Casadh na séasúr
The turning of the seasons
Casadh na séasúr, an nádúir, an dúchais agus an chultúir ina roithleán ar thuirne na beatha!
Tá an oiread sin féilte ceoil anois ann is go bhféadfá an samhradh ar fad a chaitheamh ag dul ó cheann go ceann agus tá daoine ann a dhéanann a leithéid.
an-chasta
very complicated
Ach nuair a rinne Kelly féin iarracht an 'scúp' iontach seo a thabhairt do na meáin chumarsáide roimhe sin, tugadh an chluas bhodhar dó!
Cén fáth a bhfaca Michael Heney scéal san áit nach bhfaca éinne eile é? An é go raibh an fhianaise nua a d'aimsigh Kelly
an-chasta agus nach bhféadfaí a tábhacht a thuiscint go héasca?
Cé go bhfuil scéal Thriail na nArm
an-chasta, níl rud ar bith casta faoin bhfianaise nua.
Castar cuid mhór daoine orm
I meet a lot of people
Cén fáth, mar sin, a raibh an oiread sin daoine ag beannú di amhail is dá mba rud é gur chomharsa dá gcuid a bhí inti?
Mhínigh Bríd féin an scéal dom: "
Castar cuid mhór daoine orm a bhfuil baint acu le Gaoth Dobhair.
chasta
complicated
Tá na scéimeanna sin bunaithe ar mhatamaitic
chasta a chinntíonn go dtógfadh sé i bhfad ar aon duine an t-incriptiú a bhriseadh.
chasta
complicated
Is ceist
chasta í.
casta
complicated
Tá ríomhairí chomh
casta sin agus an t-idirlíon chomh hoscailte nach bhfuil mórán de chosaint ag príobháideacht an ghnáthdhuine go fóill.
a chasadh
sing
Club amhránaíochta atá ann a thugann deis do dhaoine amhráin dhúchasacha a chloisteáil agus
a chasadh.
caitear casadh ar an mBéarla
one must resort to English
Is féidir gach gnó a dhéanamh san oileán trí mheán na Gaolainne, ach
caitear casadh ar an mBéarla chun aon ghnó a dhéanamh lasmuigh den oileán nó leis an rialtas.
ag casadh coirnéil
turning a corner
Nár mhill sí ceann de na gúnaí liathchorcra áille sin (na cinn a chaitheann sí os comhair na gceamaraí i nDáil Éireann) nuair a dhoirt sí a pionta agus í
ag casadh coirnéil? Tá muid thar a bheith buíoch den Aire as aird mhuintir na hÉireann a tharraingt ar an chontúirt seo.
chasta
complicated
Is díospóireacht shuimiúil agus
chasta í - an fíorealaín é saothar a chruthaítear go speisialta do chomhlacht idirnaisiúnta le táirge dá chuid a dhíol agus íomhá a chruthú dó? An gcailleann an saothar agus an t-ealaíontóir creidiúint de bharr go bhfuil siad ag tacú le fógraíocht nó an bhfuil an dá thaobh ag baint tairbhe as?
D'fhéadfá a rá gurb é Andy Warhol an saineolaí ó thaobh sochar a bhaint as cúrsaí tráchtála lena shaothar féin a chur chun tosaigh.
chasta
complicated
Má tá cuma
chasta ar an gcóras seo, cuimhnigh nach dtarlódh an chuid sin den phróiseas ach amháin nuair a bheadh an córas á bhunú i dtús báire.
carn casta stroighne is cruach
a twisted pile of concrete and steel
San áit a mbíodh an tIonad Trádála Domhanda, tá
carn casta stroighne is cruach.
ach go bé gur casadh Máire uirthi
only for she met Máire
Ní raibh post faighte ag Dervla go fóill agus
ach go bé gur casadh Máire uirthi bheadh sí ina suí suas ina tóiteog agus gan focal aici le héinne ó dhubh go dubh.
Má chasann tú uirlis cheoil
if you play a musical instrument
Má chasann tú uirlis cheoil agus muna bhfuil tú go maith á casadh, tá tú ag cur brú ort féin, ar bhealach.
Casadh saoithiúil eile
another peculiar twist
Casadh saoithiúil eile atá ann ná gur as tuaisceart Shasana cuid den dream seo.
níos casta
complicated
Mhaígh siad go mbeadh na hathruithe a bhíothas ag cur i gcrích ina míbhuntáiste acusan, go mbeadh an córas i gcoitinne thíos leis, nach n-ardófaí na caighdeáin, agus go mbeadh nithe
níos casta ná riamh do na daltaí agus do na múinteoirí.
casta
complex, complicated
Leis an scéal a dhéanamh níos
casta fós, d'eisigh triúr máistrí sna hospidéil is mó máithreachais sa tír ráiteas ina ndúirt siad gur cheart glacadh le moltaí an rialtais ach go mbeadh gá le reifreann eile le cinntiú go mbeadh cead ginmhilleadh a fháil i gcás faidhbe géinití nó nuair a fhaigheann an gin bás roimh an bhreith.
íomhánna casta 3D
complex 3D images
Anuas air sin, tá cárta grafaice an-chumhachtach mar chuid den Xbox chun gur féidir
íomhánna casta 3D a chruthú - agus a athrú go tapaidh fhad is atá cluiche á imirt.
Chasadh sé corramhrán
he'd sing an odd song
Chasadh sé corramhrán agus ba chomhluadar maith i seisiún é lena chuid scéalta agus lena ghreann.
casadh
twist
(Is cuimhin liom go maith ollamh de chuid na háite a
casadh orm sna hochtóidí a bheith ag tabhairt amach faoi Ó Searcaigh de bharr, dar leis, go raibh sé an-leisciúil.
réidh leis an mhuineál a chasadh ag Frank
ready to wring Frank's neck
Ar ndóighe, bhí ábhar aige nó bheadh sí féin
réidh leis an mhuineál a chasadh ag Frank dá mbeadh an bhróg ar an chos eile.
níos casta
more complicated
Cé go bhfuil bunús le hargóint an Uasail Mullan, creidim féin go bhfuil an scéal
níos casta agus go bhféadfadh cás de Róiste a bheith ceangailte leis an eagraíocht mhistéireach Saor Éire agus an gaol a bhí ag airí áirithe i rialtas Fhianna Fáil ag an am leis an eagraíocht chéanna.
chaidreamh casta
complicated relationship
Tugann a shaothar léargas ar an
chaidreamh casta atá ann idir áiteanna agus eachtraí, agus an dóigh ar léirítear iad agus a ndéantar cur síos orthu ó thaobh cuimhne de.
níos casta
more complicated
Tá ceist chaomhnú na Gaeilge i bpobail Ghaeltachta chomh dúshlánach céanna, áfach, agus
níos casta ar go leor bealaí ná an obair atá ar siúl lasmuigh de na Gaeltachtaí.
Ba ghnách linn casadh le chéile
we used to meet
"
Ba ghnách linn casadh le chéile ag cruinnithe d' eaglaisigh agus bhí seirbhís mhór idireaglasta sa Hyde Parish Church of England nuair a tháinig an scéal faoi Shipman amach ar dtús.
cé a chasfaí orm ach
who did I meet but
30 maidin samhraidh amháin bhíos ag tiomáint síos débhealach Stigh Lorgain ar mo bhealach chuig an aerfort agus
cé a chasfaí orm ach an Bráthair Beausang agus é in airde ar tharracóir! Is amhlaidh go raibh sé ar a bhealach ar ais go dtí an mainistir i gCnoc Mhuirfean tar éis dó féar pháirc Choláiste Eoin a ghearradh! Is minic a ghearradh an Br Jack an féar le soilse na sráide ar oícheanta breátha samhraidh.
chasadh spraíúil
playful twist
"Is é sin, fhad is a bhí sé (Collins) beo …" Leis an
chasadh spraíúil seo, cuireann McEvoy - a bhog ó Bhaile Átha Cliath go Nua-Eabhrac lena thuismitheoirí nuair a bhí sé trí bliana go leith - tús le scéal nach bhfuil mórán dealraimh air.
casadh ar a chéile muid
we met
Cuireadh chun dinnéir a thug sé dom agus
casadh ar a chéile muid sa bhialann is ansa leis in Éirinn: TGI Friendly.
casa
twisted
Cuireadh chun dinnéir a thug sé dom agus
casadh ar a chéile muid sa bhialann is ansa leis in Éirinn: TGI Friendly.
casta as
turned off
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
casta as
turned off
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
casta
complex
Duine ab ea m'athair nár mhór aige a dhúchas ar chúiseanna
casta, idir phearsanta agus pholaitiúla.
casta
twisted
Léiríonn an saothar seo íomhánna céasta, iad
casta agus ag lúbarnaíl.
casta
complicated
Is rud
casta é ceol nua-chumtha a choinneáil i stíl thraidisiúnta, agus níl gach cumadóir nua-aimseartha in ann é a dhéanamh.
casadh
twist
Nó mar a d'fhógair Jan, bean Ivor, tar éis daoibh an
casadh áirithe seo a phlé, seo díoltas Dé as an Droichead mallaithe sin a thógáil!
Is go mear ocrach a leanann tú ar aghaidh ar Bhealach a Sé, thart le Rainbow Valley, páirc mhór siamsaíochta a baisteadh as teideal leabhair eile de chuid Montgomery.
chasta
complicated
Ach níor ghin briseadh ar bith acu an oiread poiblíochta domhanda agus a ghin briseadh na míosa seo caite …
Cé nó cad é a bhí taobh thiar de bhá long cháiliúil na teilifíse réadúla "Cabin Fever" amach ó chósta Thoraí, oileán dúchais Bhalor, áit a raibh dún agus mún a mhuintire ó thús ama? Sin ceist chrua na míosa seo, ceist nach furasta freagra a fháil uirthi nó ní lia cloch ar dhuirlingí Thoraí ná barúil i dtaca leis an cheist
chasta chiapach chéanna.
chun an taoide a chasadh
to turn the tide
An é seo spiorad an Chumainn Lúthchleas Gael? An é seo an fáth ar bunaíodh an CLG? Tá mórán le déanamh ag an Stiúrthóir nua
chun an taoide a chasadh agus stádas na hiomána a ardú i mBaile Átha Cliath.
scáthlán casta
intricate screen
Sa phíosa *"Celosias" *tá
scáthlán casta ina bhfuil míreanna beaga adhmaid atá cearnógach agus fiarthrasna, iad fite fuaite fríd a chéile ar nós píosa ailtireachta Múraí.
beagán níos casta
a little more complicated
Is scéal
beagán níos casta é, a deir siad.
casta
complicated
Má bhí an béarlagair chomh
casta le *spaghetti*, béile blasta a bhí ann do na daoine a chreideann go bhfuil an IRA ag fágáil an fhoréigin ina ndiaidh.
casta
complicated
Mar sin de, agus na daoine óga seo ar fad chomh corraithe sin, agus iad breá sásta a bheith ag crostacht leo, an bhféadfadh saothar Sheridan dul i bhfeidhm orthu, gona scéal
casta grá, faoin streachailt a bhíonn le déanamh ag tuismitheoirí, agus faoi chruálacht an bháis?
An bhféadfadh scéal Éireannach an croí a bhogadh ag na déagóirí seo, as áiteanna ar fud an domhain mar Háití, Boisnia, an Cholóim agus Portó Ríce ina bhfuil saol an-chorrach ag daoine?
An-tógtha leis
=======
Múchadh na soilse, agus tosaíodh ag taispeáint an scannáin, agus roimh i bhfad ba léir go raibh na daoine óga seo as Manhattan an-tógtha le scannán an stiúrthóra Éireannaigh.
ar eagla go gcasfadh sé
in case he'd turn around
*
Gluais • Glossary
i gcoinne na dtonntrachaagainst the waves
ag dreapadhclimbing
gíogsqueak
ionadhsurprise
míthuiscintmisunderstanding
a bhéic CathalCathal shouted
bhfolachhiding
an-mhíshasúilvery unsatisfactory
ní chuirfidh mise isteach ortI won't bother you
gáire meidhreachmirthful laugh
ag útamáil thartfumbling around
gan amhrasundoubtedly
lig dom mo mhachnamh a dhéanamhlet me have a think
ag déanamh aithrise arcopying
a cásher situation
bhraith séhe felt
praiseachmess
os ísealin a low voice
mí-ádhbad luck
piseogsuperstition
caladhport, harbour
Gháir SaidíSaidí laughed
catachcurly
chun é a ghríosadhto incite him
ceangalbond
an tríú mílaoisthe third millennium
mí-ádhbad luck
cinneadhdecision
chun na líonta a tharraingtto draw the nets
péarlachpearly
íoróinirony
i gcruachásin a predicament
ag treabhadhploughing
déanachlate
ag ardúrising
ag luascadh go fíochmharrocking fiercely
fothainshelter
fliuch báitesoaking wet
cuma chrostaa cross look
sorncooker
doirtealsink
cuisneoirfridge
ar eagla go gcasfadh séin case he'd turn around
Bhí sí i bponc ceart.
casta
complicated
ón gcéfrom the quay
ag éalú ó Sergioescaping from Sergio
bhí dul amú uirthishe was wrong
láithreachimmediately
díomádisappointment
ón mbriseadh croífrom the heart-break
spriocannatargets, ambitions
santachgreedy
craosvoracity
matáinmuscles
a chúl leathanhis broad back
N'fheadar an fear séimh éI wonder if he's a gentle man
ceachtlesson
dainséarachdangerous
pónairíbeans
ar bhonn páirt- nó lánaimsearthaon a part-time or full-time basis
grástúlachtgracefulness
gníomharthaactions
friochtánfrying-pan
gluaiseachtmovement
rinceoirdancer
le fáil go fliúrseachplentiful
ag taitneamhshining
go hainnismiserable
nuair a bhíonn na líonta folamhwhen the nets are empty
Bíonn go deimhinIt is indeed
a chuid pleidhcíochtahis fooling around
Ní bhaineann sin leatMind your own business
ró-áthasachto happy
Gabhaim pardún agatI apologise
fiosrachinquisitive
castacomplicated
conas a chríochnóidh cúrsaíhow things will finish up
mo mhuinínmy trust
ar teitheadh uaidhfleeing from him
ionraichonest
mímhacántadishonest
deoratears
déistindisgust
mórthimpeall orthuaround them
ag soilsiúshining
ná bac leisdon't bother with him
ní fhéadfainn mo dhóthain ceoil a chasadh
I couldn't play enough music
AÓF: Céard faoin gceol uirlise? Seinneann tú an fheadóg mhór, nach seinneann?
ÉÓD: Is breá liom an ceol agus
ní fhéadfainn mo dhóthain ceoil a chasadh.
á chasadh
singing it
D'úsáid siad an t-amhrán "Dúlamán" sa bhfógra agus bhí gach duine sa tír
á chasadh ar feadh tamaill.
á gcasadh i gcónaí
being sung still
AÓF: An gceapann tú dá mbeadh Raiftearaí beo anois go mbeadh sé sásta le hamhránaíocht an lae inniu?
ÉÓD: Is cinnte go mbeadh sé breá sásta go bhfuil a chuid amhráin
á gcasadh i gcónaí.
níos casta
more complicated
Cad é ba chúis leis an ghéarchéim pholaitiúil seo? Is cinnte go raibh ceist an gháis ar cheann de na rudaí a chuir tús leis an choimhlint ach is dóigh liom go bhfuil an scéal
níos casta ná sin.
níos casta
more complicated
Ní raibh eolas ar bith agam ar an tSean-Ghaeilge, teanga i bhfad
níos casta agus an-suimiúil ar fad.
Casann an taoide
the tide turns
Casann an taoide; imíonn an oíche; tagann an lá.
úsáid níos casta
more complicated use
Is féidir
úsáid níos casta a bhaint as an teicneolaíocht seo freisin trí bhraiteoirí éagsúla a cheangal leis na clibeanna.
beagáinín casta
a little bit complicated
Chomh maith leis sin, tá an comhéadan ildaite
beagáinín casta agus b'fhiú é a dhéanamh níos simplí amach anseo.
níos casta
more complicated
Ar ndóigh, tá an scéal giota beag
níos casta ná sin.
bhínn ag casadh
I used to be playing
"Thosaigh club i mBaile Átha Cliath, an Café Gorm, agus
bhínn ag casadh mo chuid amhrán ansin go rialta.
níos casta fós
more complicated again
I mBaile Átha Cliath, tá sé
níos casta fós, mar cé go bhfuil traidisiún áirithe drámaíochta anseo, tá roinnt deacrachtaí móra ann.
ní ba chasta
more complicated
Is ceist dhomhanda í a chúram agus as an chonspóid tagann ceisteanna eile chun cinn: an fiú i gcónaí athchóiriú a dhéanamh ar shaothar atá chomh luachmhar agus chomh sean le saothar Michelangelo má tá an chontúirt ann go mbeidh sé athraithe go deo? Agus, cé ba cheart cinneadh mar seo a dhéanamh?
Rinne Gailearaí Uffizi cinneadh gan leanúint ar aghaidh le hathchóiriú ar an "l'Adorazione dei Magi" le Leonardo Da Vinci nuair a fuair siad amach go raibh bunstruchtúr an phictiúir
ní ba chasta ná mar a shíl siad.
ag casadh beo
playing live
Bhí sé tábhachtach dúinn an fhuaim chéanna agus an bheocht chéanna a bheith againn is a bhíonn againn agus muid
ag casadh beo.
casadh sa nóiméad
rpm
Ceirníní 78
casadh sa nóiméad a bhí iontu ag an am agus 20 ceann ar fad a d'eisigh siad idir na blianta 1957-1961.
casadh na taoide seo
this turning of the tide
Cá bhfágann
casadh na taoide seo muid don tréimhse atá romhainn? Tá ionadaithe ag Sinn Féin anois ar chomhairlí contae, sa Dáil agus i bParlaimint na hEorpa.
cúng agus casta
narrow and winding
Tá na sráideanna
cúng agus casta, agus is féidir dul ar strae go han-éasca.
an taoide a chasadh
to turn the tide
Agus Bush ag tumadh sna pobalmheasanna, áfach, is é an cheist atá ann ná an ndéanfaidh sé aon bheart díchéillí an samhradh seo agus é ag iarraidh
an taoide a chasadh arís.
ag casadh an ghiotáir
playing guitar
Tá Pádraig liom fosta air sin agus tá sé
ag casadh an ghiotáir fosta ar cheann eile.
casta
complicated
Tá an dlí nua chomh
casta sin, agus tá oiread forialacha agus eisceachtaí ag baint leis, go gcosnóidh sé na milliúin euro ar an gcáiníocóir é a chur i bhfeidhm.
sé beagáinín casta
a little bit complicated
Ar an drochuair, bíonn
sé beagáinín casta a chinntiú go gclóbhualann siopaí na híomhánna cearta duit.
casta
complex
Ach tá Cochrane ag súil go dtiocfaidh go leor nithe
casta chun cinn de réir mar a labhraíonn sé le níos mó agus níos mó daoine.
nithe casta
complexities
Ach tá Cochrane ag súil go dtiocfaidh go leor
nithe casta chun cinn de réir mar a labhraíonn sé le níos mó agus níos mó daoine.
casta
complicated
Tá go leor den tuairim nár tháinig aon aire, ach amháin b'fhéidir Mary Harney i réimse na sláinte, in oidhreacht fadhbanna níos
casta ná na cinn a bhfuil ar an Aire Cumarsáide, Mara agus Acmhainní Nádúrtha dul i ngleic leo.
nuair a chasfadh an dá chlub ar a chéile
when the two clubs would meet
Ach gné eile den chomhrá, seans, ná go mbeadh orthu muintir Uí Shé a mharcáil agus, ní hamháin sin, ach marc a fhágáil orthu a chinnteodh nach réalt an chluiche a bheadh in aon duine acu
nuair a chasfadh an dá chlub ar a chéile.
casfaidh mé le daoine
I'll meet people
San óstán agus sna siopaí, nó fiú ar an tsráid,
casfaidh mé le daoine.
cúlra casta
complicated backdrop
Cé go dtosaíonn scéal chóras faoi thalamh Nua-Eabhrac go hoifigiúil i 1904, cuireann Cudahy
cúlra casta an tionscadail faoinár mbráid trí dhíriú ar scéal fir amháin: August Belmont.
chasta
complicated
Stair
chasta fhoréigneach na Gaidhealtachda, scéalta brónacha cosúil le scéal Hiort, tubaistí mara, bád bán na himirce, easpa tionscalaíochta.
ag casadh
playing
Chuireamar oíche bhreá isteach i dTaigh Dhonnachaidh i gcomhluadar leithéidí Thormod Caimbeul - file a ghlac páirt sa Turas go hÉirinn i mí na Bealtaine - an t-amhránaí mór le rá Mary Smith, gan trácht ar sheisear fear
ag casadh a gcuid boscaí ceoil.
earnáil chasta
complex sector
"
Níl aon dabht ach gur
earnáil chasta í earnáil na teileachumarsáide.
fadhb chasta
complex problem
Is
fadhb chasta í seo, agus bheadh aon duine a mhaífeadh gur seo peaca eile de chuid na heaglaise ag tabhairt neamhairde ar an fhírinne lom.
caidreamh fada agus casta
a long complicated relationship
Bhí mé míshásta le mo phost, bhí mé i mo chónaí i bhfad ó sheanchairde agus ó mo theaghlach, agus bhí mé croíbhriste tar éis do dheireadh brónach teacht le
caidreamh fada agus casta.
casta
complicated
Faigheann sé greim an-ghasta ar cheisteanna
casta.
casadh Bob Quinn orainn
we met Bob Quinn
“An lá a d’fhill muid, bhí an triúr againn ar an traein anuas ó Bhaile Átha Cliath go Gaillimh, agus
casadh Bob Quinn orainn.
thoiligh Hain casadh leis
Hain agreed to meet him
I 1987, i bhfad sula raibh Rialtas na hÉireann sásta casadh le Gerry Adams,
thoiligh Hain casadh leis i Londain.
an-chasta
very complicated
Bhí an teanga a bhí le fáil in *Teach Yourself Irish *
an-chasta - agus beagán sean chomh maith (rinne muid staidéar ar an tuiseal tabharthach, mar shampla, gan tuiscint ar bith bheith againn nach bhfuil sé chomh coitianta leis na tuisil eile).
ní chasfaí ar a chéile muid
we would never have met
Ach murach an t-idirlíon,
ní chasfaí ar a chéile muid ar chor ar bith.
ar na bóithre cúnga casta
on the narrow twisty roads
Ciallaíonn sé sin “mall”, agus bíonn sé scríofa go minic
ar na bóithre cúnga casta.
an-chasta
very complicated
Bhí an teanga a bhí le fáil in *Teach Yourself Irish *
an-chasta - agus beagán sean chomh maith (rinne muid staidéar ar an tuiseal tabharthach, mar shampla, gan tuiscint ar bith bheith againn nach bhfuil sé chomh coitianta leis na tuisil eile).
an-chasta
very complicated
Le roinnt blianta anuas, tá gnéithe áirithe de shaol Chumann Lúthchleas Gael (CLG) tar éis éirí
an-chasta ar fad.
ag casadh
singing
Fonnadóirí agus lucht éisteachta dílis a bhíonn ann agus tugtar ómós iomlán don té atá
ag casadh, faoi mar ba chóir, ar ndóigh.
láithreán an-chasta
a very complex site
Faoin talamh, tháinig seandálaithe ar
láithreán an-chasta.
casta
complicated
D'fhás scéal fada
casta as seo, áfach.
ag casadh os comhair daoine
playing in front of people
AÓF: Dá gcuirfinn ceist ort cén fáth a seinneann tú ceol, céard a déarfá?
MNíE: Tá mé an-tógtha leis an gceol agus is maith liom a bheith
ag casadh os comhair daoine.
folt casta
curly hair
Bhí an bréagriocht ar dóigh ar fad: bhí
folt casta gruaige uirthi ar dhath an óir; ba ghile a craiceann ná sneachta na haon oíche; ba dheirge a grua ná na caora caorthainn; ní thiocfadh leat a samhail a thabhairt dá súile ach réalta geala oíche sheaca, bhí siad chomh lonrach sin.
stair chasta fhoréigneach
complicated, violent history
Bhí mé in ann bheith ag spaisteoireacht timpeall gan a bheith ag troid in aghaidh taoide turasóirí! Tá tionscal na turasóireachta neamhfhorbartha go leor ann – mar shampla, níor tháinig an chéad eagrán de *Lonely Planet Slovenia *amach go dtí 2004!
Bhíodh an brú óige inar fhan mé féin i Ljubljana ina phríosún míleata tráth, rud a chuireann
stair chasta fhoréigneach an chuid sin den Eoraip i gcuimhne duit.
struchtúir ghramadaí an-chasta
very complicated grammatical structures
Ba ghearr gur thuig mé go raibh
struchtúir ghramadaí an-chasta sa Ghaeilge, nach mbeadh sé éasca í a fhoghlaim agus go dtógfadh sé neart ama agus diongbháilteachta chun mo chuid féin a dhéanamh di.
go gcasfaidh tú cúpla ceann
that you'll play a few
Is iontach an nós é mar, má chuireann tú an phíb ort, seans
go gcasfaidh tú cúpla ceann.
nach gcasfaidís le chéile
that they wouldn't meet
Íseal i dtosach, an ceol brónach úd ina glór i gcónaí, ag fiafraí de cén fáth
nach gcasfaidís le chéile arís.
le ceol réasúnta casta a thaifeadadh
to record fairly complex music
Agus b’in í cúpla bliain níos déanaí ag dul isteach i stiúideo linne
le ceol réasúnta casta a thaifeadadh.
ní ba chasta
more complex
Ar dtús abairtí simplí a bhí ann mar “Tá sé anseo”, “Tá sé ansin”, “Is breá an lá é”, ach le himeacht aimsire d’éirigh mo chomhrá níb fhearr agus
ní ba chasta.
casadh
twist
Is cuma fosta cén
casadh a chuireann an Roinn ar an scéal, ní bheidh aon ghlacadh acu siúd gur cás leo cúrsaí teanga leis.
dlaoithe casa
curly tresses
Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha …
Gluais • Glossary
glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss
mullaightop of house
buí-ómrayellow-amber
bruth análahot breathing
múr teasabank of heat
cága callánachanoisy jackdaws
á ngríosúinciting them
a ngiúmaráilhumouring them
go breabhsántasprightly
meall gréineorb
cabhail chathrachcity body
spréite go hanástaspread awkwardly
tnáitejaded
basár a brollaighthe bazaar of her bosom
ag borradhswelling
dlaoithe casacurly tresses
cabhsaí dúshlánachachallenging lanes
á gclutharú féinhiding themselves
méalasorrow
buairtvexation
cruachásdistress
ag déanamh tochtagrieving silently
an tréanthe strong
ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch
meannánkid
méileachbleating
scrínteshrines
bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards
dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened
ceannaircrevolt
a d’fheall orthuwhich failed them
boige paidrethe softness of prayer
le báinífurious
bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site
ag déanamh angaidhfestering
i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators
bhachlógachindistinct
siogairlínípendants
glémhaiseachexquisitely beautiful
go ríogúilregally
teanga túisetongue of incense
ag clingireachtringing
bantracht bheoshúileachthe quickeyed women
le coim na hoícheat nightfall
ag spréamh
cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness
bioráinpins
ag lonrúshining
clóca sróilcloak of satin
aigeantaspirited
buimefoster-mother
deoch shuainsleeping-draft
spréachspark
súgachmerry
ag glinniúintsparkling
tú a mhuirniúto caress you
linntepools
cumhaloneliness
le tú a aoibhnniúto make you blissful
ionúinbeloved
másaíthighs
a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem
i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks
monabharmurmur
chneasskin
cumhrafragrant
miandesire
níos casta
more complicated
Éiríonn an scéal
níos casta sa tríú agus an ceathrú téarma.
casta
complicated
Go dtí le déanaí bhí ar dhaoine a bhí ar iarraidh teacht ar chlár teilifíse ar an idirlíon úsáid a bhaint as seirbhísí
casta agus mall ar nós BitTorrent.
cor agus casadh
twist and turn
Riochtaí éagsúla
Is iomaí
cor agus casadh a tháinig idir chéad chruinniú Fhianna Fáil i halla an La Scala, Sráid Uí Chonaill, ar an 23 Márta 1926, agus bualadh amach Bertie is a chairde sa Spa galánta sa Chaisleán Fraoigh, in iarthar Chorcaí, agus iad ar ais i gcumhacht arís leis an bPáirtí Daonlathach.
meon casta Íosánach Dev
Dev's complicated Jesuit mind
Cáipéis chlasaiceach is ea í, a bhfuil
meon casta Íosánach Dev le léamh ar gach siolla, consan, focal, abairt, fochlásal agus alt.
a chasfaidh a ndroim ar a gcreideamh
who will turn their back on the religion
Ní dóigh liom go bhfuil mórán Caitliceach
a chasfaidh a ndroim ar a gcreideamh díreach mar gheall ar an scannán *The Da Vinci Code* a fheiceáil.