Fear ildánach ======= Tá aithne fhorleathan ar Dinny mar fhidléir go príomha ach is fear ildánach é ar go leor bealaí.

Cén áit a dtosaíonn tú agus tú ag cur agallaimh ar dhuine chomh hildánach le Robert Ballagh? Is duine é atá aitheanta mar ealaíontóir a bhfuil gaol láidir aige lena thír, lena chultúr agus leis an náisiúnachas.

Ealaíontóir ildánach atá in Iglesia, a bhaineann úsáid as an dealbhóireacht, an ailtireacht, an drámaíocht, físeáin, an ghrianghrafadóireacht agus suiteálacha.

Is minic a bhaintear mí-úsáid as an aidiacht "ildánach" nuair a bhítear ag cur síos ar dhaoine a bhfuil níos mó ná bua amháin acu, ach tá sé cinnte ormsa focal níos oiriúnaí a fháil le cur síos a dhéanamh ar Thadhg Mac Dhonnagáin.

Ní haon ionadh é go raibh an leabhar seo le feiceáil ar an ngearrliosta do Ghradam Réics Carló 2007, duais an Oireachtais a ainmníodh in ómós don bhleachtaire ildánach agus uileláithreach a chruthaigh Cathal Ó Sándair.

Más fairsing ildánach an corpus scannán atá sa mhála cheana féin ag Jane Campion, is mó an cháil mar ealaíontóir/griangrafadóir poiblí atá gnóite ag Sam Taylor Wood go nuige seo – ’sé ‘*Nowhere Boy*’ a céad fadscannán siúd.

Bhí an t-ádh orm a bheith i láthair ag píosa amharclainne fíorshuimiúil agus neamhchoitianta ar na mallaibh i halla Oideas Gael, Gleann Cholmcille arna chur i láthair ag an chompántas ildánach Fíbín.

Tugann beartais a aithníonn nádúr na sochaí buntáiste iomaíoch do dhream daoine atá cumhachtach agus inathraithe.

Ciallaíonn sé sin teaghlaigh ilteangacha sa todhchaí, agus beidh muinín acu dul amach sa saol agus tuilleadh teangacha a fhoghlaim, mar beidh siad solúbtha ar an gcaoi sin -- beidh an intinn acu solúbtha.

Go maire sé a nuacht agus go ndéana sé muintir na hÉireann mórtasach as ár gcultúr ilghnéitheach is as ár gcumas ildhánach.

Mar an gcéanna leis na suíomhanna, gan trácht ar na pearsain ildánacha a thugann an t-asarlaí Iodálach chun beatha dúinn ar dhá thaobh an Atlantaigh.

Orthu siúd bhí Sarah Purser, péintéir sárchumasach a raibh cur amach maith aici ar chúrsaí gnó chomh maith le bheith ina healaíontóir ilghnéitheach.

Is minic a bhaintear mí-úsáid as an fhocal "ildánach" ach bheadh sé oiriúnach go maith mar fhocal le cur síos a dhéanamh ar Cholm Ó Snodaigh, an ceoltóir ón ghrúpa Kíla.

Scríbhneoir ildánach é Micheál Ó Conghaile, as Inis Treabhair i gConamara, a bhfuil nach mór gach gné den litríocht treafa aige.