a tógadh uainn
who was taken away from us
Niall Ó Dónaill
a tógadh uainn seacht mbliana ó shin.
Theastaigh uainn freastal ar ár bpobal féin
we wanted to cater for our own community
Theastaigh uainn freastal ar ár bpobal féin, i.
fá fhad anála uainn
only a breath away from us
Tá siad
fá fhad anála uainn agus iad i gcónaí sásta cuidiú linn ach iarraidh orthu.
scaoilimis gach uile ní uainn
we'd cast everything aside
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
sleamhnú uainn
slipping from us
Tá an ré órga sin ag
sleamhnú uainn agus ní thig linn bheith ag brath ar mheascán de thoscaí teagmhasacha le tionscal turasóireachta a thógáil agus a fhorbairt.
shleamhnaigh sé uainn chun na síoraíochta
he slipped away from us to eternity
Níor shroich sé gig na Nollag seo imithe tharainn i Sráid Vicar, áfach, óir theip ar a shláinte cúpla lá roimhe sin agus
shleamhnaigh sé uainn chun na síoraíochta.
shleamhnaigh sé uainn chun na síoraíochta
he slipped away from us to eternity
Níor shroich sé gig na Nollag seo imithe tharainn i Sráid Vicar, áfach, óir theip ar a shláinte cúpla lá roimhe sin agus
shleamhnaigh sé uainn chun na síoraíochta.
teastaíonn uainn go gcaillfidís
we want them to lose
Is breá linn a gcláracha teilifíse, a gclubanna sacair, a ngrúpaí ceoil, a dteanga, ach
teastaíonn uainn go gcaillfidís na cluichí idirnáisiúnta! Ach ní muide amháin a bhfuil an dearcadh sin acu.
céard a bhí uainn ar an dlúthdhiosca
what we wanted on the CD
Is dócha gur thóg sé tamall orainn “fuaim” Líadan a aimsiú ar dtús ach faoin am a thosaigh muid ag taifeadadh bhí a fhios againn
céard a bhí uainn ar an dlúthdhiosca.
sciobadh uainn é
he was snatched from us
Ger Mayock –
sciobadh uainn é an t-am seo an bhliain seo caite.
ach gur shíothlaigh sé uainn
but that he drifted away from us
Deirtear gur caitheadh as an veain é tar éis don tiománaí smacht a chailliúint ar an roth stiúrtha, gur thuirling sé ar an mbóthar, go raibh sé fós beo nuair a tháinig an t-otharcharr, go raibh sé iontach cróga cé go raibh sé go mór i bpian
ach gur shíothlaigh sé uainn agus talamh slán Ospidéal Shligigh sroichte aige.
ag sleamhnú uainn,
slipping from us,
Sa leabhar seo, áfach, is éard atá againn ná léargas ar fhear óg muiníneach, lán le sprid, lán le ceol, le grá don saol, é i mbun fionachtana in iarthar na tíre ag cuartú saoil a bhí
ag sleamhnú uainn, ag iascaireacht fonn a bhí beagnach ar ghrinneall na farraige agus ag fiach amhrán a bhí i bhfolach i bhforaoisí an ama.
Tá an samhradh ag sleamhnú uainn go mall,
The summer is sliding from us slowly,
Tá an samhradh ag sleamhnú uainn go mall, tá an daorchluiche ag druidim chun deiridh, agus tá lucht na peile Meiriceánaí amuigh ar an bpáirc imeartha arís.
i bhfad i gcéin uainn.
far away from us
Ní fada uainn Manainn in aon chor ó thaobh na tíreolaíochta – dhá uair an chloig ar an mbád, 35 nóiméad san eitleán – ach is mó ár suim na laethanta seo i gcríocha tarraingteacha carbónbhunaithe
i bhfad i gcéin uainn.
Cronaímid uainn
we miss
Cronaímid uainn glóire an tsamhraidh: boladh na mbláth, saoirse an fheileacáin, loise na gréine, agus gártha na bpáistí.
faoi cheilt uainn
unbeknownst to us
De ghnáth bíonn an t-imeartas polaitíochta á imirt ag tíortha an domhain
faoi cheilt uainn, ach tugann an sceitheadh is déanaí ó WikiLeaks sracfhéachaint dúinn ar conas a fheidhmíonn saol rúnda na taidhleoireachta.
teastáil go géar uainne
we badly need
Agus tá an dul chun cinn ag
teastáil go géar uainne.
Theastaigh uainn uile
we all needed
Theastaigh uainn uile a bheith amuigh ar na fánaí sciála an chéad rud an mhaidin dár gcionn.
ag teastáil uainn go géar
sorely needed
Tá soláthar eile fuinnimh
ag teastáil uainn go géar.
ceaptha drochspioraid a choinneáil i bhfad uainn
thought to keep bad spirits away from us
Tá an Choróin Mhuire
ceaptha drochspioraid a choinneáil i bhfad uainn fad is atáimid faoi thionchar an tae.
ag sleamhnú uainn
slipping from us
Thosaigh an fhís
ag sleamhnú uainn blianta sarar cuireadh TnaG ar an aer.
Níl uainn ach
all we need is
Níl uainn ach láthair chruinnithe atá réasúnta sócúil, áit a bhfuil bia agus deoch ar fáil, agus seomraí atá fóirsteanach do na comórtais agus do na himeachtaí éagsúla.
a theastaíonn uainn go práinneach
is what we need immediately
Idirspleáchas na samhlaíochta agus an réasúin faoi réir ag fíoreitic uilíoch
a theastaíonn uainn go práinneach.
Ní fada uainn anois
it’s not long off now
Ní fada uainn anois an Nollaig, a chairde, agus ní fada uainn an Fear Dearg a theacht ar cuairt lena chuid bronntanas ar an sleamhnán.
ach go dtiocfaidh sé uainn féin ón taobh
istigh if it were to develop natively
Agus é ag labhairt fén *Welfare State* dar ghearr Rialtas Atlee as an gcloch idir 1945-51, mar aon leis na gearáin chantalacha Chaitliceacha a dhéantaí ina leith, scríobh sé:
“Is é mo bharúil féin gur túisce a ghéillfeadh muidne in Éirinn, bíodh is gur Caitlicigh muid, do chóras deachtóireachta
ach go dtiocfaidh sé uainn féin ón taobh istigh.
imithe uainn
died off
Na Gaeilgeoirí móra, tá go leor acu
imithe uainn, ar bhrí na fírinne, ach an méid againn a bhí fágthaí; is anois a theastaigh sé níos mó ná ariamh, go mbeadh glór thuaisceart Chontae Mhaigh Eo le clons i nGaeilge.
gcuirfeadh sinn brú mór uainn amach
we’d put on a bit of pressure
Ní hé amháin Gaeltacht Iorrais anseobh, ach go dtiocfadh sinn uilig le chéile is go
gcuirfeadh sinn brú mór uainn amach.
Theastaigh uainn
we wanted
Theastaigh uainn gach saghas duine a thabhairt linn, Gaeilgeoirí san áireamh, ach gnáthphobal na hÉireann go háirithe, daoine cosúil liom féin a raibh Gaeilge na scoile acu, droch-Ghaeilge scoile dáiríre.
soir uainn
to the east of us
Roghnaítear an lá sin ionas go mbíonn muintir na cathrach in ann an lá breithe a cheiliúradh sa dóigh fhíor-Astrálach: thar deireadh seachtaine fada! Déanta na fírinne, tapaíonn daoine go leor in Canberra an deis an deireadh seachtaine fada a chaitheamh ar chósta theas New South Wales, cúpla uair an chloig
soir uainn, le héalú ó bhrú na cathrach agus ó bhrothall an fhómhair.
bhfuil an deis ag sleamhnú uainn
the chance is slipping away from us
Beidh orainn obair go dian ar fheabhsú an gheilleagair, ach sílim go
bhfuil an deis ag sleamhnú uainn na ceisteanna eile a chur.
i bhfad uainn i spás
far away in space
Cruthaíonn Banks fís réadúil den tsibhialtacht seo
i bhfad uainn i spás ach a bheith comhaimseartha linn.
An fáth ar imigh siad uainn
the reason they left us
An fáth ar imigh siad uainn ar an gcéad dul síos, nach raibh siad ag cloí leis an gcaighdeán gluaisteáin a bhí de dhíth sa tír seo.
a d’imigh uainn ar shlí na fírinne
who died
”
Tuaisceartach Ó Ciaráin
=========
Beidh cóisir sna flaithis um Nollaig agus beidh cuireadh acu siúd ar fad
a d’imigh uainn ar shlí na fírinne i mbliana.
is gairid uainn deireadh leis
we'll soon see an end to
Níl cosáin againn a thuilleadh ach sidewalks; bíonn muid ag tiomáint ar highways anois, seachas ar bhóithre; tá deireadh leis an bhriseadh lárthéarma agus half-term anois againn (gan trácht ar sheimeastar nó séimhse); níl bonnóga againn níos mó ach cupcakes; agus, mar bharr ar an donas,
is gairid uainn deireadh leis an Nollaig féin nó tá caint ar na holidays ag éirí níos coitianta in aghaidh na bliana.
céard tá uainn
what we need
Seo buntéama an leabhair “*Age of Context*” le Robert Scoble agus Shel Israel (á bhí ar mo liosta Nollag!) agus brúnn siad céim níos faide é ag rá go mbeidh a fhios ag ár n-uirlisí
céard tá uainn bunaithe ar chomhthéacs.
céard tá uainn
what we want
Ní bheadh maith ag bith a bheith ag léiriú míshástachta leis an rialtas agus leis an státchóras mura mbeadh sé ráite
céard tá uainn.
a imeallú níos faide uainn
to ostracise (them) further
Mar a mhínigh Panti dúinn go snoite snasta ní haon ionadh é go bhfuil gach mac máthair homafóbach go pointe áirithe agus go mbíonn sé ionainn go léir daoine ón imeall a cháineadh agus
a imeallú níos faide uainn.
atá uainn
which we want
Clarke i gcathair Diaspar ina úrscéal *The City and the Stars*
atá uainn is céim bheag ina threo sin an chéim seo.
gur gearr uainn an t-am
it won’t be long until
B’fhéidir nach dtuigeann sé
gur gearr uainn an t-am a mbeidh sí ar an gcaoi chéanna leis an Manannais, ag brath ar dhíograiseoirí agus ar scoláirí.