cruthanna
shapes
Chuirfeadh na múnlaí seo plandaí aduaine den chineál a d'fheicfeá sna Trópaicí i gcuimhne duit nó an dóigh a gcuirtear
cruthanna as a riocht nuair a amharcann tú orthu faoin uisce.
cruthanna
shapes
Tá an chontúirt ann go dtiocfadh leis an saothar a bheith mar cheiliúradh ar rudaí atá comónta ach éiríonn léi ár n-aird a dhíriú ar an áilleacht shimplí atá le feiceáil i g
cruthanna agus i ndathanna atá thart timpeall orainn.
chrutha
shape
De bharr a
chrutha, thug na Gréagaigh "Strongyle" (cruinn) ar an oileán fadó.
cruth ciorclach
circular shape
Tá siad níos lú agus níos éadroime ná na boinn Éireannacha, agus tá
cruth ciorclach acu ar fad - slán leis an 50p lena sheacht dtaobh.
a mhúnlú
shape
Stad mé de nós na humhlaíochta nuair a tháinig fís chugam go raibh gach aon bhómán agus liúdramán amuigh beo ar an chomhréiteach shochrach shóúil, gur lig siad d'fhorógra a bpáirtí a gcuid smaointe
a mhúnlú.
i gcruth toinne
in the shape of a wave
An tIonad Síochána
=======
Is foirgneamh iontach é an tIonad Síochána, é déanta as adhmad agus
i gcruth toinne.
leaspáin ar a cuid súl
dancing shapes/lights in front of her eyes
Bhí péint uachtair the shaibhir ar na ballaí agus ba faoiseamh mór é nó bhí
leaspáin ar a cuid súl i ndiaidh an halla sin.
a gcruth
their shape
Géaga ag trasnú ar a chéile, patrúin gheoiméadracha, mar a bheadh líníochtaí de chuid Paul Klee, scrábáil páiste, dlúithe an duilliúir agus ansan, ar an imeall,
duilleoigín léi féin, scoite amach ar ghéag lom, éan cuideáin… torthúlacht, éagsúlacht agus neamhbhuaine an tsaoil, ciorcal na beatha, na ceithre ráithe… ga gréine, scáth… agus na clocha is na carraigreacha arís, a ndath, a n-uigeacht,
a gcruth.
i gcruth corráin
in the shape of a sickle
Chuir sé Gleann Cholm Cille i gcuimhne dom, leis na sléibhte móra donna, na tithe beaga bána scaipthe lena dtaobh agus trá gheal ghalánta
i gcruth corráin.
cruth
shape
Gehry, tá an tsamhail dhraíochtúil seo againn a athraíonn
cruth, dath agus dearadh gan stad i rith an lae de réir mar a dhéanann an ghrian a haistear trasna na spéire.
barúlacha a mhúnlú
to shape opinions
Ní raibh sé ábalta
barúlacha a mhúnlú i dtreo a pholasaithe féin agus chaill sé an cath ina pháirtí féin.
agus ár dtuiscint a mhúnlú
and shape our understanding
Sna suiteálacha *They're All the Same* (1991) agus *Same Difference *(1990) ardaíonn sé ceisteanna faoin tslí a dtig le teanga dul i bhfeidhm orainn
agus ár dtuiscint a mhúnlú, sa chás seo íomhá meáin de bheirt a bhfuiltear in amhras orthu gur baill iad den IRA.
cruth
shape
Bhí suim aige i gceol agus ba chuma leis cén
cruth nó cén dath a bhí air.
mhúnlú
shaping
Tá dream inár measc, áfach, nach bhfuil aon
mhúnlú déanta ar a spiorad cruthaitheach agus a dtagann a gcuid ealaíne ó fhoinse iomasach.
a chruth féin
its own shape
"Uaireanta, ní bhíonn barúil agam cad é le déanamh," a deir Séigheann, "ach tosaím ag gearradh ar scor ar bith agus tógann an píosa
a chruth féin.
deilbh naofa
holy shape/statue
"Má tá do chois chomh cóir cneasta sin, b'fhéidir gur chóir dúinn múnla a thógáil di agus
deilbh naofa a dhéanamh di le fágáil ag an ngrotó atá le taobh theach an phobail.
le saothar Ballagh a mhúnlú
to shape Ballagh's work
Is cinnte gur chuidigh na blianta sin
le saothar Ballagh a mhúnlú agus go raibh siad mar chroisbhealach ina shaol ó thaobh fealsúnachta agus dearcaidh de.
crot
shape
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
straitéisí an UUP a mhúnlú mar is mian leis féin
to shape the strategies of the UUP as he desires
Tá toradh dearfach a d'fhéadfadh a theacht as an choimhlint seo is déanaí: b'fhéidir go dtig le Trimble smacht a fháil ar an pháirtí agus
straitéisí an UUP a mhúnlú mar is mian leis féin, gan a bheith ina phríosúnach ag an eite choimeádach.
múnlaithe
shaped
Cad é a shílfidh muintir na cathrach, mar sin, den saothar is úire atá le feiceáil ar a gcuid sráideanna?
Tá tréad bó i ndiaidh teacht go dtí an phríomhchathair, ní an cineál atá beo, dar ndóigh, ach píosaí dealbhóireachta,
múnlaithe mar bha agus maisithe ar dhóigheanna éagsúla.
sundaí scáthacha mílítheacha
pale shadowy shapes
Tá radharc iontach as an bhrú trasna na farraige agus ar an oileán, nó is dócha go bhfuil, mar bhí ceo ann agus ní fhaca mé ach
sundaí scáthacha mílítheacha.
an cruth is bunúsaí agus is simplí
the most basic and simple shape
Tá gach rud ann briste síos go dtí
an cruth is bunúsaí agus is simplí, mar shampla plánaí geoiméadracha atá le feiceáil i bpíosaí ailtireachta.
i gcruth corráin
in the shape of a crescent
Tá bá
i gcruth corráin ann, agus bhí daoine ag siúl go suaimhneach ar an trá i solas an tráthnóna.
riocht
form, shape
Ní chuirfeadh na foilsitheoirí i gcló é sa
riocht ina raibh sé - iontach salach.
i gcruth corráin
in the shape of a sickle
Tá trá ar fheabhas ann
i gcruth corráin agus cnoic thart air.
cruth
shape
Cuir i gcás go ndeachaigh Trimble chun tosaigh agus cur i bhfeidhm iomlán an Chomhaontaithe, a bhíothas a thuar ar an Mháirt, 21 Deireadh Fómhair, a chur os comhair an phobail aontachtaigh, cad é a bhí le cailleadh aige? Aithním na fadhbanna inmheánacha agus seachtracha a bhí ag David Trimble, ach dá ndéanfadh sé a leithéid, bheadh
cruth eile ar fad ar an toghchán atá le theacht.
crut
shape
Tá leagan amach úr ag teacht don pholaitíocht aontachtach ach ní féidir a thuar cad é an
crut a bheas air
Ach sin an pholaitíocht.
crut nua radacach
a radical new shape
In áit léim mhór amháin a thógáil a chuirfeadh
crut nua radacach ar an státseirbhís, tá an baol ann go gcruthóidh sé státseirbhís atá scoilte ina dhá leath - leath Bhaile Átha Cliath agus leath na tuaithe.
dheilbh
shape, appearance
Cluinim cling na gcloigíní á mbaint sa mhearchuimhne atá agam ar ar léigh mé agus ar ar fhoghlaim mé cheana, agus cuirtear craiceann úr ar dhreach agus ar
dheilbh m'intinne.
dheilbh
shape, appearance
Cluinim cling na gcloigíní á mbaint sa mhearchuimhne atá agam ar ar léigh mé agus ar ar fhoghlaim mé cheana, agus cuirtear craiceann úr ar dhreach agus ar
dheilbh m'intinne.
cruth a coirp
the shape of her body
* (1926) tá bean ghiobógach, nocht le feiceáil ina suí ag féachaint amach ar fhuinneog seomra, craiceann a coirp lasta ag solas an lae, a haghaidh clúdaithe ag a cuid gruaige,
cruth a coirp ag léiriú éadóchais.
cruth na ginide
the shape of the genie
*
Gluais • Glossary
i mullach a dteilifíseánon top of their television sets
an tAlsáiseachthe Alsation
ar a thóirafter him
ag leámelting
gréisceachgreasy
bratachflag
ag guairfeachfluttering
caoincístrains
séimhgentle
leathadh tinneas aiféalacha lingering illness was spread
á gcaoineadhmourning them
na slánathe healthy
na heasláinthe sick
a riarto manage, administer
nach dtruailleofaí na fialathat the vials wouldn't be contaminated
na táirgí folathe blood products
míchúramachcareless
ginidínígerms
cruth na ginidethe shape of the genie
mearbhallconfusion
a gcailleadh a gcroíthe buillewhose hearts would miss a beat
i gcruth féileacáin
in the shape of a butterfly
Tá fáiscín gorm
i gcruth féileacáin á chaitheamh aici ina cuid gruaige, agus scairf uirthi den ghorm céanna.
múnlaíonn siad ionchas an léitheora
they shape the reader's expectation
Is iad an bonn faoin saothar léitheoireachta iad;
múnlaíonn siad ionchas an léitheora ó thús.
cruthanna dubha
black shapes
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
Thig liom toirt tí a fheiceáil
I can see the shape of a house
Thig liom toirt tí a fheiceáil uaim sa dorchadas.
cruth banúil
feminine shape
Is cúrsaí inscne atá á scrúdú sa phíosa seo fosta ina bhfuil siorc, a fheictear mar shiombail ionsaitheach go minic, le feiceáil ina sheasamh mar bhod ach a bhfuil
cruth banúil air mar go bhfuil cíocha ar a bhrollach agus gúna air de chré-umha fite.
chruth
shape
Bunaíodh an Academy Award of Merit, sa
chruth a aithnítear go forleathan anois e, i 1928 agus is éard a bhí ann ná ridire ina sheasamh ar ríl scannáin agus claíomh crosáidí ina lámh aige.
a lúbadh is a mhúnlú
to bend and to shape
In áit an córas a athrú, áfach, déantar iarracht na daltaí
a lúbadh is a mhúnlú mar a tharla i gcás aíonna Phrocustes.
a colainn dhea-chumtha
her nicely-shaped body
“Och, cad é atá déanta agat, a Artair?”
Ba trína allas, agus é ar crith, a chonaic sé
a colainn dhea-chumtha.
cé a mhúnlaigh sibh?
who shaped you?
**Balor:** Ar tháinig sibh faoi thionchar daoine speisialta? Nó
cé a mhúnlaigh sibh?
**CD:** Boc éigin sa tSín nó áit inteacht eile sa Chianoirthear a mhúnlaigh muid an chéad lá riamh.
fuinte
shaped
Óglach
fuinte i gcearta na coimhlinte.
dhéanmhas
shape
Tá (1) agus (3) thuas in ann tionchar an-mhór a imirt ar éiteas, ar
dhéanmhas agus ar chultúr an chumainn go ceann na mblianta fada.
riocht
shape
riochtaí éagsúla
Is iomaí cor agus casadh a tháinig idir chéad chruinniú Fhianna Fáil i halla an La Scala, Sráid Uí Chonaill, ar an 23 Márta 1926, agus bualadh amach Bertie is a chairde sa Spa galánta sa Chaisleán Fraoigh, in iarthar Chorcaí, agus iad ar ais i gcumhacht arís leis an bPáirtí Daonlathach.
a mhúnlaigh Haughey dó
which Haughey shaped for him
Eite nua
I 1992, trí bliana déag tar éis ar luíodh isteach ar dhroim an Loingsigh leis an mbata
a mhúnlaigh Haughey dó, tháinig eite “Country and Western” Fhianna Fáil, fá shirriamacht Albert Reynolds, chun cumhachta nuair a ghríosaigh bean Sean Doherty a fear chun an fhírinne d’insint.
cruth an bhéil
the shape of the mouth
Baineadh úsáid as ceamara gréasáin le scrúdú a dhéanamh ar aghaidh duine chun príomhthréithe na haghaidhe a aithint –
cruth an bhéil, mar shampla, malaí cruinnithe nó éadan rocach – agus an t-eolas sin a sheachadadh chuig bogearra speisialta a dhéanann anailís air agus a dhéanann íomhá dhigiteach de.
na céadta coinneal i gcruth croise
hundreds of candles were placed in the shape of a cross
Ar Chearnóg Pilsudski i lár na cathrach, cuireadh
na céadta coinneal i gcruth croise in ómós don iar-Phápa.
ar chrot an phláinéid
on the shape of the planet
Tiocfaidh athrú ó bhonn
ar chrot an phláinéid agus ar ár slí mhaireachtála dá réir.
cruth éigin
some shape
Má táimid sásta le caighdeán “maith go leor ar éigean” chun seinm i seisiún, an leor é sin? Caithfidh
cruth éigin a bheith ar an seisiún agus caighdeán a bheith i gceist.
dul i dtaithí ar an liathróid ubhchruthach
to get used to the egg-shaped ball
Caithfidh sé go raibh sé an-deacair dóibh an t-athrú a dhéanamh ón iománaíocht go dtí an cluiche Astrálach, agus go mór mór
dul i dtaithí ar an liathróid ubhchruthach – ba bheag cabhair dóibh é a dtaithí ar pheil Ghaelach sa chás sin.
pailis i gcruth triantáin
an enclosure in the shape of a triangle
Thógadar
pailis i gcruth triantáin timpeall ar an mbailtín (bhí sé níos tapúla fál trí-rinn a thógáil ná ceann ceithre-rinn), agus ghlacadar seilbh oifigiúil ar an talamh nua seo in ainm a gcomhlachta (an Virginia Company, a bhí ag taiscéalaíocht in ainm Shasana), agus an Rí.
i múnlú na todhchaí sin.
in the shaping of that future.
Measaim gur féidir leis seasamh siar agus bheith bródúil as an bpáirt atá imeartha aige féin
i múnlú na todhchaí sin.
ar chruth an phíosa talaimh
on the shape of the piece of land
Déanann an focal "tunga" cur síos
ar chruth an phíosa talaimh mar go bhfuil sé ar nós teanga ag síneadh amach sa chaolas.
ina cruth.
in its shape.
Ba cheart go mbeadh glaineacht sna línte atá
ina cruth.
múnlú
shaping
Ma tá lúbaireacht ionat agus rudaí casta taobh istigh ionat, is gá
múnlú a dhéanamh ar an dteanga chun sin a chur in iúl.
faoi chruth an Bhéarla Phoncánaigh.
in the shape of American English.
Cara dá chuid a fuair bás go hóg agus a d’fhág foclóir Gaeilge le huacht aige ba chúis le tús a chuid taighde ar fhocail Ghaeilge a mhaireann
faoi chruth an Bhéarla Phoncánaigh.
cruth an fhicsin
the shape of fiction
Tá
cruth an fhicsin ach cuma na fírinne ar chuid de na heachtraí a chumann Mac Grianna.
cruth na haille
the shape of the cliff
Ní hé go raibh “Eala Avon” riamh ansin, ach go gcuireann
cruth na haille a aghaidhsean i gcuimhne do dhaoine.
cruth an amhráin
the shape of the song
Deacair orainn
cruth an amhráin a tharraingt chugainn i gceart, áfach.
gníomhach i gcumadh na nuachta
active in shaping the news
Lena chois sin, tugtar deis don ghnáthdhuine a bheith
gníomhach i gcumadh na nuachta agus é féin a chur in iúl mar iriseoir.
cruth na n-amhrán
the shape of the songs
Sin rud atá tábhachtach sa tionscadal seo: an ceol a sheinm gan é a bheith ag cur isteach ar an amhrán agus gan
cruth na n-amhrán a aistriú leis na teicnící agus na modhanna tionlacain atá ar fáil anois.
a mhúnlú,
to shape,
Níor mhór do na meáin Ghaeilge ról a imirt lena bhfuil i ndán
a mhúnlú, seachas ról fulangach ag freagairt dó.
brioscaí i gcruthanna difriúla,
different-shaped biscuits,
Stainníní margaidh atá sa *Weihnachtsmarkt* a dhíolann bréagáin áille adhmaid, scailtín fíona agus arán sinséir i bhfoirm cístí,
brioscaí i gcruthanna difriúla, agus go leor rudaí eile.
méid agus cruth na tíre
the size and the shape of the country
Tá neart cosúlachtaí idir sinn agus iad, ar ndóigh, maidir le stair, teanga, cultúr,
méid agus cruth na tíre agus daonra.
ag múnlú
shaping
Smaoiním ar a héirim cheoil agus samhlaím í sa stiúideo le ceoltóirí a banna, ag pleidhcíocht le smaointe ceoil, ag ceardaíocht,
ag múnlú, ag fiosrú agus “African Mailman”*, *nó “He Needs Me”nó “You’ll Never Walk Alone*” *á seinm acu.
múnlaithe
modelled, shaped
** Labhraíonn comhghleacaí dá chuid leis lá amháin faoi mhainicíní sileacóin, ar a dtugtar Real Dolls, atá
múnlaithe i bhfíorchruth mná.
ar chruth na himeartha.
on the shape of play.
Martin Cullen **(Lántosaí ar dheis): Sáite i gcúinne den pháirc gan mórán scóipe aige a scáth a fhágáil
ar chruth na himeartha.
dea-chumtha
well shaped
Go traidisiúnta sa mheánaois, ní bhíodh cead ag mná a bheith ar an ardán ar chor ar bith agus gi gur tháinig athrú ar an riail seo de réir a chéile, ní bhíodh sé go fóill inglactha go mbeadh íomhá mná rótharraingteach! San aois victeoiriach, nuair a bhí cosc ar chosa cuaracha pianó a thaispeáint, ba mhór an faoiseamh ag fir é go raibh cead acu súil a chaitheamh ar chosa
dea-chumtha an ‘principal boy’ gan náire a bheith orthu!
Tá an traidisiúin geamaireachta beo beathach go fóill agus bíonn amharclanna in iomaíocht lena chéile le hainmeacha móra a mhealladh leis na príomhpháirteanna a ghlacadh ina gcuid seónna.
cruth
shape
Chan eil
cruth an fharpais eu-coltach ri Farpais Òran Eurovision, le seinneadairean agus còmhlain a' riochdachadh dùthaich no, anns an t-suicheachadh seo, a' riochdachadh mion-chànan.
cruth
a shape
Cuirfidh mé
cruth orm féin ar nós ‘An Smaointeoir’ (le Auguste Rodin) agus ainneoin nach bhfuil mo chorp mar a bheadh lúthchleasaí Gréagach ann, is féidir liom a bheidh gléasta cosúil lena leithéid!’
Féachaint na Feachtasaíochta
Chomh maith leis na daoine atá ag lorg clú sna meáin dóibh féin, tá iarrataisí ann fosta ó lucht agóidí frithchogaidh, daoine i mbun feachtaisí athraithe aeráide agus foréigean teaghlaigh.
ord ná eagar
make nor shape
Grád: C+
Mary Harney (Aire Sláinte):
Gan
ord ná eagar ar an chóras sláinte le dornán blianta anuas (nó Angola mar a bhaist an Taoiseach ar an Roinn fadó.
bail a chur ar
put a shape on
Cé gur éirigh liom
bail a chur ar mo shaol agus d’éirigh mé i bhfad ní ba tháirgiúla, ní sin le rá go bhfuil claochlú foirfe déanta agam, ná a dhath cosúil leis.
Mhúnlaigh
shaped, moulded
Mhúnlaigh sé sin, ní nach ionadh, aigne an aosa óig.
cruth ná tadhall
shape nor feel
Ní bheidh
cruth ná tadhall ná boladh i gceist, agus caillfear, dar liom féin, nasc éigin, ar deacair cur síos air, idir an t-ealaíontóir agus an léitheoir.
caoi bhreá
good shape
Tá
caoi bhreá curtha air, agus usáidtear é le haghaidh na seirbhísí eaglasta a reachtáiltear ann go laethúil.
coirceogach
beehive shaped
Tá an tobar i nDíseart Aoidh Mhic Bhricne, ina bhfuil eaglais dhronlíneach agus clochán
coirceogach.
as riocht
out of shape
Tá mionstaidéar déanta aici ar na mílte grianghrafanna a bhaineann le lá na tubaiste agus deir sí nach bhfuil aon mhíniú eolaíochta aici ar roinnt des na nithe atá tugtha faoi deara aici - carranna dóite amach in aice le crainn faoi chlúmh iomlán a nduilleog glas sláintiúil, meirg róthapaidh tagtha ar phíosaí miotail, píosaí eile miotail casta
as riocht i slite nach gcloínn le gnáthdhlíthe meicniúla.
cumraíocht
shape, appearance
ok, a eagarthóir, stopfaidh mé ansin!) Tá sí le feiceáil faoina
cumraíocht rua dhordghlórach Ghaillimheach ar youtube: http://www.
cuma
shape, aspect
Chualathas Colm Sonaí Ó Méalóid ag gearán ar na mallaibh go bhfuil Máire Mhór ar ais ar an bhairneach is ar bhláth na scailliún dearg, go bhfuil
cuma chnámharlaigh uirthi, agus go bhfuil sí ag dul thart i ngúna beag dearg cosúil le hÁine Ní Dhroighneáin.
chuma
shape
Agus ag amharc ar
chuma, nó toirt na gcailíní a bhí ag obair ann, níl amhras ar bith go bhfuil siad díograiseach go maith ag cinntiú go bhfuil ardchaighdean ar na seilfeanna – bhuel bosca milseán ar bith a éiríonn leis éalú uathu agus an tseilf a bhaint amach slán .
ceilte a chló
hidden its shape
Raithneach rua,
ceilte a chló,ardaíonn cadhana sheanghlór.
mhúnlaigh
shaped, formed
Iadsan a bhí in adharca a chéile, agus sa deireadh thiar thall, b’iadsan a
mhúnlaigh an t-aontú deireanach.
caoi cheart
a proper shape
Ar cheann de na gealltanais is mó a thug an Lucht Oibre ar lá a dtofa, go gcuirfidís
caoi cheart ar sheirbhísí poiblí tar éis dó na Tóraithe iad a chur ó cheart.
chruthaíocht
shape
Ina
chruthaíocht, ina phearsa agus ina ghné, dar leis féin nach bhfaca sé laoch ar bith riamh ní ba dheise agus ní ba scanrúla ná é féin.
craiceann
colour, shape
Is mór againn muintir na tuaithe mar is iad thar aon aicme eile sa tír a thuigeann gach modh agus gach
craiceann a chuireann an tuath trí chéile di, in aon achar am, ó cheann ceann na bliana.
riocht
shape
Ba chuid de lón cogaidh na Breataine, tuarascáil Widgery a chur an fhírinne as a
riocht agus a chaith amhras agus smál ar chlú na ndaoine a dúnmharaíodh.
cruth
shape
Ach thar thréimhsí fada, lagaíonn na matáin agus ní bhíonn an chosaint chéanna ar fáil - sin an fáth go mbíonn ceoltóirí rac nó daoine a bhíonn ag obair le fothram ard, ar feadh sealanna fada ama, bodhar! Cad a dúirt tú?
Foghlaim na Fuaime
=========
Tá an chochla (= an Laidin ar ‘seilmide’ mar gheall ar a
cruth) lonnaithe go domhain sa bhlaosc, sa chnámh is dlúithe sa cholainn ar fad - cnámh na huisinne - cnámh a dhéanann córas casta na cochla a chosaint.
cruth
shape
Tá an carr anois ina chnap de mhiotal lúbtha dóite agus chuirfeadh an
cruth agus an dath meirge atá air corpán ársa i gcuimhne duit ach a bheith leasaithe le himeacht mhall an ama sa phortach.
chruth
shape, appearance
De réir tuairisc san Atlantic Monthly tá California ar an dara stát is measa san Aontas ó thaobh
chruth an gheilleagair de.
drochbhail
bad shape
Tá
drochbhail ar fad ar scéal airgeadais an stáit agus beidh orthu ciorruithe ollmhóra a chur i bhfeidhm.
cruthanna
shapes
An féidir leis an matamaitic í a dhriogadh dúinn i bhfoirm dhíreach shimplí, foirmle a shlogann uimhreacha ar thaobh amháin di agus a chuireann os ár gcomhair amach radharc an rós ag bláthú, nó splanc an chló thintrí? Mar is léir ó na híomhánna ríomhghinte atá ar fáil ar an idirlíon, tá an cumas sin ann gan amhras, agus anuas air sin tá íomhánna á ndéanamh anois le
cruthanna iontu nár shamhlaigh duine riamh, íomhánna a bhaineann bíogadh asainn lena gcuid áilleacht aduain.
mhúnlaigh
shaped
Is iomaí polaiteoir in Éirinn a bheadh in éad leis sin!
Agus ní ina thír féin amháin a bhfuil meas as cuimse ar an bhfear beag féasógach seo a
mhúnlaigh cumhacht dhomhanda as tír a bhí, mar a déarfá, ‘ag forbairt’.
mhúnlaigh mé mar ealaíontóir
shaped me as an artist
“Ba é an t-am sin i mBéal Feirste a
mhúnlaigh mé mar ealaíontóir”.
bhail
condition, shape
Fáiltíodh go mór romhainn sa sráid
bhaile a bhí oscailte do na turasóirí agus rinneadh damhsa agus canadh traidisiúnta ar ár son.
caoi mhaith air
in good shape
Is fiú gach pingin é an daonlathas: má bhíonn sé feidhmiúil agus má bhíonn
caoi mhaith air.
cruth úrnua
a completely new shape
(Sa chás seo, bheadh vóta saor ag gach teachta nuair a bhí an socrú leis an CAI a chíoradh sa Dáil)
Is annamh a fhaighimid deis
cruth úrnua a chur ar ghléas riartha an stáit, ach seo anois sinn in am na cinniúna.
bunchruth
basic shape
Tá
bunchruth na mbábóg seo déanta as polaiméir in-bhithmhillte agus is ar seo a fhásann na cealla i bhfoirm babóige.
comharthaíocht
throwing shapes
Bhí pleananna spreagtha ar na forógraí go léir ach i ndáiríre ní raibh i gceist ach
comharthaíocht i ngeall ar a laghad airgid a bhí i gceist iontu.
slacht ar
good shape
Má chuireann siad
slacht ar a ndúnghaois airgeadais, beidh an deis ag Sinn Féin dul chun cinn mór a dhéanamh don chéad olltoghchán eile - i 2016? Tá an bealach céanna rompu is a bhí ag Fianna Fáil i 1926 - gan ach sé bliana sula ndearnadh rialtas dóibh i 1932! Ar aidhmeanna Fhianna Fáil na linne sin, bhí athaontú na tíre, athbheochan na Gaeilge agus athdháileadh maoine, clocha móra ar phaidrín Shinn Féin an lae inniu.
cruth na poblachta úire
the shape of the new republic
Ar bhealach, táimidne, ar nós DeValera sa bhliain 1937, ag amharc ar an bhileog ghlan agus muid ag féacháint le
cruth na poblachta úire a dhréachtú.