Ach tá rogha le déanamh ag an bpobal maidir leis an oidhreacht luachmhar shainiúil seo a bhuanú sa leithinis nó déanamh dá ceal.

Labhair an t-iriseoir seo le hurlabhraí de chuid Bhord Sláinte an Iar-Thuaiscirt a dúirt nach raibh aon eolas aici faoi threalamh a bheith gan úsáid de cheal cumhachta leictrí.

Bhí sé i gceist againn a bheith i gCeantar na nOileán anuraidh ach bhí orainn gach rud a chur ar ceal de bharr na ndeacrachtaí a bhí ann ag an am leis an ngalar crúibe is béil.

Tá turasóirí eile ann, áfach, a chuir ar ceal a saoire in Cogne (ionad scíála a dtarraingníonn na sluaite air), agus eagla orthu go bhfuil an dúnmharfóir fós ansin ag maireachtáil i measc ghnáthdhaoine na háite.

Rinne muid coinne a shocrú cúpla babhta ach bhí uirthi é a chur ar ceal de bharr go raibh brú oibre chomh mór sin ar Ó Céidigh.

Bhí cruinniú de choiste na Comhairle le bheith ann an oíche sin ach dúirt feisire an DUP, Sammy Wilson le bunadh Shinn Féin go gcuirfi ar ceal é le go dtiocfadh leo ómós a thabhairt dá gcomrádaí.

Gan ann ach fanacht agus fanacht go ciúin sa dorchadas ansin i bpluais neodrach, ina raibh an t-am reoite nó curtha ar ceal.

Inniu (30 Aibreán) tá sé le bualadh le Príomh-Aire na Breataine Tony Blair agus meastar go n-iarrfaidh sé go gcuirfí na toghcháin ar ceal.

Déanann sé anailís ar an gcluiche agus taispeánann sé go raibh mí-ádh ar Aontroim gur cuireadh cúl ar ceal go luath sa chluiche , cúl nach raibh mórán mícheart leis dar leis.

Bhí Gobharnóir úr Cholifórnia, Arnie Swartze Knickers, ag dul thart ag cuartú mná le crúbáil, ach b'éigean dó éirí as de cheal spáis.

Agus gan ach thart ar mhí le dul roimh Chomhdháil Bhliantúil an Chumainn Lúthchleas Gael, tá níos mó brú ná riamh ar údaráis an CLG Riail 42 a chur ar ceal agus sacar agus rugbaí a cheadú den chéad uair riamh i bPáirc an Chrócaigh.

Oakley Hall - an tuairim in iúl gur cheart an pharáid a chur ar ceal ar mhaithe le sábháilteacht phoiblí.

Chomh maith leis sin, tá leabhar eile leis an údar a bhí le foilsiú níos deireanaí i mbliana curtha ar ceal.

Faraor géar, ní féidir dul chuig chuile fhéile, de cheal airgid! Chuaigh mé chuig Aspen, Colorado, i mí Aibreáin agus ní raibh ach 58 scannán ar siúl ag an bhféile ansin.

* Gluais • Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

An bhfuil mise corr nó an gcreideann sibhse fosta gurb é jab an rialtais é bheith ag tabhairt aire dá chuid saoránach? Páistí a bhfuil riachtanais speisialta oideachais acu ag fanacht uair an chloig mar go bhfuil an tseirbhís tacsaí curtha ar ceal.

Bíonn fadhb ann i gcónaí leis an eitleán - bíonn sé mall nó bíonn an eitilt curtha ar ceal, mar shampla.

Níl iomrá ar bith ar Chathaoirleach buan a cheapadh ar an bhord, tá éiginnteacht ann i gcónaí faoi struchtúr úinéireachta na haerlíne agus d'fhéadfadh brabúsacht an chomhlachta a bheith i mbaol, de cheal aon chinneadh faoi mhaoiniú.

Den chéad uair, tá an pobal náisiúnach ag glacadh leis, de cheal "na streachailte armtha", gur beag *raison d'etre *atá ag an IRA.

"Tá easpa airgid ann go háirithe cionn is nach bhfuil aon chinnteacht go mbeidh maoiniú ag teacht ón stát fad is atá an Tionól ar ceal.

“Nuair nach mbíodh airgead agam, bhíodh orm téarma a chur ar ceal – rinne mé é sin go minic, go háirithe an bhliain a chuaigh mé ar ais go hÉirinn.

Meastar fosta go gcaitheann an earnúil sláinte corradh le €150m gach bliain ag dul i ngleic leis an tinneas, idir an costas breise a bhaineann le hobráidí a chur ar ceal, cógaisí frithbheathacha a cheannach agus síneadh ama a chur leis an tréimhse a chaitheann othair in ospidéil.

I gcoinne Luimnigh i gcluiche leathcheannais na hÉireann bhí cuma cineál stálaithe ar a gcuid imeartha, de cheal aon chluiche dian ar feadh sé seachtainí roimhe sin, agus níor éirigh leis an bhfoireann an imirt shlachtmhar chéanna a bhaint astu féin is a bhain sna cluichí go dtí sin.

Tá rialtas na hAstráile tar éis impí ar rialtas Singapore an pionós báis a chur ar ceal ach níor mhínigh siad go poiblí cén fáth go mbeadh sé ceart go leor daoine as tíortha eile a chur chun báis i gcás mar seo ach nár chóir é a dhéanamh i gcás daoine as an Astráil.

Léiríonn an suirbhé go bhfuil meath tagtha ar chaighdeán na Gaeilge sa 103 bunscoil Ghaeltachta, de cheal acmhainní cuí múinteoireachta, b’fhéidir.

Nuair a fógraíodh, tar éis na hóráide seo, go raibh an tUasal Bush chun cuairt a thabhairt ar shaotharlann taighde i gColorado, “d’aimsigh” an Roinn Fuinnimh go leor airgid go tapa chun 32 taighdeoir a athfhostú ann, daoine a briseadh as a bpostanna cúpla seachtain roimhe sin de cheal airgid sa bhuiséad.

Obair dheonach í seo a bhfuil cúraimí faoi leith ag gabháil léi; is deacair do dhaoine a gcroí a chur inti go hiomlán, de cheal ama.

Tá an t-aighneas idir feirmeoirí agus lucht siúil sléibhe imithe in olcas, mar shampla, de cheal aon chinneadh ón Aire, agus an chosúlacht ar an scéal nach dtiocfar ar réiteach roimh an chéad olltoghchán eile.

Tá na hinnealtóirí ag iarraidh réiteach a fháil, agus tá an lucht díolacháin ag súil nach gcuirfidh na haerlínte mífhoighneacha a n-orduithe ar ceal.

Tar éis roinnt cainte, ghéill an rialtas an mhí seo caite agus cuireadh an reachtaíocht ar ceal.

Is bailiúchán é de na físeáin a chuireadar amach leis na singlí, cúpla amhrán as ceolchoirm agus scéal amháin nuachta faoin gceolchoirm a chuir Comhairle Chontae Bhaile Átha Cliath ar ceal – gan aon fáth.

É sin nó go bhfuil sé druidte, de cheal gnó.

In 2001, tar éis dóibh baghcat a thionscnamh in aghaidh Smith and Wesson, ghéill an comhlacht sin don bhrú agus chuir sé ar ceal socrú a rinne sé le réimeas Clinton a chuirfeadh glais ar thruicir a ghunnaí.

Maidir le foireann Átha Cliath, ar nós Phort Láirge san iomáint is gá a rá nach rabhadar maith go leor, de cheal imreoirí maithe, chun an bua a fháil ar Chiarraí.

Ní heol don léitheoir an dea- nó drochtheist ar na pearsana an méid sin, de cheal léirmhínithe níos mine.

Go bunúsach, tá daoine marbh dá chéile de cheal na féidearthachta go mbeidh caidrimh eatarthu.

Seans go mbeidh Ambasadóir na Gearmáine ag dul thart i mbliana ag cuartú duine le héisteacht leis, le go míneodh sé a chás i nGaeilge na Gearmáine, ach seans go n-éireoidh sé as de cheal aistritheora atá cumasach go leor, nó sóbráilte go leor fiú.

Fianaise ar an méid atá thuas ná an tslí ar fhoghlaim Irial ceacht faoi thábhacht an tsean-*clíche* gnó “*diversify or die*” in 2001 nuair a cuireadh an t-iliomad urdhálaí spóirt ar ceal timpeall na tíre ar feadh sé seachtaine.

Thiocfadh na rialacháin i bhfeidhm i ndiaidh 21 lá in éagmais rún a bheith rite ag Tithe an Oireachtais le hiad a chur ar ceal.

Téann go leor acu ag seilg sa choill de cheal airgid; mura bhfuil tú in acmhainn dul go Pak ’N’ Save, is ansiúd a théann tú.

Níos measa ná sin, bhí an coláiste i dTeach Cholm Cille curtha ar ceal.

Céad slán leis an *Medical Weekly* atá i ndiaidh druidim ceal fógraíochta.

Pléascann an spéir, steallann báisteach anuas orainn agus de cheal radhairc shoiléir, moillím an carr go cúig mhíle san uair.

Ceal airgid ón Chomhairle Ealaíne, níor éirigh leo ach rinne said cúpla oíche cabaret thall is abhus.

Ciallaíonn na seirbhísí seo gur féidir na costais a bhaineann le pacáistí bogearraí a cheannach a sheachaint (caithfidh tú íoc astu ar ndóigh, ach ní íocfaidh tú ach méid beag gach mí - agus is féidir leat an síntiús a chur ar ceal aon uair is mian leat).

Ní mór seirbhísí áirithe a chur ar ceal.

Bheadh sin sách dona dá gcuirfidís na héisc i dtír anseo, le go bhféadfaí iad a phróiseáil sna monarchana atá díomhaoin cheal éisc.

Easpa lucht saothair Ansin cúpla bliain ó shin, thosaigh feirmeoirí Astrálacha sa tionscal gairneoireachta ag gearán de cheal oibrithe feirme go leor ar fáil leis na torthaí agus na glasraí a shábháil.

Mura mbíonn trácht ar na cáipéisí líonmhara a aistrítear go Gaeilge gan a léamh choíche ina dhiaidh sin, déantar cur síos ar sheirbhísí ateangaireachta abhus agus san Eoraip a bhfuil coinleach glas ag fás orthu, cheal úsáide.

Tá sé in am, dar le heagarfhocal an nuachtáin Libération a foilsíodh ar an 14/15 Márta, an dlí seo a chur ar ceal má tá brí ar bith leis an bhfocal ‘solidarité’!

Agus luachanna tithe ag titim, agus na sluaite neamhinniúil a morgáistí a íoc, thit na bancanna as a chéile freisin, ceal íocaíochtaí.

Ba shuarach an mhaise é, áfach, stop a chur le forbairt ionad uathachais trasteorann, de cheal airgid.

Is cosúil gur beag scéim Gaeltachta arbh fhiú a choinneáil agus go hindíreach tá cibé aitheantas a bhí ag an Ghaeltacht mar cheantar sonrach le stádas ar leith, le cur ar ceal nach mór, d’aon ráib amháin.

” An Ghaeilge, ar ceal Cé gur as Béarla atá suíomh idirlín Ivana, tá cúpla abairt Ghaeilge ar an leathanach tosaigh a chuireann in iúl go bhfuil “beagáinín Gaeilge agam, ach táim ag obair air!” Arbh fhíor a rá nach bhfuil sna habairtí sin ach béalghrá? “Bhíodh fáinne airgid agam nuair a bhí mé ar an mbunscoil in iarthar Chorcaí.

Tá cosáin ar nós *The Western Way* i gContaetha na Gaillimhe agus Maigh Eo báite agus ligthe i bhfiáin, cheal aire cheart, leanúnach.

Ní scrúdóimid cúiseanna na géarchéime san Fhionlainn, cheal spáis.

“Má tá mise in ann dó, tá tusa in ann dó, fiú cheal cupán tae ceart,” a dúirt sé lena chomhghleacaí Willie Mac an tSaoir.

Measaim féin, cheal aon taighde ar an ábhar, gur meascán de Chumann na bhFiann, coláistí eile agus de dhream na gaelscolaíocht iad, dream iad a dtugann pocán gabhair na Gaeilge i lár an aonaigh, teilifís na Tulaí, misneach agus uchtach dóibh agus go bhfuil siad sásta thar mar a bhí riamh gabháil i lár aonaigh iad féin agus an teanga mar chuid ghníomach dá bpearsa.

Chuir sé athbhreithniú na dteorannacha Gaeltachta ar an méar fhada, arís is arís, cheal misnigh.

Níl deireadh curtha leis an gcóras sainaicmí go fóill ach sa bhunreacht a achtaíodh i 1950 i ndiaidh don India neamhspleáchas a bhaint amach, ní hamháin gur cuireadh ar ceal stádas an aosa sheachanta ó thaobh an dlí de, ach maidir le fostaíocht, oideachas is ionadaíocht toghcháin, tugadh an t-idirdhealú dearfach isteach.

Nach raibh sé i ‘gConradh’ Cameron le bunadh na Sé Chontae “Tuaisceart Éireann a chur ag croí an aontais”? Nárbh é Paterson a thionscain na cainteanna rúnda a raibh sé mar aidhm aige aontas Aontachtach a chothú i dTeach Hadfield? Tá an chuma ar an scéal go bhfuil UCUNF - más ann dó go fóill - ag déanamh neamhaird ar, cuir i gcás, lán Pháirc Mhic Easmainn, daoine nach mbeadh ag iarraidh a bheith i gcroí an aontais? Sin ráite, nárbh é Ted Heath a chuir Stormont ar ceal i 1972? Nárbh í Margaret Thatcher a chuir an Comhaontú Angla-Éireannach i bhfeidhm i 1987? Agus nárbh é Peter Brooke a dúirt nach raibh *“selfish economic or strategic interest”* ag an Bhreatain i dTuaisceart Éireann? Triúir Coimeádach! An tseachtain seo caite, fógraíodh gur cuireadh cuireadh ar Martin McGuinness labhairt ag bricfeasta ar imeall Chomhdháil na gCoimeádach in Birmingham i mí Dheireadh Fómhair.

An Fotheidealú ======= Níl an fotheidealú furasta, de cheal ama.

Cuid acu ag rá go gcaithfear tuilleadh cíoradh a dhéanamh ar na leasuithe atá beartaithe agus teacht ar chomhréiteach; cuid eile, go háirithe iad siúd atá ar eite chlé an pháirtí, ag éileamh gur cheart moltaí an rialtais a chur ar ceal láithreach agus an próiseas idirbheartaíochta a thosú arís as an nua.

Cuimhnigh go raibh Enda Kenny agus Fine Gael ag iarraidh go gcuirfí gach gnó eile ar cheal don lá, mar go raibh tábhacht chomh mór sin leis an míniú a thabharfadh Brian Lenihan.

Is léir gur thuig Gníomhaireacht Bainistíochta an Chisteáin Náisiúnta, a eisíonn na bannaí ar son an stáit, nach mbeidis in ann bannaí a dhíol ar phraghas measartha nuair a chuir siad ar ceal na ceantanna a bhí le bheith acu i mí Dheireadh Fómhair agus i mí na Samhna.

In áit club siamsaíochta, bhí scata daltaí ag cleachtadh amhrán do cheoldhráma an fhómhair, Grease, díreach mar a bheadh daltaí i scoil ar bith in Éirinn, agus a bhformhór as tiúin! Bhí sé ag gleadhradh báistí agus mar sin bhí ócáidí spóirt an lae curtha ar ceal.

An Leatrom ===== Tá próifíl an-íseal ag an Choimisiún Comhionnannais ó thuaidh cionn is, b'fhéidir, go mbíonn siad ag plé go minic le haonaráin agus nach dtig leo cásanna mór tromchúiseacha a throid, de cheal airgid, ach tá buanna beaga bainte ag an Choimisiún do ghnáthshaoránaigh an Tuaiscirt agus is obair thábhachtach í.

Agus ó tharla na mic léinn imithe, cuireadh na ranganna ar ceal.

Chaith siad an samhradh anuraidh ag ceistiú teastas breithe an Uachtaráin Obama go callóideach (agus de cheal aon scéal eile, thug na meáin raidhse poiblíochta dóibh).

Ach, mar a deirim go minic, níor chóir dúinn in Éirinn go háirithe aon ní a chur ar ceal mar gheall ar chúpla braon báistí.

Is cuimhneach liom, a bheith ag canbhasáil leis lá i gCois Fharraige agus bhuaileamar isteach i mbothán, ar a dtugtaí demountable i gConamara: bosca pre-fab ar dhath liath taobh amuigh agus dorcha taobh istigh, cheal mórán de sholas an lae á scaoileadh isteach ag na fuinneoga beaga.

Tá Balor bocht brúite ag guí chun Chroim Dhuibh go bhfágfaidh Crom smidín céille de shórt éigin ag Enda Aoibhinn, agus go ndéanfaidh an Taoiseach an ceapachán seo a chur ar ceal.

Is deacair ar na saolta seo neamhaird a thabhairt ar cheist atá ag crá údaráis an Chumann Lúthchleas Gael le tamall de bhlianta agus atá, ceal cluichí móra le tuairisciú, ag líonadh spás na gcluichí Gaelacha ar leathanaigh na nuachtán náisiúnta agus eile.

Tar éis dó ranganna bunúsacha a dhéanamh sa mheánscoil, rud a chuir lagmhisneach air toisc an easpa líofachta a fuair sé ann cheal ama, rinne Gurvan cúrsa tumoideachas STUMDI ar feadh sé mhí agus anois tá sé sa dara bhliain in UBO.

Ach dúirt sé fosta go raibh a lán comharthaí den chríochdheighilt ag dul ar ceal: "Níl aon bhac ort anois ag dul trasna na teorann.

Bhí áirithintí do mhí Lúnasa chomh íseal i gColáiste Chonnacht sa Spidéal, is gur cuireadh an cúrsa a bhí beartaithe ansin ar ceal.

Bhí an leagan nua den chúpla riail a mhol an Coiste Téarmaíochta in úsáid ag go leor de cheal aon eagráin athbhreithnithe den Chaighdeán Oifigiúil.

B'fhiú an artola a choigilt pé scéal é, ó bhí na stáisiúin go léir dúnta, cheal leictreachais chun an breosla a chaidéalú.

Níos measa ná sin, ní féidir an t-aitheantas Gaeltachta atá bronnta go héagóireach ar na heastáit tithíochta seo i gCathair na Gaillimhe a athrú, gan reachtaíocht nua! An chumhacht a bhíodh ag an rialtas, i dtaobh theorainneacha na Gaeltachta a athrú, do réir mar ba ghá, tá sé curtha ar ceal ag Mír 7 de Acht na Gaeltachta 2012.

Cúig bliana ó shin dúnadh ceann de na tithe pobail a bhí i bparóiste Droim Thuama i ndeisceart Thír Chonaill de cheal sagairt.

Ba shin a gheall Dinny Mc Ginley roimhré, ceart go leor, ach tá ’ fhios againn anois gur a mhalairt a rinne sé: deimhníodh san Acht na teorainneacha mar a bhí, fágadh 15,000 in eastáit tithíochta i gCathair na Gaillimhe sa Ghaeltacht agus cuireadh ar ceal an chumhacht a bhíodh ag an Rialtas, faoin reachtaíocht a bhí i bhfeidhm, aon cheo a dhéanamh faoi.

”* Is léir do chách áfach nach bhfaigheann na haingil is uaisle an lámh in uachtar le linn reifrinn, agus sin a chúis gur cuireadh reifrinn ar ceal d’aon ghnó san Afraic Theas de chuid Mandela agus sa Ghearmáin tar éis 1945.

3 a chur ar ceal, le go mbeifí in ann reachtaíocht a thabhairt isteach a cheadódh ginmhilleadh i gcásanna áirithe: cailíní faoi 16 ag iompar, mná ag iompar tar éis a éignithe, toirchis fhabhtacha áirithe agus mar sin de.

Chuir bord an Bhord Pleanála an cinneadh seo ar ceal, áfach, agus rialaíodh i Lúnasa, 2001 nár cheart an cead pleanála a bhronnadh ar an bhonn go millfeadh sé áilleacht an tírdhreacha.

I 1996, foilsíodh Aisling ghéar: na Stíobhartaigh agus an taos léinn, 1603-1788 de chuid Bhreandáin Uí Bhuachalla, leabhar a rinne iarracht a chruthú gurbh é: ‘a bhí i gceist ag an gCéiteannach nach mbeadh aon ‘luadh ná iomrádh’ ar Éirinn feasta mura gcuirfí foirm údarásach scríofa dá seanchas ar fáil: ní hé go mbáifí Éire nó go rachadh sí ar ceal ach go rachadh sí i ndíchuimhne.

Cheal spéise i measc na mban iad féin sna cúrsaí sin i measc fáthanna eile faoi ndear an staid sin, déarfainn.

Is céim é seo i bhforbairt an réimse closamhairc i mBriotáinis, earnáil atá teoranta go leor cheal airgid.

Bheartaigh an bhainistíocht an clár a chur ar ceal áfach cúpla seachtain ó shin, gan trácht fiú ar chaighdeán na haisteoireachta agus na drámaíochta sa tsraith speisialta seo.

Bhí na Rúisigh i dteagmháil leis idir an dá linn agus gheall siad $15 míle milliún don Úcráin dá gcuirfí an t-aontú leis an AE ar ceal.

Cheal aon nasc soiléir idir na forais éagsúla thuasluaite tá easpa cumhachta chomh maith le heaspa leanúnachais ann.

Ní bheadh mórán d’fhadhb agam leis an gcéad cheist ar an mbileog, a fhiafraíonn de gach iarrthóir an mbeadh sé/sí ag labhairt Ghaeilge ‘go rialta agus mar gnáthchleachtas sa Phairlimint’? Bheadh deacracht agam leis an tarna cheist ar an mbileog: ‘Ceist 2: An bhfuil tú sásta a fhógairt go poiblí mar chuid de d’fheachtas toghchánaíochta gur mian leat go ndéanfaí an maolú ar stádas na Gaeilge san Aontas Eorpach a chur ar ceal ag deireadh na bliana 2016?’ Mínítear cúlra na ceiste go soiléir ar an mbileog: cé go bhfuil aitheantas san AE ag an nGaeilge ó tús 2007 mar theanga oifigiúil, cuireadh ‘maolú’ faoi dhó ar stádas oifigiúil a chur i bhfeidhm ina iomláine.

Bíonn deacracht ag an stát, cloí leis an dualgas bunreachtúil sin ceal dlí-aistritheoirí oilte.

Chaith siad go leor caipiteal polaitiúil amú air seo, agus ar bhealach níor éirigh leo fós an scéal seo a réiteach mar bhí orthu an plé faoina rátaí a chur ar ceal go dtí tar éis na dtoghchán áitiúil.

Bhí sé roinnt deacair orm an nodairecht a thuiscint de cheal cleachta, agus bhí an páipéar tréigthe, buí.

(Tá trí shuíochán le líonadh i Muineachán fós, áit ar cuireadh an toghchán ar cheal, de dheasca bás duine de na hiarrthóirí.

Thig níos mó dochar ná sochar a dhéanamh le iarracht ar leathmhaing, de cheal ionchur eolais ó mhuintir na háite agus ó mhuintir na hearnála.

I bhfianaise deireadh a bheith curtha le foilsiú Ghaelscéal, de cheal ceannaitheoirí, cuireann Donncha Ó hÉallaithe an cheist, an bhfuil pobal Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht?

3 sa Bhunreacht, a chosnaíonn an bheatha sa bhroinn, a chur ar ceal.