linne duibhe
black pool
Táid go léir ar nós na
linne duibhe úd, Duibhlinn, sa chomharsain acu.
dubh fána súile
with black circles under the eyes
"Bhí sé féin breá
dubh fána súile agus bhí an oiread sin de chloigeann mhór air nach bhfuair muid focal i rith an lae.
dubh fána súile
with black circles under the eyes
"Bhí sé féin breá
dubh fána súile agus bhí an oiread sin de chloigeann mhór air nach bhfuair muid focal i rith an lae.
ridire dubh
black knight (sarcastic, not a nice person)
"
"Tá croí ag an
ridire dubh i ndiaidh an iomláin," arsa Cian leis féin.
dúthroscadh
black fast
"Tá an Carghas buailte linn!" a deir Balor Beannaithe, "Agus is cóir dúinn ár n-aigne a dhíriú ar nithe neamhshaolta, agus an
dúthroscadh agus an féinsmacht a chleachtadh.
galar na scamhóige duibhe
black lung disease
Maraíonn maidhmeanna sléibhe agus pléascanna mianadóirí ar an toirt ó am go chéile, agus tá go leor eile a mharaíonn
galar na scamhóige duibhe, tinneas léanmhar análaithe a thagann ar dhaoine ó bheith ag sú isteach deannach guail.
na nDúchrónach
the Black-and-Tans
Go dtí le gairid, bhí siad le feiceáil ag máirseáil timpeall an cathrach in éide an UVF nó
na nDúchrónach, ach i mbliana d'úsáid Cigire na bPóilíní i Merseyside, Michael Clogherty, an tAcht Coiscthe Sceimhlitheoireachta 2000 (nó PTA) agus chuir sé in iúl dóibh go raibh cosc ar éide na n-eagraíochtaí paramíliteacha.
bairéad dubh
black berets
com) mar nach raibh sé sásta leis an dóigh a raibh siad ag caitheamh spéaclaí dorcha agus
bairéad dubh ar pharáid Lá Fhéile Pádraig i Learpholl.
bairéad dubh
black berets
Bhí sé socraithe roimh ré le Cigire na bPóilíní i Merseyside, Michael Cloherty, nach mbeadh baill de na bannaí ceoil fheadóige ag caitheamh
bairéad dubh nó rud ar bith atá in aghaidh an Achta Sceimhlitheoireachta 2000.
an Mhuir Dhubh
The Black Sea
Ach tá a leithéid scaipthe fud fad iarthar na hEorpa, agus níos faide soir fosta, mar shampla in aice leis
an Mhuir Dhubh, san Iordáin, agus fiú sa Chóiré.
ball fhuil bhrúite
black and blue bruise
Bhí
ball fhuil bhrúite ar a sciathán san áit ar glacadh fuil fosta.
ghreann dubh
black humour
Ach is iomaí tagairt do
ghreann dubh mhuintir na Sé Chontae.
éide dhubh
black clothing
Réab bean óg le scian grianghraf ag léiriú fir ag dul in airde ar mhealbhacán agus tamall ina dhiaidh sin rinne bean, a bhí gléasta in
éide dhubh sa mhodh ceartchreidmheach, ionsaí ar sceits do chuid an ealaíontóra Mheiriceánaigh Raymond Pettibon.
Ní bhíonn a dhath thuas ar a dhroim ach dubh
he wears absolutely nothing else but black
Ní bhíonn a dhath thuas ar a dhroim ach dubh.
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalracha
escaping in black sickly clouds
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
ceann dubh a d'fhóirfeadh go breá do thórramh
a black one that would do for a funeral
Ceann dearg a bhainfeadh an dá shúil asat,
ceann dubh a d'fhóirfeadh go breá do thórramh agus ceann dúghorm a dhéanfadh gnaithe breá.
culaith shlíocaí dhubh
a black slinky dress
"
Ní raibh fágtha ar an leaba anois ach
culaith shlíocaí dhubh amháin.
eitleán dubh cogaidh
a black war plane
Tá sé furasta a chreidbheáil go bhfuil tú ar ais sa bhliain 1700 i bhfírinne, go dtí go dtagann
eitleán dubh cogaidh go gasta, callánach, íseal trasna an ghleanna.
dealbha dubha miotail de leanaí
black metal statues of babies
Is féidir dul suas agus amharc amach uaidh, nó béile nó cupán caife a fháil sna bialanna atá thuas ansin - agus an rud a chuireann iontas ort ná go bhfuil
dealbha dubha miotail de leanaí ar an taobh amuigh den túr, b'fhéidir deich gcinn acu, agus an chuma orthu go bhfuil siad ag lámhacán suas síos.
coirc dhóite dhubha
black burnt corks
Rian den fhíon dearg mar bhéaldath uirthi, agus
coirc dhóite dhubha mar ghruaig.
os cionn an chaolsáile agus an bhaile ghormdhuibh
over the blue-black fjord and town
Stop mé, agus lig mé mo thaca leis na ráillí, tuirse an domhain orm - ag breathnú amach ar na scamaill scallta a bhí ar crochadh mar a bheadh fuil agus claíomh ann
os cionn an chaolsáile agus an bhaile ghormdhuibh.
cruthanna dubha
black shapes
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
an cine gorm i gcoitinne
black people in general
Ach dá mbeadh cead ag an lucht geal drugaí a úsáid, mar shampla EPO, druga a mhéadaíonn ar líon na gceall dearg san fhuil, b'fhéidir go mbeidís in ann dul in iomaíocht le muintir na hAfraice agus
an cine gorm i gcoitinne.
caróg
black-haired woman
Gluais • Glossary
carógblack-haired woman
airdheed
míchinniúintill fate
caidéisinquisitiveness
frigháireslight smile
ní shamhlófáyou wouldn't imagine
cár go cluaisgrin to the ears
go réchúiseachin a laidback way
geolánfan
glinnclear, distinct
a dhallfadh thúwhich would blind you
ceirdtrade
an rud ar dheacra greim a fháil airthe thing that was difficult to get hold of
súimínsip
fiosrúinvestigating
ar a thóirlooking for him
geoindrone, hum
boladh a allais féin chuigethe smell of his own sweat coming to him
cuideachtacompany
leigheassolution
díbholaíochdeodarant
ceist oidhreachtaquestion of inheritance
os cionn cláirlaid out (dead)
uisce reoiteiced water
a thuairimseanhis opinion
prochógahovels
drochfháistinebad prophecy
buagift
tairbhebenefit
ar nós cuma liomindifferently
a shúile sáite i ngile na cathrach amuighhis eyes staring at the whiteness of the city outside
marfachdeadly
ag dul don éag mar cháchgoing the way of all flesh
beathalivelihood
bean feasafortune-teller
go frimhagúilmockingly
ag ceilt na seanscéine uirthihiding the old terror from her
beag beann ar bhrothallindifferent to heat
anamsoul
an dea-scéalthe good news
an drochscéalthe bad news
á pholladhstabbing him
a ghéaga leata faoi chosa an domhainhis legs open under the feet of the world
na Dúchrónaigh
the Black and Tans
) Bhí oifig ann ag Michael Collins i rith Chogadh na Saoirse agus chuir
na Dúchrónaigh an teach trí thíne i 1921.
éide an UVF agus na nDúchrónach
the uniform of the UVF and the Black and Tans
Éide an UVF
=======
Bhí iontas ar a lán daoine in Éirinn baill de bhannaí ceoil feadóige de chuid na nOráisteach a fheiceáil ar chlár *Léargas *agus iad gléasta in
éide an UVF agus na nDúchrónach.
dúnmharú déagóir dubh eile
the murder of another black teenager
uk)), mhol Tuarascáil Lawrence i 1998, a foilsíodh tar éis
dúnmharú déagóir dubh eile i Londain, Stephen Lawrence, gur chóir go mbeadh líne ghutháin éigeandála neamhspleách ann le cuidiú agus tacaíocht a thabhairt d'íospartaigh an chiaptha agus na n-ionsaithe ciníocha.
ar nós daoine gorma
like black people
Ní haon duine mise a dhéanann faillí sna daoine a chuidigh liom in am an ghátair, na daoine a d’oibrigh ó dhubh go dubh
ar nós daoine gorma.
bolscaireacht dhubh
black propaganda
Ba chuma nó feachtas cogaíochta é, idir cogadh bréagach mhí na Nollag is seomraí cogaidh na bpáirtithe polaitiúla, idir
bolscaireacht dhubh a gcomhlachtaí fógraíochta is beartaíocht chogaidh a lucht straitéise.
don chine gorm
for black people
Ar mhaith an rud é páirtithe faoi leith a bheith ann i Meiriceá ag gníomhú thar ceann sainghrúpaí? Arbh fhearr páirtithe a bheith ann
don chine gorm, d'fheirmeoirí, do na boicht, do lucht an tuaiscirt agus lucht an deiscirt? B'fhéidir nárbh fhearr, agus gur féidir leat ionadaíocht a aimsiú sa dá pháirtí atá ann cheana féin.
na Dúchrónaigh
the Black and Tans
“Ní féidir
na Dúchrónaigh a chur i gcomparáid leis na Naitsithe,” ar sé.
an dubh a chur ina gheal ar phobal na tíre
to persuade the people of the country that black was white
Rinne sé iarracht
an dubh a chur ina gheal ar phobal na tíre, mar shampla, agus casadh dearfach a chur ar rialú na Cúirte Eorpaí gur sháraigh Rialtas na hÉireann dlí na hEorpa nuair a thóg siad a gcás i leith Sellafield chuig na Náisiúin Aontaithe.
gléasta in éide an UVF agus na nDúchrónach
dressed in UVF and Black and Tans uniform
B’amhlaidh a bhí i gcás na bparáidí: Cé go raibh baill de bhannaí ceoil feadóige na nOráisteach le feiceáil go rialta agus iad
gléasta in éide an UVF agus na nDúchrónach, ní dhearna na póilíní faic faoi go dtí gur tháinig an Jim Larkin Republican Flute Band (JLRFB) ar an saol i 1997.
na Dúchrónaigh
the Black and Tans
Mar sin, cuireann sé iontas orm féin agus ar na daoine a bhíonn amuigh ag siúl liom go bhfuil neamhaird tugtha le blianta anuas ar shuíomh tábhachtach i stair an cheantair, is é sin, seanteach Mhíchíl Uí Éanaigh i Málainn Bhig, áit ar mharaigh
na Dúchrónaigh é ar 28 Feabhra 1921.
seacht srónbheannach dubh
seven black rhinos
Thar an dá lá, chonaiceamar dhá leon déag agus
seacht srónbheannach dubh.
a chuid gruaige cataí ciardhuibhe
his curly jet-black hair
Cé a bhí ina sheasamh idir mé agus maidneachan ach Éamonn Ó Doornail, an tEagarthóir Téagartha; clogad crua na ceartaiseachta fána cheann, sciath nuachtán crochta lena thaobh, claíomh géar na fíréantachta ina láimh dheas agus péire peann ina láimh eile, agus nuair a chonaic mé é gléasta mar a bhí agus solas niamhrach na húrmhaidine ag lonrú fríd
a chuid gruaige cataí ciardhuibhe, dúirt mé gur mhór an trua nach raibh mo Canon EOS Digital liom nó nach gcreidfeadh duine ar bith ar chlár an domhain an chuma churata, oscartha, laochta a bhí air an mhaidin sin.
seanadóir gorm
a black senator
Má thoghtar Ford, beidh
seanadóir gorm i ndeisceart na Stát Aontaithe den chéad uair ó aimsir an chogaidh chathartha.
in aghaidh na nDúchrónach,
against the Black and Tans,
I m’alt, rinne mé cur síos ar an charachtar seo, a throid
in aghaidh na nDúchrónach, na *Freestaters*, na faisistigh sa Spáinn agus, mar bhall den RAF, in aghaidh na bhfaisisteach sa Dara Cogadh Domhanda fosta.
Damhán alla fíordhubh
a very black spider
”
Damhán alla fíordhubh agus *moko* (tatú) bán ar a dhroim.
i gcultacha stríoctha dubh agus bán,
in black and white striped uniforms,
Ba mar gheall ar bhrú ón phobal seo a d'eascair córais mar cheann Sheriff Joe Arpaio in Scottsdale, Arizona, a chuir a chimí ar ais
i gcultacha stríoctha dubh agus bán, ag obair i slabhraí sa bhfásach.
samhlaigh deich méar ag scríobadh clár dubh.
imagine ten fingers scratching a black board.
Agus is míthrócaireach an fhuaim a thagann as cláirnéid nuair nach bhfuil an uirlis á seinnt go rialta –
samhlaigh deich méar ag scríobadh clár dubh.
culaith shlíocthaí dhubh
a black slinky dress
”
Ní raibh fágtha ar an leabaidh anois ach
culaith shlíocthaí dhubh amháin.
dhá shúil dhubha
two black eyes
Ní raibh cuma ródhona uirthi sa ghrianghraf, ach an lá dár gcionn bhí
dhá shúil dhubha aici.
gaineamh dubh laibhe
black lava sand
Ó dheas ó Paihia agus Karekare (an trá cháiliúil ar a bhfuil
gaineamh dubh laibhe a bhí le feiceáil sa scannán *The Piano*), tá dúiche dhiamhrach Whatipu.
Cogadh na nDubhchrónach,
the Black and Tans War,
Cé go raibh críoch chaithréimeach leis an scannán *Mise Éire *a tháinig amach dhá bhliain roimhe sin, ní hamhlaidh do *Saoirse?* An chúis atá leis sin ná go gcuimsíonn sé tréimhse inar tharla ní hamháin
Cogadh na nDubhchrónach, an sos cogaidh, an Conradh, bunú an tSaorstáit agus córas rialtais Stormont ach ar ndóigh mórthubaiste an Chogaidh Chathartha freisin.
inchurtha leis na All Blacks féin
comparable to the All Blacks themselves
Cé nach bhfuil cuma rótharraingteach ar an taobh amuigh den toradh míorúilteach sin, deirtear in ábhar margaíochta Kiwi360 go bhfuil sé
inchurtha leis na All Blacks féin mar ícón!
An toradh an cíobhaí: www.
na seancheantair Ghorma
the old black areas
**Seancheantair Ghorma**Is é tuaisceart Manhattan an chuid is caoile den oileán agus ó na Clabhstraí ó dheas leathnaíonn sé amach go dtí
na seancheantair Ghorma – Washington Heights agus Harlem.
mar chroílár na siamsaíochta goirme.
as the centre of black entertainment.
Anseo atá an Apollo Theater, a d’oscail do Ghormaigh i 1934 agus a bhfuil cáil dhomhanda air sa lá atá inniu ann
mar chroílár na siamsaíochta goirme.
an t-aon duine gorm
the only black person
Ach diaidh ar ndiaidh, a dúirt Henry, tháinig sé ar an tuiscint go raibh daoine ag stánadh air, ní mar gheall ar gur aithin siad a aghaidh ón teilifís, ach mar gheall ar gurbh é
an t-aon duine gorm sa chathair.
mar bhall dubh timpiste
as an accident black spot
Tá droch-chlú ar láthair an dúnmharaithe i Cherry Lane
mar bhall dubh timpiste ó shin i leith.
daoine gorma
black people
Deir Mind fosta go bhfuil saol na nÉireannach thall chomh deacair is atá sé do na mionlaigh shofheicthe, is é sin, na
daoine gorma agus daoine ón Áis.
i mála plaisteach dubh
in a black plasitc bag
Ní raibh cónaí ormsa ró-fhada uaidh agus cúpla uair, rothaigh mé trasna chuige le mo ghiotár féin
i mála plaisteach dubh ar mo dhroim le dul ag seinn leis.
soiscéalaí an chine ghoirm
a black evangelist
Fir agus mná den traidisiún Críostaí atá faoi chaibidil aige agus aithneoidh léitheoirí cuid de na hainmneacha: Dietrich Bonhoeffer, ministir Protastúnach a mharaigh na Naitsithe de bharr nach ngéillfeadh sé dóibh; Dorothy Day, bean thar a bheith spéisiúil a chomhbhunaigh an nuachtán an *Catholic Worker* agus Máirtín Liútar Cing,
soiscéalaí an chine ghoirm sna Stáit Aontaithe a feallmharaíodh.
iarrthóir óg gorm.
young black candidate
DaonlathaighÓ thaobh na nDaonlathach de, níl aon dabht ach go bhfuil beirt chun tosaigh go náisiúnta – Hillary Clinton, bean an iar-uachtaráin Bill Clinton, agus Barack Obama ó Illinois, an
t-
iarrthóir óg gorm.
uachtarán gorm
a black president
Tá seans iontach maith ann go mbeidh
uachtarán gorm ag muintir na Stát Aontaithe i gceann bliana.
i leith na nGormach.
as regards black people.
Ní raibh sé ar intinn acu drochmheas a léiriú agus díobháil a dhéanamh, ach mar sin féin thaispeáin scéal grinn an ghrúpa seo sean-Iodálach chomh deacair is a bheas sé fáil réidh leis an seandearcadh atá ag daoine áirithe sna Stáit Aontaithe
i leith na nGormach.
ó aimsir an cheannaire ghoirm
since the time of the black leader
Má tharlaíonn a leithéid, ardófar ceisteanna nár ardaíodh i Meiriceá
ó aimsir an cheannaire ghoirm Martin Luther King.
ag cur thar maoil le hoibrithe gorma.
overflowing with black workers.
Níorbh fhada go raibh cathracha déantúsaíochta mar Detroit, Michigan, Paterson agus Nua-Gheirsí
ag cur thar maoil le hoibrithe gorma.
na mílte ealaíontóir gorm
thousands of black artists
I Nua-Eabhrac déantar trácht ar an "*Harlem Renaissance*" – uair a tháinig
na mílte ealaíontóir gorm go dtí an ceantar sin chun bualadh lena chéile agus chun leas a bhaint as áiseanna na cathrach.
cúpla leathanach dubh agus bán
a couple of black and white pages
Bhíodh sé lá nó dhó déanach i gcónaí agus ní bhíodh ann ach
cúpla leathanach dubh agus bán ach ba gheall le míorúilt an nuachtán a fháil in aon chor.
ciorcal dubh
a black circle
Bíonn dathanna cothroma agus sonraí simplí i gceist ina chuid saothar – d’fhéadfadh sé, mar shampla,
ciorcal dubh a úsáid le súil a léiriú.
imlínte loma dubha
bare black outlines
Is é an tsainghné is aitheanta dá stíl ná go mbíonn sé ag léiriú aghaidheanna agus figiúirí a bhfuil
imlínte loma dubha orthu.
grianghraif dhubha agus bhána
black and white photographs
Tá an comhéadan seo an-éasca a úsáid – tá
grianghraif dhubha agus bhána de sheomraí éagsúla ar an suíomh, agus
roghnaíonn tú cibé ceann atá cosúil le do sheomra féin.
go háirithe más Gormach é!
especially if he is black!
Agus ní fios go fóill cén dearcadh a bheidh ag an gcéad uachtarán eile i leith na heaglaise seo,
go háirithe más Gormach é!
*Tá Brian Ó Broin ag obair i Roinn an Bhéarla in Ollscoil William Paterson i Nua-Gheirsí áit a bhfuil sé ag plé leis an teangeolaíocht, Léann na Meánaoiseanna agus an Léann Éireannach.
Mormannach gorm
a black Mormon
Mura bhfuil
Mormannach gorm feicthe agat riamh, tá cúis mhaith leis sin: ní raibh a leithéid ann go dtí 1978.
glacadh le huachtarán mná nó gorm,
to accept a female or black president,
Is cosúil gur thuig an páirtí go mbeadh muintir na Stát Aontaithe sásta
glacadh le huachtarán mná nó gorm, ach ní le huachtarán Mormannach!
Creideamh sách nua is ea an Mormannachas, ar cuireadh tús leis i Stáit Aontaithe Mheiriceá.
na Dúchrónaigh
the Black and Tans
Nuair a fuair mé amach ó aintín de mo chuid go ndearna
na Dúchrónaigh ionsaí ar an teach feirme ina raibh mo mháthair ina cónaí i 1920, agus gan í ach cúig bliana d’aois, dúirt mo mháthair liom nuair a chuir mé ceist uirthi faoi: “Is fearr liom gan a bheith ag smaoineamh air.
streachailt na nGormach.
struggle of black people
Rinne siad amhlaidh le haird an domhain mhóir a tharraingt ar
streachailt na nGormach.
pobail mhóra ghorma
large black communities
I stáit mar Georgia, Alabama, agus South Carolina – a bhfuil
pobail mhóra ghorma iontu – níor tharla sé riamh go raibh an oiread céanna daoine gorma ag clárú mar thoghthóirí ó aimsir na gcearta sibhialta amach.
ar mhainicín na gruaige duibhe
at the mannequin of the black hair
“Tá Sidore chomh fíor le bean ar bith domsa,” a deir sé faoina Real Doll agus é ag amharc go cionmhar
ar mhainicín na gruaige duibhe atá ina suí in aice leis.
gormaigh
black people
Cé gur
gormaigh iad deich faoin chéad de dhaonra na cathrach, ní bhíonn daoine de chuid an phobail sin le feiceáil i bhformhór na n-áiteanna i Learpholl mar bíonn drogall orthu a gceantar féin (Liverpool 8/Toxteth) a fhágáil mar gheall ar chiníochas.
dhaoine gorma
black people
Dúirt siad liom go bhfuil siad ann do dhaoine bochta, do
dhaoine gorma agus do dhaoine gan charr.
drong fear gorm
a gang of black men
Ba í an t-aon duine geal a bhí ann agus “Cousin” ab ainm don díoltóir ticéad! Dúirt sí go raibh uirthi dul amach sa sneachta lena mún a dhéanamh mar go raibh
drong fear gorm ag crochadh thart taobh amuigh de leithreas na mban.
gorm
black (person)
Agus iarrthóir óg
gorm i gceist, ní nach ionadh gur roghnaíodh téamaí mar "*Change you can believe in*” d'oícheanta deireanacha an choinbhinsiúin.
fear na gruaige duibhe
the man with the black hair
Mar sin, caithim cúpla nóiméad ag caint le
fear na gruaige duibhe atá taobh thiar den chuntar.
fear na gruaige cataí duibhe
the man with the curly black hair
Insím dóibh mar gheall ar an gcomhrá a bhí agam le
fear na gruaige cataí duibhe in Mojo Records – go ndúirt sé liom go raibh samhradh an-dian acu sa siopa toisc go raibh an dollar lag i gcomparáid leis an euro agus go raibh Meiriceánaigh míshásta le praghas na gceirníní dá bharr; go mbraitheann sé go bhfuil íoslódáil ag baint de ghnó an tsiopa; go síleann sé go bhfuil sé deacair ceol Gaelach a íoslódáil, ach go bhfuil sé buíoch as sin nó bíonn tóir leanúnach ar an gceol Gaelach sa siopa dá thairbhe!
Fágaim slán le Mark agus é ag rith chuig cruinnithe eile – fear iontach gnóthach is ea é anois agus é ag iarraidh an gnó a fhorbairt.
fuascailt na nGormach
Black emancipation
Martin Luther King ina cheannaire agus ina urlabhraí ar son chearta an chine ghoirm, ach lámhachadh agus maraíodh é i mí Aibreán 1968 i Memphis, Tennessee agus cuireadh siar
fuascailt na nGormach le blianta.
mhúch tithe
blacked out houses
nó nach bhfuil? An t-oibrí ar thug taobh an trinse uaidh sa mhullach air, an tiománaí bus a maraíodh faoi bhealach, an t-oibrí sa stáisiún cumhachta a maraíodh le linn oibre is a
mhúch tithe dhá chontae thart air; – chuala mé siopadóirí ag casaoid ar an ‘terrible blackout is a disgrace’ gan chuimhne go mb’fhéidir gur chaill clann a n-athair ná bean a fear céile – níor thuigeadar comh-mheá tábhacht na míre nuachta dá saol féin ‘sa terrible blackout’, le hais tubaiste an teaghlaigh eile.
duine gorm
black person
Mar sin i measc ár dtionóntaí bhí fear darbh ainm Naguriganda, an chéad
duine gorm a bhí mar mhac léinn leighis i gCorcaigh, mura bhfuil dearmad orm.
margadh dubh
black market
An
margadh dubh nó an morgadh bán?
Comhartha eile den crise is ea an t-alt seachtainiúil, gach Luan, i Libération: La vie ric-rac.
ghnúis ghormóideach
black appearance
Balor: A Uachtaráin, tá do
ghnúis ghormóideach ag leá os comhair mo dhá shúl.
sciúirse dubh aniar aduaidh orainn
an unannounced black scourge on us
Ní fearg agus fonn díoltais an phobail i leith na mbanc, na n-amhantraithe réadmhaoine, na forbarthóirí tógála, príomhstiúrthóirí na mbancanna, ciorcal órga na droinge damanta sin uilig a theilg sinn isteach i lár na bualtraí agus a tharraing an buiséad is déanaí seo ina
sciúirse dubh aniar aduaidh orainn - ní sin an t-aon comhthéacs amháin do bhuiséad peannaideach Uí Lionnacháin.
scáil dhubh
a black cloud/ shadow
Ní cheadófar do mhúinteoirí na Dála an jab scoile a choimeád oscailte, ná an difríocht idir phá an mhúinteora agus pá an ionadaithe ‘sealadach’ a choimeád – oilbhéim náireach atá ina
scáil dhubh le fada ar mhúinteoirí na bPáirtithe uilig sa Dáil.
fear gorm
a black man
Ach b'shin roimh an 4ú Samhain, 2008, nuair a bhain Barack Hussein Obama,
fear gorm a tógadh in Hawai'i, an teach bán amach.
i nduibheagáin
in (the) black hole
Tá iriseoirí gairmiúla den scoth agus neart airgid riachtanach don fhiosrú fhíochmhar a bhíonn de dhíth chun an solas a lonrú
i nduibheagáin an daonlathais.
daoine gorma
black people
Tá ceangal láidir le blianta idir an BNP agus cuid de na fir bhuí i Learpholl, ach bhí cnámh spairne eadarthu i gcónaí mar tá
daoine gorma ina mbaill den Ord Oráisteach anseo agus in áiteanna eile.
Gorma
Black
Tharla seo cheana féin, mar shampla, in Irvington agus Orange, dhá cheantar
Gorma i Nua-Gheirsí atá buailte ar a chéile, agus nach bhfuil otharlann iontu le roinnt blianta anois.
dubhtheicneolaíocht
black technology
Agus séard is '
dubhtheicneolaíocht' ann ná teichneolaíocht a chuireann an 'Stát' le chéile i ngan fhios d'éinne - is beag duine, mar shampla a raibh eolas acu ar bhuama núicléach sara d'úsáid na Stáit Aontaithe é i gcoinne na Seapáine ag deireadh an dara chogadh domhanda.
gcine gorm
black people
Cé gurb íad na Stáit Aontaithe an tír is mó ar Chríocha Mheirceá lena samhlaímid an ciníochas agus an cos ar bolg ar an
gcine gorm, tá tíortha eile ar an mór-roinn sin ina ndearnadh, agus ina ndéantar fós, éagóir agus leatrom ar dhreamanna eitneacha mionlaigh.
saighdiúr gorm
black soldiers
pdf)
Lonnú Cambacuá
Nuair a treascraíodh José Artigas, ceannaire Uragua, i 1820 chuaigh sé ar deoraíocht ó thuaidh go Paragua in éineacht le 250
saighdiúr gorm, idir fhir is mhná.
bán ina dhubh
white is black
Ina bhfuil an
bán ina dhubh, agus an dubh ina geal – nó an bhfuil??? (http://www.
dubh ina geal
black is white
Ina bhfuil an bán ina dhubh, agus an
dubh ina geal – nó an bhfuil??? (http://www.
Gormach
black people
Tá i bhfad níos mó
Gormach sa cheantar ná cheana, agus cloistear Spáinnis ar an tsráid go minic.
nDubhchrónach
Black and Tans
Ba shin Cathlán na nGaibhlte agus bhí cuimhne láidir go maith agus bhíodh plé go fóill faoi Chogadh na
nDubhchrónach agus faoi Chogadh na gCarad.
an greann dubh
black humour
D’fhéadfaí gurb é an seanfhidléir in ‘Ceol an Uafáis’, scéal a bhfuil
an greann dubh ann, an sampla is fearr den stíl seo.
gorm nó bundúchasach
black or native
Táimid ag caint ar réamhchlaontaí i gcoinne dhuine ar bith atá bocht,
gorm nó bundúchasach; réamhchlaontaí a théann siar go dtí gur ghabh máirnéalaigh Phortaingéileacha cuan is caladh na Brasaíle i 1501.
leathghorm
half black
Bhí
leathghorm is leathgheal ag obair dom.
dúpholl
black hole
Tiocfaidh an
dúpholl sna sála ar siúd, ach beidh a fhios againn an chéad iarraidh eile; - an cú a bhuailtear sa cheann, cuimhníonn sé.
scáil dhubh
a black cloud
Nach iad go deimhin an drong óigfhear síceapatach scaipthe céanna atá ina
scáil dhubh ar shráideanna shuaracha Luimnigh agus Bhleá Cliath againn féin le blianta beaga anuas? Ach tá an mháthairphearsa seo ar scála lasmuigh fiú amháin den mhínádúrthacht choiteann – ise an ais ar a chasann an t-olc breoite uile.
putóg dhubh
black pudding
Tá cosúlacht idir úsáid na fola sin agus
putóg dhubh na hÉireann, sílim, agus más buan mo chuimhne, d’óltaí fuil na bó anseo in Éirinn le linn an Drochshaoil chomh maith.