an teanga a choimeád ina beatha.
keep the language alive
Is deacair a chreidiúint gur mhair an Ghaelainn i gcúinne beag torthúil agus tá an-chreidiúint ag dul do mhuintir na Rinne as ucht an teanga a choimeád ina beatha.
lucht athbheochan na teanga
language revivalists
Is dócha gurbh é bunú Choláiste na Rinne a shábháil Gaelainn na nDéise ón uaigh; comhfhiontar de shórt a bhí anseo idir muintir na háite agus lucht athbheochan na teanga.
iompar teanga
language behaviour
Cothaíonn an líon íseal seo daoine deacrachtaí maidir le cúrsaí sochtheangeolaíochta agus iompar teanga.
shealbhú teanga
language acquisition
Ciallaíonn seo go bhfuil páistí lucht labhartha Gaeilge i dtimpeallacht Bhéarla cuid mhaith, go dtí go sroicheann siad aois scoile - na blianta is tábhachtaí ó thaobh shealbhú teanga!
De bharr easpa ama, leis, ní bhíonn fonn rómhór ar thuismitheoirí tabhairt faoi imeachtaí a eagrú as a stuaim féin agus cé gur buntáiste an-mhór don eagraíocht go bhfuil beirt fostaithe go lánaimseartha, ní maith an rud go mbeadh aon eagras deonach ag brath rómhór ar fhostaithe.
gníomhaithe teanga
language activists
Bhí baint ag Taoiseach na huaire, Éamon de Valera, lena bunú chomh maith le heagraíochtaí agus gníomhaithe teanga na linne sin.
reachtaíocht teanga
language legislation
I measc na gcéimeanna a glacadh le cúpla bliain anuas chun an aidhm seo a chur i bhfeidhm tá:
Tuairisc ar an gComhdháil Idirnáisiúnta ar reachtaíocht teanga foilsithe.
a n-iompar teanga
their language behaviour
Tá sé soiléir gur beag fonn a bheidh ar go leor daoine a n-iompar teanga a athrú muna bhfeiceann siad go bhfuil buntáiste ann dá gcuid pócaí.
Bhiúró Eorpach do Theangacha Neamhfhorleathana
European Bureau for Lesser Used Languages
Luigh an chathaoirleacht ar Choiste na hÉireann den Bhiúró Eorpach do Theangacha Neamhfhorleathana, mar sin, leis an obair eile a bhí ar siúl ag Neasa leis an bhFéile Scannán agus le RTÉ.
d'íomhá na teanga
to the image of the language
Is mór an dochar a dhéanann sé seo d'íomhá na teanga.
teangacha agus cultúir a chur chun cinn
to promote languages and cultures
D'fhoilsigh institiúid oideachais agus taighde sa Ghearmáin tuairisc i 1999 ar obair Ghaillimh le Gaeilge; dar leo go bhfuil an dara cur chuige is éifeachtaí ag an eagraíocht i measc iarrachtaí atá á ndéanamh ar fud na hEorpa teangacha agus cultúir a chur chun cinn.
iompar teanga
language behaviour
Measann sé go bhfuil go leor "*nutcases*" i saol na Gaeilge, go leor acu sna Sé Chontae, a dhéanann iarracht a gcuid tuairimí faoi iompar teanga a bhrú ar mhuintir na Gaeltachta agus gur beag maitheas a dhéanann sé seo.
riachtanais teanga
language needs
Is dúshlán mór é seo, ós rud é nach mbeidh gach Rannóg Stáit iomlán dearfach faoi fhreastal ar riachtanais teanga an phobail.
go mairfeadh an teanga
that the language would survive
Is mian leis an gcuid is mó go mairfeadh an teanga agus rinneadh é sin an-soiléir ag an gcruinniú a ghairm Coimisiún na Gaeltachta i 2001.
roghnóir teanga
language selector
De thairbhe go bhfuil roghnóir teanga ar gach leathanach, thig leat do chuid earraí a dhíol trí Ghaeilge nó trí Bhéarla.
cad é an teanga is fearr dúinn
what language is best for us
Beidh an rogha againn cad é an teanga is fearr dúinn, agus is cinnte go roghnóimid ár dteanga féin.
teanga iasachta Eorpach
European foreign language
As seo amach, tosófar ag múineadh teanga iasachta Eorpach sa *scuola elementare* seachas sa *scuola media* agus múinfear an dara teanga iasachta do dhaltaí agus iad sa dara scoil sin.
cúntóirí teanga
language assistants
Tá cúntóirí teanga fostaithe anois i mbunscoltacha na paróiste agus is ábhar dóchais é seo.
tá an teanga ar a toil ag Ellen
Ellen is fluent in the language
Níl mo chuid Iodáilise féin ró-iontach ach tá an teanga ar a toil ag Ellen.
athbheochan na teanga
the language revival
Labhair sé fosta faoi streachailt Chonradh na Gaeilge, an dul chun cinn a bhí déanta ag an eagraíocht agus an tionchar a bhí ag athbheochan na teanga ar gheilleagar na hÉireann.
nós dearfach teanga
positive language habit
Má bhíonn naíonraí ar ardchaighdeán againn, ansin thig linn a bheith cinnte go ndéanfar nós dearfach teanga a fhorbairt i measc an aosa óig.
Shlog Jemma an focal a bhí ar bharr a teanga
Jemma bit her tongue (didn't say what she was about to say)
Shlog Jemma an focal a bhí ar bharr a teanga agus rinne sí iarracht cur in iúl di féin gurbh fhearr an troid ná an t-uaigneas.
chothú agus cur chun cinn na teanga
the preservation and the advancement of the language
Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge?
Go mbeadh dearcadh comhaontaithe bródúil ag pobal na Gaeilge agus na hÉireann faoi chothú agus cur chun cinn na teanga.
gur shaibhrede an teanga
that the language would be all the richer
Cé gur dóigh liom gur chóir i gcónaí aird agus tuiscint a chothú ar shaibhreas nádúrtha na teanga sa Ghaeltacht agus sna foinsí liteartha, sílim gur shaibhrede an teanga muid go léir a bheith níos oscailte d'fhocail ó chanúintí eile seachas "ár gceann féin" agus d'fhocail nuacheaptha de rogha ar fhocail Bhéarla.
an mBiúró Eorpach do Theangacha Neamhfhorleathana
European Bureau for Lesser Used Languages
Bhí mé ar thuras taighde leis an mBiúró Eorpach do Theangacha Neamhfhorleathana, in éindí le mo chomhghleacaithe ó réigiúin eile san Aontas Eorpach ina bhfuil mionteangacha á labhairt agus ba mhisniúil é treallús daoine eile a fheiceáil agus iad ag obair leo ar son a dteangacha féin.
theanga an phortaigh
the language of the bog
Deir Cathal go mbíodh náire ar go leor acu seo, áfach, an Ghaeilge a labhairt os ard de bharr, dar leo, nach raibh áit ar bith do theanga an phortaigh istigh i lár cathair mhór mar Londain.
Chuaigh an teanga i bhfeidhm go mór orm.
The language made a big impression on me.
Chuaigh an teanga i bhfeidhm go mór orm.
fite fuaite i dteanga eile
inextricably linked with another language
Ansin, chuireas spéis i litríocht na hÉireann agus cé gurbh as Béarla a léigh mé an chuid is mó de na leabhair, ba léir dom go raibh an Béarla a bhí á úsáid fite fuaite i dteanga eile - le teanga dhúchais na tíre.
teangacha neamhfhorleathana
lesser-used languages
I mo thuairimse, is brontannas Dé do na teangacha neamhfhorleathana é an t-idirlíon.
teangacha mionlaigh
minority languages
San Eoraip nua, caithfear aitheantas ceart a thabhairt do na teangacha mionlaigh mar go mbeidh níos mó ná céad milliún duine ag labhairt teangacha seachas an Béarla, an Ghearmáinis, an Fhraincis, an Spáinnis nó an Iodáilis.
Tá mo theanga amuigh leis an tart
I'm parched
"Tá mo theanga amuigh leis an tart.
chinneadh teanga
language decision
Seo ceist nó dhó ar féidir le léitheoirí *Beo!* a machnamh a dhéanamh orthu:
Cén dóigh a dtig linn athrú a dhéanamh i measc pobal, a bhfuil nós labhairt na Gaeilge beagnach caillte ag an ghlúin déagóirí atá iontu faoi láthair?
Cén dóigh ar féidir athrú meoin a chur i bhfeidhm i gcás tuismitheoirí atá ag labhairt Béarla lena gclann agus nach bhfuil ag glacadh aon chinneadh teanga ar thaobh na Gaeilge?
Cén dóigh a dtig linn na bunscoileanna sa Ghaeltacht a fhorbairt mar scoileanna lán-Ghaeilge san dóigh is go mbeidh na páistí ag súgradh sa chlós i nGaeilge agus achan ábhar á theagasc go hiomlán trí mheán na teanga?
Níl iontu seo a trí cheist shimplí.
De ghnáth bheadh a theanga amuigh
He'd usually be salivating
De ghnáth bheadh a theanga amuigh ag amharc ar an chineál sin bróige.
teanga an aosa óig
the language of the young people
I dtréimhse iontach gairid d'athraigh teanga an aosa óig go Béarla.
Bhille Comhionannais um Theangacha Oifigiúla 2002
The Official Languages (Equality) Bill 2002
Go ndéanfaí acht den Bhille Comhionannais um Theangacha Oifigiúla 2002.
faobhar a theanga
the sharp edge of this tongue
"Rófhuar, róthe, ró-righin, cad é?"
Cé go raibh a fhios ag Sue go maith go dtarraingeodh sí faobhar a theanga uirthi, nó níos measa, dúirt sí "Nach maith leat é?"
D'éirigh sé ina sheasamh, chuir a dhá lámh faoin tábla agus d'fhág béal faoi é.
Lárionad Teanga, Ealaíon, Cultúr agus Gnó
Centre for Language, the Arts, Culture and Business
Cén ról atá agat féin sa Ghaeláras agus cén fhad atá tú sa phost?
Ceapadh mé i mí na Samhna 2002 mar Bhainisteoir Scéime le Scéim Tógála Caipitiúla a fhorbairt a bhfuil "Lárionad Teanga, Ealaíon, Cultúr agus Gnó" mar chuspóir aici.
gníomhaithe teanga
language activists
Bhunaigh grúpa gníomhaithe teanga an chraobh seo sa bhliain 1983 leis an Ghaeilge a chur chun cinn i measc phobal Dhoire agus leis an ráchairt a bhí ann ag an am ar ranganna Gaeilge a shásamh.
stocaireacht teanga
language lobbying
Mar chuid dár soláthar seirbhísí, osclaíodh siopa leabhar Gaeilge, teanglann agus ríomharlann (ina reáchtáiltear cúrsaí i dTeicneolaíocht an Eolais trí Ghaeilge) agus cuireadh tús le tionscadail forbartha Ghaeilge, le stocaireacht teanga a dhéanamh agus pleanáil straitéiseach don Ghaeilge agus do phobal na Gaeilge.
leis an teanga seo a chaomhnú
to preserve this language
Inár dtuairim féin, tá muidne ag déanamh obair mhór leis an teanga seo a chaomhnú ar dhóigh straitéiseach agus tá gnéithe láidre trasteorann agus trasphobail le feiceáil inár gcuid gníomhaíochtaí.
tugtha don teanga
very taken with the language
Is cinnte go bhfuil mé cineál tugtha don teanga.
ráiteas tionchair teanga
language impact statement
Is gá anois go gcuirfí ráiteas tionchair teanga ar fáil má táthar chun teach a thógáil i nGaeltacht na Gaillimhe.
is i laige atá an teanga ag dul
the language is getting weaker
Bhí impleachtaí aige seo don teanga fosta; cé go bhfuil thart fá 60 % de bhunadh an oileáin ina gcainteoirí dúchais Gaeilge, is i laige atá an teanga ag dul.
is cuma cén teanga a labhraíonn tú
no matter what language you speak
Tá a mórchuid bródúil as an teanga agus sásta í a labhairt má thugtar an spreagadh dóibh, ach i ndeireadh na dála is féidir leat a bheith cinnte go bhfaighidh tú fáilte is fiche anseo, is cuma cén teanga a labhraíonn tú.
Tá mo theanga caite agam ag inse duit
I'm sick and tired of telling you
Tá mo theanga caite agam ag inse duit nach mairfidh an phéint bomaite istigh anseo gan bunchóta.
Beidh do theanga amuigh
you'll be dying of the thirst
"Beidh do theanga amuigh sula ndéanfaidh mise cupa tae duit anois.
i dteanga mhionlaigh
in a minority language
"
Ní saol furasta é bheith i d'fhile i dteanga mhionlaigh, ach, mar a deir Gearóid fán Ghaeilge, "glaonn sí ort, ní féidir a seachnadh, bíonn sí i gcónaí ar foluain os do chionn.
a chanann san iliomad teangacha
who sing in many languages
Is maith leis ceoltóirí ar nós Manu Chao agus Orchestra Baobab, a chanann san iliomad teangacha: Spáinnis, Fraincis, Mandinka, Kriol, Béarla, Franglais féin.
muna labhraítear teanga sa mbaile
if the language isn't spoken at home
Is ionann é sin agus a rá muna labhraítear teanga sa mbaile, nach labhraítear í ar chor ar bith - rud nach féidir a rá i dtír ilchultúrtha.
theanga dhothuigthe
incomprehensible language
Lean siad orthu lena gcuid gearán faoi theanga dhothuigthe na mBavárach ceanndána.
lucht labhartha na teanga
speakers of the language
An fhadhb a bhí agam i gcónaí, áfach, ná go raibh mé ag iarraidh a bheith ag foghlaim na Gaeilge gan teagmháil a bheith agam le lucht labhartha na teanga.
chun an teanga a chur chun cinn trí mheán na drámaíochta
to promote the language through drama
Tar éis an dráma a chur ar an stáitse, rinneamar scannán de agus bhunaíomar eagraíocht chun an teanga a chur chun cinn trí mheán na drámaíochta.
teanga mhionlaigh
minority language
"
Tá dul chun cinn á dhéanamh ag an teanga i measc daoine óga, dar leis, agus bíonn tionchar ag S4C orthu nuair a bhíonn siad ag cuartú "role *models*", ach, dála na hÉireann, níl an oiread céanna de na rudaí a spreagann daoine óga ar fáil sa teanga mhionlaigh agus atá sa Bhéarla.
teanga oifigiúil
official language
Theip ar na polaiteoirí an beart a dhéanamh nuair a bhí an deis ann teanga oifigiúil a dhéanamh den Ghaeilge san Eoraip.
ghníomhaígh teanga
language activists
Tá an-rath ar an stáisiún teilifíse seo ó bunaíodh é i 1996 agus is cinnte go bhfuil na ghníomhaígh teanga a raibh an fhís acu an chéad lá riamh, agus a throid ar feadh na mblianta fada go dtí gur fíoraíodh an fhís, breá sásta leis an toradh atá ar a saothar.
ar mian leo an t-aos óg a mhealladh i dtreo na teanga
who want to attract the young people to the language
Is fada múinteoirí ag gearán faoi chomh deacair is atá sé déagóirí a spreagadh ó thaobh na Gaeilge de, ach tá "Ros na Rún" ina chuidiú mór anois acu siúd ar mian leo an t-aos óg a mhealladh i dtreo na teanga.
muna labhraítear teanga sa mbaile
if the language isn't spoken at home
Is ionann é sin agus a rá muna labhraítear teanga sa mbaile, nach labhraítear í ar chor ar bith - rud nach féidir a rá i dtír ilchultúrtha.
comhairleoir teanga
language consultant
Bhí difríocht bheag i ndéantús an chláir seo sa mhéid is gur sraith oideachasúil a bhí ann agus, dá bhrí sin, bhí comhairleoir teanga ina dteannta an t-am uilig.
shaibhreas na teanga
richness of the language
Caithfidh mé a rá go raibh áiteanna áirithe bhfad níos láidre ó thaobh shaibhreas na teanga agus bhí rogha iontach cainteoirí iontu.
teanga choimhthíoch
a foreign language
Tar éis an tsaoil, is teanga choimhthíoch fós é an Béarla nach bhfuil ar a dtoil ag muintir na Baváire.
teanga oifigiúil na múinteoireachta
the official language of instruction
Teanga na múinteoireachta
=======
Sa bhliain 1938, rinneadh teanga oifigiúil na múinteoireachta den Fharóis sna hoileáin ach leanadh ar aghaidh ag teagasc na Danmhairgise sna scoileanna le cur ar chumas daltaí leibhéal maith líofachta a bhaint amach sa teanga sin.
teanga a sinsear
the language of their ancestors
Is fíor gur de bhunadh na hÉireann cuid de na mic léinn, agus bheireann na ranganna seo deis dóibh teanga a sinsear a fhoghlaim, ach, do na daoine nach bhfuil dúchas Éireannach acu, níl ann ach go bhfuil grá acu do theangacha, nó do chultúr agus do cheol na Éireann, agus bheireann seo seans dóibhsean an grá sin a fhorbairt.
an teanga a chaomhnú agus a chur chun cinn
to preserve and to promote the language
Chabhraigh an tseachtain leis an eagraíocht an teanga a chaomhnú agus a chur chun cinn.
phatrúin labhartha teanga
language speech patterns
Ar an gcaoi sin mheas sí go raibh sí in ann eolas éigin a fháil ar phatrúin labhartha teanga 439 duine eile - is é sin, daoine nár chuir sí agallamh orthu ach a chuir sí san áireamh sa staidéar.
mar theanga chumarsáide
as a language of communication
Den 439 duine sa líonra sin déanann sí amach gurb é an Béarla a úsáidtear mar theanga chumarsáide i 152 gaol nó cás ar leith.
teangacha eile na mór-roinne
the big languages of the continent
"Is éard ba mhian liomsa ná go mbeadh an Ghaeilge ar aonchéim ó thaobh aitheantais agus measa le teangacha eile na mór-roinne.
cóid teanga
linguistic codes
Sofhriotail
=======
Is cóid teanga iad na sofhriotail a úsáidtear chun labhairt faoi ábhair a bhfuil sé deacair díriú orthu, agus cuireann siad in iúl na smaointe atá tábhachtach do chainteoir, ach a mbeadh náire agus míshuaimhneas rómhór air chun iad a phlé go díreach.
theanga Shlavach
Slav language
Mar shampla, níl focal Béarla (ná aon teanga eile) le cloisint ach Seicis amháin ar na fógraí taistil ar an *metro*, ar an mbus agus ar an *tramvaj*, agus muna bhfuil taithí agat ar theanga Shlavach, tógann sé tamall teacht isteach ar léamh agus ar chóras foghraíochta na Seicise.
den teanga mhistéireach theibí
of this mysterious abstract language
Ní gá dom a rá nár thuigeas focal den teanga mhistéireach theibí a bhí in úsáid aige, agus nár mhór an náire a bhí ormsa, an t-aon Éireannach sa halla, nuair a bhí orm iarraidh ar an gcailín Seiceach in aice liom mo rince náisiúnta féin a aistriú go Béarla agus a thaispeáint dom sa tslí is go bhféadfainn coinneáil suas leis na rinceoirí cumasacha timpeall orm!
*Ar leanúint an mhí seo chugainn*
Is as Ciarraí é Pádraig Ó Liatháin.
teanga ársa na Palaistíne
the ancient language of Palestine
Nuair a d'fhógair Gibson go raibh sé i gceist aige an scannán seo a dhéanamh agus go mbeadh sé in Aramais (teanga ársa na Palaistíne) agus i Laidin, agus fotheidil i mBéarla leis, leiríodh iontas agus sceipteachas sna meáin chumarsáide.
a dteanga dhúchais
their native language
I gcoitinne, bhí líofacht mhaith acu i bpéire de na teangacha sin (a dteanga dhúchais agus an Béarla) agus cumas níos laige sna teangacha eile.
dírímis ar an neart atá ag an teanga
let us focus on the strength the language has
Tá an Ghaeilge láidir agus lag ach dírímis ar an neart atá ag an teanga.
teanga iasachta
a foreign language
Chomh maith leis sin, bhí mé róbhuartha faoi na botúin go léir, ach thuig mé i ndiaidh tamaill go bhfuil siad nadúrtha agus tú ag foghlaim teanga iasachta.
an Paca Comhéadain Teanga
the Language Interface Pack (LIP)
Beidh úsáideoirí na bpacáistí sin in ann an Paca Comhéadain Teanga speisialta a íoslódáil ón idirlíon agus a chur ag obair gan aon chostas breise.
ag athfhoghlaim na teanga
relearning the language
Ba spreagadh an-mhór dom an taithí dhearfach sin agus ag deireadh na seachtaine bhí fonn orm leanúint ar aghaidh ag athfhoghlaim na teanga.
atá meáite ar an teanga a fhoghlaim
who are determinded to learn the language
Dé ghnáth, tar éis bliana sa bhunrang téann daoine áirithe atá meáite ar an teanga a fhoghlaim suas go dtí an t-ardrang agus, cé go mbíonn deacrachtaí go leor acu, tá cleachtadh ag na mic léinn eile ar a bheith ag feidhmiú mar chomhairleoirí dóibh.
ina dteanga dhúchais
in their native language
Bhí mé an-bhródúil as mac léinn amháin a chuaigh chuig na ceolchoirmeacha mar gur labhair sé le Pádraigín agus le Máire ina dteanga dhúchais.
comhlacht comhairleoireachta teanga
a language consultancy company
Cén fáth ar bunaíodh é?
Chreid mé gur theastaigh comhlacht comhairleoireachta teanga agus aistriúcháin le freastal a dhéanamh ar an nGaeilge agus bhí mé ag iarraidh freisin dul i mbun gnó dom féin.
teanga an mhargaidh
the language of commerce
As na tíortha a raibh mé iontu, is beag ceann nach raibh cineál éigin dátheangachais inti, cé gurb é an Béarla teanga an mhargaidh ina bhformhór.
teanga choiteann na Meánmhara
the common language of the Mediterranean
Is é an t-ainm atá ar an scoil ná *Centro Koinè *- ba é *Koinè* teanga choiteann na Meánmhara in am na Sean-Ghréagach.
do cheachtar teanga
to either language
Tá sé deacair a thuiscint nach bagairt é an dátheangachas nó nach ndéantar damáiste do cheachtar teanga.
mar theanga iasachta
as a foreign language
Tá go leor leor oibre déanta ar theagasc an Bhéarla mar theanga iasachta mar gur tionscal ollmhór é.
gnéithe difriúla den mheasanú teanga
different aspects of language assessment
Tá stádas breathnadóra bainte amach ag Ionad na dTeangacha in ALTE (Association of Language Testers in Europe), eagraíocht a bunaíodh i 1989 agus é mar aidhm aici caighdeáin thrasnáisiúnta a fhorbairt maidir le gnéithe difriúla den mheasanú teanga, mar shampla, forbairt scrúduithe agus marcáil scrúduithe.
i réimse na dteangacha
in the area of languages
Ach is é an rud is suntasaí faoi ná go bhfuil sé ag teacht i dtír ar an obair atá déanta cheana féin sa Eoraip i réimse na dteangacha.
ag sealbhú teangacha
acquiring languages
"
A hóige
=======
Is léir nach raibh na fadhbanna céanna ag Anna ag sealbhú teangacha agus í ag éirí aníos.
sealbhú teanga
language acquisition
"
A hóige
=======
Is léir nach raibh na fadhbanna céanna ag Anna ag sealbhú teangacha agus í ag éirí aníos.
coinníollacha teanga
language conditions
Chuir sé olc ar dhaoine áirithe nuair a bhí coinníollacha teanga sa chóras pleanála faoi chaibidil i mBaile an Fheirtéaraigh.
i dtionscadail teanga
in language projects
Suim faoi leith léirithe aige i dtionscadail teanga.
a bhfuil an teanga ar a dtoil acu
who are fluent
com dírithe ar dhaoine a bhfuil an teanga ar a dtoil acu, a bhfuil spéis acu sa mhéid atá ag titim amach i saol na Gaeilge agus atá ag iarraidh an teanga a úsáid go laethúil.
feasacht teanga
language awareness
Áiseanna foghlama a bheith cruthaithe againn a chabhróidh le feasacht teanga a chur chun cinn agus a mhúsclóidh suim an phobail i dteanga agus in oidhreacht na Gaeilge, agus gnó leanúnach a bheith ag teacht as.
fá dtaobh de mo spéis sa teanga dheacair seo dá gcuid
about my interest in this difficult language of theirs
Bhí mearbhall ar go leor daoine fá dtaobh de mo spéis sa teanga dheacair seo dá gcuid.
a bhfuil an teanga ar a dtoil acu
who are fluent
com dírithe ar dhaoine a bhfuil an teanga ar a dtoil acu, a bhfuil spéis acu sa mhéid atá ag titim amach i saol na Gaeilge agus atá ag iarraidh an teanga a úsáid go laethúil.
feasacht teanga
language awareness
Áiseanna foghlama a bheith cruthaithe againn a chabhróidh le feasacht teanga a chur chun cinn agus a mhúsclóidh suim an phobail i dteanga agus in oidhreacht na Gaeilge, agus gnó leanúnach a bheith ag teacht as.
ráiteas tionchar teanga
language impact statement
MÁNAS: Cad é an dóigh “á”?
SUSAN: Beidh ráiteas tionchar teanga de dhíth ort ar dtús.
nach bhfuil an teanga ar a dtoil acu
who are not fluent in the language
Is mian linn lucht na Gaeilge a mhealladh chun na háite ach beidh fáilte fosta, gan amhras, roimh dhaoine nach bhfuil an teanga ar a dtoil acu.
cailliúint teanga
language loss
“Aontaím leis an tuairim go mbaineann easpa féinmhuiníne le cailliúint teanga,” a deir sé, “cé nach mbeadh sin róshoiléir i linn ré an Tíogair Cheiltigh.
a d’úsáidfí mar ghnáth-theanga chumarsáide
that would be used as a regular language of communication
“Dá mbeadh ár dteanga féin againn, teanga a d’úsáidfí mar ghnáth-theanga chumarsáide agus ghnó chuile lá i measc chuile dhuine sa tír, ní bheinn chomh buartha sin.
fá dtaobh de mo spéis sa teanga dheacair seo dá gcuid
about my interest in this difficult language of theirs
Bhí mearbhall ar go leor daoine fá dtaobh de mo spéis sa teanga dheacair seo dá gcuid.
gur cás leis todhchaí na Gaeilge mar theanga labhartha laethúil
who have an interest in the future of the Irish language as an everyday spoken language
Cinntí iad a thabharfaidh ardú croí d'éinne gur cás leis todhchaí na Gaeilge mar theanga labhartha laethúil.
coinníollacha teanga
language conditions
Rialaigh an Bord Pleanála ar an 22 Aibreán gur cheart go mbeadh coinníollacha teanga ceangailte le forbairtí a bhí beartaithe sna Forbacha agus i mBaile an Fheirtéaraigh.
Critéir teanga
linguistic criteria
Critéir teanga Scéim Thithíochta Roinn na Gaeltachta a bheas mar shlat tomhais agus ní bheifear ábalta na tithe a dhíol nó a ligean amach ar cíos le daoine nach bhfuil an Ghaeilge acu.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
