Agus nach bí ag déanamh go n-éalaíonn an stócach ach an oiread, nó chítear dóibh go dtig cearr beag ar an bhuachaill ag tús na ndéaga, gur cinéal ceamach go minic an glas-stócach, go mbíonn sé ar shiúl agus a ruball amuigh ar a thóin, nó a gheansaí siar aniar nó má tá cuma an cheamaigh amach air é taobh istigh amuigh fosta.

Agus nach bí ag déanamh go n-éalaíonn an stócach ach an oiread, nó chítear dóibh go dtig cearr beag ar an bhuachaill ag tús na ndéaga, gur cinéal ceamach go minic an glas-stócach, go mbíonn sé ar shiúl agus a ruball amuigh ar a thóin, nó a gheansaí siar aniar nó má tá cuma an cheamaigh amach air é taobh istigh amuigh fosta.

Tá na Sé Chontae ag fíorú na híomhá sin atá ag an tsaol taobh amuigh gur duine mire achan uile chréatúr againn.

Ní chloiseann tú ach faoi fhodhuine.

Téann cuid acu thar fóir leis an bhfonóid, agus dá dheasca san creideann neart daoine go bhfuil glagaire againn sa Teach Bán.

Ní saoi ná nathaí é ach tá gliceas ann.

Is féidir gach rud idir cúpla focal agus Gaeilge líofa bhlasta a chloisteáil uathu nuair a bhíonn tú dána agus nuair a úsáideann tú an abairt as Gaeilge "Ó, shíl mé go raibh Gaeilge ag gach Éireannach" agus cuma an dúramáin ort.

Boladh míchumhra athghéar san aer; gliogram cos ar chlocha duirlinge an droichid; sioscadh cainte anois is arís; fodhuine ag gol.

"Tá an Nollaig fuadaithe ag Cóca Cóla agus ag an phutrachán plobartha sin a thionscain siad ag tús an chéid seo caite.

" Dar le Balor Bearránach go mb'fhearr go mór é féin mar Dhaidí na Nollag ná feolamán díolta Chóca Cóla.

"Breast an plobaire agus a Hó Hó Hó! Breast Rúdolf agus na réinfhianna bogéiseacha eile!" a fhógraíonn sé.

"Mé féin a thuigeann mianta daoine i bhfad níos fearr ná é agus mé féin agus mo charbad agus mo chuid each cogaidh is fearr a dhéanfadh an jab ná an glugaí sin ar a shleamhnán," a mhaíonn Balor an Borrach.

"Mé féin a thuigeann mianta daoine i bhfad níos fearr ná é agus mé féin agus mo charbad agus mo chuid each cogaidh is fearr a dhéanfadh an jab ná an glugaí sin ar a shleamhnán," a mhaíonn Balor an Borrach.

Tá guíonna speisialta ag Balor do bheirt phríomhcharachtar dhráma domhanda gheimhreadh seo 2001: "Ar Sceaichín Beag Mheiriceá guím Nollaig fá shéanadh is fá mhaisiúchán agus ar Hosanna Bin Ó Loidéain guím Nollaig.

"Tá boladh ar dóigh agat cibé," arsa Daire.

" "Tá croí ag an ridire dubh i ndiaidh an iomláin," arsa Cian leis féin.

Stad mé de nós na humhlaíochta nuair a tháinig fís chugam go raibh gach aon bhómán agus liúdramán amuigh beo ar an chomhréiteach shochrach shóúil, gur lig siad d'fhorógra a bpáirtí a gcuid smaointe a mhúnlú.

Sa chlár seo, bhí ról Donoghue aige, caimiléir agus slíodóir as Éirinn a bhí i gcónaí ag iarraidh teacht i dtír ar dhaoine.

Sa chlár seo, bhí ról Donoghue aige, caimiléir agus slíodóir as Éirinn a bhí i gcónaí ag iarraidh teacht i dtír ar dhaoine.

" "Nach tú an clabhstar," arsa Fiachra.

Gliomach sa ghaineamhlach … ======= Is fánach an áit ina bhfaighfeá gliomach, ach gliomach sa ghaineamhlach? Col ceathrair liom anseo i nDúbai, Leo Keane, cothabhálaí meaisíní cóipeála.

Gluaiseann an trácht go deas réidh neamhbhagrach sa chuid is mó den am, cé go bhfuil corrghealt amuigh a cheapann gur rásaí camall atá ar siúl; is annamh bonnán le clos, áfach - ná béic.

Tá tuairim agam gur réamhbhlaiseadh is ea é seo - gurb é seo atá romhainn, an sách is an seang.

Tá tuairim agam gur réamhbhlaiseadh is ea é seo - gurb é seo atá romhainn, an sách is an seang.

Ní luaithe Leamh Ó Cuinneagáin ina Chathaoirleach ar Údarás na Galltachta ná Eastát Tionsclaíochta Ghí d'Ór bánaithe aige; muintir Ruibéar Mótair sportha spíonta, agus gan de leithscéal ag teacht ón Uascán Ó Cuinneagáin ach: " Níor chóir dóibh bheith ag déanamh mótar as ruibéar ar chor ar bith ar scor ar bith! Nach bhfuil a fhios ag an domhan mór gur as iarann a dhéantar mótair.

"Gleann Fhinne, Gleann Fhinne, Gleann Fhinne mo ghleann" mar a deir an t-amhrán a chum Padaí Mag Fhloinn, duine de bhunadh na háite.

Thuig muid nach mbeadh muid in ann páistí a thógáil agus ár súile oscailte go hiomlán don saol a bhí thart timpeall orainn agus don chontúirt a bhí thart timpeall orainn, amhail is a dhéanfadh Ultach ar bith.

Tréatúirí an bheirt acu," dar le Fear na Súile Nimhe, "Agus Éamonn Beag Ó Druncaí chomh maith, an smugachán a bhíonn ag rúscadh an chainniúir sa bhaile.

Tá Sinn Féiners ann agus Mé Féiners agus diabhal rian ar bith den dara pearsa, uatha ná iolra.

"Ach an mbeidh Gaeilge ag Aire na Gaeltachta," a fhiafraíonn Balor an Bleidéir.

Dónal ina mhúta ar chúl an chuntair, áit nach bhfaca mé riamh cheana é.

' Mar a bheinn ag caint le balbhán.

Ar shiúl chun na hIodáile, ar nós achan darna duine in Éirinn, atá Balor an mhí seo.

"Níl mise leath chomh bog leis an leibide sin ar gnách leis an t-alt seo a scríobh!" a fhógraíonn Balorina go trodach.

Agus, ar ndóighe, nuair a dhéanann tú rud mar sin, seargann an duine.

Sílim gur éirigh leis an duine sin bunbhrí na hiomána don duine óg a aimsiú: ní fir iad ach fathaigh.

"Anois, a Áine," ar seisean, "má chluinim go bhfuil an marlachán de dhuine sin fá scread asail den teach, nár aifrí Dia orm é, cuirfidh mé amach ar an tsráid thú.

Dar leo nach raibh siad sásta aitheantas a thabhairt ach do phoirt agus do chora, ach idir na poirt agus na cora d'aithin siad a dtábla moltóireachta ag eitilt fríd dhoras an halla," arsa Balor an Bosachán.

Ar chóir, mar shampla, go mbeadh ról ag breitheamh maidir leis an méid damáistí a bhronnfaí ar dhuine i gcás leabhail? Tharraing tuarascáil Hassain aird freisin ar an reachtaíocht neamhghnách atá sa tír seo a thugann ar na cúirteanna breathnú ar ghabháil leithscéil mar admháil a bheith ciontach.

" "Ó, níl orm ach cloigeann nimhneach agus tá mo ghaosán ina rith, sin é," arsa Fergus, nó bhí a fhios aige gur mhaith an té a rachadh idir Nóirín agus a mháthair.

Is dócha nach nglacfaidh an slíbhín sleamhain slíoctha le mo chomhairle, agus is dócha faoin am a bheidh an liarlóg seo i gcló go mbeidh a fhios ag madaí an bhaile nár ghlac; ach bhéarfaidh mé cur síos achomaireach do mo chuid léitheoirí dílse ar an mhéid a mhol mé don bhithiúnach binbeach bladarach," a deir Balor an Blaoscánach.

Níor cheart go mbeadh áit ar bith le dul i bhfolach ag polaiteoir mí-ionraic, ach fós tá a fhios againn go bhfuil cead tugtha dá leithéid leanúint ar aghaidh ag feidhmiú.

Stop muid in áit éicint iargúlta chun cúpla grianghraf a ghlacadh de na caoirigh, mar nach bhfuil siad againn sa bhaile! Stop bus mór ar thaobh an bhóthair agus thuirling seanduine as.

Ní hamháin sin ach b'fhéidir go ndéanfadh gealt éigin ionsaí fisiceach ort le teann feirge ar nós mar a tharla cúpla bliain ó shin i gcás réiteora áirithe i mBaile Átha Cliath.

Stop muid in áit éicint iargúlta chun cúpla grianghraf a ghlacadh de na caoirigh, mar nach bhfuil siad againn sa bhaile! Stop bus mór ar thaobh an bhóthair agus thuirling seanduine as.

Sa seanam, bhí an Bhriotáinis an-chóngarach don Bhreatnais, ach anois ní féidir le duine as an Bhriotáin Breatnach a thuigbheáil.

I bhfocail eile, duine daonna, ach duine ar leith.

Uascán nach dtig léi fiú greim bí a dhéanamh réidh .

Agus creidfidh an clabhstar mise nó tá sé ar slabhrú agam.

Ach ní raibh Stiofán ina chlabhstar déanta ar chor ar bith nó bhí sé ina sheasamh ar chúl dhoras an tseomra ag éisteacht le deireadh agus bhí plean aige.

Is éard atá i gceist leis seo go praiticiúil, dar leis, ná gur ceart don duine feidhmiú de réir a bhuanna pearsanta féin agus na buanna san a fhorbairt an méid agus is féidir.

Tá an falsóir fágtha gan leithscéal.

Bhíos féin ag múineadh Gaeilge thar lear agus go minic bhíodh sé deacair ag mic léinn teacht ar mhúinteoir; agus go minic nuair a thagadh, d'imíodh an múinteoir sin tar éis tréimhse agus bhíodh sé deacair duine eile a aimsiú.

Daoine cáiliúla ======= Sa lá atá inniu ann is dócha gan dabht gurb é John Kerr an duine is cáiliúla sa cheantar.

Bhí an spideog i gcónaí cineál dána agus ní raibh cuma uirthi gur bhain comhluadar an duine biongadh ar bith aisti.

Cogar gháire beirt leannán Don aonarán.

Leisceoir amach is amach mé! Níl "lá macánta oibre" déanta agam fós agus níl aon deabhadh orm ceann a dhéanamh! AÓF: Bronnadh Gradam TG4, "Ceoltóir Óg na Bliana", ort i 1999.

Seo mar a chuir Balor an Bundallán síos ar an fhéile chlúiteach: "Arís i mbliana tháinig daoine chun na féile seo ina mílte, iad ag stánadh lena mbéal ar leathadh ar na físeáin den saol mar a bhí - daoine ag seinm ceoil, ag damhsa agus ag ól.

Bheidís, dúradar, ag sárú chearta sealúchais an duine, atá leagtha síos sa Bhunreacht.

Bhíodh Niall Naoi nGiallach ina rí anseo - b'athair Eoghain é, an duine as ar ainmníodh an leathinis.

"Scrios lom," ar sí agus thóg sí an guthán le hiarracht a dhéanamh an coinne a athrú, ach bhí neamh beag d'fháilteoir ag an fhiaclóir agus dúirt sí nach bhfaigheadh sí coinne go deireadh mhí Eanáir, mura nglacfadh sí an ceann seo.

"Más duine imníoch tú, ní fiú duit a bheith sa ghnó seo.

Níl a fhios agam cén saoi a chum an chaint úd fá dhuine coinneáil bord ar bhord lena chuid aineolais.

Níl a fhios agam cén saoi a chum an chaint úd fá dhuine coinneáil bord ar bhord lena chuid aineolais.

* Gluais • Glossary fáilteachwelcoming iontach fiafraitheachvery inquisitive lochtblame a mhalairt ar fadquite the opposite le haoibh an gháirewith a smile fial lena ndáimhgenerous with their affection croíúilcordial cumannfriendship luachmharvaluable tá dúil mhór agamI really like saoithiúlachtoddness snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic mo chéadfaímy senses ricseánnarickshaws gíoscánsqueaking uchtógabumps ag spréachadhspluttering pléascántaexuberant dordándrone siamsánhumming crónánmurmuring rosc ceoilrhapsody clapsholastwilight mheasfáyou would think searradhstretch fonn súchaitetrite melody solúbthaflexible spleodrachboisterous castaí úranew turns tromchúiseachimportant, weighty ag súgaíochtmaking merry gan spionnadhwithout vigour spreang spreagthaimpulse to inspire a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune rúndasecret léargasinsight mo thriallmy journey gaosánnose i dtólamhalways do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow i mbéal na séibesuddenly Ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself balcóiníbalconies glas olóigeolive green stainnínístands síodasilk cadáscotton glébright gleoitepretty seodajewels tráchtáilcommerce dronggang an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you stuaicsullen appearance dreach diúltacha negative appearance a ndíograistheir enthusiasm a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps ag margáil leatbargaining with you ag dréim leatexpecting you a athrachany better bratógrag in aicearracht aimsirein a short period of time amhrasachsuspicious tuahatchet mangairísellers seálta ollawool shawls fidileachafiddles saoltachtwordliness spioradáltachtspiritiuality neamhchoireachinnocently manaslogan teachtairímessengers smailcmouthful dúidíní draíochtamagical clay pipes smálblemish clúreputation eiteogawings áras mórluachachimportant dwelling beadaíconceited tíorántatyrannical ceannsmachtupper hand daonlathasdemocracy éileamhdemand go slachtmharneatly neartplenty giollaservant ordúilorderly fairsingspacious fionnuarcool babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics toiteachsmoky mífholláinunhealthy truaillithe go holcbadly polluted galsteam ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds stúrdust ina phlá phlúchtachin a suffocating plague sceadamáinthroats scamhógalungs cársánachwheezy screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum ag spaisteoireacht thartstrolling around gnúisface gnaíúilcomely ag rúscadhrummaging i gcarn bruscairin a pile of rubbish áilleagántrinket séarachassewerage bradaílpilfering lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way seilbh shaoltaworldly possessions burlabundle níos tibhethicker go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity miantadesires Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities brioscbrittle tnáiteweary dílleachtaorphan brúidiúlachtbrutality gluaiseachtaímovements go míorúilteachmiraculously méithrich cothaitheachsustaining gealbhan binnehouse-sparrow broiddistress dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth gaoiswisdom coimirceprotection bratógachragged barróghug

Bhí fadhb bheag amháin ann, áfach: ba chiotóg é Tadhg agus deasóga ab ea an bheirt eile! "D'fhoghlaim mé an giotár mar dheasóg agus is mar sin a sheinnim anois é, cé go n-airím go mbeadh rithim níos fearr agam dá mbeadh sé foghlamtha an bealach eile agam.

Ba é an céasadh an bealach ab éifeachtaí a bhí i measc chiníocha na Meánmhara sa seanam le duine daortha a uirísliú.

Ní dhéanfadh ach gealt cinneadh mar seo.

Ba shuachmán sásta í nuair a d'fheiceadh sí muid ag bun an staighre, gan puth anála fágtha ionainn.

An gníomhaí ======= Neach fireann éigin nach n-ainmnítear atá ina ghníomhaí sa chéad abairt ar fad, agus is é gníomh a rinne sé glam a ligean as ar dhul as radharc theach a athar dó.

Bhí fear cairdiúil, ar dhuine scortha é, taobh thiar den chuntar.

Conas a bhraitheann an duine ar an gcreideamh agus céard a dhéantar leis.

" Chuaigh sí thart orthu ina nduine agus ina nduine gur fhógair gach duine a ainm agus a áit chónaithe.

Go hádhúil, ní raibh an nóiseán amháin acu beirt agus bhí fear Shorcha ina phíle a raibh cuma cineál cromshlinneach air mar a bheadh sé ag iarraidh a airde a cheilt.

leac oighirice liomóidlemon ag diúlsucking bodhairedeafness béasamanners gránnahorrible cumhachtpower mo leithéidsethe likes of me docharharm múrshower caiteover fás maithgood growth ag feadaílwhistling sáite amachstuck out stróeffort leidclue bodhraithedeafened gleonoise oibleagáideachtobligingness cothrom na Féinnefair play dúnárasachreticent cantalpetulance aisteachasqueerness, strangeness ar fheabhasexcellently a chur as a riochtto distort sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out an iarraidh seothis time coiscéimstep filltefolded muinchillesleeve plaitbald patch burlaí bána gruaigewhite trusses of hair malaíbrows ag sméideadh a chloiginnnodding his head gach re soicindevery second second in ard a chinnas loud as he could ríforearm clúmhachdown (on face) smigchin dallamullóg a chur ormto hoodwink me nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him ar feadh na síoraíochtafor an eternity bearnagap tuillteearned meangadhsmile clamhsáncomplaint luaigh séhe mentioned bréanfoul tá fíorbhrón ormI'm really sorry múiscnausea slisínslice chinn mé arI decided a chur díomto give up tioncharinfluence á tochasbeing scratched go gontaconcisely eachtra gadaíochtatheft incident trealamh lofarotten equipment ag geonaílwhimpering croitheadh uafásachterrible shaking samhlaighimagine a scáthhis shadow leata chomh móropen so wide macallaecho boinnsoles ag coisíochtpacing ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps óltachdrunk dheasaighadjusted mo bhaithisthe top of my head luasc siarrocked backwards sálaheels glanbhearrthaclean-shaven olldoirdbasses bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details ceann dúbáiltea double bhain searradh asam féinI stretched myself shéid séhe blew á spreagadhencouraging him á thionlacanaccompanying him clingireachttinkling cantaireachtchanting grágaílcroaking, braying dalltavery drunk ag éalúescaping go séimhgently a chonúisyou useless person an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly bailigh leat mar singet lost then mallachtaícurses líomhaintíallegations mhaslaigh éI insulted him barántas gabhálaarrest warrant ionchúiseamh poiblípublic prosecution cillíncell luaithreadáinashtrays stóltastools go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me pleotafool sciotaíl searbhasachsarcastic tittering uirlisíinstruments píopaí lonrachashining pipes tiubhthick tanaíthin boghabow sreangáinstrings béicílyelling búireachroaring leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard bródpride uabhararrogance i mbarr mo réimeat my peak a admháilto admit ní raibh neart agam airI couldn't help it iomrascálaíwrestler togha a

Tá an-suim ag Colmán Ó Flatharta sa spórt ach, níos tábhachtaí ná sin, tá spéis ar leith aige i bhforbairt an duine óig tríd an spórt.

* Ba ghearr gur frítheadh amach nach raibh a leithéid de dhuine ann agus Ern Malley, ná a dheirfiúr Ethel, agus gur bheirt fhilí as Sydney, James McAuley agus Harold Stewart, a chuir saothar iomlán Ern Malley le chéile tráthnóna amháin le drochmheas a chaitheamh ar stíl na bhfilí nua-aoiseacha agus a lucht tacaíochta.

"Agus cad é an ceart seo a bhí aige?" a fhiafraíonn an léitheoir nach nós leis nó léi an t-alt seo a léamh go rialta - más ann dá leithéid.

Mise an duine is mífhoighdí ar domhan, nach féidir léi aghaidh a thabhairt ar shluaite Shráid Ghrafton gan fonn dúnmharaithe teacht uirthi.

(Is maith le hÉamonn Ó Doornail - eagarthóir *Beo Ar Éigean *- an uaim a bheith in ord aibítreach i gcónaí, agus éiríonn an fústaire rud beag fosaoideach agus fuadrach agus fuascrach fiú, mura ndéantar gníomh de réir a thola.

Rinne sí cinnte gur chaith sí síos é ag taobh an smutacháin nó ní raibh lá rúin aici suí ag éisteacht le Siobhán ag mairgnigh i rith na hóiche.

Bhí Banríon Shasana ar cuairt rúnda ar Bhanríon na hÉireann in Áras an Uascáin.

Cosc ar ruathair aonair - chuirfeadh sé le luas an chluiche mar taistealaíonn sliotar níos tapúla ná duine.

Mar a dúirt sé féin: "Is Béalfeirsteach mé, buíochas le Dia; mar sin, tá dhá shúil agam - agus dhá chos thútacha chomh maith.

Níl aon duine ábalta a leithéid a mhíniú, áfach, muna bhfuil an comhthéacs ar fad acu sin atá ag éisteacht cheana féin.

MÁNAS: Éist, a ghligín.

(Conas a litrítear “KYOTO” arís?) Má fhaigheann Ryanair an conradh OSP i gCiarraí, nach bhfuil baol ann go mbeidh ar Iarnród Éireann gearradh siar ar an tseirbhís seo nó deireadh a chur léi i gceann cúpla bliain? Is cróga – nó b’fheidir amaideach – an té a thuarfadh go cinnte dátaí nó cinntí an rialtais seo faoi chúrsaí iompair.

D’aithin an IRA agus Sinn Féin – amharcaim ar an cheangal idir an dá eagraíocht mar phósadh, ní hionann fear agus a bhean chéile ach is lánúin iad, níl duine amháin i gcónaí freagrach as iompar an duine eile – go raibh féidearthachtaí ann deireadh a chur leis an “streachailt armtha” agus a gcuspóirí a thabhairt chun críche.

Briseadh suntasach nóis é grúpa chomh mór seo a bheith ag glacadh páirte sa *Biennale *thar ceann na tíre seo; go dtí seo is duine aonair nó beirt de ghnáth a théadh ann.

Nuair a gheobhaidh muid stádas don teanga san Eoraip, beidh go gach mac máthar ag foghlaim na Gaeilge sa dóigh is gur féidir leo ceann de na postanna breátha a fháil.

Imeallaítear gach duine nó gach dream a dhiúltaíonn dul sa treo seo.

Is éard a bhí ann go bunúsach triúr breithiúna ag léamh an bhreithiúnais i mBahasa, teanga nach bhfuil ach ag corrdhuine san Astráil.

“Dúirt daoine áirithe liom, ‘Is gealt tú.

Is féidir a bheith deimhin de i gcónaí go mbeidh éan corr amháin agat i rang Gaeilge: má bhíonn leat, ní bheidh an t-ál iomlán suite os do chomhair, iad ag grágaíl d’aonghob.

Ansin, chun cás an anacróra a dhéanamh míle uair níos measa, chuir Balor Dalba scairt ar lucht an *Sindo* le rá go raibh duine dá gcuid iriseoirí i ndiaidh a bheith i scliúchas le striapach siocair nach raibh sé sásta iomlán an táille a íoc léi; gur tháinig a cairde i gcabhair uirthi; agus go raibh an t-iriseoir anois ar thralaí san otharlann ag cumadh ailt faoi dhroch-staid na seomraí éigeandála.

Bhain sí feidhm as comhrá, téacsanna, scéalta agus amhráin le saibhreas na teanga a chur faoinár mbráid.

Seo chugainn arís an Nollaig agus an fústar ar fad; an putrachán plobartha sa chulaith dhearg agus bhán ag gáire os ard, agus na mná óga dathúla ar fad ag stánadh go grámhar isteach ina shúile, mar dhea.

“Tá an dearg-ghráin agam ar an liobar sin agus ar a réinfhianna boigéiseacha.

Breast an glugaí blonagach agus a Hó! Hó! Hó! Breast muintir Coca Cola a thionscain an húr an chéad lá riamh.

Thig le hathruithe i gcúinsí pearsanta duine a chuid caiteachais a chur bun os cionn agus tá sé rífhurasta airgead a fháil ar cairde, bíodh sé ó na hinstitiúidí airgeadais nó ó iasachtóirí neamhscrupallacha na cúlsráide.