Tamall roimh an toghchán thosaigh George ag rá nach raibh i nGore ach Scáil Clinton agus dá dheasca san bhí eagla ar Gore iarraidh ar Clinton cabhrú leis sa bhfeachtas.

Níor thóg sé i bhfad ar scamall na gciorruithe a scáil a chaitheamh ar gach dea-rud a bhí déanta ag an stáisiún le tamall anuas.

Géaga ag trasnú ar a chéile, patrúin gheoiméadracha, mar a bheadh líníochtaí de chuid Paul Klee, scrábáil páiste, dlúithe an duilliúir agus ansan, ar an imeall, duilleoigín léi féin, scoite amach ar ghéag lom, éan cuideáin… torthúlacht, éagsúlacht agus neamhbhuaine an tsaoil, ciorcal na beatha, na ceithre ráithe… ga gréine, scáth… agus na clocha is na carraigreacha arís, a ndath, a n-uigeacht, a gcruth.

Nuair a baineadh an chéad fhód don ionad cuimhneacháin leathacra, a chosain $5 mhilliún, Lá Fhéile Pádraig 2001, bhí an searmanas ar siúl faoi scáth an Dá Thúr.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

Bhí cúpla soicind ciúnais ann sular dhúirt sí an méid seo: "Is dócha gur maith liom a cheapadh gur maith liom rudaí a dhéanamh ar bhealaí nua, nach mbím faoi scáth aon duine eile go hiomlán, cé gur mhaith liom a cheapadh gur féidir liom oibriú le daoine eile.

* Gluais • Glossary grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun dá mo dhallúblinding me sócúlachcomfortable go diansmaointeachextremely thoughtful mar is dual dóas it usually does scáthannashadows ag atswelling, expanding in aice an chaibinéidbeside the cabinet ag siotgháiresniggering fá dtaobh deabout it aitstrange ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination searmanasceremony chóir a bheithnearly ag druidim liomapproaching dá freagairtanswering her go drúisiúillustfully ag teannadh liomgoing close up to me ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her fireannmale i dtólamhalways marcaíocht ar rudaíto ride things leasrachathighs de shíor dá mo leanstan thartalways following me around chomh tógtha sin liomso taken with me ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me dá tochas féinscratching herself ag casachtáilcoughing dá mhacasamhail seolike this ag goillstean ortbothering you drochspionna bad mood bulógloaf corruairsometimes buanchairdefriends for life gliondarjoy faoi smachtunder control bosca na mbréagánthe toy box go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in brionglóid ar dóigha great dream corroíchethe odd night smúitdust gníomhaction rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness dóighiúilgood-looking aibíripe a cuid murnán beag bánher little white ankles osnasigh ag barr a malaíat the top of her brows smigeadchin toradhfruit a scoilteadhwhich was split stán mé uirthiI stared at her mo chuid lochtannasamy faults íomháimage Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.

leac oighirice liomóidlemon ag diúlsucking bodhairedeafness béasamanners gránnahorrible cumhachtpower mo leithéidsethe likes of me docharharm múrshower caiteover fás maithgood growth ag feadaílwhistling sáite amachstuck out stróeffort leidclue bodhraithedeafened gleonoise oibleagáideachtobligingness cothrom na Féinnefair play dúnárasachreticent cantalpetulance aisteachasqueerness, strangeness ar fheabhasexcellently a chur as a riochtto distort sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out an iarraidh seothis time coiscéimstep filltefolded muinchillesleeve plaitbald patch burlaí bána gruaigewhite trusses of hair malaíbrows ag sméideadh a chloiginnnodding his head gach re soicindevery second second in ard a chinnas loud as he could ríforearm clúmhachdown (on face) smigchin dallamullóg a chur ormto hoodwink me nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him ar feadh na síoraíochtafor an eternity bearnagap tuillteearned meangadhsmile clamhsáncomplaint luaigh séhe mentioned bréanfoul tá fíorbhrón ormI'm really sorry múiscnausea slisínslice chinn mé arI decided a chur díomto give up tioncharinfluence á tochasbeing scratched go gontaconcisely eachtra gadaíochtatheft incident trealamh lofarotten equipment ag geonaílwhimpering croitheadh uafásachterrible shaking samhlaighimagine a scáthhis shadow leata chomh móropen so wide macallaecho boinnsoles ag coisíochtpacing ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps óltachdrunk dheasaighadjusted mo bhaithisthe top of my head luasc siarrocked backwards sálaheels glanbhearrthaclean-shaven olldoirdbasses bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details ceann dúbáiltea double bhain searradh asam féinI stretched myself shéid séhe blew á spreagadhencouraging him á thionlacanaccompanying him clingireachttinkling cantaireachtchanting grágaílcroaking, braying dalltavery drunk ag éalúescaping go séimhgently a chonúisyou useless person an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly bailigh leat mar singet lost then mallachtaícurses líomhaintíallegations mhaslaigh éI insulted him barántas gabhálaarrest warrant ionchúiseamh poiblípublic prosecution cillíncell luaithreadáinashtrays stóltastools go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me pleotafool sciotaíl searbhasachsarcastic tittering uirlisíinstruments píopaí lonrachashining pipes tiubhthick tanaíthin boghabow sreangáinstrings béicílyelling búireachroaring leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard bródpride uabhararrogance i mbarr mo réimeat my peak a admháilto admit ní raibh neart agam airI couldn't help it iomrascálaíwrestler togha a

Ach ní raibh roimpi ach a scáil féin ag féachaint ar ais uirthi le hamhras.

Is ón ghlúin lenár bhain sé agus ón talamh a tháinig eolas McCann ar an pholaitíocht chun cinn agus é ag fás aníos i dTaobh an Bhogaigh, an ceantar Caitliceach atá ina luí faoi scáth na seanbhallaí stairiúla i gcroílár na cathrach.

Tugtar *Diamond Mountain *air i mBéarla agus táimid suite díreach faoina scáth.

D'éireodh leis an dráma seo de chuid Bolger in aon láthair toisc gur scéal daonna é - ach bhí brí faoi leith ag baint le léiriú an scéil, a coimisiúnaíodh go speisialta don ionad, faoi scáth na dtúr.

Chualathas leithéidí an aire Dermot Ahern ag rá go raibh Fianna Fáil rómhór faoi scáth a gcomhpháirtí rialtais.

Tar éis an athaontaithe, chuir sí struchtúr ní ba bhuaine ar bun – ach dar le roinnt Gearmánach go raibh an seanphuball i bhfad níb fhearr, agus ní ba shaoire leis! Tú ansin ar snámh sa leathdhorchadas, ag éisteacht le ceol suaimhneach ag teacht ó challairí faoin uisce saillte, agus ag ligean do do shúile na scáilí fada agus frithchaitheamh na soilse ildaite a leanúint.

Tar éis an athaontaithe, chuir sí struchtúr ní ba bhuaine ar bun – ach dar le roinnt Gearmánach go raibh an seanphuball i bhfad níb fhearr, agus ní ba shaoire leis! Tú ansin ar snámh sa leathdhorchadas, ag éisteacht le ceol suaimhneach ag teacht ó challairí faoin uisce saillte, agus ag ligean do do shúile na scáilí fada agus frithchaitheamh na soilse ildaite a leanúint.

Tar éis an athaontaithe, chuir sí struchtúr ní ba bhuaine ar bun – ach dar le roinnt Gearmánach go raibh an seanphuball i bhfad níb fhearr, agus ní ba shaoire leis! Tú ansin ar snámh sa leathdhorchadas, ag éisteacht le ceol suaimhneach ag teacht ó challairí faoin uisce saillte, agus ag ligean do do shúile na scáilí fada agus frithchaitheamh na soilse ildaite a leanúint.

Ba thrua sin; ba thrua má tá sé críochnaithe le Manchester United faoi scáth na conspóide.

Ach tá scáil an ghunnadóra ceangailte leo i dtólamh.

Bhain mé abairt amháin amach as an alt sin mar léiriú ar na scáthanna atá a gcaitheamh nuair is gá an solas.

Fuair Fowler tacaíocht fosta ón fheisire Tom Pendry, aire spóirt cúil Pháirtí an Lucht Oibre.

Ni haon ionadh gur chuir an cabal coirpeach timpeall ar Milosevic corp an deachtóra le holagón agus deora fá scáth an chrainn teile ina ghairdín dúchais ag 41 Sráid Nemanjina, i Pozarevac, Dé Sathairn, an 18 Márta 2006.

Bhí an dearcadh seo faoi scáth thimpeallacht ailtireachta Mhanchain, cathair a bhí fós in ísle brí tar éis mheath na tionsclaíochta.

Turas gairid aoibhinn a bhí ann, na sléibhte thart ar an loch agus scáth na néalta ag corraí tharstu, agus oileáin charraigeacha ghlasa scaipthe anseo is ansiúd sa sáile gorm.

Ar scáth a chéile a mhair muid tráth agus ní rófhada óna chéile a d’imíomar ar strae ó shin.

Abraham Lincoln Bhí an tír faoi scáth na cogaíochta sular toghadh Abraham Lincoln.

Ní cheadófar do mhúinteoirí na Dála an jab scoile a choimeád oscailte, ná an difríocht idir phá an mhúinteora agus pá an ionadaithe ‘sealadach’ a choimeád – oilbhéim náireach atá ina scáil dhubh le fada ar mhúinteoirí na bPáirtithe uilig sa Dáil.

Coróin Miss Cork Faoi roinnt scáthanna a bhí sí mar sin agus í ag fás aníos, rud a bhraith sí ag an am.

D’éirigh cuid acu as an gcomhaireacht chúil ionas go mbeidís in inmhe vótáil in éadan an bhille.

Cáineadh an príomhaire go géar as freastal ar Aifreann san áit sin ag an am sin ag baill áirithe de chuid an fhreasúra, ach go mór mór ag na Caitlicigh sa chomhaireacht chúil.

* An Cur i gCoinne ====== Cháin an tAire Inimirce cúil, Scott Morrison, Rudd de bharr nach raibh aon dúnghaois chruinn aige i dtaca le daonra na tíre.

I ndiaidh teacht amach as cuairt ar Choláiste na nGael, b’fhéidir, nó as Séipéal San Pietro i Montorio mar a bhfuil cnámha na nGael, Ruairí Ó Domhnaill agus Aodh Ó Néill, cé na príomhionaid ar cheart a áireamh ar do liosta? Cén áit a dtosófá? Seasann an tSean-Róimh gualainn ar ghualainn leis an domhan nua-aoiseach agus caitheann muintir an tseansaoil órga sin a scáth ar Rómhánaigh an lae inniu agus iad ag lúbadh a mbealaigh isteach is amach tríd na sráideanna plódaithe spleodracha.

Go deimhin, d’fhéadfadh Lula a bheith ina scáil ar a huachtaránacht.

Tugann Simon Delaney athchuairt ar an ‘leadachas’ a chruthaigh sé i *‘mBachelor’s Walk’*, agus tá cónaí ar straoill mná (Olwen Fouéré), máthair Eve Hewson i dtigh beag bardais fá scáth Staid an Aviva.

Tá scamall amháin ar crochadh os cionn Nua-Orléans go fóill, ámh: Speirling Katrina.

Dubhaíonn an scamall seo gach pobal in Éirinn – Tír Aodha ina measc.

Ní furaist éalú ó scáth drúiseach Whitman agus úrscéal conspóideach Vidal The City and the Pillar (1948), nó na chéad chaibidilí dhraíochtúla sin ina chuid cuimhní cinn, Palimpsest (1995) a bhaineas lena ghrá geal do Jimmy Trimble, ógánach caillte an chúil cheangailte dár cailleadh le linn chath Iwo Jima i 1945.

Bhí orm a chinntiú go raibh mo scáth i gcónaí san áit chéanna agus mé ag siúl, ionas go mbeadh fhios agam go raibh mé ag leanúint líne díreach.

Ar thaobh amháin, d’fhéadfadh sé scáth agus tionchur na Naitsíoch a aireadh i saol chlann a mháthar.

”* An Bhrionglóid Seirce ========= Ní éireodh riamh le muintir na Gearmáine ná lena sliocht éalú ón scáth sin dar le máthair Hugo.

Freagra Mall Doicheallach ========= Ach is dócha gurb iad na hoilbhéimeanna faoi dhrochúsáid ghnéasach leanaí is mó a chuir míghnaoi ar an tréimhse a chaith Benedict mar phápa.

Léiríonn an scannán, atá bunaithe ar leabhar faoin teideal céanna le Juan González, go bhfuil formhór na Laidin-Mheiriceánach atá sna Stáit tagtha ann as tíortha a bhí chomh mór sin faoi scáil is faoi anáil SAM gurbh ionann agus coilíneachtaí de chuid SAM iad, bíodh is gur minic nach dtuigtear é sin.

Bíodh sé cóir nó ná bíodh, is beag dul chun cinn atá i ndán do Shinn Féin a fhad is atá siad faoi scáil an ghunnadóra nó a fhad is a chuimhnítear orthu mar pháirtí agóide a chuireann i gcoinne achan bheartas coigiltis.

Ach in earnáil seo na scáileanna is an chur i gcéill, cé tá ag seiftiú, cé nach bhfuil; cad tá fíor, cad tá bréagach? Cá bhfios dúinn na freagraí, agus an cuma le héinne na ceisteanna sa chéad dul síos? In ainneoin ghnás an genre agus clisteacht an uisce faoi thalamh, ní thiomáintear ‘American Hustle’ tríothu siúd a imirt orainn - an rud is annamh is iontach.

Lóchrainn draíochta ach iad ag gluaiseacht timpeall ar rothaí, na scáthanna agus íomhánna ag dul i méid agus i laghad dá réir, a cuimsíodh san extravaganza taibhsiúil Gotach sin.

I dteannta triúr pearsantachtaí suimiúla ó H-Division, an Cigire Edmund Reid, an tSáirsint Bennett Drake agus an máinlia Meiriceánach, Captain Homer Jackson, déantar an lucht féachana a threorú tríd na conspóidí ba bhríomhaire sa naoú haois déag, ’sé sin scaipeadh na n-iarnród trí sheanphortaigh Londain, feidhm na n-otharlann agus na ndochtúirí i sochaí tionsclaíochta, an choiriúlacht idirnáisiúnta, an choimhlint idir an cosc dleathach ar “*gross indecency*” agus cumhacht doshéanta na drúise homoghnéasaí, agus scáth na himpireachta féin ar fhallaí an Ten Bells.

Táimid uile ag feidhmiú faoi scáth na meán cumarsáide ach is beag eolas atá againn i ndáiríre faoi cén chaoi a bhfeidhmíonn siad.