togha na Gaeilge
the best of Irish
Is anseo a gheobhaidh tú Máire Uí Eaghráin taobh thiar den chuntar, bean uasal a bhfuil
togha na Gaeilge aici agus croí mór flaithiúil fáiltiúil.
scoth na gceoltóirí agus na bhfonnadóirí
the best of musicians and singers
Bíonn
scoth na gceoltóirí agus na bhfonnadóirí i láthair ag an bhféile seo gach bliain.
ar theann a ndíchill
doing their best
Ní nach ionadh go bhfuil siad
ar theann a ndíchill an Tionól a choinneáil.
bhí sé ina gheabadán an lá is fearr a bhí sé
he was a chatterbox at the best of times
Ach Dónall,
bhí sé ina gheabadán an lá is fearr a bhí sé agus ní tháinig druid ar a bhéal nuair a chuaigh sé i mbun na biotáilte.
bhí sé ina gheabadán an lá is fearr a bhí sé
he was a chatterbox at the best of times
Ach Dónall,
bhí sé ina gheabadán an lá is fearr a bhí sé agus ní tháinig druid ar a bhéal nuair a chuaigh sé i mbun na biotáilte.
scoth na bhfonnadóirí
the best of singers
Mar sin bíonn meascán de sheisiúin agus de cheardlanna ar siúl le linn na féile inar féidir le daoine amhráin a fhoghlaim ó
scoth na bhfonnadóirí.
scoth na n-iománaithe óga
the best young hurlers
Is é an cuspóir ná deis a thabhairt do
scoth na n-iománaithe óga as Baile Átha Cliath imirt i gcoinne na n-imreoirí is fearr sna coláistí is láidre i gCúige Laighean ar nós Choláiste Naomh Ciarán, Cill Chainnigh, Coláiste Naomh Peadar, Loch Garman, Coláiste na Dea-Chomhairle, Ros Mhic Thriúin, etc, agus ar an gcaoi sin caighdeán na himeartha i mBaile Átha Cliath a ardú.
cad é an teanga is fearr dúinn
what language is best for us
Beidh an rogha againn
cad é an teanga is fearr dúinn, agus is cinnte go roghnóimid ár dteanga féin.
lena míle dícheall a dhéanamh
to do their very best
Nuair a rith na fír óga as Biorra, Droichead an Chláirín, Nemo agus Baile an Doire amach ar Pháirc Semple ar Lá Fhéile Pádraig, a gcroí lán le bród agus paisean dá n-áit dhúchais is dá bpobal féin, bhí siad réidh
lena míle dícheall a dhéanamh ar son cairde agus comharsana ar fhás siad suas in éineacht leo.
ar a seacht ndícheall
doing their best
Tháinig eascairdeas millteanach idir Ó Peann Luaidhe agus Fear na Súile Nimhe blianta fada ó shin nuair a bhí an bheirt acu
ar a seacht ndícheall ag iarraidh éalú ó shéirse na searbhóige seineafóbaí sin, Ainbhlinn Ní Chonaill.
ar a ndícheall
doing their best
Beidh orthu a bheith céim chun tosaigh ar *wits* Bhaile Átha Cliath atá
ar a ndícheall cheana féin ag cumadh leasainmneacha don Spíce, leithéidí "The Stiletto in the Ghetto" agus "The Needle at the Cathedral"!
*Is as Doire ó dhúchas í Ciara Nic Gabhann ach tá sí ina cónaí i mBaile Átha Cliath anois, áit a bhfuil sí ag obair mar mhúinteoir ealaíne.
is iomráití
best known
Is iad
is iomráití orthu sin ná Cartha féin, Conall, Muire agus Pádraig, ach deirtear gurbh é Tobar Chiaráin i mBabhdhún is mó airde ó thaobh toibreacha beannaithe i dTír Chonaill.
ár ndícheall
our best
Déanann muid
ár ndícheall: ceapaire cáise nó turcaí, úll nó piorra, sú oráiste nádúrtha.
na hamhráin ab ansa léi
the songs she liked best
"
Gan mhoill i ndiaidh a bua san Oireachtas, rinne Gearóidín
na hamhráin ab ansa léi a thaifeadadh agus d'eisigh Cló Iar-Chonnachta iad ar an albam *Ar Fhoscadh na gCnoc*.
iad a mhealladh chomh maith is a thig linn
to coax them with us as best we can
Tá mé ag déanamh an dóigh chun tosaigh ná
iad a mhealladh chomh maith is a thig linn.
Chuirfeadh Nóirín conradh i gcuid comhrá agus comhairle Ita ar an lá is fearr a bhí sí
Nóirín could do without her chat and advice even on her best days
Chuirfeadh Nóirín conradh i gcuid comhrá agus comhairle Ita ar an lá is fearr a bhí sí, ach thiocfadh léi í a fheiceáil in Ifreann ar maidin inniu.
go ndéanfainn mo dhícheall
that I'd do my best
Dúirt mé leis
go ndéanfainn mo dhícheall agus ghlac sé liom ar deireadh.
is ansa leis
that he likes best
Cuireadh chun dinnéir a thug sé dom agus casadh ar a chéile muid sa bhialann
is ansa leis in Éirinn: TGI Friendly.
ar nós na dtuarascálacha is fearr
like the best reports
Ach cá bhfuil sé anois? "Ar an tseilf, ag bailiú deannaigh
ar nós na dtuarascálacha is fearr!" a dúirt Mícheál go díomách (mar bhí sé féin ina Chathaoirleach ar an gcoiste a chuir le chéile é), agus fanfaidh sé ansin go dtí tar éis na comhdhála speisialta a bheas ar siúl an chéad mhí eile chun an cháipéis eile de chuid Chumann Luthchleas Gael a phlé.
ag déanamh a díchill
doing its best
Ach mar sin féin, bhí an chuma ar an scéal go raibh an iris
ag déanamh a díchill gan an duine a bheadh níos feiliúnaí ná éinne eile a roghnú dá n-onóir: an tUachtarán George W.
a ndícheall
their best
Is rí-léir go ndéanann siad ar fad
a ndícheall ar son na n-imreoirí agus na gcluichí agus déanann siad an-iarracht a bheith cóir agus féaráilte.
scoth na n-údar
the best of writers
Is é is sprioc do *Transcript *ná lucht léitheoireachta a aimsiú do
scoth na n-údar ar fud na hEorpa nach mbíonn díol an-mhór ar leabhra ina dteanga dhúchais.
an rogha is fearr
the best choice
Ach cé go bhfuil cuma an-fhoirfe ar an socrú - is é sin, ag maireachtáil i réigiún na síorshaoire, i bhfad ó chúraimí teaghlaigh agus an chuid eile den domhan - b'fhéidir nach seo
an rogha is fearr do Mheiriceá.
í ar a dícheall
doing her best
Praghas: €25 (clúdach crua)*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
bailithe le chéilegathered together
bhriseadh lárthéarmamid-term break
ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight
as go brách leisoff he went
ina sámhchodladhsound asleep
clagarnachclatter
liúigh Patrick féinPatrick himself yelled
den chosán bristeof the broken pavement
foscadhshelter
tolgcouch
phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded
rinne lámhachánshe crawled
dallógablinds
leathorlachhalf an inch
grúpa confachan angry group
idirboth
ag béiceachshouting
casúrhammer
tairnínails
cláir adhmaidwooden boards
gráscardisorderly mob
bosca na bhfiúsannathe fuse box
lúth na ngéagthe power in her limbs
marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear
crógachtbravery
cinnireachtleadership
fuaraigeantacool-headed
ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner
ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters
as a támhnéal faitísfrom her trance of fear
ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys
shín amach a cosshe extended her leg
Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped
a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted
i mbaol a mbáisin danger of being killed
scanraithe as a mbeathascared to death
trost na mbrógthe tramp of the shoes
carr coimhthíoch bána strange white car
go tráthrialtaregularly
nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home
róchontúirteachtoo dangerous
í ar a díchealldoing her best
ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion
leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency
barúilidea
gluaiseachtaímovements
i bhfianaisein light of
nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit
drogallreluctance
an t-aon chosaintthe only protection
a dhícheall
his best
Bhraithfeá gur fear é atá sásta, a dhéanann
a dhícheall daoine eile a dhéanamh sásta agus a chur ar a gcompord chomh maith.
mo dhícheall
my best
Tá a fhios agatsa, a leabhairín mo chroí, nach ndearna mise riamh ach
mo dhícheall ar son mhuintir na tíre seo, ach ní leor sin dar le roinnt de na (blípeanna) sin a mbím ag plé leo anois sa (blíp-ing) Roinn seo.
ag déanamh a dhíchill
doing his best
Sna laetha atá le theacht, beidh Blair
ag déanamh a dhíchill tuilleadh soiléirithe a fháil ón IRA ach ní dócha go bhfaighidh sé é.
údar leabhar mór-ráchairte
best-selling author
Tuairiscíodh an samhradh seo caite gur ardaigh Dennis Smith, an t-iarfhear dóiteáin i Nua-Eabhrac agus an
údar leabhar mór-ráchairte, ceisteanna tromchúiseacha sábháilteachta, ina measc cinn a luaigh an BPCA i ndiaidh dhúnadh an ionaid.
ár ndícheall
our best
Ach rinneamar
ár ndícheall agus, dar liomsa, tá an ceol ar an albam an-chroíúil agus táim an-bhródúil as.
a seacht míle dícheall
doing their very best
Buíochas le Dia ní tharlaíonn an saghas iompar frithspórtúil seo an t-am ar fad agus is breá an rud é imreoirí agus foirne a fheiceáil ag déanamh
a seacht míle dícheall chun an bua a fháil agus ag croitheadh láimhe lena chéile ag deireadh an chomhraic.
a chuir dúthracht air féin
who did his best
Bhí cuid den chlann a rinne iarrachtaí saol na ndaoine a dhéanamh níos fearr sna bliantaí ina dhiaidh sin, mar shampla Burton Conyngham
a chuir dúthracht air féin ag iarraidh tionscal iascaireachta a chur ar bhun sa cheantar.
ar a ndícheall
doing their best
Tá grúpaí ar nós Taisce Árainn Teoranta agus Comharchumann Árainn Mhór
ar a ndícheall ag iarraidh infrastruchtúr turasóireachta a chruthú don oileán agus tá forbairt na turasóireachta cultúrtha mar bhunaidhm acu.
i mbarr do shláinte
in the best of health
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
ar a ndícheall
doing their best
Bhí siad
ar a ndícheall i gcónaí ag cuidiú liom, chaith siad airgead orm agus bhí muinín acu asam.
is fearr na féidearthachtaí nua seo a sheachaint
it's best to avoid these new possibilites
Ach toisc go bhfuil an méid sin ríomhairí éagsúla ar an idirlíon - idir shean agus nua -
is fearr na féidearthachtaí nua seo a sheachaint go ceann tamaill eile.
ag déanamh a dhíchill
doing his best
Níl mórán scríbhneoirí óga ag teacht chun tosaigh, dar leis, ach tá seisean
ag déanamh a dhíchill, ag iarraidh daoine óga a spreagadh le ceardlanna agus ranganna.
scoth na gceoltóirí
the best of musicians
Bhí
scoth na gceoltóirí againn i Londain.
tán tú anois san áit ina bhfuil an chuid is fearr den nGaeilge
you are now where the best of Irish is to be found
Beannacht Dé leat, a Bharra, agus
tán tú anois san áit ina bhfuil an chuid is fearr den nGaeilge.
ár seacht ndicheall
our very best
Rinneadh an teagasc go léir as Gaeilge, agus rinneamar
ár seacht ndicheall gan Béarla a labhairt, fiú amháin nuair a bhíomar sa teach tábhairne.
leabhar móréilimh
best-selling book
Thuig siad go raibh
leabhar móréilimh acu agus ní raibh siad sásta an t-airgead sin a chailleadh - agus ba chuma faoin fhirinne.
an ceann is ansa liom féin
the one I like best
Dar leis go ndúirt a chairde leis gur cliste a bhí sé mar ainm nó gur chuir sé é féin i gcuimhne dóibh: Cónaidhm an Chomharbais: CAC! Ach is é
an ceann is ansa liom féin agus le mo mhuintir ar fad ná an ceann a cheap mo mhac féin, Ian Beag an Bhéil Mhóir.
bia den scoth
the best of food
Tá
bia den scoth ann - d'fhéadfá maireachtáil ar feadh seachtaine ar an méid a fhaigheann tú don bhricfeasta féin!
Déanann an snámh sa bhfarraige an-mhaitheas don chorp agus deirtear go bhfuil mianraí agus maithis eile ann do ghalair chnis agus mar sin de.
an áit is ansa liom
the place I like best
Scríobh mé i Meán Fómhair (*Beo!, *eagrán 29) faoi Ros Eoin, nó An Ros Mór,
an áit is ansa liom i nGleann Cholm Cille, ceantar a mbím ag obair ann gach samhradh le hOideas Gael, mar cheannaire ar an chúrsa siúil sléibhe.
an scoth
the best
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
an t-iománaí ab fhearr
the best hurler
Tar éis an tsaoil, ba é Setanta an laoch nua óg i gCorcaigh -
an t-iománaí ab fhearr b'fhéidir ó chroch Jimmy Barry Murphy féin a chamán faoin staighre (nó cibé áit ina gcrochann sean-iománaithe a gcuid camán nuair a éiríonn siad as!).
togha na gceoltóirí
the best of musicians
Shíl mé go raibh mé sna flaithis; bhí mé ansin i stiúideo d'ardghrád le
togha na gceoltóirí ó Scullion agus mo laoch Sonny Condell ar an taobh eile den fhuinneog!"
Bhí próiseas difriúil ag baint leis an gcéad saothar eile.
mo dhícheall
my best
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
an ceann ab ansa liom féin
the one I liked best
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
ceann de an ceantracha dílseacha is mó clú
one of the best-known loyalist areas
"
B'in a dúirt fear amháin le hiriseoir agus b'ionann "these people" agus Caitlicigh atá ina gcónaí in aice le Sandy Row,
ceann de an ceantracha dílseacha is mó clú i mBéal Feirste.
chun an luach is fearr a fháil
to get the best value for money
Ach tá difríochtaí suntasacha idir na ceamaraí digiteacha is saoire agus na cinn is daoire agus is gá an teicneolaíocht atá le fáil iontu a thuiscint
chun an luach is fearr a fháil.
togha an cheoil
the best of music
Agus ina dhiaidh sin bhí mé i m'iomrascálaí -
togha an cheoil, togha an óil.
is ansa liom
that I like best
Is é WB Yeats duine de na húdair mhóra
is ansa liom agus is breá liom an líne shimplí ach dhuibheagánach sin, "Things fall apart.
do dhícheall a dhéanamh
to do your best
Dar ndóigh, ní hiad na boinn is tábhachtaí ná an bua ach páirt a ghlacadh,
do dhícheall a dhéanamh agus iomaíocht go cróga agus go féaráilte, de réir fhealsúnacht bhunaitheoirí na gCluichí Oilimpeacha nua-aimseartha.
ag déanamh ar ndícheall
doing our best
Sinne in Oideas Gael
ag déanamh ar ndícheall turasóirí a mhealladh chuig an cheantar agus sáraíonn amadán an áit go speisialta do RTÉ.
na heitiltí is oiriúnaí duitse
the flights that suit you best
Is féidir freisin féachaint ar amchláracha na gcomhlachtaí más mian leat fáil amach cad iad
na heitiltí is oiriúnaí duitse.
an luach is fearr
the best value
Is fiú féachaint timpeall chun
an luach is fearr a fháil - cé go ndíolfaidh na bainc árachas leat, uaireanta bíonn luach níos fearr le fáil ar shuímh na gcomhlachtaí árachais iad féin.
ar a ndícheall
doing their best
Nárbh fhearr i bhfad go mbeadh na páirtithe sinsearacha seo ina bhfreasúra do chúis i bhfad níos tábhachtaí, go mbeadh dearcadh i bhfad níos fadtéarmaí acu agus go mbeadh siad
ar a ndícheall ar son a muintire uile? Go mbeadh na focail "frith-Chomhaontú" agus "frith-Aontacht" curtha sa bhosca bruscair agus go mbeadh an pholaitíocht bunaithe ar fhealsúnacht na heite clé nó deise chun leas achan bhall den tsochaí?
Tuigtear cén fáth ar cuireadh ailtireacht Chomhaontú Aoine an Chéasta le chéile.
is ansa leis
that he likes best
Thapaigh sé an deis sin, fiú agus gan í sa cheantar
is ansa leis, Brooklyn.
ag déanamh mo dhíchill
doing my best
"Thosaigh mé
ag déanamh mo dhíchill chun leigheas a fháil.
is aitheanta
best-known
"
Léargas beag ó Niall O'Dowd, foilsitheoir an *Irish Voice*, ar Eoin Mac Tiarnáin, duine de na Gaeil Mheiriceánacha is tábhachtaí agus
is aitheanta le céad bliain anuas.
mo rogha de thogha na n-amhrán grá
my choice of the best love songs
?
seanchaitewell-worn
leidprompt
inphógthakissable
seithehide
ceimiceáinchemicals
g-spota mo choinsiasathe g-spot of my conscience
chuimlínn mo shúileI used to rub my eyes
loinnirbrightness
líonadh a meallaher charms used to fill
mo dhá bhasmy two palms
cuaracurves
sleasasides
go cleitiúillike a feather
néaróga a pléisiúirthe nerves of her pleasure
a bharrchigiltto tickle
a chaiteáthat you would wear
na bróga cnocadóireachtathe hill-climbing shoes
choisbheartfootwear
briathra binnesweet words
i ndiaidh na coisíochtaafter walking
mo dhara ríomhaire glúinemy second laptop computer
craiceann crogaillcrocodile skin
méarchlárkeyboard
lannablades
d'íslíodh siadthey used to lower
sclábhaí deonachvoluntary slave
mo mhianmo desire
spíontaexhausted
in ísle brídepressed
d'fháirbrí a héadainfrom the wrinkles in her forehead
smálmark
máchailíblemishes
scórthaí na snáthaideneedle scratches
fíneáltachtdelicacy
nochtnocht
brocachfilthy
tolgcouch
mo rogha de thogha na n-amhrán grámy choice of the best love songs
fá dtaobh den chruthabout the appearance
easnacharibs
ciúnasquietness
glór scairdinnilljet-engine voice
cúil na dramhaíolathe rubbish heap
fonóid faoiscoff at
ar an choinníoll go n-athchúrsálfar iadon the condition that they will be re-cycled
scothealaíontóirí an domhain
the best artists in the world
I rith na féile seo beidh criticeoirí, stiúrthóirí agus díoltóirí ealaíne, agus an gnáthphobal ina mílte, ó gach cearn den domhan ann le freastal ar na himeachtaí éagsúla agus le breathnú ar shaothar
scothealaíontóirí an domhain.
go ndéanfaidís a ndícheall
that they would do their best
Ag na cainteanna anuraidh, is cosúil gur aontaigh Rialtas na Breataine
go ndéanfaidís a ndícheall reachtaíocht a chur faoi bhráid Westminster, reachtaíocht a dhéanfadh an córas dlí agus cirt agus an córas póilínteachta ó thuaidh freagrach do Rialtas Stormont.
formhór na mbainisteoirí agus na n-imreoirí is fearr
most of the best managers and players
Nach bhfuil a fhios acu gur cheannaigh Rúiseach Chelsea agus gur eachtrannaigh iad
formhór na mbainisteoirí agus na n-imreoirí is fearr i bPríomhroinn Shasana? Ach tá na seanlaethanta thart.
ag déanamh a dhíchill
doing his best
Cé go bhfuil sé anois ina chuid seachtóidí caitheann sé go leor dá chuid ama ag múineadh na Gaeilge na áiteanna difriúla agus
ag déanamh a dhíchill spéis a mhúscailt i ndaoine sa teanga.
go bhfaighidís an margadh is fearr dúinn
that they would get the best deal for us
Bheifeá ag súil, áfach, go ndéanfadh an Rialtas iondaíocht mhaith ar an phobal,
go bhfaighidís an margadh is fearr dúinn maidir lenár n-acmhainní aiceanta agus nach dtiocfaidís ar aon réiteach a bhféadfadh baol sláinte a bheith ag baint leis.
a shantaíonn an chuid is fearr
who wants the best
”
Is féidir a rá gur fear é Brian Vallely a bhfuil tuairimí láidre aige, fear
a shantaíonn an chuid is fearr, bíodh sin i gcúrsaí ceoil, cúrsaí lúthchleasaíochta, i gcúrsaí ealaíne, nó sa chaidreamh idir daoine.
a sheacht míle dícheall
his very best
Rinne sé
a sheacht míle dícheall ar feadh dhá bhliain go leith chun foireann na hÉireann a ullmhú agus a threorú chomh fada le cluichí ceannais Chorn an Domhain sa Ghearmáin in 2006.
a ndícheall
their best
Ní dóigh liom gur chóir an milleán a chur ar na himreoirí fad is a dhéanann siad
a ndícheall ó thaobh traenála de.
ár ndícheall
our best
“Déanaimid
ár ndícheall bheith ag obair as lámh a chéile.
scoth na seachtaine
the best programmes of the week
Tá sé i gceist againn leathanach faoi leith a chur suas ar an suíomh ar a mbeidh
scoth na seachtaine ar fáil mar *Pod*-chraoladh.
is ansa linn
that we like best
Tá an tír faoi gheasa ag an ábharachas agus tá an tsiopadóireacht ar cheann de na caithimh aimsire
is ansa linn.
ina leabhar mórdhíola
in his best-selling book
Tugann sé féin cuntas lom fírinneach ar na himeachtaí sin agus go leor eile
ina leabhar mórdhíola I Crossed the Line.
ag ithe scoth feola agus aráin
eating the best of meat and bread
Tá traidisiún na fáilte go láidir i Wisconsin, agus níor chlis ar an traidisiún an oíche seo ach oiread, sinn
ag ithe scoth feola agus aráin an chultúir Ghearmánaigh i Wisconsin.
a dhícheall
his best
Rinne seisean
a dhícheall, agus tá sé á dhéanamh go fóill, chun an Ghaeilge a chur chun cinn i gcúrsaí diagachta agus d’éirigh go maith leis.
ar a seacht ndícheall
doing their best
Gnó ann féin atá sa turasóireacht ghníomhaíochta le tamall anuas agus de réir mar atá sí ag teacht chun aibíochta tá dream i nDún na nGall
ar a seacht ndícheall ag díriú isteach ar lucht ceoil, seanchais agus staire a mhealladh go hiardheisceart an chontae.
an trealamh ab fhearr a bhí ar fáil
the best equipment available
Nuair a cuireadh tús leis an tionscadal an chéad lá riamh, ceannaíodh
an trealamh ab fhearr a bhí ar fáil.
i mbarr do shláinte
in the best of health
“Ach a Bhaloir, feictear dom nach bhfuil tú
i mbarr do shláinte.
an t-arm faobhair is ansa leo
the sharp-edged weapon they like best
Ach anois tar éis feachtas ocht seachtaine, tá olltoghchán Cheanada thart agus tig leis na gníomhaithe polaitíochta
an t-arm faobhair is ansa leo, an *BlackBerry*, an gléas ilmheánach boise sin, a scaoileadh uathu, seal saoire a bheith acu, is ullmhú don chéad fheachtas eile.
togha
the best of
Dar ndóigh, ar nós mórán eile sa tír seo, má tá go leor airgid ag tuismitheoirí is acmhainn dóibh a gclann a chur chuig scoil phríobháideach agus bheith cinnte go mbeidh
togha na n-áiseanna oideachais agus spóirt ar fail dóibh.
scoith an cheoil
the best of music
Le cois na mbannaí ceoil sin, beidh Mícheál Ó Muircheartaigh ann mar fhear an tí ar an Satharn don Chéilí Mór i gcomhluadar Bhanna Céilí Bhréifne, a chuirfidh
scoith an cheoil ar fáil do na damhsóirí.
scoth bí agus dí
the best of food and drink
Bhí idir cheol, fhilíocht agus amhránaíocht ann, chomh maith le
scoth bí agus dí, agus bhain a raibh i láthair sult ar dóigh as an oíche.
ar a seacht ndícheall
doing their best
Gnó ann féin atá sa turasóireacht ghníomhaíochta le tamall anuas agus de réir mar atá sí ag teacht chun aibíochta tá dream i nDún na nGall
ar a seacht ndícheall ag díriú isteach ar lucht ceoil, seanchais agus staire a mhealladh go hiardheisceart an chontae.
an trealamh ab fhearr a bhí ar fáil
the best equipment available
Nuair a cuireadh tús leis an tionscadal an chéad lá riamh, ceannaíodh
an trealamh ab fhearr a bhí ar fáil.
a míle dícheall a dhéanamh
to do their very best
I gcás an triúir sin, mothaíonn tú go bhfuil siad ag spreagadh an chuid eile den fhoireann
a míle dícheall a dhéanamh i gcónaí agus go bhfuil siad ag imirt sacair ar son a muintire féin, seachas don tuarastal ollmhór a fhaigheann imreoirí sacair sa lá atá inniu ann.
ab aithnidiúla
best known
Ba iad na Medici na pátrúin ba fhlaithiúla agus
ab aithnidiúla sa tréimhse seo agus is féidir armas an teaghlaigh (sé liathróid) a fheiceáil ar go leor foirgneamh poiblí i bhFlórans go fóill.
Go n-éirí go geal leis.
The best of luck to him.
Go n-éirí go geal leis.
is ansa liom
that I like best
Le gairid thug eagarthóir na hirise *Hot Press* cuireadh dom liosta a chur le chéile den deich n-albam
is ansa liom.
sheacht ndícheall Fhathaigh Bhéal Feirste
the best efforts of the Belfast Giants
Ach i dtaca le Gretzky de, in ainneoin an chultais a leanann de i Meiriceá Thuaidh agus i dtíortha tuaisceartacha na hEorpa ina n-imrítear haca oighir – agus, gan dabht, in ainneoin
sheacht ndícheall Fhathaigh Bhéal Feirste, an fhoireann haca a imríonn in Airéine na hOdaisé, chun an sóiscéal a chraobhscaoileadh in Éirinn – is é an fhírinne é nach sléachtann mórán deisceabal sa chuid eile den domhan go talamh roimh dhia mór an haca.
ag déanamh a ndíchill
doing their best
Sa lá atá inniu ann, tá tuairim is ar 30,000 ball gníomhach san Ord, iad
ag déanamh a ndíchill ag iarraidh an Protastúnachas a chur chun cinn agus clú glórmhar William of Orange a chosaint do dhream amháin; ach do dhream eile, is eagraíocht bhiogóideach, sheicteach, fhoréigneach í.
ar a ndícheall
doing their best
An bhfuil an dúshlán sin á láimhseáil againn i mbealach straitéiseach go leor? Tá Conradh na Gaeilge sásta neart picéad a eagrú; tá achainí ar líne curtha ar fáil ag Glór na nGael agus tá siad
ar a ndícheall ag iarraidh plé polaitiúil a chothú ar an cheist.
imirt i gcoinne na n-iománaithe óga ab fhearr
to play against the best young hurlers
Glacadh leis an smaoineamh freisin toisc, ag an am, nach raibh an deis ag iománaithe óga na hardchathrach
imirt i gcoinne na n-iománaithe óga ab fhearr i gCúige Laighean seachas ag grád na mionúr agus ní raibh san am sin aon chúldoras faoi mar atá anois ag na foirne a shroicheann craobh an chúige.
is ansa liom
that I love the best
Inis dom i dtosach cén chaoi ar roghnaigh tú na hamhráin le cur air?
Pádraig Ó Cearbhaill:Is iad seo na hamhráin
is ansa liom, is mó a thugann sásamh dom a rá, a chanadh.
a ndícheall
their best
Cé go ndearna an tÚdarás
a ndícheall taobh istigh de na srianta a bhí orthu scéimeanna a chur chun cinn a rachadh chun leas na teanga, níor tugadh riamh faoin bhfadhb a bhain leis an ráiteas sin san Acht.
chun an múnla is fearr a fhorbairt
to develop the best model
”
Tá an plean á chur i bhfeidhm cheana féin agus monatóireacht á déanamh air
chun an múnla is fearr a fhorbairt, agus féachaint cén dul chun cinn is féidir a dhéanamh.
an rian is ansa liom féin
the track I like best myself
AÓF: An bhfuil aon rian áirithe ar an albam gurb ansa leat féin é?
EO’B: Is é
an rian is ansa liom féin ná na poirt “Dinny O’Brien’s” agus “Tumble the Tinker” a sheinn mé le m’athair agus Charlie Lennon.
scoth na scolaíochta
the best of schooling
“Agus é ina bhuachaill óg thug sé aghaidh ar Acadamh Naomh Pádraig nó theastaigh óna mhuintir go bhfaigheadh sé
scoth na scolaíochta agus cúpla clabhta faoin chluas gach lá chun béasaí a chur air.
i mbarr a maitheasa
at their best
Tá Cionnaith Mac Craith, Dan Ó Seanacháin, Eoin Ó Ceallaigh, Antaine de Brún, Seán Ó Maoláin agus araile ina n-iománaithe iontacha, iad dochloíte agus iad
i mbarr a maitheasa, agus ba bhreá liom dá mbuafaidís Craobh na hÉireann – bheadh sin iontach ar fad, faoi mar a bhí 1996 nuair a bhuaigh Loch Garman.
a ndícheall
their best
Déantar gnó, itear mórán ceapairí agus óltar loch mór fíona agus *champagne*, agus déanann na déantóirí eitleán
a ndícheall a n-eitleáin a thaispeáint agus mórtas a dhéanamh.
rogha an dá fheabhas
the best of both worlds
‘Tá
rogha an dá fheabhas agat, más ea,’ arsa Dixon.