a cheileann a ndúchas
which hides their origin
Is mór an dealú béascna, dar leat, idir an dá shraith ainmneacha thíos, nuair a dhearcfas tú orthu de chéaduair:
Peig Sayers Robert Tenpenny
Nioclás Tóibín James Hawkins
Seán hInnéirghe/John Henry Eugene Archibald
Cóilín Fiodhnaise Mac Donncha Lawrence Biggar
Aodh Ó Duibheannaigh Mary Barnacle
Samhlaítear taobh amháin, an dream ar dheis thuas, leis an mBéarla, tharla gur faoi athchruth sloinne anois iad, cruth a cheileann a ndúchas orainn.
bunús
origin
Bhí bunús agus *ethos *an chlub faoi thionchar an fhíorbhochtanais a bhí ag ciapadh na n-inimirceach Éireannach in oirthear Ghlaschú ach go háirithe.
de bhunadh California
of Californian origin
Seasann Nikki Ragsdale, bean de bhunadh California, agus cuireann fáilte roimh na foghlaimeoirí chuig an an "Deireadh Seachtaine Gaeltachta", mar a thugtar ar an imeacht bliantúil seo.
de réir tír dhúchais agus gnéis
according to country of origin and sex
) Na laethanta seo, tá striapacha le fáil i bpáirteanna éagsúla de na cathracha móra, ach bíonn a bhformór ag obair i gcúpla príomhcheantar de ghnáth agus bíonn siad scartha de réir tír dhúchais agus gnéis go minic.
de bhunadh Éireannach
of Irish origin
Dream amháin, thángadar ó thuaisceart oileán na Breataine, tír inti féin darbh ainm di Alba, agus an dream eile, ba de bhunadh Éireannach iad, ó chathair bheag i ndeisceart na tíre, cathair Chorcaí.
bhunús
origins
Is é seo an t-ochtú bliain is seachtó atá an tAcadamh ag bronnadh na nOscar mar chomhartha aitheantais agus measa ar lucht scannáin, agus in ainneoin gur beag áit ar domhan nach mbeadh aithne ar an fhear beag órga seo, níl an oiread sin daoine eolach ar a bhunús ná ar an dóigh a bhfuair sé a ainm.
de bhunadh na hIodáile
of Italian origin
Tá sé d’aidhm acu deireadh a chur le réimeas Silvio Berlusconi, a bhfuil géarcháineadh déanta acu air, agus feabhas a chur ar sheirbhísí d’Iodálaigh thar lear, daoine aosta go háithrid, agus cúrsaí Iodáilise a chur ar fáil do dhaoine de bhunadh na hIodáile.
nach bhfuil róthógtha le heachtrannaigh de bhunadh na hÁise
who are not too taken with foreigners of Asian origin
Tá roinnt daoine san Astráil nach bhfuil róthógtha le heachtrannaigh de bhunadh na hÁise, ach is cinnte go bhfuil feabhas mór tagtha ar chúrsaí bia anseo mar gur tháinig siad, díreach mar a tharla i gcás na ndaoine as an Eoraip blianta roimhe sin.
de bhunadh na hIaráine
of Iranian origin
“Rugadh é i gContae Thír Eoghain, tá a fhios agat, agus mar is eol duit is de bhunadh na hIaráine muintir an chontae sin.
de bhunadh na hÉireann
of Irish origin
” Is de bhunadh na hÉireann é an t-amhránaí Sasanach Morrissey, agus tá breis is scór bliain caite ag daoine ar fud na cruinne, idir Éireannaigh agus eile, ag cur an-suime ina chuid amhrán, ina phearsantacht agus fiú sa chor is lú a chuireann sé de.
de bhunadh Ghlaschú nó na hAlban
of Glaswegian or Scottish origin
Caitlicigh v Protastúnaigh atá i gceist, ach is údar gáirí ar bhealach é nuair a chuireann tú san áireamh gur cuma sa diabhal leis na himreoirí ina gcroí istigh (nach de bhunadh Ghlaschú nó na hAlban a bhformhór) faoin tseafóid sheicteach.
de bhunadh Ainu
of Ainu origin
Deirtear nach bhfuil ach 24,000 duine de bhunadh Ainu ann.
de bhunús Ceilteach Briotanach
of British Celtic origin
Is gleann gleoite glas é Srath-pheofhair, agus an t-ainm atá ar an abhainn a ritheann fríd ná Peofhar, focal de bhunús Ceilteach Briotanach a chiallaíonn “álainn” agus “lonrach”.
bunús Gaeilge
Irish origin
Scríobhann Cassidy go bhfuil bunús Gaeilge le focail ar nós “slum”.
áit dhúchais
place of origin
Bhí Kupe ar an gcéad duine ó Hawaiki, ar áit dhúchais na Maorach é, a leag cos anseo, timpeall 950 AD de réir an tseanchais.
áit dhúchais
place of origin
”
Cé go bhfuil cur amach na nÉireannach ar an bPolainn ag dul i méad le blianta beaga anuas is beag duine sa tír seo a mbeidh ainm áit dhúchais Izabela cloiste aige.
de bhunadh Gréagach
of Greek origin
Tá tionchar faoi leith acu siúd ar de bhunadh Gréagach iad ar an gcathair.
ar bhunús na peile Astrálaí,
on the origin of Australian football,
Tá díospóireacht ar siúl le blianta anuas mar gheall ar bhunús na peile Astrálaí, ach níl aon amhras ach gur in Victoria a imríodh an chéad chluiche riamh, agus ba in Melbourne a leagadh síos na rialacha den chéad uair.
bhunadh
origin
com/watch?v=E_BXG7HdaYk )
Namhaid as an Nua
Tuigeann, go deimhin, an chuid is mó den dream de bhunadh Éireannach an fáth go bhfuil fáilte romhainn le déanaí - is iad na Moslamaigh an namhaid mór anois acu (Beo, eagrán 6, Deireadh Fómhair 2001).
bhunús
origin
Ach is dócha an fhadhb is mó le Wave, nach raibh ag na feidhmchláracha gréasáin nua eile ar fad, ná toisc a bhunús mar scriostóir r-phoist, ní féidir le Wave r-phost a chur chugat chun d’aird a tharraingt ar an rud go bhfuil duine de do theagmhálaí ag iarraidh tonn a mharcaíocht leat.
dtíortha bunaidh
countries of origin
Dar le Besson gur maith an rud é comhaontú MoneyGram International mar gur mian leis an rialtas forbairt i dtíortha bunaidh na n-inimirceach a chur chun cinn.
tír bhunaidh
country of origin
Is tír bhunaidh, tír idirthurais, nó tír cheann scríbe é beagnach gach tír agus is iomaí tír a bhfuil trí ghné na himirce ar siúl ann.
bhunadh ‘Éireannach’
Irish origin
Cé mhéad de bhunadh ‘Éireannach’ a bheas ina measc?
Cultas an Bháis
========
Ní bhíonn mórán anailíse faoin chaismirt sna meáin chumarsáide coitianta anseo, nó i measc na saighdiúirí iad féin.
dúchais
of origin
**
D’inis muid dó faoinár gcuid tíortha agus bailte dúchais.
faoi bhunús
about the origin
Rialacha Comhghéillte a thugtar ar an gcluiche freisin, mar shampla ar RTÉ Raidió na Gaeltachta, agus is ainm é a thugann nod dúinn faoi bhunús agus faoi chomhdhéanamh an chluiche.
mháthairthír
country of origin
Maíodh arís is arís eile go raibh na healaíontóirí seo ag smaoineamh ar an mháthairthír nuair a léirigh a gcuid phictiúr na féarghoirt agus na coillte oscailte.
bhunús
origin
Lochlannais a bhí mar theanga ar an Cilgwri go dtí an 13ú haois agus de réir Stephen Harding tá nios mó ná 600 logainm de bhunús Lochlannach ar Cilgwri, agus os rud é gur tháinig na Lochlannaigh trí Éirinn, tá logainmneacha de bhunús Ghaeilge ann fosta, mar shampla Nochtorum (Cnoc Tirim) agus Liscard (Lios Ard).
bunús
origin
Táid ann freisin nach gcreideann go bhféadfaí go mbeadh bunús fírinneach faoin ngaol mídhóchúil idir Natalie agus Markus.
a bhun ná a bharr
its origin nor its high point
Thuigeas ón gcéad chúig neomat ina cuideachta go raibh aithne agam uirthi ó chianaibh - aithne a shíolraigh ó cheann de na mistéir nach soilsítear bun ná barr di dúinn - an chomhthuiscint nach bhfuil aon mhíniú ann di ach an rud a thagann anuas chugainn ó na sinsir - an t-ábhar sin a ritheann saor sa bhfuil, a luíonn domhain sa gcnámh agus nach feas dúinn i gceart a bhun ná a bharr ná a bhrí.
Ní hionann bunús
the origin is not the same
(Ní hionann bunús an fhocail Bhéarla ‘trait’ agus ‘tréide’ > ‘tréith’ na Gaeilge.
bunúis éagsúla
various origins
Fiosrúcháin Eile
======
“Suimiúil go leor, tá Coimisiúin Fhirinne ag saothrú i láthair na huaire i 40 tír ar fud an domhain agus bunúis éagsúla le gach ceann acu ach téann siad uilig go mór i bhfeidhm ar an phobal ar bhonn dearfach,” dar le Robinson.
mbíonn an dá bhunús ceart cuid mhaith den am
both origins are often correct
Sloinnte de bhunús Gaeilge is ea go leor acu, ach nach féidir a rá go cinnte ar de bhunús na hÉireann nó na hAlban iad, mar go mbíonn an dá bhunús ceart cuid mhaith den am.
a dtíortha dúchais
their country of origin
Ach in ionad iad a chur ar ais go dtí a dtíortha dúchais, is gnách leo na hinimircigh a scaoileadh saor ar thalamh thréighte gar don chathair Oujda ag an teorainn idir Maracó is an Ailgéir.
I dtaca le ginealach na bhforas sin
in regards to the origins of those institutions
I dtaca le ginealach na bhforas sin a bhí i mbéal an phobail le blianta anuas, tithe na ngealt, na neachtlanna Maigdiléana agus na scoileanna ceartúcháin san áireamh, foilsíodh leabhar spéisúil le déanaí, leabhar tinrimh dar teideal Pauper Limerick a thugann léargas thar a bheith spéisúil dúinn ar Theach na mBocht i gCathair Luimnigh ag deireadh an ochtú haois déag.
gur minic a bhíonn forbairt na dtíortha bunaidh thíos leis
the countries of origin often suffer as a result
Aithníonn sé go gcuireann imircigh le forbairt na dtíortha saibhre is gur minic a bhíonn forbairt na dtíortha bunaidh thíos leis nuair a théann saoránaigh oilte thar lear.
an bunús a bhí le saothar ealaíne áirithe
the origin of a certain piece of art
Cé leis iad? Cén áit is ceart na hoibreacha ealaíne ón ré Naitsíoch a choinneáil nó an ceart iad a chaomhnú nó a thaispeáint go poiblí ar chor ar bith? Ar ndóigh, is ceist chonspóideach eile í an bunús a bhí le saothar ealaíne áirithe agus cé leo anois iad – go mór mór i gcás na míreanna sin a goideadh ó na Giúdaigh agus ó mhionlaigh eile agus atá i seilbh daoine eile anois.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
