Is dráma é mar gheall ar bhean iarrtha tearmainn ar tharla rudaí uafásacha di ina tír féin - mharaigh saighdiúirí a tuismitheoirí, a seanathair, agus fiú a leanbh agus d'éignigh siad ise.

Ní raibh post faighte ag Dervla go fóill agus ach go bé gur casadh Máire uirthi bheadh sí ina suí suas ina tóiteog agus gan focal aici le héinne ó dhubh go dubh.

Tháinig eascairdeas millteanach idir Ó Peann Luaidhe agus Fear na Súile Nimhe blianta fada ó shin nuair a bhí an bheirt acu ar a seacht ndícheall ag iarraidh éalú ó shéirse na searbhóige seineafóbaí sin, Ainbhlinn Ní Chonaill.

Nach bhfuil spút chéille agat ag iompar na mbocsaí troma sin leat féin?" "Ní bheidh mé i bhfad ag teacht chugam féin anois nuair atá rúplach mná cosúil leat féin agam," arsa Tomás.

Brúisc de bhean óigeanta lena thaobh nár aithin mé ar an gcéad amharc, í ramhar otair ag breathnú.

Is fada an lá ó d'éirigh mé as mo chuid iarrachtaí cairdeas mná a chuartú ar an idirlíon, ach thit mé i ngrá faoi dheireadh le glór binn Breatnach.

Taispeántas eile sa ghailearaí céanna a thaitin liom ná an ceann ar ghrianghrafadóireacht faisin, a léiríonn go mbíodh na mná scafánta níos mó sa bhfaisean ná mar atá na maidí tanaí míshláintiúla a chuirtear os ár gcomhair na laethanta seo.

Nuair a bhí mé cupla bliain le cois deich mbliana d'aois, i dtús na n-ochtóidí, thaispeáin Teilifís na Fionlainne clár faisnéise le Mirja Metsola, craoltóir mná atá, sílim, pósta ar Ghaeilgeoir ó Éirinn.

Spéirbhean - nó spéirfhear - ag scaipeadh gha gréine, solais agus lúcháire timpeall na cathrach.

Bhíodh daoine ag éirí óna sé ar maidin ach bhíodh triúr spéirbhan na hÉireann á gcaitheamh amach as gach ospedaje faoi 7.

Bhain na rialacha is tréine le hiompar na mban agus a gcaidreamh le fir.

Is mian leo go mbeadh ról níos tábhachtaí ag tuataí i ngnóthaí na heaglaise, ach níl siad ag moladh athruithe conspóideacha ar bith, ar nós cead a thabhairt do shagairt pósadh nó go ndéanfaí mná a oirniú mar shagairt.

Ina saothar feictear braillíní mar rudaí a chuireann na mná i ndaoirse chomh maith le rudaí a ligeann dóibh a bheith saor le bheith ag brionglóid agus éalú ó liostacht agus cruáil an tsaoil.

" Tá portráidí ban le feiceáil ar na braillíní atá sa taispeántas agus tá seanbhaisín níocháin suite fúthu.

Is lú áiseanna agus taithí atá againn ná dreamanna eile go dtí seo ach níor theip riamh ar bhean an mhisnigh! Díograis na ndaoine atá ag obair sna scoileanna an bua is mó atá ar thaobh s'againne.

Is fear garchabhrach mé féin sa choláiste agus nuair a bhí mé ag labhairt faoi shrón mná a bheith ag cur fola go dona cúpla lá roimhe sin, rinne Richard Griffiths, oifigeach airgeadais agus bainisteoir sinsearach, ráiteas gnéaschlaonta agus déistineach.

Is lú áiseanna agus taithí atá againn ná dreamanna eile go dtí seo ach níor theip riamh ar bhean an mhisnigh! Díograis na ndaoine atá ag obair sna scoileanna an bua is mó atá ar thaobh s'againne.

" "Go lá Sheoin Dick," arsa Nóirín, "ní stadfaidh tusa den phlásaíocht le mná agus, leoga, is beag atá ar a shon agat.

Níor seo an rúplach mná a raibh aithne ag Aifric uirthi ach iarlais fágtha.

An samhradh seo, beidh Iodálach eile ansin mar bhreathnóir, bean ar iriseoir í.

"Claimeáil, an ea?" a scread beainín bheag gheancach, "agus an carr goidte aige, é ag tiomáint go contúirteach ar luas lasrach óltach ar an taobh contráilte den bhóthar.

ie) Gluais • Glossary ar an drabhlásdrinking heavily dá bharras a result geallwager a bheatha a shaothrúto earn his living i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money cneadgroan damantadamned clár éadainforehead ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach spící biorachasharp spikes ag lúbarnaíltwisting go míshuaimhneachuneasily imeachtaíevents galántaelegant meidhreachmerry dreoilín teaspaighgrasshopper drithlín gliondaira spark of joy gnúisface folthair faoi dhraíochtunder a spell comwaist cuireadhinvitation go fonnmhareagerly a chompánaighhis companions sméideadhwink a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments maorgamajestic cornchlársideboard i ndlúthchipíin serried ranks táim sáchI have enough leachtliquid mionscáth gréinemini parasol do bharraicíníyour toes dlúthdhiosca rómánsachromantic CD tolgcouch chuimil sí a gruashe rubbed her cheek de chogar mealltachin an enticing whisper eiteogawings súimínsip milissweet mearbhalldizziness nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to céimeannasteps ar na cannaíheavy drinking a chártaí creidmheasahis credit cards cloigínbell toradhresult iarrachtaíattempts lámh leis an teachbeside the house curtha i leataobhset aside an bhean ghlantacháinthe cleaning woman shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off le tuawith an axe osnasigh crotshape láibeachmuddy drochbholadhbad smell anáilbreath stán síshe stared dallógablinds céastatortured breoiteill a chomhairligh síshe advised cearrwrong galardisease An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery duaisprize a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray drabhlásdebauchery ragairnerevelry geallghlacadóiríbookmakers fiántaswildness nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living ní mór dom éiríI have to get up gnó práinneachurgent business í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world na heasláinthe sick ina seilbh féinin her possession a goideadh uaidhstolen from him burla nótaí airgida wad of notes sonraídetails théadh séhe used to go goileappetite bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming spadántasluggish fuinneamhenergy comhairleadvice dochtúir comhairleachconsultant buidéal leighismedicine bottle oideas oiriúnacha suitable prescription máinliasurgeon seomra feithimhwaiting room plódaithepacked cuma na bochtaineachtathe look of poverty go fiosrachinquisitively míchompordachuncomfortable lig sé airhe pretended scuainequeue le dímheaswith lack of respect a chuid otharhis patients do shealsayour turn sciob ColmColm snatched go dubhachgloomily go giorraiscabruptly níos críonnamore prudent níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great sracfhéachaintglance aclaíochtexercise draidgháiregrin tréaniarrachta strong effort a choinneáil faoi shrianto keep under control bia róshaibhirfood that is too rich córas néarógachnervous system aclaífit i mbarr do shláintein the best of health géilleann tú do gach mianyou give in to every desire baoisfoolishness sólássolace saothraigh do bheathaearn your living mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid maslaitheinsulted go drochmheasúilcontemptuously níor chorraigh ColmColm didn't move geallwager maireachtáil arlive off eagraíocht charthanachtacharitable organization meangadh searbhsarcastic smile cairde rachmasachawealthy friends toilteanachwilling faghairtflash buntáisteadvantage éigeandáilemergency sochar pearsantapersonal benefit má aithnítear méif I'm recognised i ndáiríreserious lándáiríretotally serious a dhearbhai

Tá an méid seo le rá ag Calum Mac Gill Eáin ina réamhrá don leabhar: "Dòmhsa dhe, thàinig seo uile à gaol mòr eadar mi fhin agus tè shònraichte bho eilean Éireann".

Is ealaíonta mar a tharraingníonn sé pictiúir le filíocht agus is breá liom an chaoi a molann sé áilleacht na mban.

Nach bpósfadh an stáidbhean gan pingin ná bonn.

Ar an turas traenach dó ann, shíl sé triail a bhaint as a chuid Gaeilge le scaifte seanbhan a bhí tar éis teacht ar an traein ag Leitir Ceanainn.

*And there's more! *Níl ansin ach cuid de na hailt is cuimhin liom gan dul a ransú na n-iareagrán atá ag carnadh ar fud an tí (agus ag teacht sa chosán ar bhean an tí a bhíonn ag iarraidh ord agus eagar a choinneáil orainn uilig sa bhaile chomh maith lena jab féin a dhéanamh).

*And there's more! *Níl ansin ach cuid de na hailt is cuimhin liom gan dul a ransú na n-iareagrán atá ag carnadh ar fud an tí (agus ag teacht sa chosán ar bhean an tí a bhíonn ag iarraidh ord agus eagar a choinneáil orainn uilig sa bhaile chomh maith lena jab féin a dhéanamh).

Is eagraíochtaí iad seo a bhíonn ag cur i gcéill gur clinicí sláinte ban iad ach atá ann chun teachtaireacht láidir frithghinmhillte a chraobhscaoileadh agus cuireann siad eolas leighis ar fáil a bhíonn míchruinn go minic.

D'aithin mé cuid mhór de na nathanna agus thuig mé cén fáth go ndeireadh an tseanbhean béal dorais, 'he pulled down a story' nuair a chuala mé 'tharraing sé anuas scéal' i nGaeilge.

Agus ainneon go gcosnaíonn na mná an páirtí, fiú amháin i Sinn Féin tá a fhios agam gurb iad na fir atá i gceannas," ar sí.

" Phós sé Frances Ní Chualáin, bean de bhunadh na háite a bhí ag obair le Gaeltarra ag an am.

Músclaítear fiosracht na mná, Aoife, nuair a thagann sí trasna ar scéal tragóideach in ailt nuachtáin sa teach.

Gluais • Glossary carógblack-haired woman airdheed míchinniúintill fate caidéisinquisitiveness frigháireslight smile ní shamhlófáyou wouldn't imagine cár go cluaisgrin to the ears go réchúiseachin a laidback way geolánfan glinnclear, distinct a dhallfadh thúwhich would blind you ceirdtrade an rud ar dheacra greim a fháil airthe thing that was difficult to get hold of súimínsip fiosrúinvestigating ar a thóirlooking for him geoindrone, hum boladh a allais féin chuigethe smell of his own sweat coming to him cuideachtacompany leigheassolution díbholaíochdeodarant ceist oidhreachtaquestion of inheritance os cionn cláirlaid out (dead) uisce reoiteiced water a thuairimseanhis opinion prochógahovels drochfháistinebad prophecy buagift tairbhebenefit ar nós cuma liomindifferently a shúile sáite i ngile na cathrach amuighhis eyes staring at the whiteness of the city outside marfachdeadly ag dul don éag mar cháchgoing the way of all flesh beathalivelihood bean feasafortune-teller go frimhagúilmockingly ag ceilt na seanscéine uirthihiding the old terror from her beag beann ar bhrothallindifferent to heat anamsoul an dea-scéalthe good news an drochscéalthe bad news á pholladhstabbing him a ghéaga leata faoi chosa an domhainhis legs open under the feet of the world

? geilleagareconomy ina dtuile amholain a flood of crude oil a rómhróinn fúmthat I would dig the ground under me i mbaol a blaosc a scoitheadhin danger of having her head cut off bantrachtwomen dallamullógdeception dá cumas ceaptha scéaltaher ability to make up stories bíogúilsprightly is gan a dhath agam dá bharrwith nothing to show for it maitheasgood mo dhícheannadhmy decapitation cúiscause mo dhianéagmy violent death anbhásviolent death babhta mionnaí móraa bout of cursing bómántaslow-witted

"Is nach bhfuil sé in am ag an Aingeal seo atá agat fios a bheith aici fá Dhaidí na Nollag?" "Tá cinnte," arsa Máire "Ach níl néal ar an bhean chéanna.

Aisteach go leor, is bean Shíneach-Mheiriceánach mé nach bhfuil an tSínis aici, ach a bhfuil an Ghaeilge aici.

B'fhearr liom amhráin a fhoghlaim a chum bean, mar go mothaím níos nádúrtha á rá.

Gluais • Glossary athinsintretelling ar dhlúthchuid de theagasc na Súifeach iad tráthwhich were once an integral part of the Sufis' teachings an iomarca tráchtatoo much traffic ar bíson tenterhooks sceitimínírapturous excitement ar leathadhwide open as mo shlíout of my way a stumpa amadáinyou out-and-out fool ar iasachton loan is baolachI'm afraid ag grágaílbraying go frascopiously thar fóirover the top taibhreamhdream brímeaning i do dhúiseachtawake cóisirparty scata leaideannaa crowd of lads óinseachfoolish woman ag tagairt domsareferring to me stuaicsullen appearance ní nach ionadhnot surprisingly truapity murach na mnáif it wasn't for the women Sall leis.

Gluais • Glossary athinsintretelling ar dhlúthchuid de theagasc na Súifeach iad tráthwhich were once an integral part of the Sufis' teachings an iomarca tráchtatoo much traffic ar bíson tenterhooks sceitimínírapturous excitement ar leathadhwide open as mo shlíout of my way a stumpa amadáinyou out-and-out fool ar iasachton loan is baolachI'm afraid ag grágaílbraying go frascopiously thar fóirover the top taibhreamhdream brímeaning i do dhúiseachtawake cóisirparty scata leaideannaa crowd of lads óinseachfoolish woman ag tagairt domsareferring to me stuaicsullen appearance ní nach ionadhnot surprisingly truapity murach na mnáif it wasn't for the women Sall leis.

Ní raibh sé ar eolas ag chuile dhuine, áfach, ainneoin iarrachtaí na seanmhná.

Tá 20 duine fostaithe againne ar bhonn páirtaimseartha, agus neart acu mná eachtrannacha iad atá pósta le fir Éireannacha.

Bhí ráfla ann gur striapach nuabháite a bhí sa mhainicín a d'úsáid sé don phictiúr ina léiríonn sé an Mhaighdean mar bhean mheánaosta mhíghnaíúil, í sínte amach ar leaba agus a dhá cos nochta shalacha ag gobadh amach.

Tá easpa ban agus oileánach ar an bhord agus seans maith, mar sin, go n-athcheapfar í ar an chéad bhord eile.

Tá na haerlínte i ról na mná dáthúla i *singles bar* agus na haerfoirt ag iarraidh iad a mhealladh - go gairmiúil amháin, ar ndóigh.

Tá cur síos beacht ar an chultúr seo le fáil sa leabhar *Charades *a scríobh Karen McGlinchey faoina deirfiúr Adrienne, bean ar cuireadh ina leith go héagórach gur brathadóir de chuid an IRA a bhí inti.

Tá cur síos beacht ar an chultúr seo le fáil sa leabhar *Charades *a scríobh Karen McGlinchey faoina deirfiúr Adrienne, bean ar cuireadh ina leith go héagórach gur brathadóir de chuid an IRA a bhí inti.

Mar gheall ar a gcur chuige, éiríonn leo rud éigin a bhaint amach a theipeann ar an chuid is mó de na suímh eile a dhéanamh – meallann siad líon ard ban (tá dhá oiread ban is atá fir ar shuíomh eHarmony).

Tháinig cuid ban na comharsanachta agus ghlac siad seilbh ar an teach, ag déanamh tae, ag freagairt an ghutháin, agus ag coinneáil comhrá le Máire agus Dónall.

Tá portráid chumhachtach ríoga cruthaithe ag Robert Ballagh den iománaí Christy Ring, a théann leis an dán den ainm céanna leis an fhile Seán Ó Tuama, agus tá an rud céanna déanta ag John McNaught lena shaothar siúd a théann leis an dán “Turas Dhomhnaill do Glaschu” le Niall MacLeoid, a thugann rabhadh do mhná glice.

Dá mbeadh córas reifrinn san eaglais, tá seans maith ann go molfaí go mbeadh cead ag cineálacha éagsúla daoine, idir fhir agus mhná, singil agus pósta, aontumha agus a mhalairt, dul leis an tsagartóireacht, gan bac nó constaic.

Tchí sé feallmharaithe, bíonn sé ag déileáil le spiairí Gearmánacha, scriostar an t-eitleán a bhfuil sé ann ach tagann sé fríd agus faigheann sé an bhean is dóighiúla sa scannán.

Ina cruthaíocht, ina pearsa agus ina gné, dar le Balor, nach bhfaca sé ainnir ar bith riamh ní ba dheise ná í.

Seans nach mbeidh an dara suí sa bhuaile ag an Vatacáin ach géilleadh ar an cheist seo agus ar oirniú na mban, mar nach léir go dtiocfaidh aon bhorradh faoi líon na n-ábhar sagairt amach anseo.

Shílfeadh duine go mbeadh fear ar bith sásta leis an bheirt ainnireacha seo ag déanamh a chuid oibre ar fad ar a shon, ag tabhairt aire dó, ag amharc i ndiaidh a chompóird, ag freastal air le tae agus caife agus piontaí leanna ó dhubh go dubh.

Déarfadh duine gur rúplach mná a bhí inti ach bhí athrach scéil ag na cailíní.

” “Rinne tú éacht más í an bhean atá mo cheannsa a bhí ann,” arsa an gruagaire eile.

Ní dochar ar bith é do chuile Éireannach “printíseacht” a dhéanamh san ardchathair! AÓF: Agus an dtaitníonn Baile Átha Cliath leat? An réitíonn saol na cathrach le bean tuaithe ar nós thú féin? RNicD: Réitíonn faoi láthair ar aon nós cé nach bhfuil sé chomh héasca céanna aithne a chur ar dhaoine ann is atá sé amuigh faoin tuath.

Tháinig Nino Randazzo, 73, go dtí an Astráil i 1952, ag leanacht mná a deir sé.

Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha … Gluais • Glossary glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss mullaightop of house buí-ómrayellow-amber bruth análahot breathing múr teasabank of heat cága callánachanoisy jackdaws á ngríosúinciting them a ngiúmaráilhumouring them go breabhsántasprightly meall gréineorb cabhail chathrachcity body spréite go hanástaspread awkwardly tnáitejaded basár a brollaighthe bazaar of her bosom ag borradhswelling dlaoithe casacurly tresses cabhsaí dúshlánachachallenging lanes á gclutharú féinhiding themselves méalasorrow buairtvexation cruachásdistress ag déanamh tochtagrieving silently an tréanthe strong ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch meannánkid méileachbleating scrínteshrines bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened ceannaircrevolt a d’fheall orthuwhich failed them boige paidrethe softness of prayer le báinífurious bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site ag déanamh angaidhfestering i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators bhachlógachindistinct siogairlínípendants glémhaiseachexquisitely beautiful go ríogúilregally teanga túisetongue of incense ag clingireachtringing bantracht bheoshúileachthe quickeyed women le coim na hoícheat nightfall ag spréamh cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness bioráinpins ag lonrúshining clóca sróilcloak of satin aigeantaspirited buimefoster-mother deoch shuainsleeping-draft spréachspark súgachmerry ag glinniúintsparkling tú a mhuirniúto caress you linntepools cumhaloneliness le tú a aoibhnniúto make you blissful ionúinbeloved másaíthighs a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks monabharmurmur chneasskin cumhrafragrant miandesire

Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha … Gluais • Glossary glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss mullaightop of house buí-ómrayellow-amber bruth análahot breathing múr teasabank of heat cága callánachanoisy jackdaws á ngríosúinciting them a ngiúmaráilhumouring them go breabhsántasprightly meall gréineorb cabhail chathrachcity body spréite go hanástaspread awkwardly tnáitejaded basár a brollaighthe bazaar of her bosom ag borradhswelling dlaoithe casacurly tresses cabhsaí dúshlánachachallenging lanes á gclutharú féinhiding themselves méalasorrow buairtvexation cruachásdistress ag déanamh tochtagrieving silently an tréanthe strong ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch meannánkid méileachbleating scrínteshrines bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened ceannaircrevolt a d’fheall orthuwhich failed them boige paidrethe softness of prayer le báinífurious bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site ag déanamh angaidhfestering i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators bhachlógachindistinct siogairlínípendants glémhaiseachexquisitely beautiful go ríogúilregally teanga túisetongue of incense ag clingireachtringing bantracht bheoshúileachthe quickeyed women le coim na hoícheat nightfall ag spréamh cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness bioráinpins ag lonrúshining clóca sróilcloak of satin aigeantaspirited buimefoster-mother deoch shuainsleeping-draft spréachspark súgachmerry ag glinniúintsparkling tú a mhuirniúto caress you linntepools cumhaloneliness le tú a aoibhnniúto make you blissful ionúinbeloved másaíthighs a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks monabharmurmur chneasskin cumhrafragrant miandesire

uk Joy an t-ainm a bhí ar threoraí s’againne agus bean bheoga dhíograiseach a bhí inti.

Idir an stothallóg de bhean, an strabhsachán d’fhear agus an lúiste de mhac, ní fhaca mé a leithéid ariamh.

Sin roth mór an tsaoil duit: bomaite amháin tá tú ag dáileadh dí ar mhná dathúla, iad uilig gléasta go deas agus réidh le craic a bheith acu, agus an chéad bhomaite eile tá tú ag dáileadh ceapairí agus líomanáide i seomra lán le fir leathnochta, iad ag déanamh réidh don chéad rás eile.

Ó bhlianta an chogaidh ar aghaidh, thóg plúr na bhfear is na mban óg an bád bán go Sasana.

Níorbh í Terry Keane, ná éinne eile dá thréad ban, ach bean ionraic Sean Doherty agus Denise Wojcik, gairmiúlach a thug compord oíche do Ben Dunne in Orlando, a dhein an jab ar Haughey.

Ach, bhí sé ag scríobh ar ábhair mar an Tuaisceart, an Ghaeilge, frithghiniúint na mban agus cúrsaí na mban.

Níor cheap muid go brách go dtarlódh a leithéid! Deis iontach atá ann gan dabht agus, le cúnamh Dé, cuirfidh sé “ar an mapa” i Meiriceá muid!***AÓF: ******Bhí mé ag féachaint ar na grianghrafanna atá ar an suíomh gréasáin atá agaibh agus chuala mé craoltóir áirithe ag tabhairt “seisear spéirbhan” oraibh le déanaí.

Dar le Magdalena Alf, bean sna fichidí luatha, go bhfuil, "Lá na Naomh Uile ar na laethanta is tábhachtaí i rith na bliana.

Cím í ag tarraingt ar mhuinchille na seanmhná.

Bean mhaith ghasta í an grátachán a d’fhág Mickey Stoned ar fhleasc a dhroma – í féin chomh crua le Carraig Ghiobráltair.

Nach raibh eagla éigin ar Justine roimh Browne agus teistmhór air gur duine fíochmhar é? "Bhí, bhí, ní bean choimhlinteach inaon chor mé, ach chaithfinn a rá, ó thosaigh mé ag Village is é antaithí atá agam ná gur duine é Vincent ar féidir comh-oibriú leis(he\'s receptive).

Is ansin a bhídís ag traenáil agus ag imirt ina n-óige, ag fáil máistreachta ar an gcamán agus ar an sliotar agus a máthair bhocht sa chúl toisc nach ligfeadh sí dóibh a ndeirfiúr óg a chur ann ar eagla go mbuailfidís í! Bhí *mum* an-lárnach sa scéal agus ba léir gur bean spraoi agus íobartha in éineacht í, agus cócaire maith freisin! Lean an clár Setanta agus ansin Aisake go dtí an Astráil agus chonaic muid iad i mbun traenála le cumann peile na hAstráile i Melbourne.

Cinnte, ba sheanbhean í a d’imir cluichí cártaí lena cairde – ach ba bhean chumhachtach sa pholaitíocht í leis.

Comharchumann ban a bhí agus atá ann, agus shíl na dílseoirí gur sprioc easca é.

Ach cá raibh daidí? Faoi dheireadh d’oscail an gasúr doras an *au pair* agus b’in iad daidí agus an Polannach óg mná in aon leaba le chéile.

Cuirim an feadán i mo bhéal agus, i bhfocail Johnny The Lips ó The Commitments, ligim orm féin gur sine mná atá i mo bhéal.

Agus sa bhreis air sin tá sé iontach mór leis na mná mí-rialta.

Bhí taispeántas ealaíne ar siúl ansin agus mná cairdiúla i mbun na háite.

Sa bhliain 1843, rinne sé iarracht tionóntaí Ghleann Cailbhidh a chaitheamh amach, ach dhóigh na mná na fógraí fágála.

Bhí agóidí móra ann, agus sa deireadh tháinig thart fá dhaichead garda go dtí an áit, agus deoch orthu, agus rinne siad ionsaí brúidiúil ar scata mór daoine, cuid mhaith ban ina measc.

Tá bean chairdiúil agus fháilteach darb ainm di Hannah i mbun an bhrú agus bíonn sí ag bácáil scónaí agus brioscaí seacláide blasta le díol.

Nárbh as an mbarda céanna a máthair siúd agus máthair John Kelleher agus nach mbíonn tionchar ag a leithéid ar an gcaoi ina scaipeann na haistrithe? Fiú idir fear Pháirtí na nOibrithe agus bean na nDaonlathach.

) Agus cad é faoi dtaobh de na mná? Nach maith a bhí a fhios ag Fergal Superquinn an dóigh leo siúd a mhealladh: dearbháin bhreise leis an tsiopadóireacht – deich gcinn do gach bean sa tír a chaith vóta dó.

Turas ciúin a bhí againn ar an Greenway anseo, gan aon rud le feiceáil ach corrbhean ag siúl lena púdal, corr-rothaí eile, agus tugaí na cathrach ag tarraingt nó ag brú bád réthónach síos an abhainn thoir.

Chonaiceamar scata seanbhan ag imirt chártaí, agus cúpla seanfhear ag bord snúcair sa tolglann.

Ba chóir dom bheith i mo chónaí sa Spáinn!” Ní fhéadfaí a rá nach suntasach an méid atá bainte amach ag Izabella ó tháinig sí go hÉirinn ach ní fhéadfaí a rá ach oiread nach bean insúl í.

Bhí Sophia Hinerangi, bean a raibh máthair Mhaorach agus athair Albanach aici, ina treoraí cáiliúil san áit.

Bhí Gearmánach mná i m’fhochair agus níor luaithe cos leagtha aici ar thalamh an tsluachampa ná gur bhris gol glórach faíoch uirthi.

Tugtar léargas in *Eye Rhymes* ar spiorad fiosrach cruthaitheach na mná óige seo tríd an saothar eispriseanaíoch nua-aimseartha a scríobh sí, chomh maith le grianghraif agus íomhánna faisin de chuid Plath atá curtha i gcló den chéad uair anseo.

Tá daoine eile ann nár aithin mise: Corrie Ten Boom, bean chróga Dhúitseach a thug dídean do Ghiúdaigh le linn an dara cogadh domhanda; Barbara Ward, bean chumasach eile a thuig tábhacht an chomhshaoil roimh mhórán daoine eile agus Chiara Lubich, bunaitheoir na gluaiseachta spioradálta, Focolare.

Thar aon ní eile, tá athrú suntasach tagtha faoi stádas na mban sa rialtas nua.

Den chéad uair i stair na tíre, tá bean ina leasphríomh-aire.

Chomh maith le Julia Gillard, tá seisear ban eile sa chomh-aireacht nua, an líon is mó riamh.

Tá an Seanadóir Penny Wong – an chéad bhean de bhunú Áiseach a toghadh chun na parlaiminte náisiúnta riamh – ina measc.

Ina theannta sin, tá Penny Wong ar an gcéad bhean riamh a deir go hoscailte gur leispiach í a toghadh chun na parlaiminte seo.

Céimeanna móra chun tosaigh ar son chearta na mban atá i gceist le Julia Gillard a bheith ceaptha ina leasphríomh-aire agus líon na mban sa chomh-aireacht nua a bheith dulta i méadaíocht.

*(Tá sorry orm, a eagarthóir!)* Ní raibh Nollaig bhán ann ar fud na tíre, ach bhí an Nollaig bán go leor in áiteanna áirithe, a bhuíochas sin don chóicín ar fad a bhí dá smúradh ag liúdair agus ag óinseacha agus ag gamail na hÉireann.

Bhí beirt fhear ar a nglúine in aice le ceann na mná, agus bhí litreacha na haibítre “A, B, C” ag rith trí m'intinn.

De réir nuachtán áitiúil an lae dar gcionn, bean áitiúil ocht mbliana is caoga d'aois a bhí inti.