ag teacht i dtír ar an dream is laige sa tír
taking advantage of the weakest group in the country
Ní féidir le feidhmeannaigh RTÉ a bheith ag gearán leis na polaiteoirí maidir leis an nganntan airgid atá orthu, agus ag an am céanna bheith
ag teacht i dtír ar an dream is laige sa tír chun na milliúin euro in ioncam fógraíochta a shaothrú.
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainne
to see if the fish are taking the bait in the pool of milk
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
ag crú na gréine
taking in the sun
Bhí Joe Ó Dónaill agus Ray Mac Mánais sínte siar
ag crú na gréine agus ag sú shú na heorna agus dar leo gur ag cumadh lúibín a bhí siad.
go mbeadh sé páirteach i gcoiriúlacht
that he would take part in crimes
Cuireadh Adair sa phríosún in athuair mar go raibh an dochúlacht air an scéal
go mbeadh sé páirteach i gcoiriúlacht, mar a deir an téarmaíocht oifigiúil.
ag cur spéise i
taking an interest in
Bhunaigh Thomas Grubb an comhlacht chun gach saghas trealaimh a dhéanamh agus de réir a chéile thosaigh sé
ag cur spéise i gcúrsaí réalteolaíochta.
féith na suime
a tendency to take an interest in things
Tá chuile bhláth, chuile chuileog ina eachtra duit má tá
féith na suime ionat.
ag baint lán a ndá súl as a raibh ag dul ar aghaidh
taking in everything that was going on
Shuífeadh siad ansin i rith na hoíche agus gloiní oráiste as a gcomhair agus gan bogadh astu agus iad
ag baint lán a ndá súl as a raibh ag dul ar aghaidh.
ag sú isteach na radharcanna thart timpeall ort
taking in the sights around you
Cruthaíonn an lucht siamsaíochta sráide spiorad carnabháil agus tú ag siúl thart
ag sú isteach na radharcanna thart timpeall ort, mná na hoíche i mbun a ngnó i gceantar na soilse dearga, cuir i gcás, agus iad gualainn ar ghualainn le siopaí ceirde agus caifí beaga teolaí.
ag glacadh páirte san fhéile
taking part in the festival
Ós rud é gur éirigh leis cheana féin, tá deis iontach ag IMRAM líon na ndaoine a bheidh
ag glacadh páirte san fhéile a leathnú ionas go mbeidh taispeántas cruinn ann d'éagsúlacht thallann na n-ealaíontóirí i saol liteartha na Gaeilge.
a bhí páirteach sa chraobh ón tús
who took part in the branch
***AÓF: An bhfuil cuid de na daoine
a bhí páirteach sa chraobh ón tús fós in bhur measc?***TÓU: Tá roinnt acu fós ann is dóigh liom, leithéidí Sheáin Uí Bhroin, mar shampla, a bhí thart an uair sin agus atá fós ar an gcoiste agus baint nach beag aige leis an ócáid cheiliúrtha seo a bhí againn le déanaí.
tagtar i dtír go minic ar dhaoine leochaileacha sna cláracha seo
vulnerable people are taken advantage of in these programmes
”
Gan amhras,
tagtar i dtír go minic ar dhaoine leochaileacha sna cláracha seo agus is in olcas atá siad ag dul – tá na bobanna a bhuailtear ar dhaoine ag éirí níos táirí agus níos gránna le gach sraith nua a chuirtear amach.
ag glacadh páirte ann,
taking part in it
“Bhí a muintir féin
ag glacadh páirte ann, tá go leor acu le fada an lá á dhéanamh sin, ag dul siar blianta fada.
ag cur suime ann arís
taking an interest in it again
Rinneadh dearmad ar an taighde ina dhiaidh sin agus níor thosaigh mé féin
ag cur suime ann arís go dtí le cúpla bliain anuas nuair a thosaigh mé ag scríobh chuig daoine in Éirinn mar gheall air.
líon na scoileanna a bhí páirteach inti.
the number of schools taking part in it.
D'éirigh thar cionn leis an scéim phíolótach, agus mar thoradh uirthi, shocraigh muid go gcuirfimis le
líon na scoileanna a bhí páirteach inti.
ag glacadh páirte sa tionscadal.
taking part in the project.
Rinne muid na hamhráin a thaifeadadh ar dhá dhlúthdhiosca agus thug muid na dlúthdhioscaí agus na leabhráin do na scoileanna ar fad a bhí
ag glacadh páirte sa tionscadal.
páirteach ann
taking part in it
Ní saothar na beirte againne amháin é seo; tá go leor daoine eile
páirteach ann chomh maith.
páirteach i gcaismirt
taking part in a conflict
Baile droinge ar a dtugtar The Croxteth Crew is ea é, agus tá an drong seo
páirteach i gcaismirt i gcoinne an Strand Gang ó Norris Green, ar eastát eile é atá in aice láimhe, le trí bliana anuas.
ba iad Polannaigh óga ba dhúthrachtaí a ghlac páirt sa toghchán,
It was the young Poles who most zealously took part in the election
Mar ba léir ó na híomhánna de na mílte Polannach a sheas i scuaine chun vóta a chaitheamh in Éirinn, i Sasana, agus i dtíortha nach iad,
ba iad Polannaigh óga ba dhúthrachtaí a ghlac páirt sa toghchán, agus ní foláir ná gurbh é an dream seo ba mhó a thug 209 suíochán do PO sa *Sejm*, teach íochtarach Pharlaimint na Polainne ina bhfuil 460 suíochán san iomlán.
le bheith páirteach i gcóisir mhór
to take part in a big party
”
Ar ndóigh, tá Donald “paiseanta” fá Celtic Connections mar gur sheinn Capecaillie ag gach féile le 20 bliain anuas, agus tá deis aige anois na ceoltóirí is fearr leis a bhailiú le chéile
le bheith páirteach i gcóisir mhór a mhairfidh ar feadh naoi lá dhéag.
ag glacadh páirte iontu
taking part in them
I dtosach báire, tá caighdeán an-ard i gceist sna comórtais seo anois, agus lena chois seo tá líon na ndaoine atá
ag glacadh páirte iontu ag méadú de shíor.
a bhí páirteach sa chúrsa
who took part in the course
”
I ndiaidh dóibh an tsraith a chur i gcrích, shocraigh cuid acu
a bhí páirteach sa chúrsa gur chóir dóibh compántas a bhunú.
ar mian leo a bheith páirteach san fhéile.
who want to take part in the festival
Déanann Seachtain na Gaeilge na himeachtaí seo ar fad a chomhordú ina mbunachar sonraí agus cuireann siad tacaíocht ar fáil do dhaoine, do scoileanna agus do ghrúpaí éagsúla
ar mian leo a bheith páirteach san fhéile.
is ar éigean a thabharfaidh fear an tacsaí leis sa charr thú,
the taxi man will just about take you in the car
Faoin am a fhaigheann tú a fhad le Páras – nó pé áit a raibh tú ag dúil le bheith nuair a chuir tú an ticéad in áirithe (agus ní mar a gcéanna an dá áit go minic) –
is ar éigean a thabharfaidh fear an tacsaí leis sa charr thú, agus sin tar éis neamhiontas agus míthuiscint i dtosach, agus ina dhiaidh sin díospóireacht, troid, búiríl, stróiceadh mionnaí móra agus tarraingt gruaige.
chun an chéad chéim eile sa phróiseas foghlama a thógáil.
to take the next step in the learning process
Tá aitheantas tugtha don obair agus don dul chun cinn atá déanta ag an bhfoghlaimeoir agus spreagtar é
chun an chéad chéim eile sa phróiseas foghlama a thógáil.
a bhí páirteach inti
who took part in it
Theastaigh ó na daoine
a bhí páirteach inti a rá os ard go poiblí go bhfuil siad bródúil as a gclaonadh gnéasach agus as a bhféiniúlacht.
áit a mbeidh sé páirteach i gceithre cheolchoirm
a place where he will take part in four concerts
I mí Iúil i mbliana déanfaidh an ceoltóir Donal Lunny an turas fada óna áit chónaithe na laethanta seo, Okinawa sa tSeapáin, go Dún na nGall,
áit a mbeidh sé páirteach i gceithre cheolchoirm a bheas mar chuid de bhuaicphointí Fhéile an Earagail.
go seasfadh an Astráil an fód leis na Stáit Aontaithe sa chogadh
that Australia would take a stand with America in the war
Mar bharr air sin, ní raibh a fhios agamsa go raibh sé ann, cé go raibh mé féin ar chósta Virginia, cúpla uair soir ó Washington, ar an lá céanna!)
Bhuail Howard le hUachtarán Bush in Washington go gairid i ndiaidh na n-ionsaithe agus gheall sé, thar ceann a rialtais,
go seasfadh an Astráil an fód leis na Stáit Aontaithe sa chogadh in éadan na sceimhlitheoireachta.
a bheith páirteach sa chomhfhórsa
to take part in the joint force
Bliain go leith ní ba dhéanaí chuir Howard lena fhocal nuair a d’iarr Bush ar an Astráil
a bheith páirteach sa chomhfhórsa a rinne ionradh ar an Iaráic i mí an Mhárta 2003.
ag glacadh páirte i gcúrsaí de chuid an acadaimh seo.
taking part in the courses of this academy
Ní bhíonn ach líon beag mac léinn
ag glacadh páirte i gcúrsaí de chuid an acadaimh seo.
borradh as cuimse tar éis teacht faoi
a great increase has taken place in
Ní hamháin ag an leibhéal náisiúnta a tharla sé seo, ach tá
borradh as cuimse tar éis teacht faoi chlubanna na tíre leis.
Dul san fhiontar
to get stuck in, to take a chance
Dul san fhiontar polaitiúil.
lámh acu i
taking part in
Gabhadh Saro-Wiwa féin in éineacht le grúpa dá chomhthírigh i 1994 is cuireadh ina leith go raibh
lámh acu i ndúnmharú ceathrar taoiseach Ogoni a bhí in iomaíocht le Saro-Wiwa maidir le ceannaireacht an phobail.
idir
taking in
Nuair a chinn mé féin agus m’fhear céile ar mhí na meala a chaitheamh ar safari sa Tansáin in oirthear na hAfraice, ní raibh mé ag tnúth le cosúlacht ar bith a fheiceáil
idir an tír choimhthíoch sin agus Éire, ach bhí dul amú orm.
bhain siar beag na dochreidteachta asam
took me aback slightly in disbelief
Bheidís ar scáth a chéile os cionn Halla na Cathrach i gCorcaigh nuair a dhúisíos os a gcomhair ar an Aoine an 20ú Bealtaine 2011 – rud a
bhain siar beag na dochreidteachta asam roimh mo bhricfeasta.
rud a chuireann an pobal suim ann
what the public takes an interest in
Ach ar ndóigh ní hionann leas an phobail agus an
rud a chuireann an pobal suim ann.
ghlac sé síos
he took down in writing
Seanchaí a bhí inti agus chaith Máirtín Ó Cadhain seachtain ins an teach linn sna caogadaí agus
ghlac sé síos cuid dena cuid scéalta ar téipeanna agus tháinig leabhar amach anuraidh, ‘Ó Cadhain i dTír Chonaill’.
bainteach leis
taking part in it
Tá lasracha na loiscneoirí mar mheafar ar an fhearg agus brón a mhothaíonn sí go domhain inti féin agus tugann an feachtas, agus na mná atá
bainteach leis, an mhuinín di dul ar ais chuig an oideachas, cor ina saol a spreagann go mór í agus a chuireann tús le saol úr san Eolaíocht Comhshaoil.
in Éirinn in éineacht
in Ireland taken together
Déarfainnse go bhfuil na hoileáin a bhfuil Gaeilg á labhairt go fóill orthu, in Albain, níos mó san iomlán ná iomlán na gceantar Gaeltachta
in Éirinn in éineacht.
curtha san áireamh ann
taken into account in it
Foilsíodh an Treoir nua (2012/26/EU) - agus leasú na hÉireann
curtha san áireamh ann - ar an 25 Deireadh Fómhair 2012.
Níor ghlac údaráis an rugbaí seasamh cuí i leith
the rugby authorities didn’t take a proper stand in regards to
Níor ghlac údaráis an rugbaí seasamh cuí i leith sábháilteacht imreoirí, dar le cuid mhaith tráchtairí.
a chuir spéis ghairmiúil i ndathanna na n-aibhneacha
who took a professional interest in river colours
D’fhéadfaí a áiteamh le dlisteanacht gur tháinig an sliocht íogair dianmhothaitheach seo as chuimhní cinn General Grant, fear eile
a chuir spéis ghairmiúil i ndathanna na n-aibhneacha.
Ghlac sé páirt i scliúchas
he took part in a disturbance
Ghlac sé páirt i scliúchas sa bhaile fearainn, an Bealach, i 1815 inar dódh otharlann a raibh arm na Breataine ag baint feidhme as mar bheairic shealadach.
Ag amharc ar na hiontais
taking in the wonders
Ag amharc ar na hiontais trí shúile an pháiste a bhí mé, na haolchoinnle agus eile, agus is fiú ann féin a leithéid am ar bith.
páirteach in agóid
took part in a protest
Aisteach go leor, sular tharla an eachtra in aon chor, bhí George Zimmerman
páirteach in agóid in aghaidh chiníochas phóilíní Sanford.
Chuireas spéis faoi leith sa
I took a particular interest in
Is dócha go bhfeictear sa státseirbhís gur ‘dul chun cinn’ an méid sin i bhfianaise an dualgas reachtúil atá le 10 mbliain anuas ar na Ranna agus Oifigí Rialtais céanna, seirbhís tré Ghaeilge a chur ar fáil faoi Acht na dTeangacha Oifigiúla!
Pleanáil Teanga
=====
Chuireas spéis faoi leith sa ‘dul chun cinn’ a bhí le tuairisciú maidir le Pleanáil Teanga, an maide draíochta atá ceaptha an taoille a chasadh sa Ghaeltacht.
bhí ar siúl ar cheol san iarthar
was taking place in music in the west
‘Athbheochan’ a
bhí ar siúl ar cheol san iarthar, de réir dealraimh.
ballraíocht a ghlacadh i gceardchumann
to take up membership in a trade union
Bhí an forlíonadh san Irish Times thar barr: thug sé an-léargas ar an gcoimhlint ghéar idir gluaiseacht na n-oibrithe leis na fostóirí 100 bliain ó shin, le go mbeadh sé de cheart ag an ngnáthoibrí
ballraíocht a ghlacadh i gceardchumann.
na mílte an mionn as Gaeilge
thousands took the oath in Irish
Fianaise eile ón am sin ná an chuairt a thug an tAthair Theobald Mathew ar Learpholl i Mí Iúil 1843, nuair a thug
na mílte an mionn as Gaeilge:
“Geallaim le cabhair Dé, gan aon sort ólacháin mheisceamhail a dhéanamh arís go brách.
a raibh d’aidhm aici cuid de radharcanna
which aimed to take in the sights
Cuairt seachtaine a bhí i gceist
a raibh d’aidhm aici cuid de radharcanna Nua-Eabhrac agus Boston, móide a gcuid siopaí, a fheiceáil nó ruathar tapa a thabhairt orthu ar a laghad, agus cuairt a thabhairt ar ghaolta le mo bhean chéile idir shean agus óg, aintíní, uncail, col ceathracha, col cúigir agus eile, a bhaineann le contae na Gaillimhe, thoir agus thiar.
chuir mé spéis ann
I took an interest in
Is iomaí gné den saol ar
chuir mé spéis ann le linn na cuairte, cúrsaí spóirt san áireamh.
Bhíos ag cur ana-spéis sa
I was taking a great interest in
Bhíos ag cur ana-spéis sa Ghaelainn mar ábhar acadúil, mar theanga agus ní raibh faic uaim ach a bheith aige baile, ag labhairt na Gaelainne agus i measc mo mhuintire féin.
ag tabhairt faoi dhúshlán ar leith
taking part in a particular challenge
An mhí seo chugainn cuirfear tús le sraith físeán ar TG Lurgan ina mbeidh seisear foghlaimeoir fásta
ag tabhairt faoi dhúshlán ar leith: an Ghaeilge a fhoghlaim agus iad ag baint úsáide as an áis nua ‘Oide’ atá á forbairt ag Coláiste Lurgan le tamall anuas.
a ghlac páirte sa mhaistíneacht agus sa chiapadh seo
who took part in this bullying and
Mo náire iad siúd
a ghlac páirte sa mhaistíneacht agus sa chiapadh seo.
ar theastaigh seachtain le linn an Chaisidigh
took a week in his time
Gan mé ach céad slat ó Stáisiún San Pancras áit a dtéann an traein fo thoinn go Páras agus go dtí an Bhruiséil, turas dhá uair a' chloig nó mar sin, áit
ar theastaigh seachtain le linn an Chaisidigh.
an-tógtha le cruicéad.
very taken with, interested in, cricket
Tá muintir na hAstráile
an-tógtha le cruicéad.
dul i ngleic
get to grips, take in hand
Tá sé thar am
dul i ngleic leis an easpa foirne le Gaeilge i Státchóras na tíre seo.
Bhí údar ag
had cause to (take an interest in)
Bhí údar ag Bearnaí Ó Doibhlin spéis a chur sa chorn.