara nuair a chonaic mé pictiúir de chuid Derek i ndiaidh dom siúl isteach sa stiúideo, atá suite
ar chúl ionad súgartha páistí in aice le stáisiún Birkdale.
a bhfuil clann orthu
who have children
Is féidir le mic léinn
a bhfuil clann orthu leas a bhaint as an áis seo le linn an chúrsa i mí Iúil más mian leo.
chun mo chlann a chothú,
to feed my children,
“Murach go raibh go leor airgid agam
chun mo chlann a chothú, ní bheinn ag obair go deonach.
an tachrán,
the small child,
Léim
an tachrán, Christopher Lawless, isteach faoi thábla snúcair ach chonaic duine de na gunnadóirí é.