ag siosarnaigh thart leis
hissing past him
"'Dhia a mhic, cén mhoill atá ort? Caith do shoc amach ansin anois, nó beidh muid anseo go dtiocfaidh thiar aniar," arsa a athair agus iad ag iarraidh fáil ón fhobhóthar go dtí an príomhbhóthar agus ghluaisteáin
ag siosarnaigh thart leis mar a bheadh an diabhal ann.
ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam
I don't think I could face my food/eat a bite, I'm past hunger
"
"An bhfuil a fhios agat seo,
ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam, tá mé chomh tuirseach sin," arsa Bríd.
mhacallaí
echoes (of the past)
Mothaíonn sí nach bhfuil aon "
mhacallaí ag roinnt leis, ná aon téagar, sé sin, níl aon rud a bhraithfeá le bláth.
le trí scór bliain anuas
for the past sixty years
Sa tréimhse seo, thosaigh siad ag dul chuig Cumann Chluain Ard, cumann a bhfuil clú na dea-Ghaeilge tuillte go maith aige
le trí scór bliain anuas.
agus mé ag tiomáint thar bráid
as I drive past
Is ceantar gránna é, ach bíonn miongháire ar mo bhéal i gcónaí
agus mé ag tiomáint thar bráid ar mhótarbhealach an M53 nuair a fheicim an fógra mór "Rossmore", agus smaoiním ar a mhacasamhail i nGleann Cholm Cille.
le dornán beag blianta anuas
in the past few years
Téamaí
=======
Ba liosta le háireamh na hailt atá ligthe i ndearmad ar fad agam ach tá siad seo a leanas ar na daoine agus ar na téamaí a bhí faoi chaibidil sna hailt is cuimhin liom as measc ar léigh mé
le dornán beag blianta anuas: Rupert Murdoch, William Shakespeare, D.
le dornán beag blianta anuas
in the past few years
Téamaí
=======
Ba liosta le háireamh na hailt atá ligthe i ndearmad ar fad agam ach tá siad seo a leanas ar na daoine agus ar na téamaí a bhí faoi chaibidil sna hailt is cuimhin liom as measc ar léigh mé
le dornán beag blianta anuas: Rupert Murdoch, William Shakespeare, D.
san am a chuaigh thart
in the past
”
Tá Seán breá sásta an chuid eile dá shaol a chaitheamh sna Stáit Aontaithe, cé gur smaoinigh sé uaireanta
san am a chuaigh thart gur bhreá leis filleadh ar an fhód dúchais.
le dornán blianta anuas
in the past few years
Focal Mheiriceá amháin
=======
Ainneoin na líomhaintí go mbíonn eitleáin de chuid SAM ag iompar príosúnach agus ainneoin go leor gearán a bheith déanta chuig na Gardaí faoi, níor cuardaíodh oiread is eitleán míleata amháin de chuid na Stát Aontaithe a thuirling in Aerfort na Sionna
le dornán blianta anuas.
nuair a shiúil muid thairsti
when we walked past it
Feirmeoir áitiúil a d’oscail an bhialann seo agus bhí sí lán go doras
nuair a shiúil muid thairsti.
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léim
when Artair hurried past them with a jump
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
le glúin anuas
for the past generation
Tagairt atá sa chartún do na trioblóidí beaga atá ag cur smál ar íomhá phoiblí íon Wayne Gretzky, réalta mhór an haca oighir i Meiriceá Thuaidh
le glúin anuas, agus fear a bhfuil an leasainm “The Great One” air.
le dhá scór bliain
for the past twenty years
Tá a fhios ag chuile dhuine
le dhá scór bliain gur mar sin atá an scéal ach níl aon dul chun cinn déanta lena leigheas.
ní chuirfinn tharstu é
I wouldn't put it past them
An bhfuil níos mó de phrionsabal sa phobal anois ná mar a bhí sa bhliain 1977, nuair a cheannaigh an Loingseach pobal Éireann i gcomhar le Martin O’Donoghue? An mbeidh Fianna Fáil ar ais i gcumhacht, bealach amháin nó bealach eile, tar éis olltoghchán na bliana seo chugainn?
Mar gur Fianna Fáil atá ann,
ní chuirfinn tharstu é.
ba bheag nár scinn siad thar a chéile
they nearly darted past each other
Bhí Liam féin ag siúl go mear, é i mbarr anála le heaspa aeir, agus
ba bheag nár scinn siad thar a chéile ar a dtreo contrártha.
le dornán blianta anuas
in the past few years
Ar an chéad dul síos, tá na mílte seomra breise curtha ar fáil ag na hóstáin timpeall na tíre
le dornán blianta anuas; tá i bhfad barraíocht seomraí ar fáil i ndáiríre agus bíonn scéalta le cloisteáil go rialta faoi óstáin i mbailte tuaithe bheith ag díol a gcuid seomraí ar phraghas an-íseal – is cuma le go leor acu, a fhad is go dtig leo na leapacha a líonadh.
le dornán blianta anuas
in the past few years
Cailleadh go leor postanna ar an Eastát Tionsclaíochta i nGaoth Dobhair
le dornán blianta anuas agus beart críonna é an acmhainn is mó atá sa cheantar a úsáid agus postanna teangalárnaithe a chruthú ann.
an t-am atá imithe.
the past.
Tá daoine ann ar suim leo
an t-am atá imithe.
mar a théadh siad roimhe seo.
as they used to go out in the past.
An toradh atá air sin ná go bhfuil díolachán alcóil sna hollmhargaí i ndiaidh méadú go mór agus tá daoine ag fanacht sa bhaile in áit dul amach
mar a théadh siad roimhe seo.
le dornán míonna anuas
for the past few months
Ach gan dabht ar bith is é an dianfheachtas atá ar bun ag na Gardaí
le dornán míonna anuas an buille is troime atá faighte ag tionscal na dtithe leanna le fada.
thar Chill Dhéagláin,
past Ashbourne,
Mar sin, moladh le déanaí go rachadh líne iarnróid nua idir Baile Átha Cliath agus an Uaimh
thar Chill Dhéagláin, rud a bhainfidh cúpla vóta eile sa bhaile sin, gan dabht.
Shiúil coisithe tharainn
pedestrians walked past us
Shiúil coisithe tharainn agus sinn ag teacht amach, a bhformhór gorm.
an modh coinníollach agus an modh foshuiteach caite
the conditional mood and the past subjunctive mood
Ach theastaigh uaim an múinteoir ceart a fháil – múinteoir a thabharfadh an ghramadach cheart chruinn chruthanta dom; tuiseal ginideach iolra na n-aidiachtaí,
an modh coinníollach agus an modh foshuiteach caite san áireamh.
le daichead bliain anuas
over the past forty years
Ar an 24 Bealtaine, tiocfaidh cuid de na ceoltóirí is mó le rá i gceol traidisiúnta na hÉireann
le daichead bliain anuas le chéile do cheolchoirm speisialta i Vicar Street i mBaile Átha Cliath.
thart le heas fada fíochmhar.
past a long fierce waterfall.
Is féidir dul isteach in dhá uaimh eile agus turas gairid báid a dhéanamh
thart le heas fada fíochmhar.
ar mhíghníomhartha na bpóilíní san am atá thart.
on the past misdeeds of the police.
Tá ráite ag Ombudsman úr na bpóilíní, Al Hutchinson, gur cheart do mhuintir an tuaiscirt bheith ag díriú ar an todhchaí agus ní
ar mhíghníomhartha na bpóilíní san am atá thart.
faoin am atá imithe
about the past
Cé hé féin, Pádraig Ó hEaráin, agus cad chuige a gcuirfeadh duine ar bith spéis ann ar chor bith?
Bhuel, is fiú spéis a chur ann mar go bhfuil idir bheathaisnéis agus scéal pobail scríofa ag Aodh Ó Canainn agus an té ar spéis leis foghlaim
faoin am atá imithe le go dtuigfidh sé an t-am atá ann anois agus an t-am atá le teacht, b'fhiú dó cuntas eolach tuigseach pléisiúrtha seo Uí Chanainn a léamh.
thar na Náisiúin Aontaithe
past the United Nations
Níl cead agat rothaíocht
thar na Náisiúin Aontaithe ar an rian rothar a thuilleadh, ach is féidir leat sráideanna na cathrach a úsáid.
an am atá caite,
the past
Chomh maith leis sin, bhraith Polannaigh gurbh ar
an am atá caite, seachas ar an todhchaí, ba mhó a bhí PiS dírithe.
a thug tacaíocht dóibh roimhe seo
who supported them in the past
Bhí MLA amháin i láthair
a thug tacaíocht dóibh roimhe seo ach a bhí anois ag rá go raibh sé ag tacú leis an Aire, Caitríona Ruane.
le dornán blianta anuas,
in the past few years,
Tá borradh faoi chúrsaí ealaíon agus cultúrtha sa tír
le dornán blianta anuas, rud a chuireann go mór le muinín na tíre ar ndóigh.
san aimsir ghnáthchaite
in the every-day past tense
Níl dabht ar bith ach go mbíodh cuid mhór rámhaille agus truflaise agus bómántachta
san aimsir ghnáthchaite fá dtaobh den mhí bhocht seo.
roinnt seanpháipéar scrúdaithe
some past exam papers
Cheannaigh mé na leabhair sa siopa an Cheathrú Póilí ansin agus thug múinteoir
roinnt seanpháipéar scrúdaithe dom.
inar taispeánadh damhsóirí ón am a chuaigh thart.
in which dancers from the past were shown.
D'úsáid sé míreanna ó seanscannáin
inar taispeánadh damhsóirí ón am a chuaigh thart.
Tá cúig bliana imithe tharainn
five years have gone past
Tá cúig bliana imithe tharainn ó bhí Kíla ar camchuairt sna Stát Aontaithe.
an am atá caite
the past
Ba thrua dá gcuirfeadh meon den sórt sin daoine ó dhoras an leabhair seo nó, bíodh is go mbaineann na scéalta leis
an am atá caite, ní sean atá siad ar chor ar bith.
draíocht an tseanama
magic of the past
Bí ag cogaint na scéalta, ceann ar cheann, agus rachaidh
draíocht an tseanama i bhfeidhm ort.
san am a caitheadh
in the past
An gabháltas talún, a choinnigh greim le béal na nglúnta
san am a caitheadh, breathnaítear air anois mar shuíomhanna ar a bhféadfaí tithe a thógáil, más féidir bealach timpeall ar an gcóras pleanála a aimsiú.
Ba chaitheamh aimsire
it was a past time
Ba chaitheamh aimsire coitianta é fiche bliana ó shin i Sléibhte Cuimbria (i gCeantar na Lochanna), sna Sléibhte Pennine i Sasana agus i Sléibhte Coimre, sa Bhreatain Bhig, ach thógadh sé mí nó dhó chun staid na sléibhte a bheith i gceart, leis an timthriall 'seaca-coscairt.
leathuair tar éis
half past
Dhúisíomar ag
leathuair tar éis a seacht, an mhaidin dar gcionn agus thiomáin caol díreach chuig aerphort Bhleá Cliath.
thar bráid
past, by
Ón fhoirgneamh sin, go háirithe urlár íseal, d'fhéadfá cúig nó deich soicind a chaitheamh ag socrú d’urchair don té ag gabháil
thar bráid i gcarr.
glúnta anuas
past generations
Tá an fhadhb seo níos measa sna comhphobail ina bhfuil formhór mór na ndaoine iontu ag brath ar shocair leasa shóisialaigh le
glúnta anuas.
anuas
past, up to the present
” Comharlaítear do dhaoine dul ar mhalairt slí cionn is gur tharla trí sciorradh talún ann le chor a bheith bliain
anuas.
blianta anuas
years past
Is beag tionscnamh a bhain leis an teanga le dornán
blianta anuas nár ionsaíodh go fíochmhar i nuachtáin bhaicle an Independent.
imithe le sruth
past and gone
Bhí an t-am ann agus bhí sé mar a bheadh Ayatollah ann ach anois, tá daoine ag cur ceiste, cad é an fheidhm atá leis? An dtreoraíonn sé beartais? An bhfuil stádas an státaire a bhíodh aige
imithe le sruth? Tá easaontas nach bhfacas, ach sa bheag, ag dul i méid agus daoine taobh istigh de Shinn Fein féin, á bhréagnú ar dhóigh nach ndéanfadh siad blianta ó shin.
tsamhraidh bhig seo
this past summer
Lena chois sin, crochfar comharthaí ‘Fáilte’ dátheangacha i bhforhallaí oifigí na ranna rialtais éagsúla i rith an
tsamhraidh bhig seo.
blianta anuas
years past
Gabhaim pardún ó chroí le muintir na hÉireann, chan amháin as an tréimhse sin ach as a laige a bhí an páirtí mar fhreasúra le dornán
blianta anuas.
le bliain anuas
for the past year
Tá go leor díospóireachta déanta
le bliain anuas faoin sprioc uaillmhianach sa straitéis go dtiocfadh méadú ar an líon daoine a labhraíonn Gaeilge gach lá lasmuigh den chóras oideachais ó 83,000 go 250,000 fán bhliain 2030.
a chuaigh thart
last, past
San fheachtas toghcháin
a chuaigh thart, gheall Fine Gael go gcruthóidís 20,000 post in aghaidh na bliana sna blianta atá amach romhainn.
thart
over, past
Agus Balor an Bligeard ag titim
thart le teann gáire agus é ag tabhairt Agallamh Bertie ar an chomhrá seo, mhaígh sé go raibh tábhacht ar leith ag baint le cuid freagraí Bhertie: “Cé nach bhfuil tuairisceoir ar bith eile sa tír ag iarraidh agallamh a chur ar fhear Dhroim Conrach, is mór is fiú a chuid tuairimí a fháil faoi staid an náisiúin, anois go bhfuil an t-olltoghchán
thart agus muintir Fhianna Fáil imithe isteach i ndorchacht agus in uaigneas na hoíche polaitiúla.
ar na mallaibh
in the recent past
Má chaill na Gaeil oiread in imeacht na mblianta, de thalamh, bia, teanga, daoine agus
ar na mallaibh arís, d’airgid, tithe agus d’óige na tíre, is cosúil ar na daonáirimh go bhfuil corraíl tosaithe ina measc i réimse amháin daonnachta ar a laghad ar bith.
le blianta beaga anuas
for the past few years
Ach
le blianta beaga anuas tá siad den bharúil go bhfuil an tAontas ag cur bac ar an Ghearmáin.
ag tuargaint síos
bursting down past you
Ach fós tagann tocht ort nuair a fheiceann tú ollchumhacht an easa
ag tuargaint síos uait ar an alt.
aimsir chaite a cur ar leataobh
to put the past aside
Agus fáilte chroíúil á cur roimh Eilís II (tuilleadh faoi san am atá le theacht), is cosúil go bhfuil stát na 26 Chontae sásta an
aimsir chaite a cur ar leataobh, agus ainneoin drochamhras a bheith ar náisiúnaithe ó thuaidh, aithníonn siad nach bhfuil buntáiste ar bith i bheith ag síoramharc ar chúl.
leathbhliain anuas
past six months
Thug Obama le fios gur chuir SAM fáilte mhór roimh na hathruithe sa Mheánoirthear agus san Afraic Thuaidh le
leathbhliain anuas.
caite
spent, past
Tá an tréimhse lenar toghadh iad
caite le breis is bliain anois.
le dhá ghlúin anuas
for two generations past
Bhíodar ag díol leabhar sa siopa
le dhá ghlúin anuas.
dornán blianta anuas
some few years past
’sé sin do bhaill an bhoird féin!
Tá a rian sin le feiceáil ó na costais is na táillí flaithiúla a bronnadh orthu le
dornán blianta anuas agus iad ag taisteal na tíre le freastal ar chruinnithe den bhord, de choistí réigiúnda, agus d’imeachtaí eile.
le glúin anuas
for a generation past
I ngeall ar an chumhacht stairiúil atá ag gairm an dlí, d’éirigh léi na hathruithe móra a cuireadh ar ghairmeacha eile
le glúin anuas a sheachaint.
Scéalta tharainn na teipeanna go léir
all the failures are a matter of the past
A bhFuil Romhainn
=========
Scéalta tharainn na teipeanna go léir, Cionn tSáile, an Drochshaol, díothadh na teanga, drochíospairt ar leanaí lenár linn féin, agus díol na tíre anuraidh san áireamh, ach sinn an leon a leigheas:
Ní hí an ainnis is measa linn a bheith thíos go deo,
ach an tarcaisne a leanann é nach leigheastar an leon.
le roinnt blianta anuas
for some years past
San áireamh sa bhuíon sin, tá Jim Stynes a cailleadh ar 20 Feabhra 2012 in aois 45 bliain (fós óg agus gníomhach ar son daoine eile) i ndiaidh dó troid go cróga agus go huasal i gcoinne ghalair na hailse
le roinnt blianta anuas.
ar na saolta deireanacha seo
in the recent past
Ba léir nach mbeadh an moladh seo sásúil
ar na saolta deireanacha seo agus an-bhéim á cur ar fheidhmiúlacht chostais.
cúpla mí anuas
a couple of months past
Tá agóid ar bun le
cúpla mí anuas idir an dream a bhíonn ag obair ann agus lucht bainistíochta an túir, mar gheall ar thuarastail nár íocadh agus laghduithe ar thuarastail a bheas le n-íoc.
le dornán blianta anuas
for a couple of years past
D'inseodh dlíodóir ar bith duit gur lú i bhfad an méid Gaeilge a úsáidtear iontu
le dornán blianta anuas de thairbhe a laghad Gardaí atá in innimh í a labhairt go líofa.
beag beann ar an aimsir chaite
despite the past times
Cuid de na daoine a d'fhulaing, níl siad sasta maithiúnas a thabhairt cionn is nach bhfuil (an focal doiléir sin) ‘clabhsúr’ acu agus daoine eile ann atá ar theann a ndíchill dul chun cinn a dhéanamh,
beag beann ar an aimsir chaite.
breis is leathchéad bliain anuas
for more than fifty years past
Ach in ainm Dé nach bhfuil sé thar am anois suaimhneas a thabhairt don bhean bhocht agus í i gcré na cille le
breis is leathchéad bliain anuas.
sa tseanam
in times past
Dúshlán na Linne Seo
=======
Ba chrua an saol a bhí ag muintir an oileáin
sa tseanam.
ar uairibh san am a caitheadh
in times past
Thuigeamar leis go bhféadfadh an córas moltóireachta a bheith lochtach faoi mar a bhí
ar uairibh san am a caitheadh.
rith sí thar
she ran past
Is é an dóigh gur stad sí an carr,
rith sí thar na daoine ar barr na haille agus léim sí amach i bhfarraige, beannacht Dé léi.
atá imithe tharainn
which has past
Ní fhéadfadh an bhliain atá romhainn a bheith chun dona leis an mbliain
atá imithe tharainn, annus horribilis na Gaeltachta, im’ thuairimse.
i rith na bliana seo chuaigh thart
during the past year
Bhí AFRICOM ag téamh ina chur i láthair
i rith na bliana seo chuaigh thart, ag tréigean íomhá na maitheasa agus na córa.
sa seanam
in times past
Bhí clár eolais sa tseanreilig i lár chathair Bhoston ag tabhairt eolais faoin chine gorm agus faoin gcaoi nach gcuirtí sa reilig sin iad mar bhí ceann dóibh féin i dtuaisceart an bhaile
sa seanam.
gur féidir smaoineamh taobh amuigh de laincisí dochta na haimsire caite
one may think outside of the rigid dogmas of past times
Thug sé léargas eile don mhórphobal
gur féidir smaoineamh taobh amuigh de laincisí dochta na haimsire caite.
thar mar a bhí le roinnt blianta anuas
than they have for some years past
B’iontach an speach a thug taispeántais Luimnigh i gcoinne Thiobraid Árann, Uíbh Fháillí agus Átha Cliath i gcoinne Chill Chainnigh agus Laoise i gcoinne na Gaillimhe don chomórtas craoibhe agus don iománaíocht féin agus i ngeall orthu sin tá cuma níos cothroime ar na foirne iomána idirchontae
thar mar a bhí le roinnt blianta anuas.
caitheamh aimsire
past time
**SMM: Cén
caitheamh aimsire is fearr leat?**
RM: Cur is cúiteamh is caint le mo chairde.
Is annamh a d’imigh mí thart
seldom a month past
Is annamh a d’imigh mí thart sa tréimhse sin nach raibh scéal éigin sna meáin ó ‘fhoinse fheasach’ faoi challóid sa pháirtí i dtaca le ceannaireacht Gillard, scéalta a bhí ina mbior sa bheo di.
nó trí ghlúin anuas
or three generations past
Lean an ciníochas ar aghaidh go neamhoifigiúil, go háirithe i ndeisceart na tíre, agus fós féin maireann an chuid is mó de Ghormaigh Mheiriceá in iamhchríocha nó i gcathracha a thréig an Cine Geal le dhá
nó trí ghlúin anuas.
cúig mhí dhéag caite
fifteen months past
Tá
cúig mhí dhéag caite ó fógraíodh go caithréimneach ‘go raibh cuireadh tugtha do 6 cheantar pleanála teanga tosnú láithreach’ leis an bpleanáil teanga.
ag rothaíocht thar bráid
cycling past
Ba ait liom nach raibh éinne eile a bhí ag siúl nó
ag rothaíocht thar bráid ag cur a dhath suime ann.
Níl an aimsir a caitheadh inathraithe
the past is unchangeable
Níl an aimsir a caitheadh inathraithe anois, - ní hionann is an todhchaí.
rómhinic san am a caitheadh
too often in times past
Thiocfadh leat an mheitheal bheag a bheas ina bhun a shamhlú ag breathnú ar an chéile ar an gcéad lá acu san oifig, agus iad ag rá lena chéile: an mbeidh muid anseo amárach? An dtabharfaidh an Foras an t-am dúinn leis an bpáistín fionn seo a thógáil, nó an dtitfidh an tua go tobann orainn faoi mar a thit
rómhinic san am a caitheadh? Agus cén saghas ainmhí aisteach idir-dhá-stól atá idir lámha againn ar aon nós? Nuachtán seachtainiúil in-íoslódáilte le gné éigin nuachta a bheas á uasdátú níos minicí ná sin? An n-éireoidh linn muinín an phobail a fháil don ainmhí aduain seo?
An dara dúshlán ná dúshlán na samhlaíochta.
Le coicís anuas
for the past fortnight
Sinn faoi Chúram Altra Mhór Mhíofar
============
Le coicís anuas, bhí níos mo clár faoi Gerry Adams ar an teilifís ná cláir chócaireachta.
an am atá thart
times past
“Tá fíordhul chun cinn déanta againn ar cheist na mórshiúlta agus ar
an am atá thart,” arsa Haass, Dé hAoine, “ach ‘we shall see where we come out on flags’ - abairt a bhfuil an oiread sin doiléire inti go bhfuil sí do-aistrithe ach is léir gurb í ceist na brataí an ceann is doréitithe.
Le cúpla mí anuas
for a couple of months past
Le cúpla mí anuas táthar in ann iad a úsáid, ní hamháin ar Twitter, áit ar tháinig siad chun tosaigh, ach ar Facebook freisin.
an-suim agam le blianta anuas
a great interest for some years past
De réir Annie, atá breis is ceithre fichead anois:
“Bhí
an-suim agam le blianta anuas agus mé ag dul in aois a fháil amach faoi Phádraig mar bhí an méid sin cloiste agam faoi.
atá díreach thart
just past
Bhí níos mó ná an drochaimsir mar ábhar comhrá ag muintir na hÉireann le linn na míosa
atá díreach thart.
san aimsir anallód
in times long past
Tá Droichead meafarach na nDeor in aerfort Bhaile Átha Cliath na laethanta seo ach ní hionann an imirce inniu agus an imirce
san aimsir anallód.
caitheamh aimsire
past-time
**SMM: Maidir le
caitheamh aimsire, céard is fearr leat a dhéanamh?**
NFarrell: Téim chuig halla aclaíochta agus téim ag rith.
an am atá caite
the past
Cé go dtugann teideal an leabhair Ón tSeanam Anall: Scéalta Mhicí Bháin Uí Bheirn le fios gurb éard atá ann ná scéalta a bhaineann leis
an am atá caite, tá Pól Ó Muirí den tuairim nach mbíonn scéal fiúntach sean in am ar bith.
le bliain anuas
for the past year
Tá Ciarán Mac Aonghusa den tuairim go bhfuil an saol ag athrú agus tá polaitíocht an stáit tar éis athrú sa dóigh nach saor, glan beann, aon stát feasta, SAM san áireamh, ar an suaitheadh ilnáisiúnta a bhain siar as gach cúinne den domhan
le bliain anuas.
le glúin anuas
for the past generation
Tá roinnt daoine san Astráil ag dearcadh siar le brón ar an drochdhóigh a caitheadh le muintir Thíomór Thoir
le glúin anuas.
le glúin anuas
for the past generation
Bhí Tomás Ó hAodha ag faire ar na balscóidí bruscair atá ag tiomsú i lár na teiscinne moiré
le glúin anuas, mórán i ngan fhios dúinn a chruthaigh iad.
anuas
past
Míníonn Maidhc Ó Cathail san alt seo a bhfuil taobh thiar d'eachtraí uafáis an Mheánoirthir le roinnt seachtainí
anuas.
san am a caitheadh
in times past
Is ealaíon é a d’fhás as an léiriú urraime a thugadh an pobal do na naoimh, agus do na mairtírigh go háirithe,
san am a caitheadh.