Is minic a chloisfeá daoine a bhfuil seanaithne acu ar Mhairéad ag rá nár athraigh sí riamh, nach bhfuil éirí in airde dá laghad ag baint léi in ainneoin go bhfuil cáil idirnáisiúnta bainte amach aici féin agus ag an ghrúpa.

Is iad féin a léirigh gach albam go dtí seo, cé go raibh siad ag smaoineamh go minic ar dhuine eile a thabhairt isteach leis an obair seo a dhéanamh.

Chuir sé in iúl tráth in agallamh teilifíse gur iarmhúinteoir bunscoile a spreag é le dul i dtreo an fhaisin nuair nach raibh sé ach sé bliana d'aois; bhris an múinteoir seo an nós traidisiúnta a bhí ann ag an am gan cead a thabhairt do bhuachaillí fuáil a fhoghlaim.

Cuid eile díobh sin as sraith 'ghallda' an liosta thuas, is féidir gur ag ceilt sloinne Gaeilge atáid: James Hawkins = Glaisne Ó hEachaidhean (= Haughian) Eugene Archibald = Eoghan Mac Giolla Easpaig (= Mac Gillespie) Timothy Bywater = Tomhaltach Ó Srutháin (= Sruffaun) Mary Barnacle = Mór Ní Chadhain (= Coyne) Lawrence Biggar = Lochlann Mag Uidhrín (= Mac Givern) Cé shamhlódh agus sinn ag tagairt thuas ar ball d'údar an duain 'Tuilleadh feasa ar Éirinn óigh', Giolla na Naomh Ó hUidhrín, go snaidhmfí a shloinne riamh le logainm de chuid na hAlban, 'Bigger'? Is iomaí cor a chuireas an sloinne de scaití.

Tá sé coitianta go maith, go stairiúil agus sa lá atá inniu ann, go ngearrtar pionós báis ar dhuine dubh a dhúnmharaíonn duine geal, ach is annamh a ghearrtar an pionós céanna ar dhuine geal a mharaíonn duine dubh.

Chomh maith leis sin, tá eagla ar roinnt rialtas go n-úsáidfeadh daoine incriptiúcháin chun eolas a cheilt ó na póilíní agus tá tíortha ann a áiríonn scéimeanna incriptiúcháin mar armlón dá bharr.

Tchí Dia na daoine a bheartaigh an eachtra seo.

" Níl muid ag caint faoi pháiste scoile as Scoil na Croise Naofa in Ard Eoin ag dul trí scata mór dílseoirí, ach cailín beag Síneach a chónaíodh i dTuaisceart Bhéal Feirste fosta.

Chun na ceapacháin a choiméad amach as an gcóras polaitiúil oiread agus ab fhéidir, is é an tUachtarán seachas an Taoiseach a roghnódh an cúigear seanadóir breise sin.

Cloiseann duine scéalta faoi na foghlaimeoirí a mbíonn an t-ádh dearg orthu agus a n-éiríonn leo cúpla rud, mar théipeanna agus leabhair, a cheannach agus iad ag luí isteach ar fhoghlaim na Gaeilge.

Bhuel, ba bhreá an dán é, an té a thuigfeadh é, ach níor thuig mé féin focal ar bith, agus ní raibh mé in ann na focail scríofa agus na fuaimeanna a fhreagairt dá chéile! "Seo do dhúshlán," a shíl mé.

Má bhíonn duine ar bith á scaoileadh saor go luath ciontach as coir éigin, agus an fhianaise ann ina éadan, tógfar é agus cuirfear i bpríosún é.

Mí ó shin, d'fhóirfeadh toghchán go mór don DUP ach leis an ghníomh díchoimisiúnaithe an mhí seo caite, má thógann David Trimble ar an mholadh atáthar a thabhairt dó faoi láthair, seans mór go mbainfidh an UUP na vótairí a thréig iad, a bhuíochas sin ar an imní agus an mhímhuinín a bhí á spré ag an DUP.

"An bhfuil tú dall? Nach bhfeiceann tú an casán? Bhuel, níl a fhios agam cé a lean tú, ach níor lean tú mise cibé," arsa a athair.

Idir sin agus tráthnóna bhí an fhadhb réitithe acu nó níor bhean Máire a chuirfeadh rud ó lá go lá.

Bhagair an rialtas stáit píonós níos géire ar aon duine a chiontófaí.

Nuair a smaoinímid ar na fadhbanna a bhíonn ag an dream seo le halcól, le drugaí, le coireacht agus an méid acu a chuireann lámh ina mbás féin, feicimid an tábhacht a bhaineann leis an gcumasú a thugann obair agus gluaiseachtaí deonacha do dhaoine tionchar a bheith acu ar a dtodhchaí agus a saol féin.

"Faoi láthair tá mé ag iarraidh a bheith ag cabhrú le páiste nach bhfuil aois na hógántachta go fóill," a dúirt sí.

An nglacfaí le bainisteoir ar ospidéal nach mbeadh cur amach ceart aige/aici ar an leigheas? Féach ar an bhfeabhas a tháinig ar chúrsaí na n-ealaíon nuair a bhí Aire Ealaíon againn ar fhile é.

I measc na ndaoine a bhí i láthair bhí an t-oideachasóir Giuseppe Bertagna, duine den dream a rinne na leasuithe a dhréachtú.

Cén dóigh ar féidir a bheith cinnte nach mbeidh caimiléireacht ar siúl maidir le torthaí i scoileanna príobháideacha, nach é an duine a íocfaidh an tsuim is airde a gheobhaidh na torthaí is fearr (mar a tharlaíonn go minic san Iodáil, ar an drochuair)? De bharr gur dhiúltaigh an tAire Moratti bualadh leis na daltaí seo ó scoileanna poiblí na Róimhe, ghlac siad seilbh ar scoil ar feadh cúpla lá agus rinne siad troscadh mar agóid.

Thug na teaghlaigh Ghaelacha a díbríodh as a gcuid talún méithe fán Lagán agus na ceantair máguaird a n-aghaidh ar thalamh bocht caoráin Iarthar Thír Chonaill.

Go dtí sin, áfach, tá na híospartaigh ann, idir pháistí a éigníodh, agus an tréad atá lán amhrais.

Ní fear é Balor a sheachnaíonn an chaint fhileata nuair a fhóireann sí don ócáid.

**Antaine:** Agus céard faoi dhaoine a bheadh ag teacht isteach ón taobh amuigh atá ar bheagán Gaeilge? **Neansaí:** Go dtí seo ní raibh aon deacrachtaí againn.

Foilsíonn gach foireann tarrthála tuarascáil bhliantúil agus cé nach raibh ainmneacha na ndaoine a tarrtháladh ann, bhí sé ait a bheith ag léamh faoin tarrthálaí ar tarrtháladh é féin.

Ní bheidh West Virginia i choíche ina bhaile agamsa, ach tá áthas orm gur thug mé cuidiú beag dóibh siúd ar mian leo fanacht ansin, thuas sna sléibhte, gan fágáil go deo.

Ní fios cé mhéad de na vótóirí nua seo a bhacfas le vóta a chaitheamh, ach má théann fiú 10 faoin gcéad díobh amach d'fhéadfadh siad tionchar mór a imirt ar an toradh.

Tá sé ar fáil do dhuine ar bith ar mian leis clár a dhéanamh.

Is beag duine a mhaífeadh an gradam áirithe sin air.

"Tá cur síos breá ag Breandán Ó hEithir i gcolún éigin a scríobh sé i bhfad siar ar iriseoir mar dhuine nár aimsigh a cheird, nó a théann i mbun a cheirde toisc nach léir dó nó di céard ba cheart dó a dhéanamh.

Tá turasóirí eile ann, áfach, a chuir ar ceal a saoire in Cogne (ionad scíála a dtarraingníonn na sluaite air), agus eagla orthu go bhfuil an dúnmharfóir fós ansin ag maireachtáil i measc ghnáthdhaoine na háite.

Ar an 21 Feabhra 2001, i Novi Ligure in aice le hAlessandria, dhúnmhraigh Erika De Nardo (16) agus a buachaill Omar (17) máthair Erika, Susanna, trí í a pholladh breis is daichead uair, agus mharaigh siad deartháir níos óige, Gianluca, a bhí dhá bhliain déag.

Cá huair a bunaíodh Aonad na Gaeilge agus cé a bhunaigh é? Is mise an chéad léiritheoir Gaeilge a ceapadh ag BBC Thuaisceart Éireann.

Athrú ráitis phearsanta ======= Colm Murphy an t-aon duine a ciontaíodh go dtí seo as an sléacht a deineadh ar an Ómaigh beagnach ceithre bliana ó shin.

Ise a d'fhreagraíodh go hiondúil ach ba mise a d'éirigh an geábh seo ó tharla go raibh sé ar dheis mo láimhe.

Is é an giotáraí Astrálach Steve Cooney a léirigh é agus rinneadh an taifeadadh ina stiúideo i gContae Chill Dara.

Bás a deirféar ======= Mhothaigh Pádraigín go raibh dualgas uirthi a leithéid d'obair a dhéanamh, go háirithe i ndiaidh bhás a deirféar Eithne, a chuir lámh ina bás féin i 1999.

Tá cuid mhaith acu a thacaigh leis an Acht Um Dheochanna Meisciúla, 2000, a chuir fad leis na huaireanta a raibh cead alcól a dhíol, anois ag éileamh go ndéanfaí athbhreithniú air seo.

Tá Celtic ag imirt i gcoinne Manchester United in Old Trafford i gcluiche mór cinniúnach de chuid an Premiership, cluiche a shocróidh cé a bhuafaidh an chraobh.

"Déanann SpamAssassin a lán trialacha éagsúla ar gach teachtaireacht ríomhphoist chun *spam *a aithint agus cuireann sé bac ar theachtaireachtaí a dteipeann orthu sna trialacha sin.

Dar ndóigh tá scil agus cumas agus áilleacht ag baint leis na himreoirí atá ar fheabhas - faoi mar atá i ngach uile spórt agus aclaíocht eile.

Tá óstáin sa tír a mhéadaíonn a gcuid praghsanna, go háirithe agus iad ag plé le grúpaí as Meiriceá, chun gach ceint a shú as pócaí na gcustaiméirí.

Tá a pháirtí fein scoilte - bhíodh sé leath ar leath ach b'fhéidir anois gur lú an tacaíocht atá ag Trimble ná an leathchuid - agus is é easpa aon duine cumasach a thabharfadh dúshlán Trimble an fáth is mó go bhfuil sé ina cheannaire ar an pháirtí go fóill.

"Ní thugann muidinne aitheantas do dhream ar bith paramíliteach," a deir sé, "ach caitheann muid a aithint, má tá muid le bheith ag obair le grúpaí ónár bpobal féin agus le grúpaí ón phobal poblachtánach, go gcaithfidh muid a bheith sásta obair a dhéanamh le daoine a mbíodh baint acu leis an pharamíliteachas.

Bhí imreoirí iontacha acu freisin nach raibh a sárú le fáil in aon chontae, báireoirí ar nós mhuintir Troy, Whelehan, Pilkington, Dooley, etc.

Déanfar iarracht comhluadar útóipeach nach loitfidh an timpeallacht a chruthú mar chuid den teacht le chéile idirnáisiúnta Ecotopia2002, a bheidh ar siúl i lár na míosa seo ar bhruacha Loch Dearg in oirthear an chontae.

Rinneadh cleamhnas dó ach bhí triúr ban ar an ghearrliosta agus b'éigean domhsa a theacht leis agus socrú a dhéanamh cé ab fhóirsteanaí dó.

Ach taobh amuigh de féin is iad na seanfhilí nach maireann is mó cáil, mar shampla Séamus Ó Doraidhin a scríobh "Sliabh Liag", Éamonn Ó hEasgain a chum "Mo Chaora Bheag Dhílis" agus an Teachta Dála agus Seanadóir, Míchéal Óg Mac Pháidín, a scríobh mórán píosaí, ach go háirithe "Díbirt an Bhabhdhúin" a thugann cuntas ar na teaghlaigh a ruaigeadh as a gcuid feirmeacha beaga i mBabhdhún.

Sin an leabhar Gaeilge is toirtiúla agus is údarásaí dá bhfuil ann i láthair na huaire agus an ceann is minice a ndéantar tagairt dó mar fhoinse iontaofa ó thaobh na gramadaí de ag duine ar bith ar cás leis ceart gramadaí.

I measc thoscaireacht an UPRG, bhí JohnWhite - fear a ciontaíodh as dúnmharú an tSeanadóra Paddy Wilson agus Irene Andrews - Davy Mahood, agus iar leas-Ardmhéara na cathrach, Frank McCoubrey.

Is beag an seans, mar sin, go mbeidh cruinnithe idir baill Shinn Féin agus an UDA sa todhchaí, rud a thig salach ar thuairimí lucht scríofa "Common Sense" a mhaígh gur shíl an pobal Protastúnach nár leor é *No *a rá.

Faoi 1885, ba dhaoine a saolaíodh in Éirinn 17 faoin chéad d'oibrithe na rannóige saorálaí dóiteáin i Nua-Eabhrac.

Tá na bíomaí ar nós anam daoine atá ar shlí na fírinne ach, lena chois sin, seasann siad mar chomharthaí dochais, beatha, solais agus athnuachana," a mhínigh Gustravo Bonevardi, duine den fhoireann a dhear an taispeántas.

Go bhfaighe siad seacht míle deis! Tá seanfhocal againn sa Ghearmáin: Is fada a mhairfidh an té a síleadh a bheith marbh.

Tá sé i gceist ag an Aire Cosanta Michael Smith ráiteas a eisiúint laistigh de chúpla seachtain faoi chás Dhónail de Róiste, a scoireadh ón arm i 1969.

Ní raibh sé i measc na ndaoine a gheobhadh ardú céime agus dá bhrí sin ní shamhlaíonn siad boic mhóra ag dul as a mbealach len é a chosaint dá mba rud é gur cheap siad go raibh sé ciontach.

Tá sheanbhean chéile chiúin atá ar leathchois ag Khan agus croí mór maith aici.

Cé a thógfadh orainn é dá ngéillfeadh muid don bhrú sin? Tá na tuairiscí léite agam, agus scanraíonn siad mé.

ó na seascaidí agam freisin, ach b'iad na hiománaithe ach go háirithe a chuaigh i gcion ar mo shamhlaíocht.

Níl de choinníoll ar an tsocrú seo ach go gcuartóidh tú trí tionóntaí eile agus nach mbeidh an cluasán sin atá crochta asat ar cheann acu.

Is iad Sinn Féin agus an DUP is mó a bhainfidh leas as an teip seo.

Agus tá sí trí bliana déag agus ceithre scór! "Bhí sé d'ádh orm ansin go raibh Caitlín Ní Dhomhnaill, a bhfuil clú agus cáil uirthi sa lá atá inniu ann, sa darna doras domh.

Sna suiteálacha *They're All the Same* (1991) agus *Same Difference *(1990) ardaíonn sé ceisteanna faoin tslí a dtig le teanga dul i bhfeidhm orainn agus ár dtuiscint a mhúnlú, sa chás seo íomhá meáin de bheirt a bhfuiltear in amhras orthu gur baill iad den IRA.

Fógraíodh lá bróin san Astráil seachtain dár gcionn de bharr an líon Astrálach a maraíodh agus a goineadh.

"D'éist mé le hamhrán álainn tragóideach mar gheall ar fhear a glasáladh amach as a sheomra in óstán ar an Daingean.

Tugadh neart airde le tamall anuas orthu siúd a cháin tuarascáil Choimisiún na Gaeltachta, na moltaí atá inti agus an cinneadh a rinneadh Comhairle Feidhmiúcháin a cheapadh le gníomhartha a mholadh don Aire Tuaithe, Pobail agus Gaeltachta.

Ach má bhíonn mí eile mar mhí Dheireadh Fómhair ann, cá bhfios cad é a thiocfas chun cinn le linn tríocha lá na Samhna.

" Tá Carolan den tuairim nach bhfuil cláirseoir traidisiúnta eile beo atá inchurtha le Bell agus, má chinneann na Chieftains ar dhuine a fháil ina áit, gurbh fhearr dóibh ceoltóir a sheinneann uirlis eile a roghnú.

Is annamh a íoctar níos mó ná £250,000 le duine a ghortaítear go fisiciúil ach ní raibh aon leisce ar ghiúiré £300,000 a bhronnadh ar Phroinsias de Rossa de bharr alt a scríobhadh faoi sa *Sunday Independent*.

"Mothaíonn muintir na háite gortaithe faoin mhéid a tharla agus ba mhaith liom labhairt le Shipman go pearsanta faoin chás, faoin fáth ar mharaigh sé daoine a bhí cairdiúil leis, daoine a chuir a muinín ann.

Duine de na bráithre ar chuir Mícheál aithne mhaith air agus a chuaigh i bhfeidhm air ná an Bráthair Jack Beausang.

30 maidin samhraidh amháin bhíos ag tiomáint síos débhealach Stigh Lorgain ar mo bhealach chuig an aerfort agus cé a chasfaí orm ach an Bráthair Beausang agus é in airde ar tharracóir! Is amhlaidh go raibh sé ar a bhealach ar ais go dtí an mainistir i gCnoc Mhuirfean tar éis dó féar pháirc Choláiste Eoin a ghearradh! Is minic a ghearradh an Br Jack an féar le soilse na sráide ar oícheanta breátha samhraidh.

Beidh cuid de na ceoltóirí a sheinn ar an dlúthdhiosca linn sna ceolchoirmeacha, so oícheanta móra a bheas i gceist mar go mbeidh deichniúr againn ar an stáitse.

Niall Ó Dónaill a tógadh uainn seacht mbliana ó shin.

Agus na hamhráin a tháinig ón áit sin bhídís á gcanadh i gCúil Aodha agus bhí daoine i gCúil Aodha leis a chumadh amhráin, mar sin de bhí an traidisiún dátheangach ann.

Agus mé ag caint ar dhoirse, mhol mé dó bealach oscailte dhoirse Theach na Dála a athrú ionas nach 'Pull' a bheas scríofa ar gach ceann acu - agus gan a bheith ag cur drochsmaointe isteach in intinní lofa bréana casa casta daoine áirithe a bhainfeadh an drochbhrí as an fhocal álainn Béarla sin.

Tá rogha shimplí acu sa scéal uafásach seo - moladh do gach duine a rinne gearán leo dul chuig an Gharda Síochána agus an gearán sin a dhéanamh go foirmeálta.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Is fear é Mícheál Ó Grádaigh atá tar éis mórán a bhaint amach i gcúrsaí iomána i rith a shaoil ach tá an díocas céanna ann is a bhí riamh.

In eachtra cháiliúil i gclár sa dara sraith, ghlac sé seilbh ar mhicreafón fógróra in oifig ollmhargaidh in Helsinki na Fionlainne agus d'fhógair sé i nGaeilge go raibh buachaill dána cúig bliana d'aois tar éis micreafón a thógáil agus gur cheart dá mháthair é a thabhairt léi as an siopa láithreach! Nuair a bhuail mé le Hector i nGaillimh le déanaí rith sé liom gur duine é nach gcloíonn le rialacha ar bith, is cuma cé acu na rialacha a bhaineann le cláracha taistil nó rialacha ghramadach na Gaeilge atá i gceist.

B'fhéidir go raibh sé fóirsteanach, agus muid ag tarraingt ar dheireadh na bliana 2002, go raibh na nuachtáin agus na meáin eile i Nua-Eabhrac agus sna Stáit Aontaithe ag díriú a n-airde ar scéal faoi ghrúpa eolaithe a mhaígh gur éirigh leo duine clónáilte a thabhairt ar an saol den chéad uair riamh.

Ag tarraingt ar an lá féin, ní fhéadfá na hócáidí cuimhneacháin a sheachaint, ná cur síos caointeach theaghlaigh agus chairde na ndaoine a cailleadh san uafás, agus na bhfear dóiteáin a d'éalaigh ar éigean.

Is fear deas éirimiúil é féin nach bhfuil faitíos air amhrán a chrochadh ar son na cúise.

Bhí lámh ag John Brutal ann agus cúpla lámh ag Micheál Ó Nóinín, fear a mhaígh go raibh easpa *charisma *ar an iar-cheannaire.

Tá an páirtí agus an tír iontach buíoch gur fhág an ceannaire úr, Gach Éinne Ó Cionnaith, a chuid féin sa bhaile i Maigh Eo (an *charisma*, chan an custard!) "De réir mar a chuaigh an bhliain isteach bhí níos mó eolais ag teacht amach faoi na sagairt a bhain mí-úsáid as leanaí ar fud na tíre.

) Agus ní ceart go bhfágfaí dréachtú an chomhpholasaí nua i lámha ionadaithe an tionscail, státseirbhísigh sa mBruiséil agus polaiteoirí a ghéillfeas go héasca d'éilimh na n-iascairí má cheapann siad go bhfuil vótaí ann.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

" In ainneoin gur beag airgead atá á shaothrú aige, tá Colm breá sásta leis an saol atá á chaitheamh aige, agus is léir gur duine é atá istigh leis féin.

Ba iad sinsear Doherty a chuaigh trasna an Atlantaigh, agus a throid go fada agus go tréan chun áit a bhaint amach sa tsochaí Mheiriceánach.

Is fear deas éirimiúil é féin nach bhfuil faitíos air amhrán a chrochadh ar son na cúise.

Bhí lámh ag John Brutal ann agus cúpla lámh ag Micheál Ó Nóinín, fear a mhaígh go raibh easpa *charisma *ar an iar-cheannaire.

Tá an páirtí agus an tír iontach buíoch gur fhág an ceannaire úr, Gach Éinne Ó Cionnaith, a chuid féin sa bhaile i Maigh Eo (an *charisma*, chan an custard!) "De réir mar a chuaigh an bhliain isteach bhí níos mó eolais ag teacht amach faoi na sagairt a bhain mí-úsáid as leanaí ar fud na tíre.

Níl amhras ar dhaoine ach gur deachtóir brúidiúil é Saddam Hussein ach is cinnte gurb iad gnáthmhuintir na tíre sin a bheas thíos leis má bhíonn buamáil agus ionsaí i gceist.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

Duine amháin a ligeadh chun siúil i 1987 ná John McEnroe, fear a bhí tar éis na traenála troime go léir a dhéanamh roimh thús an chraobhchomórtais ach b'éigean dó breathnú ar chluiche ceannais na hÉireann ó Chnoc 16.

Duine ab ea m'athair nár mhór aige a dhúchas ar chúiseanna casta, idir phearsanta agus pholaitiúla.

Dúirt John Howard nárbh eol dó go bhféadfaí tuairim an phobail a oibriú amach ó léirsithe den tsórt sin agus go raibh cuid mhaith den phobal a d'aontaigh leis féin ach nach rabhadar chomh glórach sin.

De réir Teachta Dála Shinn Féin, Aonghus Ó Snodaigh, a bhain suíochán amach sa cheantar sin anuraidh, ní léir go bhfuil an rialtas seo dáiríre faoi fhadhb na drugaí.

De réir an Achta seo, caithfear deich mbliana príosúnachta a ghearradh ar aon duine a chúisítear le luach breis agus €10,000 drugaí ina sheilbh.