Táimid ag iniúchadh chóras Fhleadh Cheoil na hÉireann - bíonn ort an chéad nó an dara háit a bhuachan i bhfleadh chúigeach i dtús báire sula n-imíonn tú go dtí an chéad leibhéal eile.

An bhfuil sé sin féaráilte nuair a fuair gach contae eile an dara seans i ndiaidh dóibh a bheith buailte? Cén fáth nach bhfuaireadar an dara seans? Is é an freagra ar an gceist sin is dóigh ná toisc gur bhuadar craobh a gcúige.

Mholfainn go roghnófaí foirne cúige díreach i ndiaidh chluichí ceannais na hÉireann gach bliain, go n-imreodh na cúigí i gcoinne a chéile le haghaidh Chorn an Bhóthair Iarainn agus go roghnófaí na Réaltaí as na himeoirí sin a d'imreodh ar son a gcúige.

Ar páipéar, tá cuma an-réasúnta agus ciallmhar ar an smaoineamh, is é sin coiste neamhspleách nach bhfuil beann aige ar choiste contae, coiste cúige nó aon aonad eile den eagraíocht agus a thabharfadh breith neamhspleách, neamhchlaonta ar an iliomad cineálacha conspóide a thagann chun cinn ó am go ham.

Ach thosaigh meath na gcomórtas cúige ó thaobh thacaíocht an phobail de le bunú Telefís Éireann i 1961.

D’fhéadfaí, cuir i gcás, na himreoirí a bheadh ainmnithe ina n-ábhair Réalta a roghnú le himirt ar na foirne cúige agus go roghnófaí na Réalta díreach i ndiaidh na gcluichí idirchúige, a d’imreofaí thar dhá dheireadh seachtaine i ndiaidh a chéile, coicís nó mí, abair, i ndiaidh chluichí ceannais na hÉireann.

Má éiríonn linn an chraobh a thabhairt linn i nGaillimh, beidh muid ag dul san iomaíocht in aghaidh na mbuaiteoirí, as na contaethe eile i gConnachta, agus má éiríonn linn an chraobh a thabhairt linn i gConnachta, beidh muid ag glacadh páirt i gCraobh na hÉireann le buaiteoirí na gcúigí eile.

An t-údar clamhsáin ba mhó a bhí ann is ag bainisteoirí na mbuaiteoirí cúige a bhí sé, is é sin nach mbíonn an dara deis acu i gCraobhchomórtas na hÉireann má chailleann siad an chéad chluiche eile tar éis craobh an chúige a bhaint, is é sin cluiche ceathrú ceannais na hÉireann.

Sin é go díreach a tharla do churaidh na gcúigí, Tír Eoghain, An Mhí, Ciarraí agus Ros Comáin i mbliana.

Amach sa Chúige, Isteach sa Chraobh ============== Maidir le cluichí Gaelacha, scríobh mé an mhí seo caite go bhfuil sé ina bhuntáiste ag contae a bhfuil sé ina uaillmhian acu Craobh na hÉireann a bhaint, an turas chun na craoibhe a dhéanamh tríd an doras cúil.

Is cathair ollmhór í Toronto, príomhchathair chúige Ontario.

Tá geilleagar an chúige ag fás – fad is nach bhfuil mórán fás faoin gheilleagar náisiúnta.

Mura dtarlaíonn aon ní an-aisteach i gcomórtas peile Laighean, beidh comhramh eile cúige sa chófra taispeántais sar i bhfad.