Má chasann tú uirlis cheoil agus muna bhfuil tú go maith á casadh, tá tú ag cur brú ort féin, ar bhealach.

Ach tá cúlra ceoil difriúil ag gach duine againn - beirt de na cailíní, tá siad an-tógtha leis an *jazz*, agus cailín eile tá sí an-tógtha le stuif ó na daichidí - mar sin thosaíomar ag baint triail as rudaí eile.

Antaine Ó Faracháin: A Dheirdre, inis dom rud beag fút féin agus faoi do chúlra ceoil.

Nuair a phiocaim suas uirlis eile teastaíonn uaim a bheith in ann é a sheinnt ach ní theastaíonn uaim na blianta de chleachtadh a chur isteach chun foghlaim conas é a sheinnt i gceart! AÓF: An bhfuil an cansairtín deacair mar uirlis cheoil? AL: Deir a lán daoine é sin liom.

Agus toisc go raibh mé ag díol seanuirlisí ceoil ag an am, luigh sé le réasún seansiopa a raibh stair ársa ceoil taobh thiar de a cheannach.

AÓF: Agus an chláirseach, a Mhichíl, an bhfuil borradh faoin spéis san uirlis cheoil sin le blianta beaga anuas, an gceapann tú? Tá go leor cláirseoirí maithe ag teacht chun cinn anois, nach bhfuil? Cén fath? MÓR: Sna hochtóidí rinne Janet Harbison agus Máire Ní Chathasaigh a lán múinteoireachta agus bhí sé sin ina chuidiú mór.

Thairis sin, bhí an athbheochan cheoil faoi lánseol, agus neart amhrán Gaeilge le cois "Éamonn an Chnoic" le cloisteáil agam chomh maith.

Ní sheinneann gach uirlis cheoil gach nóta atá sa tiún.

a thaiscemy dear geallúintípromises ag maíomh as an ngadhar nuaboasting about the new dog breitheamhjudge gadaíthief i bhfoisceacht scread asail den tighanywhere near the house ag drannadhsnarling ag tafannbarking go béasachpolitely ó chianaibha while ago tíosachsparing caifeachwasteful saoiwise man agus go mbraithfidh tú ag baileand that you'll feel at home púicfrown malaíeyebrows maitheasgood gléas ceoilmusical instrument coinneappointment táillefee trí bhonn airgidthree coins as do mheabhairmad breitheamhjudge tinneas fiacailetootache tolgcouch barróghug deinin dearmad ar an bpianI forget the pain

AÓF: Bhí roinnt tionlacain cheoil agat ar an gcéad albam.

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Tá blas shean-nós na Gaeilge ann freisin - níl tionlacan i gceist agus canann gach duine den phobal ina dhóigh féin.

AÓF: Cé a smaoinigh air agus cén aidhm a bhí leis? SMP: Smaoinigh mé féin air i dtosach agus na príomhaidhmeanna a bhí agam ag an am ná ceiliúradh a dhéanamh ar oidhreacht cheoil Shéamuis Mhic Aonghusa agus oidhreacht chultúrtha Fhine Gall a nochtadh.

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Bhí an-mhórán taifeadtaí bailithe ag Mícheál don chlár raidió “Ón tSeanam Anall” agus thuig sé gur mhór an baol go gcaillfí oidhreacht luachmhar cheoil an iardheiscirt amach anseo muna ndéanfaí rud inteacht leis na téipeanna go luath.

Go tobann bhí fuaim cheolmhar againn.

Bhí an-mhórán taifeadtaí bailithe ag Mícheál don chlár raidió “Ón tSeanam Anall” agus thuig sé gur mhór an baol go gcaillfí oidhreacht luachmhar cheoil an iardheiscirt amach anseo muna ndéanfaí rud inteacht leis na téipeanna go luath.

Dhírigh mé mo chuid taighde ar a stíl seinnte agus ar ghnéithe dá shaol, mar a tógadh é, agus ar na tionchair cheoil, thíreolaíochta, chultúrtha agus shóisialta a imríodh air agus a raibh mar thoradh orthu gur éirigh leis barr feabhais a bhaint amach sa cheol agus go ndeachaigh sé féin ar aghaidh le bheith ina thionchar mór ar cheol dúchasach na hÉireann.

Níor tháinig bunscileanna an cheoil go héasca chugainn agus dá bharr sin bhí ár gceol lán amscaíochta agus poll.

AÓF: Cén hiad na laochra ceoil atá agat féin ar an gconsairtín? TC: Is breá liom Micheál Ó Raghallaigh agus Noel Hill ach, ar ndóigh, tá na céadta eile a thaitníonn liom freisin nach bhfuil chomh cáiliúil céanna.

***AÓF: ******Céard iad na huirlisí ceoil a sheinneann sibh?*** SD: Casaim féin an chláirseach agus casann Deirdre an cairdín pianó.

Tá sé curtha romhainn againn an fhilíocht, an prós, amhránaíocht ar an sean-nós agus imeachtaí ceoil a chur i láthair an phobail ar shlí mheallacach.

Is cruinniú muid de chanúintí ceoil difriúla, ar bhealach, toisc go dtagann muid le chéile ó gach cúige sa tír.

AÓF: Cén uirlis cheoil is fearr leat? TM: An phíb uilleann, ar ndóigh! AÓF: An bhfuil aon uirlis nach dtaitníonn leat? TM: An bainseó! AÓF: Cad í an chuimhne is deise atá agat ar 2006 ó thaobh an cheoil nó na hamhránaíochta de? TM: Nuair a chas an fear sin Alan Burke, a luaigh mé ar ball, “Óró sé do bheatha abhaile!” ag seisiún amhránaíochta ag an bhféile sin in Copenhagen.

Má dhéanann tú amhlaidh, beidh tú ag cuidiú le hiarrachtaí an Taisce saibhreas ceoil na tíre seo a choinneáil beo beithíoch do na glúnta a thiocfaidh inár ndiaidh.

"Tá neart tallainne ceoil áitiúil ann faoi láthair agus cuireann muid chun cinn é ar shuímh ghréasáin mar (www.

AÓF: Céard í an chéad uirlis cheoil a phioc tú suas agus cé a thug duit í? ENíC: Aisteach go leor, ba í an fhidil an chéad uirlis a phioc mé suas agus gan mé ach i mo chailín beag, ceithre bliana d'aois.

Thosaigh mé ag dul isteach ar an bhFleadh Cheoil agus chabhraigh Máire Uí Raghallaigh, máthair na clainne ceolmhaire as Contae na Mí, liom tabhairt faoin sean-nós.

Níor smaoinigh muid agus muid óg go raibh ceol aici.

Ceol traidisiúnta cathrach é ceol Kíla – ceol craosach, míshocair ar mian leis stíleanna ceoil an domhain a bhlaiseadh.

AÓF: Céard atá ar an albam go díreach? LMacM: Tá deich n-amhrán air, ocht gcinn acu atá réitithe le tionlacan ceoil.

Maidir leis an teideal Gaeilge, nuair a smaoinigh mé ar an gcúlra ceoil a bhí i mo theaghlach agus an dóigh ar bhain sé le mo cheantar dúchais féin, níorbh fhada gur roghnaigh mé an logainm áitiúil Cloch Fhuaráin, ar baile fearainn in aice le mo bhaile féin i gContae Ard Mhacha é, mar theideal Gaeilge ar an albam.

AÓF: An raibh aon deacracht agat ó thaobh a bheith ag canadh le tionlacan ceoil, nó an mbíonn tú á dhéanamh go minic? GB: Ní bhíonn deacrachtaí agam le tionlacan.

Smaoiním ar a héirim cheoil agus samhlaím í sa stiúideo le ceoltóirí a banna, ag pleidhcíocht le smaointe ceoil, ag ceardaíocht, ag múnlú, ag fiosrú agus “African Mailman”*, *nó “He Needs Me”nó “You’ll Never Walk Alone*” *á seinm acu.

Sílim go léiríonn sraitheanna mar “The X-Factor” an t-uafás faoi chúrsaí ceoil, agus faoi staid an oideachais ceoil ach go háirithe.

Tugann muid popcheol tráchtála dóibh agus smaoiníonn siad go bhfuil rud éigin rúndiamhrach ag baint le tallann ceoil.

Ba ar bheagán airgid a rinneadh an ceoldhráma seo, arb iad na príomhcharachtair ann ná ceoltóir sráide (Hansard) agus inimirceach Seiceach (Irglova) a bhfuil féith an cheoil inti chomh maith.

B’fhéidir, ar an láimh eile, go mbeadh an fonn atá á sheinm ag an bhanna cheoil blas beag níba bhinne ar a laghad ar bith! Ar an rud is lú, léireodh sé go bhfuil polaiteoirí na tíre toilteanach a gcuid féin a dhéanamh leis an gheilleagar a chur ar bhóthar na leasa.

Ar mo shiúl thart na laethanta seo, tá snafach an Earraigh ag borradh timpeall orm: an sabhaircín is an lus cromchinn faoi bhláth, an snag breac cruógach i mbun oibre ag bailiú ábhair don nead atá le déanamh sa chrann fuinseoige, na bachlóga ar na crainnte ag buinniú is ag cur amach duilleog, searrach ag láir na comharsan, iomairí fataí réitithe go neata agus méileach na n-uan le cloisteáil mar chúlcheol an tséasúir.

Cód: CEFCD200 Donncha Ó Briain Ceol ar an bhFeadóg Stáin ======================= Ball de chlann cheolmhar Uí Bhriain ó Bhaile Átha Cliath ab ea Donncha.

Ar chamchuaird san Astráil dom, thug Dylan - an chuach sa nead – bata agus bóthar do gach gearrcach ceolmhar eile, ceann i ndiaidh a chéile.

In áit club siamsaíochta, bhí scata daltaí ag cleachtadh amhrán do cheoldhráma an fhómhair, Grease, díreach mar a bheadh daltaí i scoil ar bith in Éirinn, agus a bhformhór as tiúin! Bhí sé ag gleadhradh báistí agus mar sin bhí ócáidí spóirt an lae curtha ar ceal.

99 Eolas faoi oidhreacht an Riadaigh: Chun comóradh a dhéanamh ar oidhreacht cheoil an Riadaigh, tá Gael Linn ag foilsiú bailiúchán de thrí dhlúthdhiosca d’ábhar roghnaithe óna shaothar.

Gineann a fhoclóir suarach ceolmhar (*‘as the dimwit nobility now make reticent’; ‘Don't I yearn for the days when a draw across the throat made fucking resolution?’*) fuinneamh ar leith.

Is amhlaidh a bhí buíon cheoil ar an mbaile, agus bhí léinte ag teastáil uathu le caitheamh ina gcuid oibre.

An Duais ==== Cóip den dd 'Aislingí Ceoil’, Cóip den dd ‘Amhráin Ghrá’ agus cóip den dd ‘Ceolta Mhúscraí’ Aislingí Ceoil: ==== Tá an ceol agus na seanamhráin Ghaeilge ar an scáthán is fearr atá againn ar chroí agus ar anam ár gcine.

Agus le linn a chuarda, chuaigh sé chuig an iarsmalann uirlisí ceoil.

San am a raibh cruth nua á leagan ar ár n-oidhreacht cheolmhar ag Seán Ó Riada, bhí brí agus fuinneamh úr i dteacht aniar an cheoil traidisiúnta i gcoitinne (cuimhnítear ar an athbheochan i Meiriceá, agus ar lean de i Sasana).

“Anuas air sin, tá beagnach 250 duine, idir óg agus aosta ag foghlaim uirlisí ceoil agus bíonn coirmeacha ceoil agus léiriúcháin de na healaíona traidisiúnta - an damhsa agus an amhránaíocht ar an sean-nós - sa Chultúrlann agus tá cumann fuinniúil óige bunaithe sa Chultúrlann” ar sé.

An bhfuil an bhean ag fanacht le duine agus í ag amharc amach an fhuinneog go dóchasach nó an bhfuil sí ag amharc ar dhuine éigin atá i ndiaidh imeacht? Tuigeadh uirlísí ceoil i bpictiúir ag an am seo mar chomharthaí grá croí agus seirce agus chomh maith lena liúit, feictear uirlis eile ina luí ar an urlár breac-chearnógnach, rud a chuireann in iúl dúinn go bhfuil leannán na mná mar fhothéacs sa phictiúr agus go bhfuil muid ag amharc ar mheandar sioctha ama.

”
 An Ceoldráma, Birds ======== Chomh maith le Clocks, tá Julie ag obair ar a céad cheoldráma, Bird, agus go dtí seo tá 20 nóiméad scríofa aici.

Feictear sochraidí plódaithe New Orleans go luath, ócáidí casta ceolmhaire nuair a shiúlann lucht an chomhbhróin cúpla mile fiú ón séipéal go dtí an reilig.

” An é go raibh an leaid óg seo an-aibí agus é ag tabhairt faoin chumadóireacht agus ag treabhadh gort nua an cheoil? “Bhí mé ag éisteacht cuid mhaith le Dylan agus ansin ag cumadh amhráin a bhí lán d’fhearg i ngeall ar an easpa cothromaíochta a bhain le sochaí Mheiriceá sna seascadaí! Ní raibh ciall ar bith leis,” a deir sé agus gáire ar a bhéal.

Seasann caighdeán an cheoil go fóill.

Beidh an Fhleadh Trasatlantach ann (a d’eascair as Celtic Connections agus as na Seisiúin Trasatlantacha) ina léiriú mór sainroghnaithe aon uaire agus beidh leithéidí Eddi Reader, Dan Tyminski (O Brother Where Art Thou) agus John Doyle (Solas) ag teacht le chéile chun an nasc ceoil idir Albain, Meiriceá Thuaidh agus Éire a cheiliúradh.

Bean chairdiuil, cheolmhar, ghreannmhar ab ea í, agus tá sé go maith a fheiceáil nach bhfuil athrú ar bith uirthi tar éis na mblianta a chaith sí i mbéal an phobail mar láithreoir teilifíse, ar chláracha mar an comórtas amhránaíochta Eurovision.

Seachnaíonn Súil an Ní nach bhFeiceann ========== Nach ait an mac an saol fós féin? Is dream muidine, na Gaeil a fhógraíonn ár gcumas ceoil ar an ardán domhanda go rialta agus a bhfuil stádas faoi leith bainte amach sa réimse chultúrtha sin againn, le blianta beaga anuas go háirid.

Cé go ndéanaimid ceiliúradh ar oidhreacht Ghaelach ár gceoil agus ar an uilíochas a bhaineann leis – (cf.

'Tá rialtas na Polainne a' rá leis na blianta nach bhfuil ceol traidisiúnta ar bith fágtha sa tír,' arsa Eva Skalla, Sasanach de bhunadh na Polainne a bhíonn ag eagrú imeachtaí ceoil ar fud an domhain.

Is damhsa é an mazurka a mbíodh leagan de coitianta in Ėirinn ach oiread le tír ar ndóigh, agus de bharr an chóiriú a rinne Frederich Chopin ar chuid den traidisiún sa 19ú haois, tá eolas ar an damhsa céanna i saol an cheoil.

Ina saothar ceoil is filíochta, bhí ceist an chiníochais mar théama leanúnach aici agus d’aithin DiFranco, ar de shliocht na hIodáile í, áit na nGormach i sochaí agus i scéal Mheiriceá agus cháin sí an ciníochas go géar agus go fíor-rialta.

Bíonn Blas ar an Bheagán ========== Mar aon leis na himeachtaí ceoil bhí blaschúrsaí teanga ann a thug deis d’fhoghlaimeoirí beagán de Ghaeilge na hAlban, na hÉireann, den Mhanannais agus den Bhreatnais a fhoghlaim chomh maith le sraith léachtaí ar ghnéithe de bhéascna agus de theangacha na gCeilteach.

Glacadh leis an chuireadh agus bhí buíonta ceoil Oráisteacha i mórshiúlta na Fleidhe, seirbhísí Gaeilge agus imeachtaí eile sna heaglaisí Protastúnacha agus go leor leor de phobal Protastúnach na cathrach le feiceáil i measc na sluaite ar na sráideanna.

Préachadh, pócaí folmha agus faoiseamh an cheoil.

Bhuail Diarmuid Johnson le bean mhór le rá a raibh lámh aici i stair cheoil na hÉireann agus a raibh suim dá réir aici.