íor na spéire
the horizon
Ar saoire dhuit, seas ar Bhinn Dhiarmada agus feic dul faoi glórmhar na gréine; seas ag Ceann Sratha agus cífir an Bhrasaoil; seas ar Bharr Chnoc Bhréanainn agus cífir, siar ó dheas uait ag
íor na spéire, An Tír Tairngire.
íoghar na spéire
horizon
Ach d'fhéadfadh sé go bhfuil scamall beag ar
íoghar na spéire - El Niño, athrú ar chúrsaí aeráide a thosaíonn san Aigéan Ciúin ach a mbíonn tionchar aige ar sciar maith den domhan.
thithe spéire
sky-scrapers
Abracadabra, tugann ceann acu trasna an ghóilin sinn, radharc againn ar
thithe spéire san áit a raibh gaineamhlach lom ag síneadh go fíor na spéire scór éigin bliain ó shin.
fíor na spéire
horizon
Abracadabra, tugann ceann acu trasna an ghóilin sinn, radharc againn ar thithe spéire san áit a raibh gaineamhlach lom ag síneadh go
fíor na spéire scór éigin bliain ó shin.
chun na spéartha
to the skies
Ban'ya Natsuishi ainm an té a d'eagraigh an ócáid agus de réir mar is féidir liom a dhéanamh amach, gach duine a labhair is á mholadh
chun na spéartha a bhíodar.
achan duine faoin spéir
every Tom, Dick and Harry
Is cinnte nach raibh sin ag luí le gnás, ach bíodh sin mar atá, mhionnaigh siad di gur sin mar a bheadh nó níor mhian le Myrtle
achan duine faoin spéir a bheith ag amharc isteach uirthi ag rá "Orú, nach í atá cosúil léi féin".
heachtraíocht faoin spéir
outdoor adventure
Tá baint agam féin le
heachtraíocht faoin spéir sa choláiste ina bhfuil mé ag múineadh anseo i Sasana agus cheannaigh mé leabhar agus fístéip a d'fhoilsigh an BMC/MLTB dar teideal "Safety on Mountains" i mbliana le haghaidh mo chuid ranganna.
bhun spéire
horizon
Thosaigh an dearthóir Kim Davis as North Carolina ag dul trína bailiuchán grianghrafanna de
bhun spéire Nua-Eabhrac i ndiaidh 9/11, ag cuartú pictiúr de na túir.
líontar an spéir le scamall nimhe
the sky is filled with a poisonous cloud
Pléascann tine an uafáis amach agus
líontar an spéir le scamall nimhe.
ag síneadh i dtreo na spéire
extending towards the sky
Faoi dheireadh na míosa seo, beidh spíce caol ard, a bheas sé huaire níos airde ná Ardoifig an Phoist,
ag síneadh i dtreo na spéire ar Shráid Uí Chonaill i mBaile Átha Cliath.
spéir gheal ghlé
bright clear sky
I ndiaidh mo thurais gluaisteáin dhá uair an chloig as Chicago le déanaí, bhí
spéir gheal ghlé - a bhí thar a bheith fairsing - romham nuair a bhain mé South Bend amach.
Shíl mé gur thit an tóin as an spéir
I thought the world had ended
Shíl mé gur thit an tóin as an spéir leis an bhúireach a bhí ort," arsa Seán agus thiontaigh sé ar a shála agus suas an staighre leis arís.
moladh cumas Malley go dtí na spéartha
Malley's ability was greatly praised
Foilsíodh saothar iomlán Malley in eagrán speisialta den iris i 1944 agus
moladh cumas Malley go dtí na spéartha.
spéartha duairce scamallacha
gloomy cloudy skies
Mar sin, ar thoghadh Polannaigh mar Phápa i 1978 bhí sé mar a bheadh solas gréine ag taitneamh ar an tír tar éis blianta de
spéartha duairce scamallacha.
spéartha duairce scamallacha
gloomy cloudy skies
Mar sin, ar thoghadh Polannaigh mar Phápa i 1978 bhí sé mar a bheadh solas gréine ag taitneamh ar an tír tar éis blianta de
spéartha duairce scamallacha.
dhorchaigh spéir a súl
the sky of her eyes darkened
Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha …
Gluais • Glossary
glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss
mullaightop of house
buí-ómrayellow-amber
bruth análahot breathing
múr teasabank of heat
cága callánachanoisy jackdaws
á ngríosúinciting them
a ngiúmaráilhumouring them
go breabhsántasprightly
meall gréineorb
cabhail chathrachcity body
spréite go hanástaspread awkwardly
tnáitejaded
basár a brollaighthe bazaar of her bosom
ag borradhswelling
dlaoithe casacurly tresses
cabhsaí dúshlánachachallenging lanes
á gclutharú féinhiding themselves
méalasorrow
buairtvexation
cruachásdistress
ag déanamh tochtagrieving silently
an tréanthe strong
ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch
meannánkid
méileachbleating
scrínteshrines
bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards
dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened
ceannaircrevolt
a d’fheall orthuwhich failed them
boige paidrethe softness of prayer
le báinífurious
bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site
ag déanamh angaidhfestering
i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators
bhachlógachindistinct
siogairlínípendants
glémhaiseachexquisitely beautiful
go ríogúilregally
teanga túisetongue of incense
ag clingireachtringing
bantracht bheoshúileachthe quickeyed women
le coim na hoícheat nightfall
ag spréamh
cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness
bioráinpins
ag lonrúshining
clóca sróilcloak of satin
aigeantaspirited
buimefoster-mother
deoch shuainsleeping-draft
spréachspark
súgachmerry
ag glinniúintsparkling
tú a mhuirniúto caress you
linntepools
cumhaloneliness
le tú a aoibhnniúto make you blissful
ionúinbeloved
másaíthighs
a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem
i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks
monabharmurmur
chneasskin
cumhrafragrant
miandesire
pictiúrlann faoin spéir
open-air cinema
Bhí
pictiúrlann faoin spéir sa chearnóg in aice leis an Acadamh Ríoga agus an scannán *Gregory’s Girl* á thaispeáint.
na spéartha Eorpacha.
the European skies.
Ach is cás speisialta iad
na spéartha Eorpacha.
bun na spéire,
the horizon,
Toisc nach mbíonn solas (nó cumhacht aibhléise) ar bith ar siúl tar éis a deich a chlog, agus nach mbíonn mórán feithiclí ar na bóithre, bíonn na réaltaí dochreidte – téann siad an bealach ar fad go dtí
bun na spéire, agus uaireanta bíonn siad chomh geal gur féidir iad a fheiscint in uisce na lochanna.
i ngníomhaíochtaí éagsúla faoin spéir.
in various outdoor activities.
Tagann neart daoine go dtí an ceantar seo le bheith páirteach
i ngníomhaíochtaí éagsúla faoin spéir.
a chiallaíonn spéir,
which means sky,
Leis an dorchadas, tháinig beirt leannán - Rangi,
a chiallaíonn spéir, agus Papa-tua-nuku, a chiallaíonn talamh.
seans faoin spéir
a chance under the sky, any chance at all
Níl
seans faoin spéir go mbuailfidh Corcaigh – tá nithe mar chúrsaí stailce, mar bhainisteoir nua agus mar an dóigh ar theip orthu in 2007
go léir ina gcoinne.
ar íor na spéire
on the horizon
I bhfad uait,
ar íor na spéire, feiceann tú foirgnimh mhóra Atlantic City ag fás as an bhfarraige mar *mirage*.
sáite sa spéir
engrossed in the sky
Sheas mé go ciúin ag éisteacht, mo chuid súl
sáite sa spéir agus mé ag croitheadh mo chloiginn.
go híor na spéire
stretching to the horizon
Uaigheanna
go híor na spéire
Níl aon chuid den champa míleata ina sheasamh anois ach tá reilig mhíleata ann ina bhfuil os cionn 11,000 saighdiúir agus lucht ospidéil as tíortha éagsúla an Chomhlathais curtha ann.
ilstóraigh spéire
sky scrapers
Caithfidh sé go bhfuil achan duine ag obair istigh sna
ilstóraigh spéire thart orm.
go hard na spéire
to the high heavens
Bhí Charlie ag búireadh isteach sa cheamara mar is iondúil, ach ansin nuair a bhí sé ag caint le Hillary, níor stad sé den lútáil agus den chogar go síodúil isteach ina cluais, é ag cur na gceisteanna boga agus á moladh
go hard na spéire.
go hard na spéire
to the high heavens
An plean chéanna i 1975 agus an uair seo é ina bhainisteoir ar fhoireann Chiarraí: foireann Átha Cliath á moladh
go hard na spéire aige agus foireann Chiarraí á chur in áit na leathphingne.
in airde spéire
into the high heavens
Le linn a riastartha, léimeadh a ‘lúan láith’ amach as a chloigeann agus thugadh aghaidh
in airde spéire.
bád spéire
helicopter
Deir sé go ndíolfaidh sé an
bád spéire le Patsaí Dan Mac Ruairí in Oileán Thoraigh le go rachaidh Rí an Oileáin ar a chamchuairt laethúil thart ar a dhúiche le súil a choinneáil ar a phobal dílis, agus ar a chuid caorach féin.
chun na spéire
skywards
Ó bhí an tsamhain ann, bím ag féachaint ar na géaga uaigneacha na gcrann ag bun an ghairdín, agus iad ag síneadh go himpíoch
chun na spéire.
íor na spéire
horizon
Dúirt sé go bhfanfaidh an marcach go foighneach leis an tonn cheart - go mbeidh sé ag breathnú i dtreo
íor na spéire ar rithim na dtonn, mar a chíonn sé sraitheanna na dtonn mór le gur féidir leis dul sa bhráid ar cheann acu, isteach i dtreo an chladaigh.
go crannaibh na spéire
to the high heavens
Moltar an tírdhreach in iarthar Dhuibhneach
go crannaibh na spéire agus moltar Ionad an Bhlascaoid Mhóir i nDun Chaoin ach go háirithe.
íor na spéire
the horizon
Sin an aimsir is measa le haghaidh loingseoireachta mar bíonn gach rud iompaithe bán; an t-aer agus an talamh agus ní féidir leat
íor na spéire a dhealú eatarthu.
fén spéir
what so ever
Ní raibh aon tsuim
fén spéir agam sa bhunscoil ach ba bhreá liom an cheardscoil.
feithidí na spéire
airborne insects
Itear ciaróga, drúchtíní, seilidí, agus
feithidí na spéire.
fairsinge spéire
vastness of sky
Is é an péintéir Sasanach Derek Hill a thug an chéad spreagadh do na péintéirí seo, nuair a thosaigh sé sna 1960í ag caitheamh tréimhsí fada istigh san oileán ag cur faoi i mbothán beag lom scoite amach ón phobal – nós maireachtála a mheabhródh duit díthreabhaigh in Éirinn na luath-Chríostaíochta - i ndlúthchaidreamh le fiántas farraige agus
fairsinge spéire, a chuimsíonn agus a thugann sainmhíniú ar an oileán beag scoite seo agus ar a mhuintir.
ag bun na spéire na cathrach
the city skyline
Feictear foirgnimh ilstóracha
ag bun na spéire na cathrach.
a gcuid bád spéire
their choppers
“Mo shoraidh céad slán leo agus lena gcuid eitleán agus
a gcuid bád spéire, lena a gcuid gunnaí agus lena gcuid gníomhairí rúnda agus gan a bheith rúnda, agus leis na carranna móra sin atá díonta in éadan buamaí agus diúracán ach a bhfuil bóithre na hÉireann in ann iad a bhriseadh,” a deir Balor an Bligeard.
achan rud faoin spéir
everything under the sun
Bhíodh raon fairsing ábhair faoi chaibidil iontu agus tuairimí á nochtadh faoi
achan rud faoin spéir.
ar spéir agus ar thalamh
of everything
Bhí sí ar thraein chomh compordach ’s a bhí fúm le fada: pasáiste leathan, fuinneoga breátha ar an dá thaobh ionas go raibh feiceáil
ar spéir agus ar thalamh i rith an ama.
amuigh faoin spéir
outdoors
Tá an saothar ar fad scaipthe fud fad na cathrach i suíomhanna suntasacha éagsúla ar nós Dánlann Hugh Lane, Dánlann Náisiúnta na hÉireann agus i suíomhanna taobh
amuigh faoin spéir sa chathair féin.
clúmhach bán na spéire
white plumage from above
Bhí
clúmhach bán na spéire ag tuirlingt ar na cácaí geala – shílfeá go raibh an sneachta ag déanamh aráin.
Tá macalla na spéire múchta inti
it’s dead to the world
Tá macalla na spéire múchta inti.
agus é ag taisteal na spéartha
while he flew worldwide
, cleasaí a ghlac aitheantais dhifriúla chuige féin
agus é ag taisteal na spéartha? Bhí an fear óg sin chomh maith mar aisteoir go ndearna sé sciob sceab ar na milliúin dollair agus é fós ina dhéagóir.
bun na spéire
the horizon
Chun an píosa mór seo a chruthú, thóg sé 13 tírphictiúr as Dánlann Leeds agus chuir sé i líne iad sa dóigh go raibh
bun na spéire i ngach ceann acu cothrom lena chéile.
faoi spéir shuaite
under a disturbed sky
Seasann an neach uaigneach sa phictiúr ar dhroichead
faoi spéir shuaite a bhfuil dath fola uirthi.
ní bhfaighfear dóigh fán spéir
there’s no chance in the wide world
Ach glac uaimse é,
ní bhfaighfear dóigh fán spéir leis an tsamhail nua mhaoinithe mar atá sé faoi láthair a chur i bhfeidhm.
Fíor na spéire
the horizon
‘
Fíor na spéire …’ Macalla na filíochta, b’fhéidir.
Rinne mé iarracht deatach a aimsiú sa spéir
I looked for smoke in the sky
Rinne mé iarracht deatach a aimsiú sa spéir chun mé a threorú, ach a leithéid ní raibh ann.
bun na spéire le feiceáil siar amach mar fháinne
the horizon stretching out in a ring
Leochaileacht na Cruinne s’Againne
==========
Ón cheamara taobh amuigh den árthach, bhí
bun na spéire le feiceáil siar amach mar fháinne.
ainneoin gach grinnstaidéar dá ndearna mé ar bhun na spéire
despite all my peering at the horizon
Agus
ainneoin gach grinnstaidéar dá ndearna mé ar bhun na spéire ó aimsir m’óige anall, sliabh ní fhacas, mullach níor léir ná níorbh fhollas dom.
an spéir ag dórtadh anuas ar áit
lit up by a bright sky
Dumhcha gainimh, tithe saoire, agus
an spéir ag dórtadh anuas ar áit gan chrann gan chraobh.
ag trasnú na spéire gar duit
crossing the sky near you
Twisst
===
Ar mhaith leat giolc a fháil chuile uair a mbeidh an Stáisiún Idirnáisiúnta Spás
ag trasnú na spéire gar duit? Ar bhonn rialta faighim giolc <https://twitter.
do spéir agatsa féin a mhíniú duit féin
explain your own sky to you
Tá Orbhraí ann freisin a oibríonn le GPS dúchasach an iPhone chun
do spéir agatsa féin a mhíniú duit féin.
faoi spéir scamallach
under a cloudy sky
Feictear an tionchar seo i saothar mar Halla Nua Chathair Amsterdam, (1667), le Jan van der Heyden ina léiríonn sé Halla na Cathrach nuathógtha
faoi spéir scamallach.
Seans faoin spéir déarfainn
I’d say not a chance in the world
Sprioc an Dá Dheich
=========
An 10ú Craobh ag Brian Mac Óda mar bhainisteoir agus an 10ú bonn mar imreoir ag Henry Ó Seibhleáin – is iad sin spriocanna muintir Chill Chainnigh do 2013 agus bímis deimhin de go mbeidh gach mac agus iníon athar agus máthar de chuid phobal Chill Chainnigh ag obair ar son na spriocanna seo a bhaint amach agus go bhfóire Dia ar gach foireann a gcastar orthu!
D’fhéadfadh sé tarlú dar ndóigh go mbuafadh foireann éigin ar Chill Chainnigh i gcomórtas Laighean na bliana seo chugainn ar nós mar a rinne Gaillimh in 2012 ach cén seans go dtarlóidh sé an dara huair i rith na bliana céanna?
Seans faoin spéir déarfainn, mar a chonacthas i mbliana agus is lú é mar sheans agus an dá sprioc thuas luaite ina spreagadh ar leithligh ag Cill Chainnigh an chéad bhliain eile.
ar íor na spéir
at the horizon
I gciúnas agus olldorchadas na hoíche, bhreathnaíomar amach fuinneoga uachtar ár dtí
ar íor na spéir - ba chosúil le taispeántas tinte ealaíona é - gach leathnóiméad nó mar sin tháinig splanc a las an spéir agus lean toirneach na pléisce é cupla soicind ina dhiaidh.
tháinig splanc a las an spéir
a flash lit the sky
I gciúnas agus olldorchadas na hoíche, bhreathnaíomar amach fuinneoga uachtar ár dtí ar íor na spéir - ba chosúil le taispeántas tinte ealaíona é - gach leathnóiméad nó mar sin
tháinig splanc a las an spéir agus lean toirneach na pléisce é cupla soicind ina dhiaidh.
nó a sprid faoi ghlas ar néal éigin sna spéartha
or its spirit locked in some cloud in the skies
Is fearr liom an DVD ábhartha ar an tseilf ná a scáil neamhchorpartha ar line,
nó a sprid faoi ghlas ar néal éigin sna spéartha ag fanacht leis an méar fhuascailte íoslódálach.
faoin spéir sna dumhacha fiána
in the open of the sand dunes
Fear le cumhacht dhébhríoch, a chónaíonn
faoin spéir sna dumhacha fiána ar an Cote d’Opale, Pas-de-Calais.
Ní raibh scamall sa spéir
not a cloud in the sky
Ní raibh scamall sa spéir agus bhí an ghrian ag scoilteadh na gcloch.
de réalta i gcuanta na spéire liteartha
of stars in the heavenly havens of literature
Dá mbeadh ceathrar dá samhail sin againn dob’ oirearc an tabhartas ó Dhia iad, ach monuar! Is annamh a chítear a gcomhghile sin
de réalta i gcuanta na spéire liteartha….
Fál go spéir idir í agus
blocked off entirely from
Fál go spéir idir í agus an chuid eile den Ghearmáin.
níor thit an spéir anuas
the sun still rises in the east
Agus ar ndóigh tá siad i gcomhrialtas sna sé chontae ón bhliain 2007 agus
níor thit an spéir anuas go dtí seo.
go hard na spéire
to the high heavens
Gaelachas an Eorpachais, nó Is Forleitheadach Galar na Gaeilge
========================
Bhí Balor ag éisteacht le bean as an Isiltír a bhí ag caitheamh siar piontaí Heineken agus ag moladh mhuintir na hÉireann
go hard na spéire: “Bhí cairde de mo chuid ón bhaile anseo anuraidh,” a dúirt sí, “agus tuigim anois nach ndearna siad áibhéil ar bith agus iad ag caint faoin tír seo: an aimsir álainn, na piontaí den scoth, ceol nach bhfaighfeá a leithéid i dtír ar bith eile, agus Gaeilge bhinn bhlasta thart orainn an t-am ar fad.
dea-spéir os a chionn
a clear sky above
Bhí an chosúlacht air go raibh
dea-spéir os a chionn, go raibh sé chomh saor ó cháim agus chomh soineanta le naíonán.
spéir scamallach
a cloudy sky
Bhailigh Críostaithe, neamh-Chriostaithe chomh maith le turasóirí fiosracha faoi
spéir scamallach i gCearnóg Naomh Peadar sa Róimh ar na mallaibh, le fianacht a thabhairt ar ócáid fíorshuntasach i stair na Eaglaise Caitlicí.
uile ábhar faoin spéir
everything under the sky
Bhí mé ag breathnú ar cúpla TED talk, sraith léachtaí faoin
uile ábhar faoin spéir agus na mílte acu thar a bheith suimiúil.
go hard na spéire
to the high heavens
Ina diaidhse labhair iar-Aire na Gaeltachta, Máire Ní Chlochráin, agus mhol sí Liam
go hard na spéire as a dhílseacht do Thír Chonaill.
titfidh an spéartha anuas
the heavens will fall
Cuirfidh an Ghaeilg daoine as fostaíocht, an tír faoi uisce na farraige agus
titfidh an spéartha anuas lá ar bith feasta mar gheall ar an Ghaeilg a bheith i gcúinne ar bith den tír.
go hard na spéire
effusively
Ansin thosaigh siad ag moladh thíortha a chéile
go hard na spéire.
na Spéire
Sky
Beidh daoine de dhíth chun rialacha agus béascnaí na gcluichí Gaelacha a mhúineadh do mhuintir Sky agus do na daoine sin ar fad ar fud an domhain a bheas ag coimhéad na gcluichí craoibhe ar Chainéal
na Spéire.
go hard na spéire
highly
Molann Pat Butler saothar deiridh Michael Haneke, ‘Das Weisse Band’,
go hard na spéire.
spéartha
airspace
Sníonn síolteagasc an fhoréigin anuas ó ghlúin go glúin agus ar thug tubaiste Vítneam ar mhuintir Mheiriceá, dar le Maidhc Ó Cathail, is é an síolteagasc céanna a tharraing isteach san Iaráic, san Afgánastáin agus go fiú, i
spéartha Vasaíriostáin iad.
níor thit an spéir ar an talamh
the world didn’t end
Thug Lizzie Windsor ceacht Gaeilge do mhuintir Bhéarla na hÉireann, cuid acu a déarfas “a Cathairleach” (sic) sa Dáil féin agus
níor thit an spéir ar an talamh ina dhiaidh sin a deir Pat Butler.
Ar íor na spéire
on the horizon
Ar íor na spéire as a theach sa mBreatain Bheag a chonaic agus a thuig Diarmuid gné bheag eile d’Éirinn.
a bhfuil ag titim amach in airde spéire os ár gcionn
what’s happening in the heavens
Tá Roseanne Smith ag coinneáil súile ar
a bhfuil ag titim amach in airde spéire os ár gcionn.
ceamaraí spéire agus sráide
sky and street cameras
Bíonn an deartháir mór ag faire i dtólamh, cluasáin na ngníomhairí dírithe ar ár gcuid guthán baile agus oifige agus bíonn
ceamaraí spéire agus sráide dár siarleanacht ar an talamh, ach bhí Brian Ó Broin ag faire fosta.
ceist Deán na Spéire
the matter of Sky Channel
Is é sin,
ceist Deán na Spéire, mura miste leat, nó an cainéal Sky.